S.PctriVenerabilis Abb.Clun. I X
rum fèftarum,quæ ab ipfo SaluatPris adueritu ortsfunt,
reliquiscörifluxerunt,facere.volui : vt ficut lethali eius
pefte dimidiuspene orbis infeblus agnofeitur, icaquam
fitexecrandus & conculcandus, detcdlaèius ftultitia&
turpirudinc, à nefeientibus agnofeatur. Agnofcetis ipfe
legendo,&,ficür arbitror, vt dignumeft deflebitis : per
tarti ncfarias& abiebliflimas Tordes tan ram humani generispar
tern deceptam, beà co ndi tore fuo per fpurciffi-
mi hominis fedtam, etiapoft Redemptoris gratiam tarn
leuiter auèrfàm.Necignoro equidem, quoniam fcriptd-
raifta, qusperditisillisin propria linguaprodefle non
potuft yin Latinam verüa minus proderit. Sed proderit
Fortaflis aliquibus Latinis,quos&de ignotis in finie t , Sc
quàm damnabilis fit hsrefis,qus ad aures eorum perue-
neratjimpugnando & expugnando oftendet. Et vt nihil
damnabilis fects noftros laterer,totam illam illorum legem,
quaminproprialingua Alkoränvel Alkyren vo-
cant:ex integro & per ordinem fe ci transferri. Interpre-
taturautem Alkoränvel Alkyren , fi-everDOvefbiex-
prcflä translatio fiat,Co.lle6Vaneus prseep torum :qiue fi-
bi per partes de ccelo mifla, ne quam il le confinxit? Feci
infuper p qUafdam eius fabulas cum qiiodam Abdia Iu-
d so Scalijs Iudsishabitas trasferrhquæinaudicis dclira-
mentis, & velut fomniorum phantafijs lup.er vniucrfa i-
pfius feripta nefanda fcâam etiam pecoribus oftenrui
faciuhr.Sed qui ar es di ffu fa e ft, Sep ro prër liuguæ barba-
riemexmaghafuiparteadintelligèndum difhcilis : brê-
uiterdicoquis jftefuerit,& quid docuerit. Putant cnim
quidam hune Nicolaum ilium vnùm ex feptem primis
diaconibus fuifle,& Nicolairarum ab eodidtorum fedta,
qusetiam in Apocalypfinominaturdianc'modérnoru:
condidit: &tamexfabulisludaicis,quimex hsretico-
rum nasnijs confedtum nefariam feripturam barbaroillo
fuo modo conrcxuir. Q^od paulatim per T omos dGabriele
, cuius iam nomen exfacraScfiptura cogriouerat,
fibi allatum mentitus,gentemDeum ignorantem lethali
hauftu in fecit,& more talium oram calicis melle liniens:
fubfequente mortifero veneno, animas & corporagen-
tismiferae, proh dolor! interemit. Sic planeimpiusillc..
fecit,quando & legem Iudaicam,&Chriftianam collau-
dahs, nec tarnen eile renendam confirmahs, probando
reprobus repröbauit. Inde eft quöd Moyfern optimum
Prophetam fuifle, Chrifttim Dominum maiorem omnibus
extitifle cöfirmatjnatum de Virgine prsdicät, N im-
cium Dei,Verbum Dei,Spirirum Dei fatetur: nec nun-1-
cium,verbum,&fpintum,vtnps,autintelligit, aut con-
fitetur.Filiuni Dei dici,äutcredi, prorfus deridet. Et de
hurnans gencrationis fimilitudine vaccinus Homo filij
Deisternam natiuitatem metiens, Vel gignere,velgcne-
rari Deum potuifle , quanto poteft nifu denegat, & fub-
fannat. Refurredlionem carnisfspe replicandp aftruit,
iudicium commune in fine feculinöa Chrifto,feda Deo
exertendum efic non nqgat.llli tarnen iudicio Chriftum,
vt omnium Dominum , aefeipfum ad gentis fine prajfi-
dium affutururii vsfanit. Infernitormentaqualiaubiii-
buit, &qualiäadinuenire magnum pfeudo-Prophetam
