
S E R P E N T A C O L L I E R ( l e ) .
CoLuber natrix. Lin. Amphib. R e p t . Colub. 230.
Colubej;[cutis abdominalibus 17 7 , cdudalibus 8 5 .
ïd . A m æ n . A m p h ib . G y l l ê NB. p .' 5 3 b . 3 .
R a j . q u a d r . 3 3 4 . Natrix torquata.
G r o n . M u f . 2 . p . 6 3 , n . 2 7 .
C e S e rp e n t e ft m é d io c r em e n t 'g ro s , m a is a ffez
lo n g ; q u e lq u e fo is m êm e il p a r v ie n t à u n e grandeur,
e o n iid é r a b le . I l a la tê t e u n p e u la rg e * & p la t e ,
a r ro n d ie & o b tu fe p a r le b o u r ; la g u e u le am p le ,
m u n ie d e p e tite s d en ts c r o c h u e s , to u rn é e s v e r s le
g o f ie r ; le c o u m e n u p rè s d e la t ê t e , m a rq u é e n -
d e ffu s d e ta ch e s d ’un ja u n e -p â le o u b lan ch â tr e ;
c e s ta c h e s 'fo rm en t un d em i - c e r c le , o u u n e m o itié
d e c o l l i e r , d’o ù e ft v e n u à c e r e p tile le n om de
Serpent à collier. I l ÿ a d e p a r t & d ’au tre à
l’e x t r ém it é du d em i - c e r c le , u n e g r a n d e , ta ch e
t r ia n g u la i r e , d o n t le fom m é t re g a rd e la ^ u e u e .
L e d e ftùs d e la tê t e e ft c o u v e r t d e g ran d e s é c a ille s ,
p lu s fo n c é e s en c o u le u r q u e c e lle s d u c o rp s . L e s
c ô té s d e la m â c h o ire fu p é r ie u r e fo n t b lan ch â tre s ,
& m a rq u é s d e cinq" o u f ix lig n e s n o ire s p e rp e n d icu
la ir e s .
L e tro n c e ft re n flé v e r s le v e n t r e , & v a en fu ite
en d im in u an t d e g r o f f e u r , p u is fe te rm in e p a r une
queu e -trè svd é iié e .. L a c o u le u r d u d o s e ft n o irâ tr e
o u d’u n g r is -b ru n ; je d e ffo u s d u .çQ rp s e f t b l a ç c ,
p r è s d e la tê te , à la r é f e r v e d e q u e lq u e s ta ch e s
n o i r e s fu r le s c ô té s . L e v e n t r e e f t v a r ie d e b la n c ,
d e b le u â tre & d e n o i r , e n fo r t e q u ’in fen fib lem en t
le s ta c h e s n o ire s au gm en ten t en- r fom b re & en
g ra n d e u r ju fq u ’à l’anus & . à la q u e u e , o ù p re fq u e
to u t e s le s é c a ille s , fo n t n o ire s ^ e x c e p té à leurs
e x t r ém it é s q u i 'fo n t d’ un b la n c b le u â t r e ; L e deftùs
d u c o rp s e ft c o u v e r t d e p e t it e s é c a i l l e s , p a r q u é e s
d e lig n é s n o irë s , q u i c om m e n c e n t a u x ' e x tr ém ité s
d e s g ran d e s p la q u e s d e l’a b d om e n , & m o n te n t d e
d ifta n c e e n d iftan c e v e r s le m ilie u du d o s , en-r
fo r t e q u e le n o ip b r e d e c e s lig n e s p a ffe q u a t re -
v in g t d e ch aq u e c ô t é , fans c om p te r d e u x ran g é e s
d e p e tite s ta ch e s n o ire s , m o in s ■ ^fenfibles, q u i fe
p ro lo n g e n t d ep u is la tê te ju fq u ’ à la .q u e u e : L e s
g ran d e s p la q u e s d e l’ a b d o m e n , d ans c e t t e e fp è c e ,
fo n t au n om b re d e c en t fo ix a n te & d ix -C ep î;, & Jfe
d e ffo u s d e la q u e u e e ft g a rn i d e q u a t r e - v in g t -
c in q p a ir e s d e p e tite s p laq u e s *
