2JÓ S.Petri Ven er abdis Csfbb. Clttn. I X.
obuseftjCüi melius credendum fit,vobisan Chrifto:hb-
minibttsanDc9,veritatianmendacio* Sed quidmulta?
Audîftis hoccbrporis & fànguinis Chrifti iacràmcntum,
omni fidfeli hoipinidatum, audiftisabfquè numero da-
'tum:audï£è&pmni prçfenticëmpori dat u m^Quofienfcuh-
que,ait A po'ftoiuspuABdtfM&irifpanem h u n e , & cd ïcem b ib e-
tis>mortem Dominiannunctabitisß.onec veniat. -$ufFecerat,A-
pôftoleDci,adcoàfùndèndarn Sc deftruendam nouam
hærenm,quoddixerasGhïiilïïdîxifle, llocfàtipequotienf-
ctinque fumet ü,in meamcommcmo ra tio n cm. Suffeceratquod
crione,do&rina,inehiautgignitür,aut'cohferûatur-, fed
quià iuxraquèndarn,
tSegnmirntantànmosdemïffaperaüreni,
Quam qu&funtocuïüfubïeftàfiddtbiÉÊ
&resrancaerac,vcàdèamcogicandarnl)àrnandâ,ample-
âen'dammon fêgniter,fedinfigni'ter nùniànyanimi md-
uendiefTent : dignum&iuftumfüits vt hurnanitatis &
mords Chrifti memoria no cantùm aûdiretur per aùresj
fed etiam vifü per oculos iuuaretur. E.àdecaufe fign uni
hociChrifto propofitum eft : qùoditafignum eft,vtht
ip(e Domini tui verbafequendo, exponeridofubiunxe- \ tamenidem quod iignat.Hocautem contra veteris Cacri
ras,quotienfcimquenu>ulucabitispanembunc, & calicembibe- I ficij multiplicitate,qu* t in n k lo eratiaettquod,figft&-
tis,mortemDonuni ^»n««fMtirif.SedvqUidadiunxifti?I>o«er(bat/prsterhocquodiilndracnfidumerat,&ifiud(a:cn-
venwr.QnjsveniatJAnfortbmors Dominic N o n .N am Ificitim eft:&i 11 udDeboffc r c ba tu r , & iftudeidem D eb '
hoc Sc tuapertdhme negasjCum dicis : Chrtflmrefurgens qffertUr* Signabatverb hocnoftru noftri temporis laeri-
ex niortuisiam non montiir. Qdisergo veniat ? perte i'pfe fitiu,fednon erathoc quod iftudiqUiailludvmbra, hoc
D6miftus,quem hominaueras,cum dixifti,Mflrf«« Domi- cprpU'siiHudfigura>nocveritas: illud de cadaueribus&
BkBW<wri4fefl^Scdquand6veniat?Qu£ndo,nifi quando: crubrcanimalium, hoc de corpore Scfanguine filij Dei.
vehtilruscftiudicarcyiuos&mortuos, ficutipfepradi-, Idcifcononeratideinquodfignabac.Sed iftudnoftrifa-
xitj&Ecclefiaemsxredit? Sed&hocquando ? Q^ando'crificjjfignuhon aliud,ftdipfumefl:qudd/ignac. Itavc-
iuxtaquod&ip(exiicir;vcnentin fine feculi in maieftate to eft idem quod fignat,Vt quantum ad corpus, ideft,ad
Tuai&omnes Angeli cum co. Donee ergo veniat in-fine veritatem carnis & languifcis Chrifti perdner »fitidem q>
TcCuli', dedithoeiacramentumcorporisStfanguinisiui fignat.Neq; enimibiChriftus,vt olim,dolores autmor-
fidelibus per omne rempus hums feculi, iiteft, vfque ad tem patituricum tamen immolaridicatunDicitur autem
' cbnTummationem feculi. Obmutefeat ergohjergfis qua: immolari, cum licet inuiolabiliteriii altariirangitur>di-
dicebdridafumhoeeuetantumin cceriaDomini Sienim uiditur,cbineditur:cum hisScquibuldamalijSfigniSin-
vfque ad confiimmatibhem feculi, non tan turn incoena quantum fieri poteft, mors Domini maximdreprjefenta-
D omini, fed cogentibus prxdidfcis aubtoritadbus datum ' tur. Vnde fi cut <iixi, quantum ad veritatem corporis Sc
eftvfq;adconfummationemfeculi. Non igitur tantum fanguifiisiChriftiperunct,eftidem ^ fignat, quam tame
in cccna-Domihi. * . fnaximelignat.Maxime autem dixi,quia hocapertiftime
Sam illud quod non modo ab incaedulis opponituij Apoftolusdicit in Verfuiquem fupracomembraui.
