Ojd Petri ^Abbat'u Ceilenfis,
beritaculis feu receptiooibus cófertur huius tabernacriii
habiyotam diuinis mcditatioriib.excogitatajcui, ad glo-
n^amaddere,rupctfluumefti*^tatiäm,diöicile:adSacra-
mehtum,i,mpo{ïi,bUc,Singùlçeninî fingulatum compofitio.
numiunàuræ,mÿfteriorumfunt,foecüdæ:vcnufquam
in cota eius compàgine fit ltérilis fepfus in leg e , fpiritali-
bus fpiritalia comparando : vt de facto partu borii intelle-
<ftu$ , congaudeat mensgrattidata affiduitatc fantftarum
fcripturarum. Iamigitar, quafi tentata dolabra ad eon-
dolanda fingula futuræ fabricæ-membra, ponamus præ
oèulis ipiàRgis v^rba, 8c pio modulo hoftro, domü my-
fti cam feu morale ml cprïftruamus. Locutuseft Dominus ad
Uoyfen dicehs, Loquerefilijs lfrael vttoUàrit niihi primitias ab o-
! m ni homme qui offert vltroneus accipiens eas : bat funt autemqua
4 auipere debet is ;aurum & argentum, as & iacinthum ,J>jffum,
I piloscaprarum & pelles arietum r'iipricatas ,pellefque iacint binas,
B j ligna'S et him, oleum adlumintiriaçoncinnanda-,aromatatvngue-
I tu m^thimiama boni odoris, lapides ony chinos, & gemmas ador-
nahdum Ephod ac rationale. N on facimus extraordinarie,'fi
accedemes ad tra&andum de '^abernaculodîue 4eSan-
j dtuai 10 j.prius numeianddaffigriamus quæ& quot( præ-
cipîente-Domino) in oblariombùs pbpuli Leuitis fèuSa-
cerdotibus tabemaculiofferântur.Expedit namque&a-
peritintentionemtraâantis i feorfumextrinfeçus pofita
/ümma futurfoperis; præterea melius intelliguntrir quæ
feparatiratra&antur. Animadùertendum deriiquequia
bonus & diiies Dominus,etfi non eget bonorum hofteo-
rum; neceflîtate indigenuæ j tarnen non reeufat munera
noftra, bonitate clemefitiæ fuæ. Magnum ii'quidemde
profirndodiuitiarum fuarum mihiconfertdonatiuumjfi
acceptauerit tantillum peecatoris obfequiura ; cui, æter-
no & incommutabili, vix idoneum reputatur,ccelefte&
angelicum. PrællabiiiuSquoqueinclinaturiummamaie-
ftasad creaturàm fuam ,fi obfequio eius nonreeufauerit;
!>, quam fi lua fupererogans beneficia, humanis votis poftu-
^^■fue prsbuerit. Vfunen»peiam&confuetudine,DE v s
gratis n obis feruite didicit; raro autemnec fine priùilegio
nobis fer- grariàe,ab aliquo reciproee (èruitiura exegit.. Ait ergo i ab
omni homme qui offert vltroneus accïpietiseas. Qui nolens &in-
uitusjaliçui beneficium tribuit, quafi nudamahuvrticas
& fpinasextirpans, faciemconfricatàccipientis .-reeufat J tem, expreffo,pollicitationerinexprefTo,fruit!
autem fufficiebsfibi gratia, ingratum famulantis animû :
btlaremautem datorem dilïgit Deus , vt non ex triftitiaautex
neceßitate denigretur facies præftiti obfequij , fed pinguis
refudet caput holocaufti de adipe fupèrfluentis liberalira-
tis. Vltroneusitaque offert, cui fubeft plus veile <Jiara
pofle :&parum fe penfarfacere , fi nonexceflèritampli-
orivoluntatefuumpoflè. Vltroneus offert, quinon fpi-
ritu feruitutis in timoré , fèd fpiritu adoptionis præuolat
diuina mandata adimplere. Quid vero offert vltroneus?
