Bij Ap p e l is het niet vermeld. Zie over deze sohilden ook h e t l e n , Baanimording
der Prijsvraag, enz. bl. 93, 100, 101.»
Men z ie t , er is veel dat pleit om het gcMld met de a rn e , door pns afgebeeld,
aan Willem V toe te sohrijven, doch daarentegen ook wel ie t s , dat kan worden
bijgebragt om het aan Willem V I toe te kennen. Wij zouden wel genegen zijn
om de Schilden met de arne, die in de Charters vermeld worden, alleen te be-
schouwen als de klinkerts met dubbelde arenden, die te Antwerpen en te Mech
e len , op last van Keizer Lodewijk van Beijeren en den Vlaamschen Graaf
Lodewijk van M ale, vervaardigd zijn geworden, als van w e lk e , ook nog heden
ten d a g e , exemplaren voorkomen, terwijl van het — wij vermelden zulks echter
schoorvoetende als one gevoelen — Hollandsche schild met den dubbelen arend,
in Zeeland waarschijnlijk g e sla g en , niet veel meer dan proefexemplaren zullen
vervaardigd geworden zijn.
D e kz. heeft het gewone versierde kruis en opsohrift.
M e e r , ja zeer algemeen, is het gouden schild o f de klinkert, gewoonlijk Wil*
helmus Schilden geheeten ( 1 ) , waarop de Graaf wordt afgebeeld met het gequar-
tileerde wapenschild, 1 en 4 Beijeren, en 2 en 3 Ho llan d , aan zijne linkerzijde.
Omschrift:
•5« GVIIiliSIiSD % DVti * * GOSH * * I-jOMiRD' % Z J JSIi'
Kz. Kruis en omschrift als steeds bij deze muntsoort,
G. Van eenige door ons gewogene exemplaren wogen sommige 3 , 5 9 , andere
3 ,7 w.
D e munt komt voor in het Koninklijk K ab in e t, in dat van de Leidsche Hooge-
sch o o l, van het Rriesch Genootschap, van het Noord-Brabandsch Genootschap,
van de Hoogleeraren kist en serrure; verder van de H H . beela erts, mun- /
NICKS VAN cleeee, k e e r , MACARe. (een gesoldeerd en e in ongesoldeerd), van
DER NOORDAA, DE ROIJE VAN WICHEN , STRICKER (2 Stuks) , eDZ. enz.
(1) Hertog Aalbrecht zegt bij v a n m i e r i s , H I , 59.3: de Wilhetmus-BoUmdsehe ScUl-
den en Groten zullen gaen geliken oneen Schilden en Groien. In Vlaanderen golden zij,,
in 1S89, 35 grooten; Klips de Stonte toch zegt: «-te« Beene de Dmdrgc £a& guegu’im
35 gros.»
Van de halve (boven vermeld in de Ordonnantie, die hare vervaardiging be-
val, bl. 181) valt niets bijzonders te zeggen ; type en omschriften van voor- en
keerzijde zijn de zelfde als van den heelen klinkert. Wij kennen er twee exemplaren
van, een in het Koninklijk Kabinet en den bij Professor s e r r u r e ; beide
wegen 1,8 w.
In de bovengenoemde Ordonnantie wordt gesproken van vierde Schilden. Deze
zullen dan die moeten geWeest zijn, die wij oüder N° 6 hebben laten afbeeldcn.
De type is de zelfde, maar de legende thans verkort:
$$ GVIliIiSlä * »VX * « ttOffi * * fjOIi IZ * JSIiK
en op de kz.:
- * # p g § vraorrit g j t p a o BaGHro s #pec % ih p b w
G. weegt 1,1 w. (zoodat men, indien het niet door het verschil van het me-
taal uitgelegd moet worden, bijkans zoude denken, dat hier van 1I3 in plaats
van 1li schild sprake zij).
Wij vonden de munt in het Koninklijk Kabinet; verder bij de Heeren b e e l
a e r t s , KEER, SANTÄE, SERRURE, STRICKER, DE W IJS , eüZ.
N° 7 en 8 zijn onderling weinig verschillende, dusgenaamde Wilhelmus-Hollandsche
güldene, d. i. gouden mmten (want gülden beteekent van goud), waarschijnlijk
ten behoeve van den toenemenden handel met Duitschland op den voet
der dusgenaamde Keurvorster- of Rijnsche galdens geslagen; later werden deze
munten goudguldens genoemd. Zij hebben op hare voorzijde den geharnasten
Ridder met malienkolder over het harnas, het zwaard in de regterhand en het
wapenschild van Beijeren aan de linker. Aan zijne regterzijde vertoont zieh de
Hollandsche leeuw. Het eenige onderscheid, dat wij in het groot aantat exemplaren
, dat ons van deze muntsoort in handen kwam, aantroffen, bepaait zieh
tot den stand van den Ridder, die op N° 8 veel meer naar de regterzijde gebogen
is dan op de N“ 7. Het omschrift Inidt:
ev riiB * d v r * a o r a s s *
Op de kz. ziet men binnen een compartiment van acht vierdubbele bogen, in
wier inspringende hoeken zieh ringjes vertoonen, het gevierendeelde wapenschild
van Beijeren-Holland. Omschrift:
* FBORIDI * O S * fjOBTSHD' * Z * JQB'