E D I T O R I S
tenacia fuerint adinfiar olei & mellis. Refiftentia qu® fentiturin aere,
aqua.hydrargyro, & hujufmodi fluidis non tenacibus fere tota eft prioris
S 3 m,nl" tihtatis, manente T flu tidiS den pftetra tuek èvreilo rv™i i nerti®, cui f!em» peir» proIfum
e f t h ¿ S i reflii emia; q^madmodum clariffime demonftra-
tum eit ab audore noflro in peregregia refiftentiarum theoria, qu®
paulo nunc accuratms exponitur, hac fecunda vice, & per experi-
menta corporum cadentium plenius confirmatur.
orpora progrediendo motum fuumfluido ambienti paulatim communicant^
& communicando amittunt, amittendo autem retardan-
ur. Eft itaque retardatio motui co'mmunicato proportionalis ; mo-
tus vero communieatus, ubi datur corporis progredientis veloeitas,
eft ut fluidi denfitas; ergo retardatio feu refifientia erit ut eadem
fluidi denfitas; neque ullo pado colli potefi, nifi a fluido ad partes
corporis poihcas recurrence reflituatur motus amifiiis. Hoc autem
dici non potent, nifi impreffio fluidi in corpus ad partes pofflcas ®-
quahs fuerit impreffioni corporis in fluidum ad partes anticas, hoc
eft, nifi velocitas relativa qua fluidum irruit in corpus a tergo, ®-
qualts fuerit velocitati qua corpus irruit in fluidum, id eft, nifi velo-
citas abfoluta fluidi recurrentis duplo major fuerit quam velocitasab-
foluta fluidi propulfi; quod fieri nequit. Nullo igitur modo folli
potei! fluidorum refiftentia, qu® oritur ab eorundem denfitate &
vi inerti®. Itaque concludendum erit; fluidi caleftis nullam effe
vim inerti®, cum nulla fit vis refiftendi: nullam effe vira qua motus
communicetur, cum nulla fit vis inerti®: nullam effe vim qua
mutatio qualibet vel corporibus fingulis vel pluribus inducatur
cum nulla fit vis qua motus communicetur; nullam effe omnino ef-
ficaciam, cum nulla fit facultas mutationem quamlibet inducendi
Quidni ergo hanc hypothefin, qu® fondamento piane deflkuitur t
qu®que natur® rerum explicand® ne minimum quidem infervir, in-
eptifflmà-m vocare liceat & philofopho prorfos indignam. Qui c®los
materia fluida repletos effe volunt, hanc vero non inertem eflè fla-
tuunt ; hi verbis tollunt vacuum,, re pontine. Nam cum hujufmodi
materia fluida ratione nulla fecerni poflit ab inani fpatio ; difputatio
tota fit de rerum nominibus, non de naturis. Quod fi aliqui fint adeo
ufque dediti maceri®, ut fpatium a corporibus vacuum n-uilo pacìo
admit-
3;
P R & F A T I O.
admittendum credere velint; videamus quo tandem oporteat ilio
» l g dicent hanc, quam confingunt, mundi per omnia pieni
conílitutionem ex volúntate dei profetìam effe, propter eum finem,
ut operationibus natur® fobfidium prafens haberi poffet ab athere
fobtiliffimo cunfla permeante & impiente; quod tamen dici non potei!,
fiquidem jam oftenfom eft ex cometarum phanomenis, nullam
effe hujus atheris efficaciam: vel dicent ex volúntate dei profeifam
effe, propter finem aliquem ignotum ; quod neque dici debet,, fiquidem
diverfa mundi conftitutio eodem argumento pariter ftabiliri
poffet: yel denique non dicent ex volúntate dei profeftam eflè,
fed ex neceflìtate quadam natur®. Tandem igitur delabi oportet
in faces fordidas gregis impuriflìmi. Hi font qui fomhiant fato
univerfa regi, non providentia; materiam ex neceflìtate foa femper
& ubique extitiffe, infinitam effe & aternam. Quibus pofitis, erit
etiam undiquaque uniformis: nam varietas formarum cum neceffitate
omnino pugnat. Erit etiam immotà: nam fi neceffario movéatur in
plagam aliquam determinatam, cum determinata aliqua velocitate;
pari neceflìtate movebitur in plagam diverfam cum diverfa velocitate ;
in plagas autem diverfas, cum diverfis velocitatibus, moveri non potei!
; oportet igitur immotam effe. Neutiquam profefto potuit oriri
mundus, pulcherrima formarum & motuum varietate diftinéìus, nifi
ex libérrima volúntate cunda providentis & gubernantis dei.
Ex hoc igitur fonte promanarunt ili® omnes qu® dicuntur natura
ieges: in quibus multa fane fapientiflimi confilii, nulla neceffitatis
apparent veftigia. Has proinde non ab incertis conjeduris petere,
fed obfervando atque experiendo addifeere debemus. Qui vere phy-
fic® principia legefque rerum, fola mentis vi & interno rationis lu-
mine fretum, invenire fe poffe confidit; hunc oportet vel ftatuere
mundum ex neceflìtate foiffe, legefque propofitasex eadem neceflìtate
fequi; vel fi per voluntatem dei confiitutus fit ordo natura, fe tarnen,
homuncionem mifelium, quid optimum fadu fit perfpedum habere.
Sana omnis & vera philofophia fundatur in phanomenis rerum : qu® fi
nos vel invi tos & reludantes ad hujufmodi principia deducunt, in quibus
clariffime cernuntur confilium optimum & dominium fommum fa-
pientifiimi & potentifflmi entis ; non erunt hac ideo non admitten-
da principia, quod quibufdam forfan hominibus minus grata fint fuc
1 tura.