Primitias ( inquit) àccipietis ab omni homme qui offert eas, vitro-
neus. Diuinægratiæ dedicandum eft tam omnis motus
I bonævoluntatis,quaminitium cuiuslibet reûæ aâionis:
; quïdenim habesquod non àccepifii ? Noli ergo gloriari quafi non
acceperis, fed de primitijs tuis honora Deum tuum, à quo
eft orane datum optimum&omne datum perfeiäum de-
fcehderis à pâtre luminum. Pelagian i fta qui abfque .Deo
fe aliqujd boni æftimat habere,non afferr primitias vltroneus
:fedtuferuus('i mmo fillus grati*, gratis enim origi-
naliter venundatuseft v& abfqtfeargento^ifericorditer
. redemptus, vtiqi fanguine Agni incôtaménati Iefu Chri-
fti ) da^Ioriam Deo ,& redde altiflimo primitias tuas,dice
nsiNo h nobis Doiminenon nobis",fed nomini tuo dagloriam.
Sequitur ihacfuntquaaccipere debetis, aurum argentum : &c.
I Pradibatpigitur fignifiç^tionismyfticç fenfu, quafi taber-
! nacülôofculâto j cpmpendiofead fequentiaeuoïemus :
j vthorum pacevbi labor nos expédiât operofior,npndum
J fatigatpfpiritu commjgrarematuremus, vt cum oppor-
I tunum fiferit quodlibet horum quæ hicfigillatimdiftri-
buuhriir,fiuefaftidioexcipiatur : v t , quod minus fole-
! nmicatisin primafalutationeeisoblatum fuit,plenare-
Jcapitulfttione fuppleatur : frequentér enim, fequens tra-
.Cor, 9.7
jSupcITe- i »pijtusjaurijargeritijterisdacirithijpurpurte &aliorum,tam
j nomina quam Operarèplicabit. Compendiofa igitut ex-
Jbcrnacu- 1 ppflt‘° ne îaurum.defignat claritat^ verzfapientrâe :ar-
m m .
P^vftic
ge u tu m ,n itorem facræ eloquentiæ:æs,oris confeflioném
ad frlutem.-lacinrhusjcoeldlemconuerfrtionem, purpu- '
ra,corpOris‘pafIionem, coccps bis, tin ôbus, peidc pi oxi mi
dile6lionem:byfl'us,carniscailitatem:pili capiarum »pte-
nitentiæ habitum,pelles arietum rubricatie DpjSfores do-
minici gregisproprio fanguine baptizatos : pellesiaejn-
thinas, corpora fpiritualiaïnrefurredlionei lignaSethim,'
Santiûi umfirmitatem, qui nullo vitio conumpuntui:o-
leum ad luminaria, fulgenKsfcuâusrbaritatiso^miferi-
cordiararomata :.vnguenrum,,| &tbimiama bqni odoris
,opinionem bonioppiis ad exemplum bene viuendi;
Lapides onychini & gemm'æ adrornandum Ephod ac rationale
, miraculaSandtorupi & opera virtùtum, quibus
ornàntur cogitatiônes & operationçs. Ecce fummatim
tranfeurjimus fingulas pblationum'fpecies : quarum vir-
tustoties repetitur , quociens^eari^m vfusinconf^fïione
facerdotalium induroentorum^ vel quibpfdam alijs enumerator.
îam ad Sanduarium tranfeamus»- Tactantque
mihi Sanäuarium , & habitabo in medio eormn , iuxta omnem
fiimilitudinem quam oftendam tibi & omnium vafirum in cultum
eius. m humanis connadfibus, quorum plures & diuer-
fæ funtfpecies, fieuc diuerfae contrahentium inrentiones,
^liquid proponitur y quovtræque partes cpnfcmieptes
contradiui adquiefcunt. Ye?bi gratiarin emptiohe equi :
conftitutum pretium,vtrique parti , propter equuro trà-
dendum placer: Vél, in domo mihi,à te conftruenda : ex-
preffum prccium,mé tibi dare conuenit. In vtroque ifto-
rum contrachuim:quorum aliusdieitur nominatus,alius
innominatus:aliud datur,&aliud accipirur. Rari equidc
funt contrains , in quibus folarvnius tantum partis vtili-
tas attendatur:commodatum,commodatarij, & depofi-
tum,deponentis.Hæc de humanis noftrisaôlionibus, no
fuperfluointerpofuerim,cum.de diuinis ad homines có-
tradibusineundis,aliquidinprsefèntilocö dicendumfîr.