jquöd
fed & à fidelibus quædtur : cür hocüacrificiü tpties itéra-
tur,cum Chriftusfemelin cruceobktus ad tollendato-
tiusmundi peccat'afuificiat : maxime cùm non hicaliud*
&ibialiUd , fed hie Sc ibi idem prorfus feccificium, hoè
eftjidem'Chdftus bfteratur,videndum eft. Si enim illud
in crude fuffecitv; feperfluum hocin altarividctur. Sed
non eft rupetftuum,quia certade caufea Dei filio, qui eft
iuXtàÀpÔftoiùm Dei Sapienria, fa&um Sc traditum eft»
rVftà» iàpienria,qùiafummèrationàbilis,irnrnô tötiusra-
tionis fons ècperfedio eft,nihil agere, nihiliubércirra-
tionabiliter potuil. Vndecùm hoe dixit,cùm hoc facrà-
ïn^ëntt^fûis tradîd i t, non ab% dèrta ratione, vtcèrtum
tiens,ait,tnanducabïtispanem hutte,& calicembibetis, mortem
DommiannunùabùK.Qûâre hoc?quare non fimillter,ô A-
poftoleDeijdixiftijIncarnarionem Domini, natiuitâtem
Domi ni,Circuncifi onem DorftinijBapdfmüm Domini,
vél quod maius vider"etur, Rcfurredioné Domini, ACçe-
ïiônem Domini,qûando dixifti mortèm Domini? Quare
îllà,quae glôriolà videnturjdimifîfti, St qùod erat igno-
miniofius elégifti? Vt,inquit,ôftenderemin morte Do-
mini fingulàrifer côhftarefilütem tnundi,vt oftenderem
iftud opus erus ptæpônderaré omnibus opèribus eius,vt
■oftenderem tormencôillo requiem, ignôminiâillaglo-
riam o rte illà mortùi's redditàmvitam. Ita planè,itâ iüeftjfeciti
Quæfelaratio omnibus.latisfàcit, quicùnqüè xtà Àpôftolûm^ quando mahdücatur pànis Domiôi, id
Chriftum huiusfâcramenti audorem, Deum Sc Dei çfl’e eft cotpusDomini,quàndobibitur calix Domini , id eft
Sapientiàm credunt.Placuit tamen largitori tanti mufte- j fangüisDomihii ahnunciatur , hoceft, reprtefcntatur
ris caufàmreddëretaDtæ,largitionis.Qûam caüram,dâ'n- mors Domini quam paÏÏaeft in cruce,non aliâ,fed ëadem
do ipfum facrâmentum aperuit. Nam poftqUàm dix-it, quæ præfens fell Caro Domini,qua fufus eft non âîius, fed
Hôcfacité,ftatim addidit,in mcam cbm memoïadonem. idem qui furaitur fenguis Domini. Quod cùm fit, ad hoc
HSbc eft ergo caûlà facramenti, commemotatio Chrifti. vtique fit, vtmenslbngè vehemèntius excitatacorporis:
NbUerat'Sùluat'or qùldfecerat, quid fedurus erat pro- Domini füfeeptione , quàrn poflèt exdtativerbi Domini
pter hôminemrhoüerat fingûlarebpus quod gefferatin^ admonitibne,in amorem eius , quem non tantum audit,
dnendblibminem,nouetat ftupendum quod geftums e-j fed etiam vider & fufeipif,inardefcat : dc videnS Verbum
rat moriendo propter hominera. Scicbathocfe opere! carncm fadùna, vthabitaret in nobis, habitans etiam
ialuaturum hominem, fedabfq'i huiusoperisdiledioife ' corporâliter & in fe v/oblinifci iam nullatenus polfir,"
