,'v 'i* S : Pet ri Vènerabilis t^AbbXllürt. IJÊf:
W P 1 S T O L A X X X I I m
Patrifuo Domino Clutiiacenfi, ïratertfjcoldus.
IMl^drca mihi quem diligit anima. Q^hdOvveftiam
& apparebo ante faciem mam; quando yidebo te,
quandpconfolaberis'me?Coniblabeiis, inquam s quia
IcotlToIanbabfconditaeftab oculism'ëis,donce^id
& defideratam & defiderandam præfcnriam mam : & tri-
ftis'éft anima mea yfquéad te. Minime quidem delèric
rmequocnnque iero dulciffima tui mëmoria : ied quanto
mé&otia ^ ülciöi, tan co äbfennamqleftibr ëft.- Abfitau-
tenj V t me eóu folëtur illa vèrifimilis,|ed nön vera featen-
tia. Præfentiores,inquit, funrqui fe animis, quam qui o-
Icuh’sintuenmri &plu$eftcardëconiae<ft^quamcórpoté.
Quafi vero^conlpeéfcrfs & cornierfiitio|non häbeant ali-
I quidyiuævoluptacis | quæ non poteftablenribüs proue-
nite.'Së'd hfECjiicutarbitroc, ex ratione, non çxafteëfcionè
loquutus eft ille Romanæéloquentiæ fplendoï , ciim
rqu.jp eloquentia nata eft, & edmftafn lucem. ..Tulliushic]
eft* de quo;& diëfcum êft- quia quàî ftudio informauerat,
aëfcu vrgebat, arteexequobatur^ peéfcus in linguanafacil-
limatransferens fàeul tatelQùid facio? Euagatûs füm àne-
gocio meoinec digrefliô.Jedtnmsg- cIÎju eft q> fed. Quis1
mihirecópenfabir, ^nôvidipàricèr duo illaïffagnalurai.l
natia,& infirmamento eoçlijvidelieet^îoco)illb'quem^le-
git Dominus ex omnibus lopHterramm j V&eiretnomen
fuuinibiîkarGoroccupationibusmeis.quibusfeôtunve^,
nonvtnon vellem,,fed'vtnpn poftenr, &etiamyrnefci-j
tem. In cauft fuipcaùiâ ftatris mij Domini
çenfîs Abbatis,ad quàm ex præcepto tub oporcuit me pugnace
ad beltias,vt nonpræualeret homo. Addituseft,iu-
xta Propheeam,ànnus ad annum, euoluræ flint folemni-
catesv& dies: pro anno daruseft mihi :- exquo non vidi
nondi cam Dominum, fed diie&um. Cedit quippe faftus1
cum accedic afte&us: & perïo nalis-réu er e nria dépérit, I
cuitn coeperic fatriiliarisamicitia perorate. Honofet fane,
quifibrret,qui ftuper,qui mecuitjquii^iratur; vacant hæc
omnia penes amantem. De te autem|iarn, mihi priftem
perfàafümié|lhoc'îCuius altKudoadæffûata eft, cuiüsfin-
| gulari tasaftfociata eft: ita^t exemplocl& poflic & his qui
iuerant in exemplo. Guius âuremculpaefl^quodtamdiu
fc^udàtusfii m defiderio m e o l Meanon eft,tani prdpter
infirmitâtém, quam propter occupauonerri, qqæmihi à
të|uirihiunâ:a; Nq n q ui d t u a ?A b fit. D.uplîcienimEpi-
ftola & prouocafti me ßceuöcafti ; fcribeps Pjftri meo in
hæc verba^ Mitte mihi Nicolaumtaumyin-'quatuûsÿvt
niihi.Vide tu rex parte, & niepsox foto fpiritus requiefieif;
• O voëenj ampris, vocem, cui viçem e^bltopeuderenón
poflûm omnibus diebus ÿitæ mëæiSi mueni gratiam in oh
j eulistuis,fttëtangitaliquafecordatioNicôlaituiifcribè;