Nam Dens per Moyfen mandat filijs lfrael, vc fibifaciant
Sanâuatium.fèdjVtrum fine pretio: an q^uopretio? Vtiq-,
nonfinepretiol quoergo ? expreflpannon expreffp? Plane
vereor dicere, non exprefio : quia dicir.Habitabo in me-
^oecr«w:Nihilominusprohibeorafl'ereie,expreflb:quia
exprimi non poteft habi tatioDei inteishomines.Dico
pollicitatione:inexpreflo,fruitione. Placuit
enim Deo.promiflum fuiim, verbo virtutis fute exptime-
re: fed homo,donum Dei fuper omnia benediôlû &glo^
rificatum.tota exulta tione potuitglorificare, non autem
fetmonibus explanare. Filij lfrael,intelligice,Deum non
adduci aliqua indigentia, vt petat à vobis (aniftuariu,quafi
non habens vbireponat fandla fua. An minus aniplum
eft ccelum ? annon>ccelumcceli Domino ? An funt fanóla quç
non capiat amplitudo coelofum ? Re vera: cceli pleni fu:
Dei gloria , quae eft Sanäuarium quod firmauerunt manus
Dei iterrave ro malediólain.pecca'to Adæ,inaniseü&c
cua. Sed placuit ptofundo diuitiarum fapientiæ&fcientiç
Dei,indinare exhocinhocad rigandumdefuperioribtis
adinferiora : vt faltem fimilitudineglori^Dei infpeciilo
& ænigmate vifibilis ftruôluræMofaici Tabernaculi,pvæ-
riperet maieftatem verorum bonorum interiorum opu-
lusilluminatærationis, &æftimaretvreunqj de fimilitiv
dineveritatem:& inefcaretur vifibilifpecie, adinuifibije
glptio/æ fubftantia;explanationem. Præmonftranturiu-
lolitæftgutre vifibüs humanis,vtredud^cogitatip àJ(ol
tis,me,ditetur fubtili reuolutione, prteter h*ceffequted’a
magisinfolita:quorüclaritatc çterna,inuifibilicontuber-
n(0,imprægnata,promodulofuotemporaliter reluceant
iftafanâafæculatia , quæ tantum ad fimilitudinem ille-
dricem , non ad veritatem (àtiatneem cómmodata fijnr,
Non igitur gulofa præcipitatione calamum hiltoriæ Iu-
dæç abforbeas, qui tibi datusefiin ore : non vt ilium de-
glucias, fèd y.t petillum,vinumin-clauftris cocléftisfapie-
tiæ tanquamin dolijsrepofitum,fuauiter & cum tempe-
rantia bibas. Plane mmiiim mordaciter çalamum iègiff
ftringis:cum,folam fine fpiritu lireram in libres Moylî attendis.
Vbi aurem inconfiderate&iiximoderateinoreca-
lamum concludis.-fublato meatu fpiritalis intelligentiæ,
corticem man dis non vinunabibis.Diligenter efgparten.
de c ^ ó d diciiiiv. fajtiant rnibt Sanäuarium iuxta omnemfimi-
ütudinm i
Mofe^
forte etiä’
joculöcai
nis,mira
«dit in
monte,
i Fidelis’J
idcredit ’
\ Eecl&-,
fia.
ffal, 4.,4.
Eeclefi»;
plcnicu-^t
do',in fine,
fcculi.i
v Angelótiï'
•t diftinâiô,
' multiplex
Myßijcäcxpoßt.MafaiciTaberriaculi L ïb .I.