decuit,defcrÜ9ir.Paradilumnon f'ocietatis Angelica,nec
vifionis diuin«,nec fummi illiusboni, quod necoculus
vidit,necaürisaüdiuit,nec in cor hominis afeendit,:: fed
vere ralem, cjualem caro'& fanguis, immo farx'earhis &
fänguinis concupifcebat,qualemque fibi parari ppeabar,
depinxit.Ibicarnium,&omnigenorum fruduum efum,
Sarraçenorumlegemexiftere. Spmniant&alij aKosj&jlbiladlis,&mellisfiuülos,&aquarumfpld«dentium:ibi
ficut ledtionisincurioli, & rcrum geftarum ignari : fie |pulcherrimarum mulierum,& virgintim amplcxus & lù-
&inalijscafibüs, fiilfaquælibetopinântur. fuitaùtem jxus , in quij>us.tô'taèiusParàdifusfinitur, fedta.toribùs
ifte temppre imperacoris Heraclij, paulopoft tempora [fuispromittit. Inter ifta,omnium pene antiqUarum h«B-
magni&primiGregorij RomaniPontifieis>i ante annos !refumfæces,qüasdiabbloimbuentefbrbuerat,reuon1css;
fcrrnequingentosquin<quaginta:Arabsnatione,vilisge- icum Sabellio Trinitatem abnegar, eum fuo Néftorib
ttere,antiquæidôlolatrke cultor, ineruditus, nullarum ChriftiDeitatem abijcit,cum Manicheo mortem Domi-
penelitcranim, îlrenuus in feeularibus, & càlliditate 'ni diffitetur,licet regreflum eius non néwet adcoelos. His
multa,deignobili& egenoin diuitem& famofum pro- l&fimilibusnon adquifitionis, fedpérditionispôpulum
uedtus. Hicpaulatim crefcendo,& cô'ntiguosqtiofque,
& maxime fànguinis proximosinfîdijs,rapinis, înpurfio-
nibusfrequenterinfeftàndo: qupspoteratfurtim,quos
poteratpublic^bcCidehdojtetrôrem füiauxit-: & fiepè ih
congremonibus fadtus fnpe,rior,ad regnam fnægentis a-
fpirare coepit. Cumque vhiucrfispari modo refiftenti-
bus,& eius ignobilitatem côtémnentibus, videret fe haC
via nonpofle confequi quod fperabat:quiavi gladij non
potuit, religibhis velamin e & diuiui Prophetæ nomine
imbuens,à Deoplenifiimè auercit:&nc Euangelicus
nio vitra in eis pbflet habere lbcuin , . vèlut omnia quae
funtEuangelij,&Chrifti feien tib us ,ço rdiu m eorunj adi-
tum ferreoinipietatisobice obturauit. Circuracifionem
infuper velut ab Ifmaelegentis illius pâtre fümptarh ■» te-
nendam elle decrèûïc:& fuper h ^ bmnia jqubmagis.fibi
alliçere carnales mentes hominuni poffer, gulæaclibidi-
ni fræna laxauit : &ipfè decem & od q fim.ul vxores ha-
bens,atque multorumahorum velut ex refponfq cliuiho
rex fieri attentauit.Et qiiia inter barbares barbhrus,inter | coriiugésadul teraii^, maiorem fibi velut exemplo Pro-
idololatras & ipfc idololatra habitabat : & inrer illos, | phetico nümerum perditorum adiüxit. Ec ne ex toto in-
qubs,ytpoteprîecünâ:isgenribus,tamdiuinæquarfi hu- honeftusproder^ur, ftudium eleemofynarum,&;quoe-
manælegis exortes, &ignaros , faciles ad feducendum dam opéra mifericpndiæcbmméndàt, pratipnes coliau-
cfTenoucrat,cohceptæiriiqUitatidare operam coepit. Èt dat:& ficvndiqiv; monflruofus,__r»_________' vt illeairihumano capi- quia Prophetas tD>e_:i _m_a_g_n_o_si __fu_i_f_le_ _h_o__m_in__e_s _a_uJd:i_e_r_at. • i , „ . r
P r o p h c öm fè e iu s e fleprædicareiam omnibus coepit.
Interim iudicio illius,qui rerribilis in confilijs dicitùrfu?
