A
mi
c
6qS ' P e tr i Abbatis Ceüenßs
fana* negotiations, nequàquam vacuus S c inanisexi-
: bit. Ego itaque vir videns paupertatem meam, fed non
neglige ns, bono & pauco pretio fufftagium orationum
veftrarum tentoeiriere. Eft autem pfetium noftrum, ro-
>*âre,'pôllulare', feribere, & tenuiffimasorationes repen-
dereSipenfatis vfiimxftimationis, parum eft quod da-
cur.: fi v'Otum, immo am mum deuotum, multum. Æfti-
m ab i le pro cui dubio.eft, quod manus le'gicùi : impretia-
bile,quod animus. V c eni m ait Gregorius,non quantum,
fed ex quanto offetatur'confiderat Deus.id eft,nqjg|uan-
cumpecunix, fed ex quanta deuotione.Snggerimus fca-
tcrnitativeftræ fupplicati.one liqniili, quatinusbenera-
(ftoiibus Ecclcfixnoftrxbeneficium (an the (ocictatisyc- ,
ftræindulgeads: Sc prxeipue illis,qui eleemofynas luas
faciuntnouo operi, quod adbonocem decoremdo-
musDei&beati Remigij ineboauiujus. Nam câput mo-
nafterij rtoftri renouate volentes, cum 'Dei adiutorio
manüm ad fortia mittimus. Refcripcn m itaque figillp ve-
ftto roboratum mittite, adexcitandos fideiium animés,
veftrà fanâa exhortatione, Sç orationum conccffione.
Valeat fan&a congregatio yeftra.
E P I S T O L A XXI I I .
m m 1 * ; , .
Cluniacenßbiu, Petrus Abbas fanäi Remigij.
fxlutem.
IN tanta fan&orumcongregaTibnè, & perfonà noftra,
fi adeflèt, vilis & abie&a appateret» & vox exigua,ti-
n>eo_ne& litterarufticana. Loquar tarnen in medio vq?
ftrura, vt fc-ruus Abraham,.vt puer Daniel , vt fenex Ia-
cob>pon vt Hejiu,cuius venter eft vt muftum abfque Ipi-
racülo. 'leg o in feripturis Hieremiam lamentantem,
Paulum optantem anathema a Ch.rifto pto fratribus fuis.
Stilliçidijseanræcancatis inebriatus, nonne dolçre de-
beo vfque ad medullarum compagumdifctetionem, fu-,
per ruinam matris fîliarum Sion, vtique -coenobîj, ..Çlu-.
| niacehfifî Nonne hxç eft vrbsfortitudi.nis noftFX,dcqua
egrediëbantur quondam mille per epilcopatus, pér abr
batias, per regnura & prindpum curias, &nunc paucil--
iflriai funt inColx eius? Nonne luminare hpcmàgnum te-
ncbràs obfcuratxreligionis per diuetfaS regiones illumi-
nauit,ordinem ceformando, honeftatenydocendo, ca-:
ritatèmïnfundendo» & caetera pietatis officia rçnoyan-
fto ï Vfque ad fe d e m Apôftpliçam nonne.gradibushu-
milïratis afcenditî O domini! offratresko filij Çlunia-
cenfe&lebojpfe apud fan&um Martinum de çampis ado-
lefcentulus veriflîmis experimentis quod dicpguftaui, &
vidi ybi erataurp Locus, in quo conflàbatur. Bioh dolor l
Intepüit 6c confenuir tantiis feruor. Quod autem ahti-
quatur,&feneIcit?prope interitum eft> quod abfit d vo--
-bis, 8c ab bæreditace Iaçob. Melius eft certèmori vos in
bellcrvitiorunv & vitioforüm,, quimore vfilpium de-
moliuntur vineam domini Sabaoth, quam videre vltima
funera matris veftr*& noftrae. Reputgate igitur putcos
Abrahse, Ifaac, &Iaçob., & zizania fnpetfeminäta. node
ab inimico eradicate : prxcipuè illud driginarium malum,
tie quo peffima fegesad fufFocationem mpnafticae
religionis fuboritur.' £ft autem çonfuctudo comelTatip-
num Sc epotadonum,, quæ fiunç ppft,cpmpIetorium.