ïîïùdinemTabernaculiquodoflendam tibi: A ùgelhhàbénc ve
riratém : tu habes fimilitudinem. Si credis te habere fimi-
litudiriem, nondurn veritatem j àfimilitudine peruenies
ad veritatem.IntrodUcit ifaque fimilitudp , ad veritatem.
Si autèm iri lege fine gratia', veritatem præfumiste hàbe-
renon fimilitudinem -, & veritate earebis & fimilitùdîne
priuaberis. QuæreergÔ finem legis qui left Ch ri dûs pie-
nus gratia & veritate, quia finis in veriràte eft npn in fimi-
litudine. Iuxtd omnem fimilitudinem ( Hit ) Tabernaculiquod
ofifiidaih. Übt*In tàntadboram abftidentist1'; & in tàm lonr
garfemotione àcurisfæcularibusy Mpyfesi'ôculos mentis
&animiim jpauiflè crediturdiuihis reüëtàtibhibus : nimi-
rùm & pculo carhis, credo quod aliquas ,rnirâbiléî Si irifuetas
vifionesviderit.Quomôdocumqueautemviderir^
fiiip inrwrifi. fmpin*fpiritü;b(£leftem illämängelicafnque
conuerfàtionem,qualiciimque annotatione, iubetüt ilia
manifeftate populo fuo : 'vt qui præ lippi|ildine carnâlis
conuetfatioriis radios rpfiu$ veritatispercipere non vale-
batj obiimbratiöne myfticä luftrando vifibiles formäs j-
per iriuifibiles vifibiKum^ormarum ràtibnèsTabernacu-,
Varia Anjgelotuir
jminifte-
- riaia ca
1rs. ;
■ .. I
cendunt; cum myftèria profunda (ècretorum coélcftium,
reuélandb exponunt. Angeli,roannareponûr;airn à no-
bis diüina çbnfilia abfcondunc \ te thefatiros includ un t ,
cum àmaligrfisfpiritibus noftra bonappera défendunc,
&inbonfpe6lu Agni deferunt. Eodemordine, Epelcfia
quæetiamordinàtavtcaflrorumacieïincçdit, &in fingulis
miniftrórum fuorum ordinibus fingulas Angelorum yir-
tutesaccipit. Vide vafa aurea&*argepteain domo magna
qüæeftEcclefiaj ad cultumeius.GaliXcumpàtena ibieft,
ampulla blei Charifmatis, ampulla vinaria & ampulla
in vfum aquæ, pelues, thuribulum \ candelabra, piferna,
lampades,& quædam alia. Sànéta ilia anima qua: chari-
tate Seraphimiriflammatur, calici&pateriæ deftinatur:
fllàquæCherübim;fcientiçplenitudineimplecur;ampul-
iæ vinariæ<afEgnatUr: ilia quæ Thronfrranquillitare lère-
rîarür:ampullæ(Chrifmâtisdelegatur. Ampullam quoqj
bléi defertilla anima, quæ in gratia mederi poteft ebritri-
tifs corde&animi languores fan are. Ampullam aqui défère,
qüæ humanis affli<ftionibus,paffionibus Iefu compa-
riens , çoncruc^giturei &commôricur ram in memoria
li; vtcumquèafïuefeeret, mèntem à vifibilibùs ad inüifi- j mortis quam in Sacramento viuificæ çommunionis cor-
bilia transferee.-Pertinec vero omnis hæc myftica finiili-1 porisScfariguiriis Domini.Thuribulum miniftrat,quii>o-
tudo,ad plenitudinem chàrifmatum yniuerfàlis Ecçlèfiç; | riiiS bdorChtifti inbrani loco famam bonam afpergit : &
quam Iefu propinante de fonte gratiæ ; étiam in via pere- ! fan clum nomen quod fuper fé inuocat um eft;fàn«5la cbn-
grinationis propterabundan'tiamchafitatiè,bibit.jPléhi- ! ueÊ^tibrie,his qui foris fùnt &intus,immollefcit. Peines