L a m o r fu re d e c e S e rp e n t n V ft p o in t v e n im e u f e ;
W o rm iu s o b fe r v e qu ’o n a v u b ie n d e s g en s le
m a n ie r a v e c le s mainsr n u e s , Sl Te p o r t e r d ans
le u r fe in fan s au cu n in convénient.,. II e f t fo r t c om m
u n en F r a n c e & , fé lo n L in n æ u s , en S u è d e , o ù
i l en tr e fam iliè r em e n t d an s d e s é ta b le s . I l fe
p la î t d ans le s en d ro its hum id es & m a r é c a g e u x ,
d an s le s p ré s & d an s le s b u iffo n s , e n é t é :
m a is en h i v e r , il d em e u re p o u r l’ o rd in a ire cOü-
ch é & e n g o u rd i d a n s d e s t r o u s -, au p ie d d e s
v i e u x a rb re s , o u d ans d e s le v é e s au p rè s d e s
h a ie s . I l fe n o u r r it d ’h e rb e s * d ’i n f e f r e s ,& d e to u t
c e q u ’ il r en c o n tre . I l m an g e au ffi d e s S o u r is > d es
R a t s , d e s L é z a rd s & d e s G r e n o u i lle s . L e s g en s d e
la cam p a gn e ra p p o r te n t q u 'il en tre q u e lq u e fo is d a r s
le s p o t s au la it p o u r s ’y d é fa lté re r ; q u ’o n le v o i t
m êm e s k n t ô r t i lk r au tô u r d e s jam b e s d e s v a c h e s ,
& l fè jè t t e r à leù r s m am r iïé lle s ..p o u r en fu c e r le
la it ju lq u ’ au fan g ; le s an c ien s a tt r ib u o ïe n t la
m êm e c h o fe a u S e rp e n t a q u a tiq u e n om m é Boa ,
q u i e ft to u t d iffé ren t. On* d it e n c o r e q u e le Serpent
à collier f e g liffe q u e lq u e fo is d ans le c o rp s d e c e u x
q u P d o fm ê r it le lo n g d e s e a u x , la b o u ch e o u v e r t e ,
& qu ’o n le fa it > fo r t ir en ■ l’ a tt iran t p a r la v a p e u r
du la it b o u illan t . I l ram p e 'fu r la ' te r re & n a g e d ans
l’ e au a v e c a ffe z d e fa c ilité , c e q u i l’a fa it a p p e lk r
N atrix , Serpent nageur.
L e Serpent à collier d é p o fe fe s oe u fs d an s d e s
tro u s e x p o fé s au m id i le lo n g dès- le v é e s o u fu r
le s b o rd s d e s é t a n g s , o u d e s e a u x c r q u p if fa n t e s ,
& p lu s o rd in a irem en t d ans d e s co u ch e s d e fu m ie r ,
o ù , a p rè s q u e le à oe u fs o n t é té é c h a u f fé s , tan t p a r
la ch a le u r du fum ie r q u e p a r le s r a y o n s d u fo l e i l j
le s p e tit s en fo r ten t en é ta t d e fe m o u v o ir ÔL d e
ram p e r . (Suite de la Matière médicale de Geoffroy,
Règne animal, tome a , iere partie. |
Serpent a lunettes1 (le).
: Coluber naja. L in. Amphib.- S e rp . Coluber 253.
S e b . M u f. 1 , tom . 4 4 , fig . 1 .
Id . M u f . 2 , tom . 8 5 , fig . 1 ; tom.. 89.,* fig . 1 , 2 ,
3 , 4 ; tom . 9 0 , fig . 1 , 2 ; tom . 9 4 ;, fig.' 1 ; tom . ^97 ,
fig . 1 , 2 ; 3 , 4 . . . . \
K c em p h . A m æ n . 5 6 5 , tom . 5 6 7 .,
C e S e rp e n t e ft rem a rq u a b le p a r u n ren flem en t
q u e fo rm e n t le s p a r t ie s la té r a le s d e fo n c o u , - p a r
une ta ch e d :yn e fig u re p a r t ic u liè r e q u i ré p o n d à
c e r é n f lem è n t , fu r lâ p a r t ie fù p é r îe ü r e du c o rp s .
