H O O F D S T U K XL
K A U K A S U S V O L K E N.
De Kaukasus, was.reeds lang bekend als de verblijfplaats van talrijke onafhankelijke
bergvolken, die, weinig met elkander in gemeenschap levend, hun nationale zelf-
standigbeid lang bewaard hadden. Maar nadere bijzonderheden omtrent die volken
wist men niet, en reizigers, die met hen in aanraking kwamen,.dischten hieromtrent
allerlei phantastische verhalen op. Zoo werd de Kaukasus een soort van geheim-
zinnig ethnographisch gebied, waar men de schoonste stammen van ons ras mSende
te vinden, wat voor Blumenbach aanleiding was, om een groote volkengroep met
den naam Kaukasische ras aan te duiden.
Als men de lig g in |\v a n de Kaukasus-landen in verband brengt met 'hun
natuurlijke gesteldheid en met den loop der historie, dan valt hieruit reeds af te
leiden, dat dit gebied sedert de oudheid een toevluchtsoord en verblijfplaats van
vele vreemde volken moest worden. De oostkust der Zwarte Zee was dan ook
voortdurend het schouwtooneel van invállen van allerlei aard. Over den Pontisch-
Kaspischen Isthmus trokken de volken heen en weer, het was de poort van
Europa en Azié, en in het Kaspische bergland bleveü overblijfselen van die door-
trekkende volken in geisoleerde groepen achter.
Nog in den jongsten tijd, vddrdat het Abchasische laagland voor goed met Rusland
vereenigd was, kwam het voor, dat Arabieren of zelfs Negers uit het Turksche
gebied naar de Kaukasüs-landen vluchtten, zieh met de bewoners vermengden, en
een gemengd nageslacht vormden.
De Kaukasus-landen werden door die omstandigheid een gebied van voortdurende
vermenging en kruising der rassen, zij vormden een contineht in miniatuur, zooals
Bastian zegt. Een eenheid van volkstype vindt men in den Kaukasus niet, en de
ethnographische beschrijvirig voor dit land moet zieh bepalen tot de schildering van
de afzondei'lijke typen. De voorstelling, welke nog veelal bestaat, als zou men hier de
schoonste stammen van ons ras vinden, is niet geheeljuist, en evenmin vindt men hier
de veronderstelde zuiverheid van ras. Dit sluit echter niet uit, dat de voortdurende
kruising der rassen en vernieuwing van bloed hier schoone exemplaren voortbracht,
zooals men dat meer vindt. In Oostenrijk, met het bonte mengsel-van volken,
vindt men eveneens de schoonste menschen.
De Kaukasusvolken vormen door dit alles geen eenheid, maar bestaan uit een
groot aantal verschillende elementen, meer of minder gekruist. Daardoor was het
uiterst moeielijk, een juist overzicht van de Kaukasusvolken te verkrijgen.
De Russen hebben door hun veroveringen van den Kaukasus en het' aangrenzend
gebied, sedert het laatst der vorige eeuw tot op 1859, dien geheimzinnigen sluier
van de Kaukasus-landen weggerukt, zoodat wij thans tamelijk goed met de volken
van den Kaukasus bekend zijn.
De Russische provincie Kaukasié wordt onderscheiden in Cis- (aan deze of aan
de noordzijde van de bergketen) en Trans-Kaukasie (aan de zuidzijde). Volgens
de opgaven van het statistisch Comité was de bevolking in Kaukasié in 1891 verdeeld,
zooals het staatje op pagina 102 aangeeft.