tudo/dehique facrameutorumumitatur fimilitudine An- fine buccinos-défère, qui Pilati fæuiriam,& Çhrifti atteri- :
gelorum.Difquireprofundafidei nofttæ myftèria,& nul- densinnocentiam.-manus fuasJauar non folum irifangui
lum fuperenatabit futuræ fpci præmium j quod non præ- ne Agni fed etiam hoedi.-ri îi"«?/?» j?'/)« ///» ab Agno, /w-
güftaueritvifibili facramentbrumamminiftratibne;ihui- ■■güumitffermabhoedÔacdpiebs. Siquidern cüm Agnum
îibiUsfidesciaxefiargumentumnonapparentium.Dicoàatein: nafeeneemfufcipip,debenignitate&inno.centiaammo-
de fide Eccîefiæi-non de-fide vnius fidelis perforiæ, quam- ! ueoncum in fimilitudine çarnis peeçati pro peccatoribus
quam 8c côrum çredat quicunqi eft in Ecelefia, quod eré- * & cum latronibus morientem yideo, fpem remiflîonis,in
dit totaipfa Ecclefia. Inyefiütt c'a men dcaurato, Regina ajiï- . tança patientià Iefn,cbncipio.Candclabra deferr,qui Do-
fiitcircumamittavarietdtè,pcvCônàïum$câ}cntomm y toc ; mi no coopérante & fermonem confirmate Euangelium
habens fidbidiuerfbria|,quodfideliumcbrda:&qUotfi- fin* fumptâ ponitif)r^..éoelo'^on pftj nhmmç^nniincias;'
militùdinésÀngelornriîi tbcdiftmiftione^gratiàrum. V7 re^nrim Dei. LampadeSacceridit, qiu limptiçium con-
bi autem in cbnfijmmatiönéfïèciïli,&metitó&numefq lciennasilluftraus , iniuncbm©mbriæe®rum , amorèm
omnis adimpletafueritiri Ecelefia fimilitudo Arigelbrü, Dei inligir.Pilcinæ præeftjqui aftîduis lamehtis compun-
Vt de fimilitudine tran feat ad veritatem , & fit menfüra âus,oculos habet lieue pifcinæln Efebon. Sequitur:/^
hom inis quæ eftAngeli ; tnncjiet vnmn O aile & vnus Pajlor, faciès Hind : Atfam de lignis Setb.imcoWpihgite,; cuitts longttudo
horafnum & AngelOriirn ,v tfu Deus omnia in omnibus: lam kabebit duos&femiscübïios: lut; tu do, cubttum 6' dimidtum : Al-
ûoéÈai\imim^fiiié^ûiciiatiQÇAtsüciiDoüotti^u~[ii(ttdé,cuUHimfipiUitert^fitniff(m,<^:deàt^abjs'eam aurar,ni-
ciant Ecclefiæ, fèd æqualitates, quia non imitabütur h o -' djünww.tv.s & foris fiicitfqucjupra, coronamaurearn percinui-
miries conuerfatiohém coelefti‘Um,fèd mutabunturiri'çô- tum. Ordine nonincongruo: cceleftemandatum eonfe-
fbMumbeatorumSpiritriumi vt(\ntficut:ArigeliDeiinc<&- ! qugri terordinans quomodo fieri de,beafTabérnaculum
‘ iuxta fenfum myfticum . Arcam quæ Chriftum fignificar,
prius difponit li.mitibus propriæ ebropofitionis difHnit,
aflîgnans ipfius longirudinis , latitudinis,&alritudi-
riis diriienfmném. Tatura namque in carnation is Chfifti
myfterium,abæcerno , ih mente diuina difpenfatumrto-
tUm mutuans.ab occultis fàpientiæ Dei, opportuni^figu-
rationibus in Patrfàrchis & Ptophetisallegatum : totu m,
ipfömouiffimis temporibusbumiliter adimpleturo : ta
firmitercrédimus,qüüm fideliterviuimus. Non iriimèri-
t&àutem Chrfftus Area nuncupatur ; quia, ficut Area in
dpmo vàlde neceflaria eft,vt no folum panisibi ponatur,
fed veftis & pecunia j 8c quælibet alia fub claue fignandà
&conferiîanda:ficinChriftorepônirur opùs noftræ fàl-