I Patri më^per ndhcium tUumj& PdërinoftrjjjS^C^ùche-
rio tuo é horumenim|omhiuin_n^otiisintricätus>& imd
j p^içatus/um; tii} fan&oPafcha mdttaptine.ad te,ira vc
I nbueriin virtutemdeftylpjimmo^ft^mdevirmteéxit-J
; j re,quia dcfid.erio dëfideraui hoc P'afcha manducare te-
! eum,amankffimePatei\ltaauremfiat,vtaliqübddiehus
I liceat mihibommorari tecüm^f& fi noniàti ati | tal teipre-
! focilläri pra^èntia tua. Confiteor enîm, & fi necefle eft,
profiteer : quiapene nihil aliud lib'etjdumnon præfto éft
j quod mukum libet. Refcriptum autem literarum illarü,
! q u a s m i t t e s , m i t t e m i h i f e c r e t o ; & t u n c f i p o t e r o p e r f e -
r a m a d ; t e A l e x a n d r u m m a g n u m , r e f e r a m 'A j r g u f t i p u m
i t i t u m % & q u æ c u n q ù e b o n a m a n u s m ë a p ô t e r i t i n u e n i r e . 1 N i i p c a p p a r e a t t o m m i l l u d g r a t i æ , - q u o d h a b è o i n . p q u l i ^
; m i s . S a n <5fci ( li m a e a n i m æ t u æ c o m m e n d o m e q u i a m u s f u i ,
m u s f i M n , t u u s .e r o q u a n d i u f u e r o , i n v i f c ë w b u s I e f i i C h r i -
j f t i . P e r p r ^ n d u m l à t b r e m c o m m u n i c a m i h i d e v e r b i s i l -
! l i s ç ^ l | f p b ù s & d u l g b u s , v t i n t e r i m f p e c u l u m v i d ë a m ,
; d o n c o - v i d e a m v u l t u m . S i i n p a l c h a n o n p o t c f t e u e f i i i e ^
q u o d m a n d e , l â i r è m p ô f t P a f c h a ^ . S c i o é g ö ;q u ó d D o m i -
I n u s A b b a s d i x i t d b i n e m a n d a r e s m ê f i n e . n e b e f l j t a t e , f i c u t
i ô f m i h i d i x i t : f e d n e c e f l i c a s e f t , & f u m m a n e c e f l i t a s t é 'v i -
■ d e r e ^ q u a t r ib is i h m u l d t r b c e u p a t u s f i m . Q u i d p l u r â î P r a t 1-
I c i p e v r v e n i a m . ■ i l ÿ j ' 'T I.'îW ~
E P I S T :0 L A , XXXI V.
Midfup. charißmoNieoUoiFrater Petrm bumilisClunid-
cenfitun Abba; faintem. -
SEgi melleasliterasa re mihi,chariftime, roiftas.-^qub'
büsfeftinantervelhegligenterrefpondèreimpium&
amori mutuo inimicum putaui. Timui ne alienus &rcr
ftinans adredimmeurfor, non plehe',nepytvellem,iuifa
exequererur. Vndehuncftatim fere vtliterasillasaccepi
cum bieuibus iftis remifi. Mittam è veftigioproprium,
quinil negligere deiniunäisaudeär, teque ac dpmnum
Gjareiiallènfemjquocunqüe pes vefter ierit,profcquatur.
Dabp^operamnevcl fiuftcafcripTeris,vefiple domnoAb-
bati ïurlüm vtnfipqr cpntigiti.de tup ad nos tandiu opta'-
tpiaduentu, incaifum referibam. c
E P I S T O L A ' X X X V .
Venerabili &cum bonorêdebito nomitiando Domino Bernardo
Cldretiallis Abbati, Frater Petrus humlisjratrttm Clu-
. macenjium Abbas f i l m em quani reprowifit 'd
Deusdihgentibtis ft. . ■" *S> '\'f.