C e t t e ta ch e im ite à - p e u - p rè s un a r c - d e c e r c le
te rm in é p a r d e u x a n n e a u x , c e q u i J>a f a i t c om p a re
r a u x lu n e tte s d o n t o n fe fe r t p o q r a id e r la v u e ;
d e * - là le n om d e Serpent à lunettes q u e l’on
.a d o n n é à c e t an im a l. L a ta ch e d o n t i l s 'a g it
v a r ie d ans le s d iv e r fe s fig u re s d o n n é e s p a r S e b a ,
& c ité e s à la tê te d e c e t a r t ic le . P a r e x em p le ,
d ans la fig u re 1 d e la 4 4 e p lan ch e du tom e 1 ,
l’a r c d o n t o n a p a r lé • flft ré t ré c i & te rm in é p a r
, d e u x c ro ch e ts . O n v o i t u n e ta ch e ro n d e fo u s c e t
l a r e & d an s ch a cu n d e s c r o c h e t s , en fo r te q u e l’on
a c ru a p p e r c e v o ir d ans c e t a ffem b la g e le s p r in c ip
a u x tra its d e la fig u re h um a in e .
L a c o u le u r d e c e S e rp e n t t ire fu r le r o u x , a v e c
un m é lan g e de- b lan c & d e c e n d ré . L a . v a r ié t é
d é fig n é e p a r la fig u re 3 d e la p lan ch e 8 9 d u 2 e
v o lum e d e S e b a , a le c q rp s e n to u r é d e b an d e s
p o u rp r é e s , d ifp o fé e s d e m an iè re qu ’ il y e n a
to u jo u r s tro is é tro ite s en tr e d eu x la rg e s . L e v e n t r e
e ft g a rn i d e c en t q u a t re - v in g t r tr e iz e g ran d e s
p la q u e s , & le d e ffo u s d e . l a q u e u e , d e fo ix a n te
p a ir e s d é p e tite s p la q u e s . C e S e r p e n t , d o n t la
m o r fu re e u t r è s - v e n im e u fe , C liv an t L in næ u s , fe
t r o u v e d ans le s In d e s o rien ta le s .
S E R P E N T A S O N E T T Ê ( l e ) .
Crotalus D ry inas. L i n . Am p h ib . S e rp . Crotaluss
1 9 5 .
A npiis Scutis abdominalibus , 1 6 5 , caudalibus 3 0 .
L i N. A m æ n . M u f . P r in c . p a g . 3 7 8 , 2 4 .
S e b . M u f . 2 , tom . 9 5 , fig . 3 ; &. tom . 9 6 , fig . a .
C e S e rp e n t à la tê te trè s -o b tu fe . S o n fro n t e ft
t o u v e r t d e d e u x g ran d e s lam e s & d e p lu fie u r s
é c a ille s d ’ une la rg e u r m é d io c re . S a g u e u le , q u i
p r é fe n t e u n e trè s - la rg e o u v e r tu r e , e f t g a rn ie d e
p a r t & d ’au tre "en fe s b o rd s d e q u a to rz e é c a ille s .
L e s d en ts fo n t d ifp o fé e s fo lita irem e n t d ans la
m â c h o ir e fu p é r ie u r e : e lle s re ffem b len t a u x d ents
c a n in e s , & fo n t m o b i le s , trè s -g ran d e s , tr è s -a ig u ë s ,
o c r e c o u rb é e s au -d ed an s d’u n e e fp è c e d e fa c ou
d e v e f l ie .
L e t r o n c e ft r e v ê t u d’ é c a ille s o v a le s ; c e lle s du
d o s fo n t r e le v é e s en a r r ê t e , & p lu s a ig u ë s .que
le s au tre s ; c e lle s q u i a v o i fin e n t la tê te lo n t plus
p e t it e s , & to u t e s fo rm e n t une e fp è c e d e c om p
a r t im en t q u i im ite un q u in c o n c e . O n c om p te
fu r l ’ a b d om en c en t fo ix a n te c in q g ran d e s p la q u e s ,
q u i fe fu c c è d en t fan s in t e r ru p t io n 'd e p u i s ia gu eu le
ju fq u ’à l’ anus.