nullumfaluari poflTc hoininem.Seiebat quia humanitatis quern fide credit,amoreaihple&ïtur, manu contredat
& mortis füæ opus , fiçut fiiper omniabpera fuàfummè | bre fufcipit.Quem quondam p|o fe mortuum ipfe fufee-
celebratum-.ficmprtalibus, proqùibûsfiebat,fumm:è c- pdonetecolens / & mortpilla vitam fibiparatain agno-
rat commendandum.Commendandumerat, vtpoteetir jTeens, àmordS opcribusabftineat i & ficeidem Chrifto
ins card pro illis tqrquebatur,cuius anima proigfis.trifta- Domino fuoVmmortaliteriam vifienti in fempiternum
batUr*cuiusnouifllmeniorsillorumVitæminiftrabacür. | conuiuat. HoreigiturEcclefiæfecramentum, quoniam
Hbcper tè folemniter èp mm endaivd u m.eraCjVtOhri ft (is I ficaffiduafuirépræreivtaribnc^nemoriam innoüat^fiàiligeretür,<
hlcdusihàperetür,habitus nftnqüarapérdi
rctur. Sed h«ec eiusdiledib ab hominibus fetuarinon
potërat,memotiapereunte;.nccrugaxmemoriadiu'ren-'
neri valefiat, hifi figùbcongruo apparent©. Ne igitürd
corde fdgeret , quod maxime cbrdiinefle opbrtebatjfi-
gno rei congruente veltiti fimê infolubili colligatâ eft
cordi memoriâ#- quo fó'rtiter vinciente, fern per tedem-
ptusredemptibnis prêcium cogitarét J indeqtic Rcdém-
ptori agens gratias, fide qua: per diledionein,opera tur,
nequaquam fe ingràtum'tantægrati* demonftraret. Et
poflèt quidera mentibus humanis huiusreivtcu.nq» abf-
quefigno.vifibiliineflc memoria, ficut mültarum rerum
cam diuinarum quamhumanarumreCprdario, famafledemaugét,
fpefn roboTàt,charitatem confirmât : non fii-
perfluum.fed valde f neceflarium eft.'Ea propter, vtdi-
dumeftjDorninus hocinfui commemôrationc fieri iul^
fit.Eadecaufa mortémDomini iftofàcraimenro denun-
Ciati Apqftolus dbcuit, vt Chrifti ac morris elds memor
riaauellidecordibushuiqanisjnullamundiinquietudine,
nulla temporum prolixitate valèret. Qüæ riiemoria
amorem excitai**, de animi reccflibüs mala omnia effu-
gâfet, virtutibus Vnkerfa replcict : ficque quotidiepet
hoc fecramentum ihfrouans redemptionem -, qubtidia-
nam poenitenribus peçcatorum gignerèt remiifiodem.
Soluitquidemjéplenètpllit peccatamundi Agnus Dei
in crucelmmolatus r nectadien idcirco, vtdixi,fuper-
-- - - . ' - ■ - .. ___....... , , fiuus
fs l. fum-
^Conïrà Peïjfèbirtifianof B^rèt'kos,
fluuseftin al tari ob latus. Et v t id tcip (bid téi p fb h o c dH
cas,àduertc quicunquy hæclegis', t cqu ci p fum i n t e r ro -
ga\ quan dp m agi^medi ea risifi tanien.quoa prpfiteris fitj-
m i ter créais ;v|ru m qu and o:d ! ci t u r, C hrift u s pli ni i nter
fioihinesappàruit *-Ànquando dititur,Qhriftu»nunfeinV.