Q I de amico*& tantolicet cohqueri, quer or: &ei quod
O a quibnfdain Cuidamdiétum eft, dico.,Pater, & fi rem
grande dixiflettibiaroidusicertofacere de b uer as) Quanto
magis quiaonunc ftripro,!nunc vef bosdixit,rogadit;au^
luquefamifiari pnecepic:micteGluniacumNicolaumtu-
um ? Nee ne^>,tamën remgtandem, fed iter grande non
eftf. Quid fi tu tan tu m'k m elm ih i feripfiftes: micteadme
hunévelillumiautplurës J Quid ego ?quid egö^inquanr,
faeerem,nifiquodfoleo?S'oleoquippenonfólumxogan-
ticedere,fèd ßeimperänti obedire. Sed-quaeriscälrfarfi.
sNiiJg qnidnonjüa fijfficit, vid ere dileëttfm? T iius q ifid.e nö-
eftjièddtieétus mihi eft. An non plaCet tibi,fi diligo qux
tuafönt ?,^n TOnplacetybi,yteumi quemtujytarbitrörd
mulriscuprumreheriu&diligis:ipfeaffeótuoihis'chljgain!?l
Etquie mdiër pt o ba tio v e raiamlci tfe , q (i am arëaroquod
ramiCusamat ? Di|igo eum caula tu i| diligö Sc-caufa fui.
S|au/ami, quiatibi obrequitu^ caufa fui,quia^(:em pore
dpUiini Tfeèênfis Epilcppi, mültis qoc pjeri.ti? pro mere*
ruf; Nihil ha^ehusptailiisomhibu^ei retFibtiiinifi dqia
l e m p e É n D d t q k i G j e u m ^ n c e r e
q u i a o b l è q u i i s , b e n e f i c i a b e n e f i c i i s f ö l c a n r r e p e n d e r e :-
n o n n e v l t i a o m n e m m o d u m i n g r a m s v i d e r e r V f i a b f q u e
l u m p t i b u S i f i a b f q i e x p e n f i s , f o l a r f t f a l t e m g r a t i a t n a m a n -
t i n e g a r e m ? H a n c v t f i ü t e m v e r b o r u m f i g i f i s n b n e x f ö r b
e r g a i l l n m e u a n u i i f e p r o b e m ; m i r u i p e f t ,:f i f k i t c m f e m e l
m ; a n n O jh u n . c v i d e r e , h u i c l o q n i i Ê u m h o e d e f c r i p t u r i s a ü t
f a p t f t i s a u t P h i l o f o p h i c r s | q ü i & u s v f q j a d f u m m u f e f e r t u s
e f t , i n D o m i n o d e l ic ia r iq ü a e r o L ? S i d e D e ó . f r d e d i u i n i s , d e
f u r n n i e v t i 1 ib . u s ,a * h im a ; c a u f i s l o q u i j n o n c b n f e t i e n c i b a
fumèft.-Nieolaiadnospciofusuaduenmseft^Siamorem
p.eribnx m*,cordibus noftromm: inlêrere, fiqp* veftfi
ordinis func^^omnibuséonuqehdare, fi tandem.yhiuerfi-
tacem veftraKi cprjjori Cohgregatiónis noftr®charitaris
glutino vnirè deiófum, eft: N i^oïakd nos dciofus aduen-
tus éft; Eruiftat cor éius femper nobis de.vobis y eftrifqué
v e r b u m b o n u m : q i i * r i c b o n a g e n t i f i K e V ’t o g a t e a q u ï e a d
pace m fu nt Hieruïa j e m. H*ciuöfludicraip;ciQiu,yelvan
a N r é p l a i a p u d n p s . C u ^ e r g o , m i c h ; a r j f l i m e , v n u s f a l c e m
m i h i p e r m e n l è m n o n c o n c e d i m r , c u m e g ö P e t r u m , c u m
R o b e r t u r ^ i b i ;l a n g u i n e p r o x i m o s , « u m G a r n c r i u m i c u m -
quofdam alios .craét'us -amore tuiribi non mehfe vboiïeds
perpemó cpnceflèrim ? Quot. ego Abbar^s, quot mona-
chos,alüs,.nedicam alienis Ec^lëfiis,literïstuisvil confi-
liTs vi<ftus concefli ? Ne.c mëpcenitecamico ceffiflè ,cui&.
