brieve die waixdeynscip van onser munte voirscr., te. hebben, te bedrij ven ende te bewaren
tot onser eeren ende oirbair, als een goet getrouwe Wairdeyn sculdigh is te doen, ende
dair af te heffen ende te gebruycken sulcken cost, clederen ende wedden ende profijte als
dair toe staen, gelijck liy selve, ende andere Wairdeyns voer hem van goeder gewoenten,
dair af gehadt hebben, geduerende na Sinte Pieters dagh i n ’t jair 28 voirn* noch 5 jaer
achter een volgende, ontbieden dairom ende bevelen, enz. enz.
Weder .gelijk vroeger:
Gegeven in onse voirnoemde Stadt van Dordrecht den 15n dagh in Nov. anno XXY.
Ter zelfder tijde ongeveer werd Frank van Byland bij voortduring aangesteld
tot Essayeur der Munt. Die aanstelling luidt als volgt:
Philips fee. Doen cont allen luden, want Yranck van Bylande onsen Yoirvaderen ende
namelic onse Oom van Beijeren dien Godt genädigh si lange tijt in onser mnnte Tordrecht
truwelick ghedient heeft, ende Sonderlinge sijn affairen geweest heeft van den werke ende
penningen van goude ende van silver diemen aldaer gewracht heeft, des hy him, als wy
wail vernomen hebben., oic bet verstaet dan andere, Soo hebben wy den selven Yrancke
alsulcke gratie ghedaen, alse. dat wy him gegeven ende bevolen hebben, geven ende bevelen
mit; desen. brieve onse Assayre te wesen in onser munte van Hollandt voirscr. van alien
wercke dat men dair wercken sal, alsoo als dat behoirlic is, ende hy tot hair toe gedaen
heeft, ende dair of sal hy hebben sulke nutscip ende profijt als hy tot hair toe dair of gehadt
heeft, Ende ombieden ende bevelen onsen Muntmeesters van onser munte voirscr. die
nu sijn ofte naemaels wesen sullen, dat sy Yrancken van desen dienst van den assay rus-
telic laten hebben ende gebruken in alre manieren als voirscr. is, sonder meer geboits van
ons dair of te v.erbeyden, dit sal gedueren Yrancken voirscr. leven lanck. In oirconde fee.
datum Tordrecht opten 19* dagh in Nov. anno XXY.
Uit het volgende stuk blijkt, wie de later door ons in het bijzonder te beschrijven
munten van Filips gegraveerd, of, gelijk men toenmaals zeide, ge-
sneden heeft:
Philips feci Doen cont allen luden, dat wy overmits bede van.Sonderlinge vrienden ende
om gunste die wy dragen tot Claes van Bylande, den selven Clayse gegeven, ende bevolen
hebben, geven ende bevelen mit desen brieve dat ambocht van den yseren te snijden ende
te doen snijden in onser munten van Hollandt, soe dat hy die muntysere, diemen in onser
munten voirscr. behoeven sal, altoes als des be doen is, snijden, doen snijden ende bereyden
sal na der snede die hem onse muntmeesters indertijt geven sullen, dair hy of hebben sal
sulke coste, wedden, nutscip ende loon als dairtoe behoirt, ende andere ysersnijders in onser
munten voirscr. van ouder ghewoenten dair of gehadt hebben, Ontbieden ende bevelen dair
Omme onsen muntmeysteren aldair die nu sijn of naemaels wesen sullen, dat sy Claes onsen
Diener voirn* van onser wegen guetlic ontfaen ende aennemen tot eenen ysersnijder als
voirscr. is ende hem dair of doen ende uytreycken sullen sulke nutscip ende profijt als voirscr.
staet tot allen tijden als dat behoirlic ende gewoenlic is sonder meer geboids van ons dair
of te verbeyden, duerende Clays voirscr^ leven lanck. In oirconde fee. Datum Dordrecht
opten 22* dagh in Nov. anno XXY.
Ook het volgende stuk (Commissions als voren Folio 15 voorkomende) is
voor de geschiedenis van het muntwezen dier daigen niet onbelangrijk:
Philips fee. Doen condt allen luden, dat wy mit onsen geirouwen Bade alse Heeren
Boelant van Wtkercke ende Boudewijn van Sweten onsen Tresorier, ende onsen Secretaris
Dire Potter van der Loo, die wy dair toe geordineert hebben binnen onser Stadt van Dordrecht
opten 18n dagh van Novembri in *t jaer 1425 hebben doen oversien ende een assaey
gedaen maecken van sulken scilden, güldene ende silvere penningen als Jan Nemery ende
Goodscalc Tyelman Ooms soon alse muntmeesters van wegen ende by bevele ons liefs Ooms
Hertoge Johans van Beijeren seliger gedaghten inder munten van Hollant gewrocht hebben,
dair onse Bade ende Secretaris (sic) voirn* clairlic gevonden hebben dat Jan ende
Goedscalck voirnt in den voirscr. goude ende silver nae inhout hore brieve die sy van onsen
lieven Oom voirn* daer of hadden, hem alsoo bewijst ende volgedaen hebben, dat wy hem
beyden ende elken bysonder dair of quyte geschouden hebben, ende quyt scelden mit desen
brieve, behoudelijc dat sy reeckeninghe ende bewijsinghe doen sullen van allen den wercke
ende incomen van der bossen als sy .sculdigh sijn te doen, nae inhout hore bevelinge sonder
eenich argelist. In oirconde fee. Datum Tordrecht opten dach ende in *t jair voirscr.
Welke de werkzaamheid geweest zij van het coloreren in het navolgende vermeld,
betuigen wij met geene zekerheid te kunnen opgeven. Waarschijnlijk
was het de zelfde bezigheid, die elders blanchieren wordt genoemd, d. i. het door
opkoken met eenig mengsel verhoogen van de kleur der gemunte stukken.
Philips fee. Doen cont allen luden, dat wy om diensten wille die Jacob Janssoon in
onser munte Tordrecht gedaen heeft, ende noch oft God wil aldair doen sal, den selven
Jacob bevolen ende gegeven hebben, bevelen ende geven mit desen brieve, dat hy in onser
voirscr, munte dyenen ende coloreren sal, gelikerwijs Jacob van Nuys te doen plagh, dair
47*