terhominescpnuerfatiu:quan4o;dfejtur,:01iminçruce'
pependi t:à n q uando dici tu t,nuncinaltari’offertur: yi:rum,
i n qu a m ,t e m a gt s m o uea t , & ad admirandum Sc aman-
dum , acce nda t e i u s prædicata-ab fed tia, q.udm dem on-
ftràta pr£cfen tiâ.iSed-fçio quia n on dftßceris qupd verum
eft magis.b umanacoida moueri præfen tibus quàmab-
fentibus rebus : quia iftispleruniqdcnon creditiirideàl-
lis Vel i n modiro dubitare an im lià hon finitur. Mopetu r
igitut magis ad præfen rem quam ad ablèntem.Jmouetur
magis ad vifumquàmadauditum Chriftum <:■- înouerur
ad a dm i rand uni', ni o u e tu r ada m an cl u m': quoamore,a-
mantigeneraturrémiflîopecratorum.Çuiqu^iituserga
bus,magiflrumàdifcipubs,4 pmihumdferuis,Chriftum
caru m m ore co m m u ri i u m cfeu of ar i >? Hæc,i n qu am ,q ui
obîjcis'feüt ipÇc fateris,.à Dümis ChÆftj difckiuiis Ghtü.
fto öbicdla fön[;quando‘ac)cis diiflujn eikil)u)’Hs'£ß'hic'fer-
Hæcdlndiïsihctcdulis.&de
tgcrçlitigaiit'ibusSidiiâ^ fane. ^ iim i> fô ù 0 ic6 0 ciir-
mmjium i t n admaùmanduplliæc ccrr'è qWftiö npnaô-
aa,fcdantiqua-,nôn feGçns'jfèd yeruftiflînia cfttejuas'lïcuc
^ p 6 sCbeifti^?:fidc^ndami5nciscxortaeft,:ficn6 ad
^ifôlibetdoabrçVfed ab ipfpSiluatoinj tc fihaû..Euäii-'
fipul acpené:feodçm
inomentp&brtum habuerit&bceafiim, nimiiimrudis
^po^fbpulcismonetufcQ^patnmen n^hîrconfemnen-
d u ni eft, t]upd vel fidcrnlædcre.vela jfcandaîbm quo-
l'ümlibecpoflïtcordatnoucréi ierat hooeriarti iquifli-
Chnllumamoi cfl.tanta e f t & indalgcnria : ipfoDomi- j m û e r q u ç o m n i a f u f ï e n . c b a r i t a S j V t m e i n b r o r u m C h n t t i
nàauefiEime.quidcpeccarnceMnriaficait, D ’mijfa fiait pcrlaiiï p a n e n a a m ( i m e t u r i n f i r m i t a s . Nain & hoc Sa!