a d b u c i n p l ó r i b u s p b r a t u s T u m c e d e r © ; : S e d J u f t u m e f t , v t
& i p f e v i c e m / r e d d a t ; i u f t ö m . v t f e m p e r f i b i i c e d é f i t i . & i p f é
a l i q u a n d o c é d a t . E f t 'i f t f t d m a g i s l u c r o f u r a v e f t r i s q u a m
n p b i s : q u i a n u l l o p o f t të^ y e n e i a n d é V i r, n u l J o , in q u a r r t ^
m t e r p r e r e e f f i c a e i u s 'a ^ p ^ l u a ^ d e n d u m a p u d n o s p e r ^ t a - ;
r e p p t e r u n t '; : n e e c o p i p f i u s y h a m o a l i q u o i n m a r i v è l f l u -
'• - f - ■ % ■ ' ■ . m i n e G l u -
E f / f t o l a r l im ï , i h . V I .
mine Cliiniacenli pifcai’i. Scd recolo, a d d mibi nnpei: . pvomittebac. Quales, inquitifiimusabfenres, talescri-
{antriras m.a, Gluniaci conftitiira.dixerir. Ad quid vukis i nius & prarfentes. Vtrumque igitur fuit in Apoftolo, &
Nicolaum ? Reipoudi. Non eft rale quid,,^ noneftriia- [ viuax fpiiitus ih Epiftola , & viiiificans feimo in lingua,
gnuthi Sedfateov.mi chatiifime,clavem^mfi-excem,^ba- jytrum.quehoc&:nte«qualancenaturapdliui*tivrrum“
gis iudignapris.qiiam quodvetumeft^ cpnfitentjs've^ba j que & iuperaddira gratia condiu'it.;. ita vt praeter vim
t i i e r u n t . D u p l e x - v e t e t u n c f u i j h e f e i o q u o c a f n , q u o 'd e f l è .
( à e p lM iô n î o l ë o , d u p l e x p l a n é t ü n e f u i i n . v , é r b p V | A l i u d
m h c . c ô r d ë f e r u a c u m ë f t , a l i u d l i n g u a i d e p r o m | > m h i e f t .
I r a c e t t e m e n s t a c i t a f u g g e f l ic . Q u i d q u o d v i s t q t i e s p r à ^ !
f i r e t é r i s ? F o r t a f f i s v t i à m b i s i » t a & n u n c t e r t i o p e t i t i s f r u *
f t r a r e r i s . R o g â f t i , , n e c - a u d i t u s e s . Q u i d i r e r u m p r e c e s ;
f u n d e r e s ? ^ R e f p o n d ë r e v o l u i , q i i p d ç - æ e u s à b v t e r o P h a -
quondam viuoinnatàm lerihoni j nil vitra citrâquë j^il
plus minufiie^iple aeër & æ mu 1 u s feru ta rbrinùé ni*a r. Vc
quid& ifta? C^itairaxit fateor, quia hon pariim traxit |
iinmo rapuft cor méum.Epiftolàtua; iIIapln.neE[>!ftölay
quæexabandaritiacordisîbquutâeft, quæ dém,iïitoàdP.
