I A fde e l Ue Walviffchen , waar van weleer dc Baaijen
XXXX van Spitsbergen krielden, weeken om de Ooft
H oofd, of onder ’t Y s , en moeften derwaards met de
STUB;• Schepen worden nagezeild. Dit hielp de ge-
heele Traankookery op de gemelde Eilanden in
duigen en bragt het flenfen der Walviffchen,
om het Spek, in Vaten gepakt, naar ’tVader»
land te voeren , in trein, gelyk zulks tot heden
de manier gebleeven is.
Nieuwe Het duurde eenigen tyd, eer men het waa-
Viflchery gen durfde , om de Viffchen in ’t Ysoptezoe-
onderno- ° f
men, ken; doch men vondt zich eerlang daar toe genoodzaakt,
alzo buiten 't Ys geen Vifch van
belang te vinden was. In ’t eerft nam men
daar toe oude Koopvaardy-Schepen; maar, de-
wyl deeze niet beftand waren tegen het ftooted
en aandringen der Schotfen, zo werden’er nieuwe
zwaare Schepen toe gebouwd, gelyk nog
heden gefchiedt, en niettemin verongelukken
’er, jaarlyks, eenigen in *t Ys. Want niet al.
leen dryven aldaar geheele Ysbergen, en het
Ys is in ’t algemeen byfter dik, maardeYsvel-
den, daar de Schepen aan leggen om te viffchen,
zyn ook van zo veel. uitgeftrektheid, dat menze
uit de Marfen niet kan overzien. Zelfs het
loffe Y s , dat men Flarden noemt, dooreen
Stormwind in beweeging zynde geraakt, ver-
bryzelt menig Schip: ’t welk niemand vreemd
zal doen , die bewuft is of overweegt, aan hoe
veel gevaar de Schepen en Dyken , hier op
de
de Zuiderzee , wanneer Ys van een Voet dik j. Afdeel.
in beweeging raakt, zyn bloot gefteld. XXXX.
Ik vind het denkbeeld van Zorgdrager niet Hoofd-
onwaarlchynlyk , dat de Walviffchen in de .
Winter , wanneer alles miffchien rondom de Zuid Ys of
Pool, tot aan de zeventig Graaden Breedte en ° ,ndeOoft.
verder, digt bevroozen legt, genoodzaakt zyn
naar den Zoom van ’t Ys te komen, om Lugt
te fcheppen. Het Y s , nu, ontdooit vroeger
midden in Z e e , daar diep Water i s , dan aan
de Kullen, en dit maakt, dat ’erna harde Winters
, in de Voorzomer, aan de Kult van Lapland
en Moskovie, tot Nova Zembla toe, nog
een groot Veld van Ys gevonden wordt, ter-
wyl de Zee by Spitsbergen reeds open is. Dit
Y s , dat eigentlyk om de Ooft legt, plagtZuid-
Ts genoemd te worden, dewyl het Zuidwaards
lag van Spitsbergen. Aan den Zoom van dit
Ys is, voor de Groenlandfche Kompagnie, dik-
wils met groot voordeel gevifcht, toen de Vifch
uit de Baaijen van Spitsbergen begon te ver-
loopen: doch men heeft naderhand bevonden,
dat ’er in fommige Jaaren niets was op te doen;
’t welk daar uit fchynt veroorzaakt te worden,
dat deeze Dieren, door Waigats heen, een
vryën Doortogt hebben om de Ooft, en zig
zo ver te waagen, om dezelven by Nova Zembla
op te zoeken , is zeer gevaarlyk; gelyk in
’t jaar 1684 bleek, wanneer vyf-en-twintig Ne-
derlandfche Schepen om de Ooft verongelukt
<41
I. Dssu Hl Siwc, zyn.
§