Succidite oro hanc atb'orem malam in fëhtentia vigi-
j ium. Adfic v obis gratia Ipiritus Ian d i , qua coopérante
conftituatis quod Deo fit acceptabilcj
, Ecclefiæ Cluniäcerifi veile, praefeh-
«tibus falùbre, pofterisre-
mbdiabilé v.
PETRI ABBATIS
S. REMI G II
EPISTOL ARVM
L I B E R IX.
E P I S T O LA I.
Tuneßino Epïfcopo, Petrus Abbia S, Remigij.
g g X mülra & pene in eon foi ab ili cordis an-
M guftia , ex multorum relatiorié, perpendo !
(& vos vfque in Çonqueftionem tædij vitæ ve-
^ ftrae;prorumpere. Hoc fine dubio feiatisvi-
rrminus conftantis & prudentisefle. Apo-
ftolus çerre magifter non gentium tantum, fèd omnium
iGhriftianorutn, feit abundarè , & pemuiam pari, & in
'omnibus fufficiénselfe. Ad hancformam vtinamcom-
•pPneremustit.obàntem vitamnoftram. Caufàstamé pu-
:;li|làhimitatis,immo affiduæconqueftionis, audiredefi-
dero, & tunevelimprobare vel approbare dolorëm po-
^ terb. Triplex fiquidem.occurrit inihi conquerendi ra-
j'tioi fine oçeàfîovAutenim propria temedtas impellit ad
aliquid faciendum, quod non fit raciehdum faut aliéna
.callidirasi aut, vt vulgo loquar, perplexa dimnæpraî-i
deftinationis neceffitas. Sed propria te méritas fern per
çulpanda; aliéna calliditas cauenda;: à Deo veniens
iufta lententia timenda : frxno indiger propria temeri-
tas, vt inconfulta ; confilio, aliéna calliditas, vt fulpedà :
-fupernafententiatimoré,vtfortiffima. Nônmihiigno-
{ço in propria temeritate, accufo me ip aliéna; c^lidita-
tis circunuentione, gemo fub manus Dei percuflione.
Neiterum præcipiset proprià temeriràs, rationem cbn-
fulo:: n e . fuffocet laqueus aliéna: calliditàtis, (apien-
tem confulo : ne mucro fiipérnæ feueritatis vfquead in-,
ternecionem defieuiat, humiliter implqro. In propria te-
meritate fragilitatem meam coghofcô:in aliéna fedu&io-
ne fpiritumdiferetionis aduoco: in fiagellis diuinis Deo
metotumeommitto. Qijaeroigitur, quamiftarummar !
gis fufpeâam habeas, rvtrum vnam, vel duàs, vel fimul'
tres.L Si vnam&tuam,propitius tffiiefto. SialienamJ&
meam, indulge mihi : potius enim fimplicitatequàm cal-
liditate vfus (um, quando vttuoEpifëopo acquiëfcerém,
irecum eoad Concilium perfuàfi. Si técæleftis difpcnfa-
tio illaqueauit, quid tibi irafeeris ? quid mihi ? quis ehim
tu ? quis ego ? qui prohibere poflèm ne fiio eurfii curitret,
quem huila crëatura de.clinareautimpedirepoteftîQuid
enim Deu^cogitec de nobisintta velum fecrëti confilij
fui , eo vfque nos latetydonecad publicum noftfum ipfo
tóótuprodeat. Tandiu eft noftrum nefeiré, quandiufuum 1
dutauerit celare. Longanimiter quoque expeâattdum |
eft , quodcum venerit , patienter eft fuftinendum. Non j
eftpiopërandum fi différât; non eft murmurandum fî- I
proférât. Icfîrs Chriftus heri & hodie. heri, anteqiïam
apenat facramentum voluntatisfuæ: hodié, cum mani- '
feftaueric fecretum prxfciéntiae lux. Idcjrco fie exclufa
(opiaturomnisvefiraconqueftio, vbi nec cemeritas ap-
paret reprehenfibilisi, nec Calliditas apprehenditur dam- |
nabilis,necDei fententiaintolerabilis.Btû enim priuauit [
folopaterne, honorauitvosfublimi folio. Mifcetnâm-.