pf&pinguëdlheâtnorftpfoceffi^Q^m cum {ctibercs i
vtdeillotibi noto diélum èft,non qüide'm calamüm, fëd
•ifîeis, Dixi vobis, & audißis. Quiddterum vulcis audiref’ penpulam inmentétinxifti. SciHabar, düro legererur
Rëjpôndere hoc volui,fed nplui. Ecce confiteor. Profit j î i i , illa dulcèdinem , & cptdi meo infundebar ber verba
quod confeffus fum.' Profit quia vëritétem falfitatis. te- fingulalac & méli Cogitabam èafimilitiidine,quarn véü
graine non velauiit Profit vt quiä'ficu't diçitur‘y|nter ami-' I rum effèt, quod à Daüid Deo diüameßtix^atnäükiafau-
ebs ôrhni a n u daydolum n ùb i lopetft ©ris çeift umcoram.a- fctbtk mets eloquia tua: fupertitél&faùum ôri meo. Si àdeo dül-
mico nudaui. Dico pfofit. Sedad.quid ? .V^iorieistuisv! ceeloquiümhom'inum‘Vquantpmagisdiuinum.îSfadeo
aliquid mei caufa'demas ? VcGellariis aliquid’fubtrahas? ’diilcisterrenaguttulai qiiaihdiiiëior céeleftis imbër îv.Si
V c de argen ti aurique thelaiir is, et i a mfi adene n t ,q u i c- ' adéo mentem lenifros hiimâhi fermonis,quahtomagis
quamimminuâs? Quid érgo ? V.t N i col au m mittas.Nec J délinit corrchsVôluptatisî'Mültàfimiliaexhistphiiçie-
nunctantum jled &‘quando póft hæcpetiero; Nam'c.a- i bam.&tomnâvquodfcripfiftijaddiiiihaècæcerhatrans-
uebo fi poteroynë quid poftulem quod iure negandum | ferebam. ;Séd quid Élis plüraî. Tâceant interim litéræjféd,
fiç: velqüodcibi jnedicammihi.in âliqubbbfit.. Fiat er- n pie ftatim pro litëpsvcni. Crédbquod iam ftôù téher
go tnihijfiac quod vplo, vt hoc pafeha proximum Nicor j bris, nec vitra iter tuürn ad nbs, Pàtris tüi charillimimeii
lansapudnosfaëiac, & more (üocprvcftriÂn nobis ,yo? lententiaremorabitur. Scripfî ei detequodipfe videbis.
b i f â j n ô f t r u m r e d i e n s 1 à n o b i s r e f u n d a t .
; , E P I S T O L . A . I X X M I . ^
Suo chaftßtmo NieolaO j Prater Petrus bumilis Cluhiacétt*
[turn 4bb/ts,falutetn quàmfibï.
0Vid4 ^cartl ? Tæderanirpam meam vîtæméæ. Qua-j
S e r i p f i P r i o r i , f t r i p f i G a l c h e r i o . A n t e i ? a f c h a p r * f t o l o r t e , ;
v r i f f P a f e h a h a b e a m t e . E f t , e f t n o b i s c f f i n a c u l u m g r a n d e ,
f t r a t u m , v b i I e f i i s , v t i a m p k e m a n d a u i t , c o m e d e t P a f e h a
C u m d i f c i p u l i s f i i i s , a d q u o d e g o i n u i t o c e . .
K e f Quia non quod vblo,hoc agp : fed quod odi,il-
ludfaxib..Damm;eftmihihpc,&hefciq>fi^efiiper,acv.ek |
qt infeparabile aëcide'ns férè à^puero mibi in hæfic : v t p e -1
nelèmpef impellar,àd hæc qqæ n o lo , & repellar ab.his
quæy.olo.’Èc;iiçëtlïæc dicam, non iùtn tarnen de illis,qui
non fil OCX o nt en t il orte fua, qui prop ri àfaftid iu n t, al i e n à)
ambiunt| :Nonfümâeillis ,d é quibus quidam faiasnc^f
tus* ;/:k i -
• 0 felines, mercatores > g ra u ù a nm ^ - ^ f i
Hiles ait:
E t irerum., .
, Mercator nàuemàaâanttbnfdüflris,—.-r-j
Militia cil potior.
Nph,inquam,fum de his,vèlfimilibus,.qurfempcranXiæ|
mentis, au&dubiæ, vuiuèffp^mfequie,;|è fölps in lab pré
verfari câufantur. Quod fi forte animus npxiis inhiaret,
agërem gratias fepientivias mëasfpinis,obfttuenti maCe-
ria. Àt fi boha,fi vtilia optantur,quarèndn dantur ? Si volui
filerèibpbrtuit me loqui. Si volui vacate,óportuit lä-
borare. Sicoslo quandbque defigere oeülum libüit, ftatim
ilium ad térràm tëmpbraliumiçura retraxir. Quor-
fum ifta ?;Qùia fie de te,fiç de te, inquatn ,chariffime , ha-
(äenus mihicphtigif. Volui,immototôcordepptauii^tél
femper meGum eflèx hëc datum eft. Volui faltefn fiepe,
nec.conceftum eft. Mtanpt adhuepettinaxin hoebdipfo,
ftatu fortuha, & qüæ variare vices non ceflatvcontramo-
rcmvfüum ihuariabilis petfeuerat. Sed, credo Deo , quia
rumpeturmalèfixa ftabrlitas :&iquimeamde te efuriem
fatiare hequeo , ialtem liane breui tempore iocundoäc
^dulëi tqo colloqùîbfeleuab.o. Vere iocùndo, verc dùlcû
•Nam fi talis eft ftylûs tuus,qualis eft animus tuus ? fSi: fàlis.