uationis,quafi panisrefeblionis : reponitur veftiménrum
déalbationis,ycibi legitur : quotquot baptizatieftis,Chïifium
i»<i«i/î»:reponiturnihilominus&pecunia tedemptionis:
vc ib i,redemptionem mifitDomihUspopulofuo:tep>on\iut &the-
faurus totius diui ni taris , quia m Chrifto habitat omnis ple-
nmdodiuinitatiscorporaliter. Arcaigiturcft.-necfêmpera-
perta,neftudiüquærenditollatur:necinclementerclau-
fa,neinftantiarequirentium fruftretur. In manuspatris j
clauis refignatur s proptermyfterium à fæculis abfcondi-
tur:nefriresëfïodiant confilium D e i, &furenturinten-
tionemincarnationis Ghrifti. Paterclaudit& tiemoaperit:
qüia natiuitatem diiïiitèm ih fêcretb fuoabfcondit:: ipfe,
aperit&nemo claudit uiagenerarionem humananimUn-
doinriotuir. Nemo finquu) nouïtfilium nifipater:8cL Pri.n-
cipi Apoftolorum aperça eft Arcaden m diceret : T« es Chri-
fiüsfilius Dei viui. vrille diéfcum eftei : battis Simon Bario*
na, quia caro bf* Jpiritus non reuelauit tibs, fed Pater rheas qui
‘ L li 3 , est m
pcllcftiJis
index,
vfus,
munioms
lo, non iri ldbore meritprarii,fed in perçeptione præmio-
rura. Tunb qui plus trierait in fimilirudine , araplius co-
ronàbituriri Veritate,&qub fuitfimiliorin,virtute,eo cô-
fbr mibr eritin maieftàte.ÔfEçio,tiamqüe, gradu & ordi-
ne diftingÿiturin Angeïis curiacoeli, nihilominus y &in
miniftris uiis Ecclefia Dei. Deftinata fibi finguli ordinés
in Ccélo expleritrifficia,vtiquéa& iri Ecelefia : nèc vfitrpac
præfumptione temeratia quifquamattreiftàre, quod non
acçepit in officij fui affigriacionè. Surit ergo ifti, vafa in honore
magnæ dornus 8c vtilitatera, de quibus féquitur c &
omnium vaforumin cultum eius : quafi ( myftice^ alio vafè bi-
bat Deusincircumfcriptüs fpiritus, alio cbmédat,alio fe-
deati alio manus abluat, alio pédes, alioincenfum acci-<
piàt, alip lucernamaccendat, alio manna reponat, alio
thefauros includât:, alio quolibetalia èbngf ua diuinicati
officia exhibeat.RépreflaCarnali intelligeritia;ôe mente,
fiipta omniumphantafmatum imaginatione, conftituta,
intellige a£tione$ confuetudinarias non côfuetudinariè.
Cherubim&Seraphim charitate inflâm'm'ati, quafi bri di-
uino, cibum & potum deferunt ; Cufri bmnimodo, alijs
Spirltibus vicinius ordine &amicitiæ dfgnitate, àffiftunr<
Throrii,in veritareliantes,lèfîionemplacidam & placi-
tàm præbent. Priricipatus & poteftates, quafi aquàm ôé
manutergiutu fuggerunt;cum, rioSdeferidendoab hbfti-
bus, gratiam fècucitacis 8c audaciam repugffandi confe-
runt.Dominationes,pedes abluuntj ciim, noftra peccata
fuis poftulacionibusimminuunt,&dorninationern fuper
peccatis acquirunr.' Virtutes, incenfurri boni odoris ac-
cendùnt, Cumde Sanélorum virtutibus gra,tias inebm-
prehenfibili maieftati feferunt.Afèhangëli;lücernam acèhriftus
eft Area
E cclefiç.
MyftcijS
incarna-
cionis
Chrifti,
dæinpni -
bus abfcp
diturriin
illiùsim
pcdjati r.
*\tnel\KS:
'fanëi
tiibliôtb.Vet.Patf. tom. 12, Pars 2.