etpeàaut THuUa,qk<jmam düexit multmn. Et c ù m n ir f ü S - f c r i -
prbm (itiCkiimtu optnt midtitùdmanptccittorum
i o ü l d r ù d i n é f r i p é p c à t o r u r a o p e r i t c n a r i c a s i n Clmftum,
f i [ a m a n i o p e n i t l i a m a s m p r o x i m u m ?; N o n e f t e c g b 3v E
d i f t u m e t i , f u p c r r i u u m C h r i f t i c o r p o r i s & f a n g u i n i s f a -
c r â n i c n t u m , q u o v i u a c i p r r n c m o n a c x c i t a r u r , quo f e r -
iientibr d i l e f t i o p r o iV o c a r i u v , q u o p l e n i o f p e c c a r o r u i n
uài^ribfc.rncaicds videlicet coelénisV'dctaiibusinfirmis
facrcntlum ciîçdocuinquahdorudibasadhuC difcipuiis
& prpprer luiiLifinodi verba feandàlieatisj no afperecor-
ripicn’fjiëd:beni^bèadmon.tós^mtrHörVMy«H^ire4fl
Sttrgoyidtritii fihutti bommti afcendetttem vbieratpritts: ßtirt-
tMeftiqtiiviïiïfictit^carononprodcfiqtiicquitw. Qaibus breui-
busverbis torumhoc ænigtna fi arrdhdas ,;fole cfârîüc faj
îcir.ijnocorapaiaruf.. J ® ® l ® W J n u * i ^ t p w ü i n ^ j q n i a ^ i n t a â l i Ibfflioçtàrnalianv
tantùm peri^quo^peu^pft, ièd çriàmpcrid quôdbo-: «winüfeôurtinebulase B ^ a ^Ü ü ç p i& à t r i tù f i lm m
moeft, nobifcumç^vfqueadpdniümrnaticîiicrà^ c^ \ ‘\Wminü4fcenàèmem:vH?r,At^rtuil^inttue^,quiviuîfiçat^Aro
; redtinit Ho;eft^uiàtn6hràiiilâ'in(eriA>-
nos, petiricc.1 corpus fumn reficitnos : vtrcdeinptiper ^
niarhumanitatee.ius>,-dônec%eiemn'r^èitate^tôrîà.e-;|ftjs|&jdïèrâmaliterfapienres;vPlutpçrfruftàCooCifàm
tus. Inde eft quQd;in fpèçiebus h ü* a n ô v ia u i & vitae earner.: nn â tnevobisvcüc dare creduis. Sed | bi!quam
brpgily^Pgru^pribns.dpcfacrainenriTmcpnftituit, ytp^nccelunifaftendero,poftqnàmh'anccarnèni,rk'qdaagi-:
gPPfçèrentaduertcnres. pérfpecïeinqnidempanisrer- tiusâdhucmdrSie’oiiinPedm|!prfficauero:itdncjnteli:
rcùiftedpqrÂritârctti papis coelèftis.nô roortalém quam ,ligetïs,qüia fpirituseft qui viuificat , h&eftlyerbpfnea
fdietil)e,fed,yitamdarard'hoininîbnsiinpoiîalem. Vn- jfpir«ualiteraccepra>iuiftcant: câroàutèmnon prodeft
deiolitaqp&iftui^^ïnitaculo.latetiniillofaaràmen- .<^ i{ ^ R f la ifi^ 1g j s j ^ \fetijc^leirtliilan?^t>ab^
f» S « o dM t& ^ q ^ ^ p i« 'f t^ ie c » d » c a ij jp ,; j ie iei-.;dfttoi<diti«i6.^»ro bo « in iÈ$ ,tto ii ^ oM '^ n ü ^ â è .
^ ^ p a ^ ^ J iiit e a iv çT é ^ U n n o '^ a iW bm & n â t i-
^ca.romeanbnprodelierquicquam:föd-dabped'mabfque
cranrej, née quodinded Dominodffiùmfuerapçapicn- içtploted^4 e n d i^ f^ 1 iin ^ nW â iS n f ô n ^ lW f iK '
.wöäixjruB^Inôoe^eftb ie fe fm iß t qm^ofefunm attdire! çopfufflpnonë çÿmedendam ,'quïaip^ùscft qui viuïjtt’
bed nor. cii durus.inmiù icni.s Ôc (uauis ft-rmo^ : quia crû rat: &qu:aliciritellecta&àqccptaéarotr.cavjtamnon
hominis Chrifti caro cpmcditurV non tamen IscfiTaiicde^
otmneati', nonimminutiaut mutilati,fiöti-nölentis n^q|
dojenris: fedyolentis &cpnfulenti|earo comeditur,6t
fanguis bibitui jipfpiiuxtabeati Apoftoli Andrea; verbal