que lapientiain cfatere vinùm fuum, fienimisfit poran-
ticalidum,ne riufus infipidum. Infert exrlium præfum-
. ptori, donfert folatium exulanti. Pluris cftconlblatio,
quam defolatfpveftra.Gregèmpufillûdimififtisegregios,
Gardinàlesamicos & focios recepi ftis. C lau ftralé angulft
reliquiftis: vrbern dominam mundi acqulfîftis. Abba'tis
gradü inferiore Epifcopali quis nefeiat ? Si corpora mar-
tyrum Çjifpîni & Cnfpiniàni Sùeffiôhi (epulta font; Pe-
.triPririçipis Apoftolorum,& Paulidoâtôrisgentium 'fi-
cratiorésïeliquias in Romana vibé haberiquis jgnoif»?’
_ _________E__p_i_fio_U__r_u_m_— L...t..b. .lX . .. . Ütlil 1 6oji
Si p a r i a in veftraçommutatione quçranfur,tam in reliais i mm fponfi,qui de fua propagine non nificeleftes & manad^
quàùiinadéptis longeimparixomnia inuenienturfprx-
teraftèdum qui inde torquetur, vnde alius extoiletur.-
Omnia fecundum feaffedus moderatur. Nihil apüd ip-
imn magnü nifiin fe de fe faeiat magnum.Sï ergo àffedus
initigabitur, pacata erunt prnnia. Naturxquidem mirabilis
r ,, 1 n - — ------ -- \ furosfru6lüsgenerar Dre i °de e&edïtüt ‘a'hbrmm m -
cum,ad hortum pomorum fuorum.vt vîdeat pomà con-
uallium, &rinfpiciat fifloruerint vinex, &germinâùerint
malapunica, ad hortum vtique nucum, eremitariim 8c
reclulorum, hortum pomorum, in fxculaH habita religiöse
viuenriutn ;poma côuallium, qui elegeruht a bieéli
elïè in domo Dei; vineas, feruentes (piritu : mala paniCa,
qqicrucifigunt camera fuam eum virijs& concupifcen-
tijs.Ponit namque fignafua, pietatis opera, caricasin exi-
tuàéHonum fuper fummum, id eftpalam. Pofiit namque
& prbponit, quatinus per ligna, extrinfecus apparentia
deprehédatur inçus latens veriras,. Vnde, Afruchbm muni
cognofeetis eos. Çaritas enim àquas fuas m plateis diuidit,vt
bibant homines Sc iumenta, quia (apientibus ôc infipien-
tibus,debitrixeft. Açordetatpen egreditur,&adeorre-
greditur : quia cornua altarisexipfo funt ptocedentia, &
nullum bonum opus remunerabile, quod non furgit dë
bonæ voluntatis radice.Ponit igiturcarifasaffe6tum cordis
Sc obfequium operis. Affeâus latet,opus pa te t .Sic habet
çaritas & fecretum fuum , & publicum. In (ecreto
quiefeitjin publico opeîatur.Imitatur operantem fex die-
bus, & (àbbato quiefeentem. Duplex verb çft officij ratio.