L a q u e u e e ft g a rn ie p a r -d e ffo u s d e tren te p e tite s
p la q u e s , q u i n e fo n t p o in t d iv i fé e s p a r le m ilie u , ,
c om m e d an s lé s au tre s g e n re s d e S e rp e n s . E l le
e ft te rm in é e p a r p lu fie u r s p e tit s c o rp s c a r t ila g in
e u x , r e n f lé s , t r a n fp a r e n s , en g a g é s l’un dans
l’a u t r e , a y a n t à -p e u -p r è s la fig u re d’u n c oe u r ,&
c om p o fé s d’ une fu b ftan c e a r id e , fra g ile & fo n o r e .
O n d it q u e ch aq u e an n é e il fu r v ie n t u n e n o u v
e l le a r t icu la tio n à c e t a f f em b la g e , c e q u i n’e ft
p a s d e ftitu é d e v r a i fem b la n c e , p u ifq u e le s d e sc r ip tio
n s d e s d iffé réh s au teu rs fo n t v a r ie r le n om b re d e
c e s a rticu la tio n s d e p u is c in q ju fq u ’ à v i n g t , & m êm e
ju fq u ’ à q u a ran te .
L o r fq u e c e S e rp e n t v e u t s 'é la n c e r fu r fa p r o i e ,
il c o n t ra fre fu b item en t fo n c o rp s én a lo n g e an t la
tê t e , & au m êm e in ftan t to u te s le s p iè c e s d o n t
l’e x t r ém it é ' d e fa q u e u e , à la q u e lle o n a d on n é
le n om d e Jonette , e ft c om p o f é e , fe ra p p r o c h e n t ,
s ’e n t r e c h o q u e n t , & fo n t re t en tir l ’ a ir d ’un b ru it
é c la tan t , q u i e ft c om m e l’a v a n t - c o u re u r d’Urie
m o r fu re p ro ch a in e . L e s V o y a g e u r s fo n t a v e r t is p ar
c e b ru it d e fu ir p r om p t em e n t , & d e fe d é ro b e r
a u x a ttaq u e s d’un en n em i f i r é d o u t a b lè . . O n dit
q u e fo n a p p ro ch e s’an n o n c e e n c o r e p a r lin e o d e u r
foe t id e p a r t icu liè r e , qu ’il e x h a le à u n e c e r ta in e
d ifta n c e . S e lo n L in n æ u s , c e u x q u i o n t é té m o rd u s
p a r c e S e r p e n t , l’un d e s p lüs v e n im e u x qu ’il y
a i t , m e u ren t d ans l’in t e r v a lle du m êm e jo u r , o u
au p lu s ta rd , d u fé c o n d .
L e m êm e au teu r r a p p o r t e , d ’ ap rè s lé tém o ig
n a g e u n an im e d es v o y a g e u r s q u i a v o ie n t é té en
P e n ü lv a n ie , qu e q u an d le Serpent à Sonette à p p e r -
ç o i t un E c u r e u i l fu r u n a r b r e , i l fe co ü ch e au
p ie d , & . co n fid è r e fa p ro ië a v e c d e$’ y e u x é t in c e -
' lan s & la g u eu le b é an te ; que' l’E c u r e u i l é p o u v an té
c o u r t d e to u s c o té s fu r l’a rb re en ' ch e rch an t à
é ch a p p e r p a r la fu ite , m a is qu ’ etffin , v-ép u ifé
d e fa tigu e , i l tom b e d ans là g u e u lé d e fo n en n
em i.
L e c o rp s d’ un je u n e S e rp e n t d e c e tte e fp è c e ,
o b fe r v é p a r L in næ u s , a v o i t à p e in e d e u x p ie d s d e
lo n g u e u r , & é to it d ’u n e c o u le u r c e n d ré e , a v e c
q u e lq u e s ta ch e s ja u n â t r e s fu r le d o s ; m a is c e S e r p
e n t s ’a c c ro ît q u e lq u e fo i s ju fq u ’ à la lo n g u e u r d e
c in q p ie d s . O n le t r o u v e d an s le B r é f i l , la V i r g
in ie , & c .
S E R P E N T D E V E R R E ( l e ) .
Anguis ventralis. Lin. A m p h ib . S e rp . Ang. 3 5 0 *
C&cilia macula ta. C a t e s b . C a r . 2 , ta b . 3 9 .