litefâ tua, quahsii ngùa tu a 5 No nés enim,vnönestä1 is,(
q halés quidam loquaces ftÿlp, mu ti, e 1 o quip* v ë lô ép n v
Slipprofufiloquentes^muti; fcfibentes. Et fi coufeçre
minorem maiorib.ûs licet, nohfölpm tuum feqüerisT ùlr
1 lifim Tulli,anus, de quo feripfifti^quod peëtusin 1 inguam
facillima rransfërebat faCilitâtc^fed quod eft digniüsbmi-
rariS Ap'oftbiumapoftolicus. Dicebatiiléd^il-éléV^pi*
ftolægraucsfunt&fpïtes, piæfentia epipons infirma,&
krihö çpncemptlbilis. tjiceoâc hôc,fed aiitèr fcTaifturo m
E P I S T O L X X X V I I .
Honoranda&dileftdfratridomno PhUippoClareudl-
lis Prioriy Vrater Petrus humilis Clumacen-
fiurn Äbbdsfaluiem &
dmorem. '
A I t S a l o m o n . Vinum noutmydmicusnouus.Veterafcdt>6 ‘
J b \ cumfuauitate bibes illudf Sic t u m i b i f r a t e r .e f t e v i d e -
r i s . A g o g r a t i a s D e o , q u o d n o u U s a m i c u s e s . S p e r o in
i p ft» , q u i a v e t e r a f e e s i n a m i c i t i a , & q u i a d h u c n b u u s p l a c
e s , m u l c o m a g i s y e t e r a l c e n s p l a c b b i s . N a m q ü ä h t o f i r t -
c e r u s a m o r p r o l i x i o r , t a n c o f u a u i o r e f l e f o l e c . P l a jc u ic
l e m p e r m i h i e x q u o t e v i d i , e f l e c u u m \ S c m o r e s p l a c i d i
ß c b e h i g n i * v c c e m u l t u m d i l i g e r e m f i i a i e r u n t . I u b e i g i t u r
a m o d o q u o d v o l u e t i s , o b e d i r e p a r ä t b v S e d & t u it i r e a -
m i c i t i c e , i m p e r a n t i o b e d i . R o ^ b D o m i n u m A b b a t e t n j
v t m i K i a n t e f e f t u m 'N i c o l a i i m f u u m a c t u u m m i t t a c ; F a C
l a p u d - i p f u m , v t q u o d p o f t u l o U
£ P I \ S T O L A X X ^ l i X .
Cbaripmofratri &filioGalcherioiPrdtesr.PeWus humilis ‘
Cldniacenfium Abbas iplenamd Saluatori-
■ falutem. . :
» Via iam non nouus, fed mulcorum anfiothhi ami-
effs es, non labor© apud te in loquendo: nccadid,
quod intend© iloffgaihfinuatione vtor. Nam quiatnicus
eft, non expedat pieces, ^ d velleamici. Qftqdyt'ar
gnofcitj.ftatim implere labotat. Vellemeuffi eft, vtfrater
Nicolaus nobifcumPafchafaciat. Iam quodtolo agtt©-
; icis. Tuum'eftamodbjVtno'n Iruftravelim,nequefra-
ftraicripferiml Rogaiii ihde Dfftfiinum Abba-
tem : fi necefie fueiit >';ro-s':V
g a & t u . ^ . -■ ■ ■
Biblioth, F e i . Patr. f o t n ^ P a r s i .