IV. ware uit famengegroeide Besfen , gelyk een
ArvnEL' Moerbefie, beftaat.
H oofd. Deeze Vrugt, die men Ananas noemt, valt
stu k . grooter, kleiner en pieramidaal of byna geheel
vi&e?™*' ron<L De algemeene benaaming, by de meefte
Natiën van Europa , is Pyn - Appels, maar de
Franfchen noemenze ook Pain de Sucre, dat is
Suikerbrood. In de Indiën vallen zy dikwils van
die figuur: hier te Lande zyn zy doorgaans
ronder en kleiner, hoewel menze ’er ook
geteeld heeft van zeven Duimen hoogte en
dertien Duimen omtreks. R d m f h i u s zegt,
dat zy in Ooltindie een Voet lang vallen
en van dikte als eens Menfchen Been. De
grootte, derhalve, maakt geen weèzentlyk
verfchil u it, zo min als de figuur; doch men
heeft ’er, met het Vleefch witachtig en Goudgeel
; zynde de Kleur van buiten ook meer of
minder geel, met ros o f bruinrood gemengd.
De Bladen zyngemeenlyk blaauwachtig en fterk
gedoomd: maar men vindt ’er, die dezelven helder
groen en weinig of niet gedoomd hebben ;
gelyk de Wilde Ananas , Pitta genaamd , by
P lu m i e r , van welker Bladvezelen, met Katoen
gemengd, in Indie Garen gemaakt wordt,
daar men in Bengale Zakdoeken en andere Stoffen
van weeft. Deeze moet wel onderfcheiden
worden van de Amerikaanfche Aloë, wier Bladen
het Fil de P ite, ook een foort van Garen of
Touw , uitleveren. In Oostindie groeit deeze
wilde Ananas zo menigvuldig, zélfs op afgelegen
gen Eilanden , dat men ’et die naauwlyks den- IV.
ken kan van buiten ingebragt te zyn, gelyk d e '^ ^ “1“
Tamme, wier Vrugt, aldaar geteeld, in ’ t eerst Hoofd»
tien Dukaaten goldt, zo A co sta meldt. STL’K'
De Ananasfen worden byna van iedereen ge-K;*loni>sy'
preezen , wegens haare lekkerheid. Sommigen
vergelyken den Smaak by disu van Aardbefiën,
anderen by dien van Druiven. M e s i a n wi l ,
dat men ’er veelen van onze aangenaamfte Vrug-
ten te gelyk in proeft. Zo hebben zy ook een zeer
aangenaamen Reuk. Maar de hoedanigheid ver»
fchilt aanmerkelyk naar de behandeling en den
Landaart. In de Westindiën , daar zy rykelyk
zyn, moet men zig dikwils in ’t gebruik derzel-
ven , gëlyk van andere verkoelende Vrugten
maatigen , om niet in ’t Kolyk of den Ropden
Loop te vervallen (*). Hierom zynze, wat ’er
pok van gezegd mag worden, tot Yoedzel niet
zo dienftig als de Banannen., De Slaavinnen
zelfs weetendoor het rykelyk eeten deezer Vrug»
ten, die zy in ’t Bofch vinden, zig de Vrugt af
te dryven; zo men verhaalt. Hier te Lande is
het Sap wat fcherp , zo dat men ’er door toe
Bloed»
(*) Sommigen noemen de Ananasfen verhittende, om dat
zy Ontfteekingen maakên in de Ingewanden ; doch die kunnen
ook uit een fcherp Zuur ontftaan , en derhalve kan
menze, Van een lcherpen Wynachtigen Smaak zynde, onder
de Verkoelende Vrugten tellen. Men heeft immers , mee dat
oogmerk , het uïtgepeifte Sap , in de Indiën, wel in heete
Koortfen gebruiken laaten : doch de hoedanigheid deezer
Vrugten is zeer verfchillende.
II. Deel. v e i . Siuk