in:luQr.cgno,inicgrö,'inta<5to,inuiolato,i|hmomli, in-L
cortuptibilij'immöipecröfojgloribfojadorandoperma-
•nente , & mbitälesper iam im mortale Corpus fuum ad
ean,dem immorralitatem perducente. Non eft ergo durum,
crudele,fed pium &amabile:quia non nolens,neq:
coa<ftus , fed volens Sc fpontaneus hominibus carnem
fuamad mahducandumVianguinem ad bibendumdedit. I
Nec irrationabile» quia vnde peccatoribus venia, inde
’.largitoritan;t$grati<ydebetur&gloria.Mk
:'^a y e^ ta sca rn is & fanguinis honefta paiiis 86vini fpc-
.cieiyr&yfuihumanqcohdefcendatur, Scfidesexercea-
tur,&meritum augearur.Indeeft quoj^facrämentUjmy-
fteriumjfpecies Sc figura vöcatur.-quia intra hoc quod :ex-
terior forma nunciat, vii;tus;4 iuina verum Corpus & fän-
guiUemRedemptorisoccultat. Scdaflhuc carnalis ärii-
mÜS', & nondiun pleneab liurpätia coniuetudinedefx^-
catus,qbijcit & dicit. Yerü quidtm Corpus St lahguinem
Redcmptbrisfub p%nis ae vini fpecieinaltarisfecramen-
todari fidelibusicio:fedcuradriianducandumvelbibe-
diim detu|.;,filiceatqUa;rere,q^^rd.Naaifiadhonoranr
diim,fiad adorandu tanulmmpdo däretür, qüaeftib n^»n
eflet.S(pd.qiiiaetiam ad mandueändü datur., animü ilon-
dujv) pcrfc.dte lublimia fapicncei^ mouct. Quem, enim
non mbneatjiicut quondanyillpsChrifti difcipulbs mö-
uic 5 e o n tra h u m a n ü m o i;e in, contra pictatc, catnem Ghri-
iliyel fanguinenv,immb DeunTStllomiocm ab jibmiriivrges&
dicis.Ecfi dataeftearo Chrifti homimb. imtnor-
I tali ter Sc inuiolabiliter,ad honorandu m,-ad adorandum.
quare'ad cotnedenduro? Quod eninfhonorari,quod adpraridebéafjfidéiftusbmnibuscèrtûmeftiquodautem
^^C)l^ <^i><îui^^^Gon*e.Jli6nis ratic)ipbn^^vidètufi-profeâô
admirabile & fuper omnia.ftupepdumeft.' ÎFatèor plané
omnis lanum lapien^tfaqc luper omnia
mipcüla%péndum&àdmkË)ileeffêSMnunQqidtu,
qui ration ejp tan ri fecranjèn ti çxigi.s, çudià rdliq u a fàcrâ-
mentaDci rârionecomprcheh dis^Nonhefola vqliintas
Dei omni Humana ratione rationabilipreftrAn nofntel-
ligis hpe voluntateniDeieflequodiatibneift; cu.m om-
njs voluntas Dei fi t ratio,& omnis ratio fit eius voluntas?
Nam fiçut eiUs voluntas noli poteft efle irrationabilisi
ita & ratio non poteft non eflè illius volunitatisi Cum
hæci.tafint,omnirationi^rationabili menriTuffiçfr volüntas
âu s j etiam non èxppfi ta ratione volun ratis eius.
Vnde in hocfecramentoficut & in çæteris, fufficit vo4
luntas &(præceptum eius : cum conftet,nécffiiinmàm fer
pientia'rqcrrare, neefummam ràtionerfialiquidirratibnabiliteràgpre
polfeiSufficit ergo,At omninô abuùdan-
çerfufficit aÿationcm Chriftum Dominum hominibus
earnern fiiam ad mànducandum, & feyguinem fuumad
bibendum dediflèrSed iicet,vfdiéfcum eft, ficeonfra'ra-
tidnem,Pei cognitavQluntate,. èiusquærercratiohem:
ne tamen hiç Gatholièis deefle, vel eos latere putetur,.
qiiodde tantifacramenti ratione infticutpr Deus àperit •
aperiatur.- . ' ' ; .
Pat plané,carncni fuam,datfanguiriemfiium,non fo