IV.
A fdeel.
v i .
H oofd*
STUK.
Tweewywijf.
merkt , ook in Gehalte weinig, doch aanmer-
kelyk in grootte. De Groeiplaats is niet minder
algemeen , inzonderheid wat die met witte Kroo-
nen betreft, welke de Bosfchen en kanten der
'Akkeren bemint; doch op de Alpifche Bergvelden
, in Switzerland, komt zy voor met roode
Bloemen. Menjvindt ook eeneDunbladige, welke
eigentlyk de Bokken-Steenbreeke zou zyn ,
dus genaamd, om dat ’er de Bokken van eeten.
De naam is by ons, onder ’t Landvolk, Groots
Bevernel of Bevernaart.
’t Gewas maakt een Steng van omtrent twee
Ellen hoogte , die gevoord is ofgeftreept, en
de groote Bladen , die het heeft, geeven ’er
eenigszïns de gedaante van Pinkfternakel-Kruid
aan; maar ’t Loof is donkergroen en iuuw. De
agterfte Vinblaadjes, of Bladen liever, zyn driehoekig
, de overigen ovaal, met fpitfe Tandjes ,
fomtyds ten halve gevind , het uiterfte Blad in
drieën half gedeeld zegt H a l l e r . De boven-
fle Bladen zyn fpitfer en fmaller verdeeld: doch
allen hebben zy die enkelvinnigheid, welke hun
naar de Bladen der gewoone Pimpernel wat ge-
lyken doet en ’t Gewas kenbaar maakt. De Wortel
is lang, naar een Pinfternakel gelykende, wit
van Kleur, maar bevat een zeer fcherp Sap, dat
blaauw is in eene verfcheidenheid , deswegen
Cyanopor van C ordu s genaamd. Dezelve zou,
gedestilleerd zynde , een blaauwen Geest geeven.
Omflreeks Wittenberg groeit deeze Iaatfte
veel, zoB a u h i n u s aantekent; volgens anderen
in ’t Brandenburgfche. ’t Ge-
*t Geheim der Stahliaanen, beftaande in een IV.
Tin&uur, dienflig vcor de Maag, voor Borstkwaa- ArDEEl<*
len,en tevens een Koortsmiddel, als ook Wondzui-Hoopn-
verende en de Verlosfing bevorderende , wordtSTUK*
bereid van den Wortel deezer Plant, die zeer d ‘^ kU'
fcherp is en Kruiderig, zynde weleer, om de Stonden
te verwekken , te Neuremburg in gebruik
geweest, volgens Ho fm a n n u s . Hy werkt
ook op de Waterwegen , en kan dus by toe val
den SteeD uitdryven ; hoewel van die Steenbree-
kende kragt dit Kruid zynen naam niet bekomen
heeft. De Kleine Steenbreeke heeft den Wortel
heeter dan Peper, en die der anderen wordt ook
wel Inlandfche of Europifche Peper genoemd (*).
(3) Bevernel met meervoudig verdeelde Bladen, nr.
en een hoekige zeer Takkige Stens:. PimpMiu 0 o giauca»
Als een byzondere Steenbreeke heeft C e u -2* 210" 1' ’
s 1 ü s deeze afgebeeld onder de Ooftenrykfe Planten.
Z y kwam aldaar op de hoogfte Bergen uit
de Spleeten der Rotfen voort; even als o f zy
de Steenen deedt breeken. Op een vry geplaat-
fteu naakten Berg, tusfchende Steden Hamburg
en Altenburg in Hongarie, was zy dus veel te
vinden. Volgens den Heer H a l l e r is die fynbla
(*) Boerh. Hifl. Plant. p. *9.
(3) Pimpinella Fol. fnpradecompofi,tis , &c. Tragofelin.
fol. tcnuisfirae divifis. Hal l . Htlv. 430. Sefcli Fetiolis Ra-
Hitferis Membtan. &c. Guett. Stamp. p. 34? Saxifraga paa-
Bonica. Clus. Patin. £98.