perfilios hominum, & qui mifereturcui vult, & quem
vultindurat : dédit Satan fucceffum errori, &Sergium
mpnachumhæreticiNeftorij fèôlàtbrem , expulfum ab
Ècclefia ad partes illas'Arabiæ tranfmifit, Acmonachum
hærcticumpfçudo-propheræ coniunxir.Ita Sergitiscon -
iunârus Mahumct,quodeideerat fuppleuit;&feripturas
facras tam veteris téftamcntiquàm noüi, fpéundum magi
flrifui Neftorij intelleélum, qui Saluatorem noftrüm
Deum efle negabat, partim prout fibi vifum eft expo fuit,
&eumab idololatriaauertens, GhriftianÏMn Nefloria-
numeffecit. Êtyttotainiquitatisplenitudo inMahu-
met confi uere t , & nihil ei ad perditiónem fui vel alio-’
fum deefïet,adiun<5tf funt Iudæi hæretico : & ne vêtus
Chrîflianus fieret dolosè praecauentes , homini nouis
rebus inhiànti non fcrïpturarüm fànftarum véritatem,
fed fabulas fuas, .quibus nu ne vfque abundant , Ma-
hùmet Iudæi infibilant. Sicab optimisdpftoribus lu-,
dæis Sc hærétrcis Mahumct inflicutus , Àlkoran füum
ti eqüinam ceruicemJI&plumas auium copulat.Qui qüo-
niam fuad.enteiam didoMonacho, ac pijefatis Iudaiis,
idololatriam &reliquit ,&relinquendamquibus,pbtuit
perfuafit: atque vnumDeumydeorummultiplicitatefc-
li«5la,colendum eflepiïEdicauit,hominibus.agreftibus Sc
imperitisinauditadicereVifds eft: & qüiaratipni eoruni
h s c prjedicatio concordat, Própheta Dei primo ab eis
credj tnr,déhi n cprocefTu r ernpo t i s & e ff o ris-, in Regem
ab cis,quod concupierat, fublimatus e,f|. Sic bona malis
pfermifcens,vcra falfis confundens, erroris femina fieuit:
& fuo partim tempore,pättim & maxime poft fuum tem-
pus,legerem nefariam igné aterno coii crèmandam pro-
duxit. Nam ftatim Romano languefèente, immó penè
déficièrife imperio,pcrmittente e o , perquem Reges regnant
: ArabumvelSaracehorum hacpefte infeftorum
furrexit principatns, atqj vi armata maximas Afis partes
cum tota Africa ac parte Hifjjanispanlatimbcc.upans,in
fubie&os ficutimperiun^fic Sc errorern. transftidit..Hos
licèt hsréticos nominem, quiaaliqua nobifeum credüt,
Jin^uribusanobisdiflentiuntt fortaflis reftius Paganos
aüt^f^n^Cos>l9UOl^P^üsefi:>nóminarem, quia quamuis
Horatitif
lib.de art
foctica.
Epifioiarüin ïibV I K
d e D om i n ovefa ali qu ajdi cä n t ,p 1 u ra tain eh fal&prsdi-
cant : necbaptifmd'tijf^enficio, pcen if entice $ vel alicui
C hriftian o fa era men to, quo d nünquani vlluspfstèfhbs
hsreticusFecit,comniunicant. Quam bremjgkpbtui,yi4
tamhominisfumma’mqiiencfändslegis nötaui.Hoceä
de caufafeef^vt &rem vobis nbfamfacbrem.;&: äd feri-
bendumcontratamperniciofbmérrbiêahimarëm.^Jam
licet,-'vt fupra dixi, hoc perditisinïsj,vt sftimo, prodefle
non poffitrrefponfionem tamencond!gnam,ficutcohtra
alias, ita&contra hanchsrèfiittGhriftiariumarmariüm
habere deceret. Q tis fi fuperflua quilibetcaufatus fue-
rit,quoniam quibus fèfiftèrëdebean t talibus atmis mu-
nitinon adfunt: nbuerifin repubiica magniRegis qus-
dam fieri ad tu'telam,qusdam fieri ad deco rem^q u s da mV
etiam ad Vtriimque. Nam ad tutelam'fafta funt a Salo-^
moné pacifico arm a , licet fern pore fiiorriinuis neccflaria:
prspäräti funt a Dauid fumptus , parata & ornamenta,
terttpli;diuiniconftru<ftibni&-ornätuideputatä.Sednee
ilia eius tempore allcuivfüi'profecerunt, fed in yfus di-
uinqspofteius tempora tranfierünt. Mahfcruntitaque
ifta aliquantó tempore ociofa, fedincumbente neceflita-
te, apparuerunt qusdiu vacauerant frueftupfa. Nec tit-
men,ytmihiyidefuf j opus iftud etiam hoc tempore o-
ciofum vocaredebeo, quoniamiiixtaApoftolum, Ve-
ftrum eft,& omnium doftorum virqrum, oriinem feien-
tiamextollentemfeaduerfusaltitudinenfeeiiotnniftu--
d iö , verbo & fcr;pto imjiugnarejdeftruere, conculcare.
