SrsTEMATE Ì S S !° nga erat 4cgr.i curva autem erat & convexo latere M H
bat ad auftrum. Cum circulo per folem & caput cometæ tranfeunte
angnlum confecit graduum 4 juxta caput cometæ; at juxta termi-
num alterum închnabatur ad circulum ilium in ángulo 10 vel 11 graduum
& chorda caudæ cum circulo ilio continebat angulum graduum
ofto. Jan. 13. Cauda luce fatis fenfibili terminabatur inter
Alamech 5s Algol, 5s luce tenuiflima definebat e regione itellæ » in
latere Perfei. Diflantia termini caudæ a circulo folem & cometam
jungente erat 3«'. 50', 5s inclinarlo chordæ caudæ ad circulum ilium
84gt. Jan. 25 & 2.6. Cauda luce tenui micabat ad longitudinem
graduum 6 vel 7; & nofte una & altera fequente ubi coelum valdè
ferenum erat, luce tenuiffima & ægerrime fenfibili- attingebat- longf
tudinem graduum duodecim & paulo ultra. Dirigebatur autem
ejus axis ad lucidam in humero orientali aurigæ accurate, ideoque
declinabat ab oppofitione folis boream verfus in ángulo graduum
decem. Denique Feb. io. caudam oculis armatis afpexi gradus duos
longam. Nam lux prædifta tenuior per vitra non apparuit. Pon-
thaus autem Feb. 7. fe caudam ad longitudinem graduum 12 vidifiè
fcribit. Feb. 27 & deinceps cometa fine cauda apparuit.
Orbem jam defcriptum fpeftanti & reliqua cometæ hujus phæno-
mena in animo revolventi, haud difficulter conilabit, quod corpora
eometarum funt folida, compatta, fixa ac durabilia ad inflar corpo
rum planetarum. Nam fi ni hil aliuft eflent quam vapores vel exha-
lationes terræ, folis & planetarum, cometa hicce in trarrfitu fuo per
viciniam folis flatim diflipari debuiflet. Efi enirn calor folis ut ra-
diorum denfitas, hoc eft, reciproce ut quadratum diflantiæ locorum
a fole. Ideoque cum diflantia cometæ a centro folis Decemb 8 ubi
in perihelio verfabatur, eflèt ad diflantiam terræ a centro folis ut G
ad 1000 circiter, ealor folis apud cometam eo tempore erat ad ca-
lorem folis æflivi apud nos ut, 1000000 ad 36, feu 2800p !ad 1 Sed"
calor aquæ ebullientis eft quafi triplo major quam calor quem terra
arida concipit ad seflivum folem, ut expertus fum : & calor ferri
candentis ( fi rette conjeftor) quafi triplo vel quadruplo major quam
calor aquæ ebullientis ; ideoque calor, quem terra arida apud cometam
in perihelio verfantem ex radiis folaribus concipere poflet, quali
2000 vicibus major quam calor ferri candentis.. Tanto autem calore
vapores-
P R I N C I P I A M A T H E M A T I C A . y09
vapores & exhaladones, omnifque materia volatili« ftatim confumi
ac diflipari debuiflent.
Cometa igitur in perihelio fuo calorem immenfum ad folem concepir,
& calorem illum diutiflime confervare potei!. Nam globus
ferri candentis digitum unum latus, calorem luum omnem fpatio
horæ unius in aere confiftens vix amitteret. Globus autem major
calorem diutius confervaret in ratione diametri, propterea quod fu-
perficies (ad cujus menfuram per contattimi aëris ambientis refrige-
ratur) in illa ratione minor efi pro- quantitate materiæ fuæ calidæ-
inclufæ. Ideoque globus ferri candentis huic terræ æqualis, id eft,
pedes plus minus 40000000 latus, diebus totidem, & idcirco annis
yoooo, vix refrigefceret. Sufpicor tamen quod duratio caloris, ob
caufas latentes, augeatur in minore ratione quam- ea diametri : &
optarim rationem veram per expérimenta inveltigari.
Porro notandum eft quod cometa menfe Decembri, ubi ad folem
modo incaluerat, caudam emittebat longe majorem 5s fplendidiorem
quam antea menfe Novembri, ubi perihelium nondum attigerat. Et
univerfaliter caudæ omnes maximæ< Sc fulgentiflîmæ e cometis ori-
untur ftatim poll tranfitum eorum per regionem folis. Conduciti
igitur calefaftio cometæ ad magnitudinem caudæ. Et inde colligere
videor quod cauda nihil aliud fit quam vapor longe tenuiflimus,
quem caput feu nucleus cometæ per calorem fuum emittit.
Cæterum de cometarum caudis triplex eft opinio ; eas vel jubar
elfe folis per tranflucida cometarum capita propagatunv vél oriri
ex refraétibne lucis in progreflu ipfius a capite cometæ in terram,
vel denique nubem elfe feu vaporem a capite cometæ jugiter furgen-
tem 5s abeuntem in partes a iole averfas. Opinio prima eorum eft
qui nondum imbuti funt fcientia rerum opticarum. Nam jubar folis
in cubiculo tenebrofo non cernitur,. nifi quatenus lux refleftitur e
pulverum 5s fumorum particulis per aërem femper- volitantibus :
ideoque in aëre fumis craflioribus infefto fplendidius efi, 5s fenfum
fortius ferit ; in aëre clariore tenuius eft 5s ægrius fentitur : in coe-
lis autem fine materia refleftente nullum efle poteft. L u x non cer-
nitur quatenus in jubare eft, fed quatenus inde refleftitur ad oculos
noftros. Nam vifio non fit nifi per radios qui in oculos impingunt.
Requiritur igitur materia aliqua refleftens in regione caudæ» , ne
coelum-
L I E E Tl
T e r ï t v s ¡