H
56,6 T we ema c t i c e K ruiden.
j!l
II ij
u i
IV. worden geteeld; doch de driedeeligheidderon-
* derfte Bladen fchynt een weezentlyk en bly-
HoofE' vend verfchil te zyn. Volgens R u mp h i u s is
s t u k . dit het Echte Sefamum, dat men op de Eilan-
den van Indie overvloedig teelt, groeijende omtrent
een Elle hoog, en waar van een witte o f
geele en een zwarte Soort is , dus naar de Kleur
van het Zaad genaamd. Volgens fommïgen heeft
deeze Soort zwart, en de voorgaande witachtig
Zaad, gelyk ik het laatïce ook bevind in myne
gedagte uit Japan.
Die van Malakka noemen de eerfte deswegen
W i t , de andere Zwart Bitsjam , doch de alge-
meene naam in Water-Indie is Widjin op ’t
Maleitfch o f Widfor by de Javaanen. In \ Ita-
liaanfch heet het Se/amo; in Spanje Jorgelim of
Alegria; in Vrankryk Jugoline ; by de Engel-
fchen Sefamy: de Duitfchers noemen het Sefani'
krant o f Flachsdotter, en L obe l geeft het den
Nederduitfchen naam van Vygbomen.
Dit laatfte kan van de Zaadhuisjes afkomfcig
zyn , die zig Boonachtig voordoen en van de
zoetheid des Zaads. Het zyn dikke vierribbige
Haauwtjes, ongevaar een Vingerlid lang, g ed achtig'
witte o f zwarte Zaadjes, omtrent van
grootte als Lynzaad , doch ronder en dikker,
bevattende. In Egypte , zo wel als in Afabie,
wordt daar een Olie uitgeperst, die in meer gebruik
is en aangenaamer dan Oly ven - Olie, Men
maakt ’e r , in de Spyzèn , veel werks van en
brandtze fomtyds in de Lampen. \ Is ligt te bem
*
■ grypen, dat dezelve alle dienfeen d oet, zo uit- IV.
als inwendig , welke men heeft van dergelyhe &
zoete,zagte Oliën. Het Vrouwvolk, in deOos-Hoor*-
terfche Landen, gebruiktze dikwils m de Bad- ^
ftooven om vèt o f poezel te worden, zo A h~ fpermia,
p I n u s verhaalt. Door dit Zaad in Water te
kooken, krygt men ’er mede een Olie van, die
aan de Vafce Kust van Indie niet minder in gebruik
is. Ja, zo wel in China en Japan, als op
de Eilanden van geheel Oostindïe, is deeze Olie
zeer bekend. Men acbtze in de Spyzen beter
dan de Kalappus- Olie uit Kokos-Nooten; want
z v wordt zo ligt niet rans. Doch in dit opzigt
is naar de manier van bereiding, bewaaringen
de’ Soort van Zaad,een groot verfchil. Het is
zeer voedzaaam, inzonderheid het witte, waarvan
men op Java Koekjes bakt , met Suiker en
Rystemeel, die zeer lekker zyn en op een Reis-
togt van goeden dienst. Het wordt ook wel uit
de Hand gegeten of op Gebak gefcrooid.
De Heer N. L . B u r m a n n u s heeft nog
een Soort van Sefamum, welke zyn Ed. de Ja-
yaanfche noemt, hebbende Lancetvormige getande
ODgefieelde Bladen. Het zoude de Bakel-
Tjulli van Malabar en de Patjar-Aijer der Javaanen
zyn, eene Moeras-Plant met een blaauw-
achtige Bloem, volgens K l e i n h o f ; doch
die Malabaarfe hadt roode Bloemen. Het Zaadhuisje
i s , volgens zyn E d ., fpits Klootrond ,
vierhoekig famengedrukt, met vier hollighe*
N d 4 M i -