C^uod fi hinc erran tes cónuêni non poffint, faltem in fir-
mis Ecclefis,qui fcandalizarivel o ecu 1 tèr^ o ue rileu i bu s
etiam ex caufis folerit,corifulcre & prouidere dofftus vel
do<ftor,fi ielum habe t i u fli tis,n o n debét negligerc.Pfo-
pbho.inde vobis Pair és omries,, & prséipuèPatirèm Au-
guftinumrquiliefet Iulianüm Pelägiaiium, licetFauftuni
Mariichsum, ^ verbis * dclaborefuo adfidem redam
bonuertere nequiuerit: hon tarnen de eorum errorc ma-
gna condere contra ëos volumina omifit. ’ Sic de reliquis
iüi tempöris,& nön fui temporisinjreticis,ficde Iudsis,
fic depaganisfaciens, nop fblurn con tra eos 1 ui tempo-
fishómineS armauit: fèd ^tiamad nos,&ad pöfteros o-
ïnhés’maxims sdificationis , & inftru<ftionis‘‘chatifma
trahfïhifit; Si igiturreuerentis veftrs in Kis laböfändi
Dcoäfpi'ränte volutas äjffueritfnani ^cultaspér eiusgra-!
tiam deeflè non potent) referibite , Sc mittëmus librum j
quémnóndümmifimus!: vtper ósvcftrumipfius laudè j
repiëtum,rpirïtüineqüiti<5fpiritusbenjgnus refpondeat,
&tliefaürösÈcclefis fusgaws veftrs fäpientis fuppleat,;
Mifctite fi placeè^ per prsfèntiüni latörem vel per alium,
Epiftolam illam vèftram quibufHam Carnotcfibus hio-
nachiSjVt mihiyidetur,mifïamiféfpondentem de regul?
prsceptisi& de diüêrfis monaftici ÖrdihisVf^büSjquam
Cluniacifethel legi,fèd nünquam poftèaad rélëgehdum
habere potöi.Mifiuem & ego nofträtn ërudit? dilëftioni
veftrs, qüam concirahcéretiCörum Prouincialilfmqus-
damcapltula antëquatuorVcl quinque anhosferipfi, fi
ad manum hanc habuifTern, vt hanclegeretis: & fi quid
fupplendum effet,aliquo Veftfo traftatu vèl epiftola fup-
pleretis.Sedd quodam fratre noftrö nüper in Aruerhiam
delatä,&anteanhüm in alio yolümitie cönträipfbs h s-
reticos dmein proiiinciam mifla,tnitfi vobis iiö.n pótüiti
Mitteturautem, poftquamèam ex aliqüo e^emplari rë-
fcripfero. Süpef his omnibüs^uid Vöbisyideatur^efcri-
feite. Etlicet ego impedimentis pluribus pr^pediciis di-*
ftulerim ,v os fi facultas eft,diudifferfe noli te* >
^VjiE P I S T O L A X V I i l l .
VMuerfaUPontifici,&jf>eciati Ctuniacenfis Ucclefi&?atri}t>0+
mmo FapdCeleßino,frater Petrus himilis Cltinia-
imfium Abbts, fjnceruni aniorem, &
i I plenum obedientuim.
B Enediftus Dominus Deu.tjnpfter, qui mëmóryerbi|
fui,in quo nobis fpém dedit, more fuo nullatenus fe
obiitum verborum fiiorüm etiam höc temppre monftra-
Uitiquibus ftiös ab.ipfisrecedens Confölari dignatüs èft,
d i cc n siÈcve ego vobifcum fum omnibus d'iebüs, vftjueadcÖitfunt-
ntationem féculï. Apparethocin inntimeris ipfius gratia»
donis,apparet hóe nüriçfpeciaUterôë ihvpbis,quem hiS
,noilri‘sdiehus fummum Póntinccm, animarum noftra-
ruin cuftó’detn :,^f0tias£pclcfiæfuæ^dhu<ih'Xe^i^e
gcinantis, hoe eft y'nics colujnbs intef-coruos gemen tis
Prçfulem,propiuaniort^libusbenignirasdiiiinaeôncef-
fif'.Non hopi vt iârà'nôbisfelatum eft, humànus faftüs,
non fibi prouidens humana ciïpiditas -hon Romanus
turbo fiepe àuditusfôrbemq; terrarum fuo impulfu cori^
ctitere folitiiSjCffecit : fed aduerfapatificahsVdiuerfayL I
nierjSjdifciffivrëdintegrans : fpiritus ille,qui vbi vult fpi-
rativélutinfibilpaui'ïê tehuis,,inxtaycrbfim'Dominira-
«Slum ad Heham, lërtiteradimpleuit; ' Gauififiimusaii-1 \.ReàA$.