Alia enim confideratur inter amicos, alia inter extra-
neos. Aliud eft munusamicale,aliud generale. Amicale
de corde exigitur,& in.corde (èruatur. Generale de area
extràhitur» necibiretinctur. Riuus amoris non ficcatur
largiendo quod habet :(èd area extenuatur,dum euacua-
tur. Carius itaque eft munus, quod nec arefeit profufio-
ne, nec deficit largi tione; A ppetibilius tarnen fxpe requl-
ritur, quod in manu, ' vel fiou refunditur , quàm iliud
quod in medullis amicalibus perfidem reconditur, Exte“
îioraliquidem & vifibilia.quia vfibushumanis neceflària
lunt,ab his amplius diliguntur, quoruappetitus tenaciùs
in temporalibus quàm in lpiritualibus irre titur. Qui verb
calcadsgroffioribus carnisfxculentijs cubilia Ipiritus in-
greffijfubtiliariin Ipiritualibus conlueuerunt, in amicis
quxruntgratiamjnonpecuniamjfidem^onextrinfecam
polîèfiionem, veritatem inuiolabilcm, non vtilitatem
cemporaiem. Qui enim corhôminishabet, quideftho-
minis, au t in homine, quod non poifidet î Hinc eft qubd
in Chrifto, quem pater de corde fuo eruâauit, quando
velxtemaliterxqualemfibigenuit, vel temporaliter de
virgineincarnariCôftituic, omnia nôftra funt : iuxta Apo-
ftolumqui a it^ e Cephas, fiue Apollo, fuie mors, fuie vita, omnia
veßra, vos autem Chrifli, Chrißus autem Dei, Forte dicitis./
Vt quid, & ad quid hxe i Qjnälegi in literis veftris, - vos
amififfe veteres amicos,nec coraparalfl^oups. Concedo
aroififle, fi opinio ne au t veri täte conftat inueteratos elïè.
Verà certèamicitiapuritatévirginèa, & caloris perpetui-
• tate;nequcadulteratur,neq; refrigeratur : lèd quot id iana
renôuatione cum foie lèmperoritur,nec morituf. Sivn-
qdain ergo habuiftis amicos, adhuchabetis non inuere-
ratos, quodeflèt vitium,1 lèd remotos, quod eft opus di-
uinum.Sieenim Deushominestanquamgrana fpargit &
& feminat. Nonne Apoftos feminansait, Buntes m mun-
dum vmuerfum predicate Euangelmm omni crëatura. Veniendo
Euàngelica prxdicatione (parfit, Ipargendo in vniiaerfum
mundum vnitate fidei vniuit. Sic noftrxaraicitiæ vlnculü
neque ruptumfnequè laxatum erga vos, lèd protraäum
vfque ad lèdem veftram Epilçopalem incorruptü Sc lem-
pet nouum exiftit. Nefeio fi fortius , fciö tarnen quiate-
neriùs *b (en tia me vobisimmo vos mihi inuilcerat,quàm
fecerit prxientia. Hoc probabilé'& necçlTarium argumentum
eftperfedx dile&ionis, quando eo amplius in-
cenditaftedus, quoremotiùs (èperat locus. Prxlèntta liquidem
fuo vifu {olatiatur,& latiatur vlu : famelica Veto,
ablèntita, prx inopia ctiam'amarisiu niperi corticibus fii-
ftentatur, & ad lolitam vifion is dulcedi nem viuaciùs in-
ftammatur,& nutritur tenaciùs.Duris agitatur ftimulis
ddiderium, quod lèmper quærit & nunquam inuenit.
VndcP iàlmifta : QuariteDonttnum, quotité fadem eius fem.
eft animus, ex quo gignitur affedus. fed tarnen
qupeunquefuuspulfusiilain tulerit, omniaad.fe trahit,
& fuo nihilominus fiue fappre, fiue colore intingit. Cui
curbato nihilquielcit, cui ainaro nihil dulcefcitj cui’aua-
ro mhil fufficit, cui vago nihilconfiftit. E contra, fixo
nulla mobilia fleduiuur, pacato trauquilla lunt etiam
procellpfa, beniguo manfuefeunt etiam fèrocia. Sic
Deus adduxit: ad Adam cunda animantia terrx, be vo-'
latilia cceli , vt videret quid vocarec ea. Omheenim
quod vocauit Adam, ipfum eft no men eius. Procul dubio
animi eft omnes motus cordis & corpbrisdudica-
re,& nomina imponere. Vnde*audoritas dicit, Affedus
tuus operi tuq noraen imponir. Prxeft ènim volatili-
bus coe'i cogitando de fupecnis : prxeft beftijs terrx.re-
primendo motus c^rnis: prxeftetiam pifeibus maris,mo-
deräd o voluhiles cogitationes metis. Omniigitur ftudio
eft expolédus, fine qno nullus motus bonus. Laborandü
ne fir mälus, ^uiafi malus eft,non eftinciuitate malum,
quod ipfe nonfecerit. Enitendum qùoque vt fit bonus,
quatinus gratia coopérante creet i)ona', faciat pacem, &
formet lucem.Diudetinuitepiftolaamicumpccnpatum
infuis&domni Apoftolici negotijy. Proindeveniam peso.