C e S e rp e n t a la tê t e fo r t p e tite . S a lo n g u e u r v a
ra r em e n t ju fq u ’ à d e u x p ie d s . L e d e ffus d u c o rp s
e f t d’une c o u le u r m ê lé e d e b ru n & d e v e r d , a v e c
d e s ta ch e s jau n e s d ifp o fé e s fym é t r iq u em e n t . L e
v e n t r e e f t jau n e & d 'un e te in te p lu s c la ire au
m ilie u q u e fu r le s cô té s .. L a p e au e ft fo r t liffe &
lu ifan te , .g a rn ie d ’é c a ille s t r è s - p e t i t e s & t r è s -
fe r r é e s en tre e lle s . S u iv a n t L in næ u s , le v e n t r e e ft
c o u r t , & l’o n y o b f e r v e u n e e fp è c e d e fu tu re
c re u fe . L a q u eu e e ft c om p o fé e d’a n n e a u x , & t ro is
.fo is au ffi lo n g u e q u e le re fte d u c o rp s . E l le e ft
g a rn ie in fé r ie u rem en t d e d e u x c en t v in g t - d e u x
ran g é e s d’ é c a ille s . C e l le s q u i r e c o u v r e n t l ’ a b d o m
en fo n t au n om b re d e c en t v in g t - fe p t .
O n t r o u v e c e s S e rp e n s en g ran d n om b re dans
le s b o is fa b lo n n e u x d e la V i r g in ie & d e la C a r o lin
e . Us p a ro iffen t au p r in t em p s , p lu tô t qu e le s
au tre s S e rp e n s . O n .n e le s c ro it p a s d a n g e re u x .
(C atesb. ibid.i).
S E R P E N T I N E ( la T o r tu e ) .
Tejludo Serpentina. Lin.
Tejludo pedïbus digitatis , tefiâ fubcarinatâ, pojîicè
obtusâ, acutè quinque-dentatâ. M u f. A d . F r . 2 . p .
3 6 . Lin. A m p h ib . R e p t . Tejludo 1 5 .
L a tê te d e c e tte T o r tu e a q u e lq u e re ffem b la n c e
a v e c c e lle d ’un S e rp e n t . L ’ é c a ille fu p é r ie u r e e f t
u n p e u r e le v é e en a r r ê te , o b tu fe à fo n e x t r ém it é
d e d e r r i è r e , & d é c o u p é e en c in q dents a ig u ë s .
L e s d o ig ts d e s p ie d s fo n t p e u d iftin g u é s en tr ’e u x .
L a lo n g u e u r de la q u e u e é g a le c e lle d e to u te l ’é c a ille
fu p é r ie u r e . O n t r o u v e c e tte T o r tu e d an s le s e a u x
d o u c e s d e la C h in e . ( Lin. tbid. ).
S 1B O N ( l e ) , e fp è c e d e S e rp e n t .
Coluber Sibon; Lin. A m p h ib . S e rp . Colub. 264.
Anguis fcutis abdominalibus 180 , fquamis caudalibus
1 3 5 • L iN . Amcen. Muf. princ. 5 8 ^ . 3 2 .
S e b , M u f . 1 . 1. 1 4 . f . 4 .
C e S e rp e n t a la tê t e d ’u n e fo rm e un p e u a rro
n d ie ! & t r è s - fe n fib lem en t a p la tie ; le s y e u x
g ran d s ; le tro n c c o u v e r t d’ é c a ille s rh om b o ïd a le s ,
& g a rn i p a rd e ffo u s d e c en t q u a t re -v in g t g ran d e s
p lâ q u e s ; la q u e u e c o u r te & é tro ite , a y a n t fa
lu r fa c é in fé r ie u re re c o u v e r t e p a r c e n t tr e n te - c in q
p a ir e s d e p e t it e s p laq u e s .
C e S e r p e n t ’ e ft c o u le u r d e ro u ille | m é la n g é e de
b la n c ; m a is c e s d e u x c o u le u r s y q u i p a ro iffen t
fo n d u e s en fem b le fu r le re fte du c o r p s , fo n t difi.
t i fifre s fu r l’a b d om en , o ù le b ru n e f t d ifp e r fé p a r
ta sh e s fu r u n fo n d b lan c .