dientes ifta, 'Sein imnicnfura cor.noftrumcxhilaratum
cftiagno'fcentes^non àrmis,‘nônturribus, non mihaeibiis
agin i n i bu s, rem d iii iû a m tutari:fed fóla mifêricórdis Domini
thanu, Sèfuaui protcólione ad paccm compofitam
eflè.Agnouunüsyerè quodagnofcendum erat,imperaf*
fe Chri ftum venfcis Sc mari,& faótaméfle infolitam tran-
qiiilhtatem iftatuifle pyói^llahi maris|n aUràm,&:'filui tie:
flu6lus ems.Et hot quis nonm'irctü^I^iuisiinquamjhoó
non mittuiriatempore Alëxandrifecüdi Paps ,per Gre-v
goriumvVfbâhum,Pafchâlem,îôelàfiumiGaIixtdmsHô-
norium,Innôccntium,fummôsEcclcfiçDeiaeprëclaros‘
Pontifices, quantuniad eofurn proihotiohem peftihet,
Ecclcfiafticam pacëm pertrahfifib , fed in ntillo eorum
prster vos quieui fle? <Nec adeo làpidëi fiimus ^ !Vt noh
fentiamus,necadcó bruti vt rion iritëlli^ahïbs : euïn,-fine
i cuius nutu vtlegi t\ir,necpaj[eïad terraihMcfoiïüni caMdr-
boris, nóp fine caùfaVnon finëcertoine'xhauft^fa|»iehti£è
cönfilio, hancpacem eorumprimordijsfiibtràiifle,Vèf?
ftris contulrfle : quàm efleillam pufó,& hancvobifcum
femper durare con fi d o,de qua Deo in Pfalmis Prophetaj
SecuitdummultitudtnemjtiqjiiiiAol0™™nicorunHmorwMeo,,pjaltf.
confolationcs tutiUtificaueruntarimaiu mcain. Credo cnim,
& fperoïii Deo falucari meo,| q ü o d q n ip r in cf|>iisV'e ftriSt
dedit tam amabilem pacç.m^\aabit Sc fini fuo temporé
commendabilcm laudem. Lætabicurfubvmbrààlarum-
eius vobis amodo fubditus ofbis terrarum,&fe tahtbsfi^
dei fus Patres, Apoftolicos viress, Confeflores diëo, Sc
quod maius eft,Miartyfésrvcl quod excëllehtiusjïftdpfb.S
Apoftolörum ftimmosPetruln &Paulum, -i'rntnbipfum'
Ç luiftum invobisfolofe haaèrë'gl6fiabicun-G
& iam ineffabilitergaudet,licet non huhierOifatfiën vïr-
tutlbuspufillusgrex veftef Glunràcenfis : qui obedien-
tiam,quifubieftionem,qiiiquodriiaiuscft3diledlibBeini
quiaper feipfumhon poteftioferrieppc'f hasHtcras vb-'
bisingent,&fe totum licetabfens, fanblitatis vcftrspe-
dibus fqbi jci t. Cer titu di hem ëJeëlibhisyëftrs, &ëöllatf
àDeoApbftolatusfcrotçcepit&idcifeburdë fefèripfî.
Nam diu variante fama, vix ift'yigilîaS.Ahdr'eæ Êfjîfto-*
lam veftrammihi,& Gonuentuihiiflam fufcè^i, àtq; die1
ipfapüblicêin Gapitulolp<ftam,tamlirëràtis,qüamilli-'
teratis,qubsCohuerfbsvocamUsièxpófiii.Auditaeftvë-
rè,&fufcëptaab omhibhSfilï^liàflèiftu: qubdvbbfsiihe-
lius ore proprio i vel hünciorum, proximè pcrDeigra-
tiam indicabo. Habëo ëniin bmhimpdam yolùntàtèm
veniendi ad vos,& nouum quidçfn Paffe, ftdantiquifin
àmicum ambre,& hoh br ed e bi t ovi fi r a nd i : fa ci a m libçfi
congrue ^otücro. Si non,per ttôftrb$,<|üam proxime Và-
cauerit,Chrifti iuuante gratia vifitabo. Gömmeridó in-
tcrim^atërnifarivcftrsnegqriumfiatrispfsfëntiümia-
toris:vt illüd bénigne, & ad cbmmbdùm ËcfclefioeëitiSj
quantum iüftitià permiftrit,audiatiS’i & diffiriiâris. In fine,
quas ppflum gratias ago,quod ficut mihirelàtum eft,
& inliteris’veftris legizquafdam alias caüfàs béats me-
' ÿ ;moris pirsdéceflôriveftro direëlas benignè
:accepiftis,ficquëdefiniftis,Vtin ftn-
tentia fucëefldris,non fit no"*
bislugendafandimors
prsdccefToris. WM