Remotiffimum namque alloqùor, qùem folebam
rion chartisad horam detinere, fed horisfamilialiffimo
hinciödecpjlpquio,diebusplurimisquandoque adiun-
dis 6c nodibus, occupare. Valete.
E P I S T O L A II.
Praneßino Epifiopo, Petrus Abbas fanäi Remigij.
Six occurro fufeipere turbam cogitationum fiue ma-
tcriarum, qux (e ingerunt, infiitentes'oportune importune,
venire ad vos, dicenfto, Ecce ego, mitte me,:
ecceegp i mitte nie. Internxteras verb adolefcentulas
medullataru fneditationum, famofiffimailla & notiffi-
ma^tque n obiliffi m a matr o na, q ux a bh u rnero & furfura
omnes virtutes antecedit & prxcellit, fraterna cariras,
de qua ait Apoftplus : Adbuc excellentiorem viam vobis-de-
monßro, iure ledem tegiam occupât, & fuo Iplendore
Qinues’obrtimbrat, immoilluftrat, & fiium tenere ordi-
nempoftfeimperat; Hüic obediuntomnia, non lolum
terreftria, lèd Sc iplk coelcftia.. nam. de eius plenitudine
omneyaccipmnt nomen*& viftutem,gIoriam & honorem.:
Hancegolicct ftatura puftlifis non attihgam, tarnen
advham& rninimam veftimenti eius nmbriam to-
tUm me (hperextendo; & de faliite nuHarenus de^jerp.
Hanc cum amicis bc intcramicos téneo & tognofeo : &
I prius volo putrefied cüyermibusin puluere ttrrx, qudm
hdern lemel datam & Smicitiam promifiam negligentia
j aut fubreptione interrampete. Màtrona hxc diias habet
j elauës, vnam qua corefaudit & aperit , alteram qua
atrij exteri^riscorbanam; ideftarcamin necefficatibus
tamilix fux fi militer claudit & aperit. Cor eft area fxdc-
ris, vbitabulx teftamenti, virga Aaron, & manna repp-
nuntur. Tabulx teftamenti, ne ignores aut prxuarices le-
gem Dçi. Viiga Aaron, qux fronduit & floruit,vt timeas
offenlam, quiayirga; lerues gtatiam, quia frond ofa &
florid^. Manna, vt per Ipiritum adoptionis deguftes Sc
prælibesgloriamabftonfçdulçedinis Deumtimentibus:
cuiusftiliicidium,ad qupdlxtacurgerminans, fiifficitin
præfenri yita, &abundantialeruaturifi alia. Èxclulà itaque
omni malitia&iniquitateà corde,fola deambulet in
fuopomçrft» çaritas, Ibla ibipalcat, Sc cnbet in nieridie.
Non videatillam ingredientem & deambuhintem ocu-
lus nequam.quifalcinauerat CorinthiosiSciniqubspres-
byteros. Gum tarnen placuerit, aduocet puellas fijas de
. per..Et inGanticis,anima liquefada furgit, & quxritpe^
terraKrael, vcafïeranteifmigmataluauilfiiniodör-'s, Sc plateis & vicos çitfitatis quem diligir.lt^Iequeigiturfty«;
oleumIxtitix^deqüibusafpergat cubile fuum ad nduen- îo inuetcrgto, ncq; aninao feribo yobis. De his hadenus
Pfal. 104.