t e nemen van wisselen van elken nobel sea penriingeij; van elken Croone of van elke
stuo goud'ts dat’ daer boven is viel penningen, en van. elken anderen, slue gouts voirss.
een quartier van een groot.
(enz. enz.)
Bn mit tuerluers (1) of Hollantsche en salmen niet meer betalen dan tot vijf scellingen
Hollants, ten waer ofs die Ontfanger meer nemen woude.
En ombieden en bevelen enz. — dat sy en elx van bun condigen en openbairliken ge-
bieden onse nieu payment voirss. te gaen in onsen Landen ende Steden, enz. enz.
Gegeven in den Hage negentien Dagen in Aprille anno dusent vier hondert en elf.
Op den 1 Mei 1411 werd het volgende stuk afgekondigd, dat ona leert kennet
welke belangrijke personell in der tijd zij waren, die de Grafelijke Munt
grootendeels van mäteriaal tot het slaan van1 munten voorzagen:
■Willem enz. Doen condt allen luden., dat wy verhuert hebben en verbueren mit desen
brieve Ghijsbrecbt Neyse en Heinric Ereytop onse twee Wisselen, die gelegen sijn binnen
onser Stede van Dordrecht (3), die te besitten ende te oirbaren als andere Wisselairs voir-
tijts gedaen hebben, welke buerwair ingaen sal op datum des briefs, en geduerefn dair na
tien jair lang naistvolgende, dair sy ons jairlix voir uytreyoken ende betalen sullen dertich
Yraneryx Croonen alle jair opten Meye Dach, in welker huer ende pacbt voirss. wy geloift
hebben ende geloven Ghijsbrecht en Heinric voirss. en den genen die sy onse wisselen voirss.
voirt verheeren of van höre wegen bewaren sullen te houden ende te doen houden, ,-ende te
starcken als wy sculdich sijn te doen en dair toebehoirt, ende hebben hun vorder geloift dat
binnen onser Stede voirss:1'niet“meer dan onse- twee wisseleir voirss: wesen en Sullen; ende
dat wy die binnen der tijt voirss. niemant anders bevelen en sullen, Ende verbieden eenen
yegelic dat nyemandt binnen der tijt voirss. in onser voirss. Stede eenich gelt en verwissele
heymelick of openbair,, En wairt dat yemandt daerenboven dede, So ombieden wy ende bevelen
onsen Scout van Dordrecht, die nn is of namails wesen sal* dat by dat an-dien also
rechte als dat recht van onset Stede voirss. dair of inhoudt, sonder yemandt des te ver-
dra»en, ende want ons Jan Nemeri gelient hadde die somme van vierhondert Yranoryx Groonen
(1) Naam eener vogelsoort;waarschijiilijk wordt door-dezehenammg ongeveer de zelfde soort van munten.-.bcdoeld,
die elders meeuwen genoemd worden, zeker echter nietde'-pZacZ# meeuwen of dusgenaamde-voetdragers,van Hertog
Albrecht, die veel grootere munten waren dan de torelunrs kunnen geweest zijn. Het. woord tuerluer wa;d door
ons te vergeefs bij kiliaen gezocht.
(2)-Wij hebben reeds vroeger gezien, dat, terwijl er in' demeeste Hollandsche steden, zelfs in Rotterdam,
sleehts een Wisselaar van ’s Graven wege toegelaten werd; er tp Dordrecht twee aanweag^^ waren. X)e buitenland-
sche handel van Holland was in die dagen grootendeels binnen Dordrecht gevestigd, en daar kwamen.- dus dp
meeste vreemde munten binnen. De handel van Rotterdam had toen weinig te beteekenen.
dair wy hun onse wisselen voirss. voir in handen geset hadden mit seeckeren voirwairden,
als die brieve dairof begripen, welcke vier 'hondert Croonen (EKjsbrecht en Heinric voirn^ ons
gelient ende Jan Nemeri voirss. van onser -wegen betaelt bfebben tot' sinen gemoide, So dat
däir by die voirwairden dair of ende die brieve, die Jan voirn* van ons hadde, doetendete
niete siin, So hebben wy 'vorder geloift ende geloven Gijsbrecht en Beihric voirnt ende hoeren
Erven dat sy na dese tien jaren voirss. onse voirss. wisselen voirt houden süllen in sulken
pachte ende voirwairden als voirgeroert staet alsoe lange ende tötter tijt töe dat wy himdie
voirss. vier hondert Croonen vol en al betailt sullen hebben, den lesten penningmitten
eeräten , in kennisse hier of ende om dat wy voir ons ende voir önsen Erven Ghijsbrecht ende
Heinric voirn* ende hoeren Erven dese voirss. pachte jaeren ende voirwaefden vaste ende stade
houden willen ende gehouden willen hebben, so hebben wy desen brief besegelt mit onsen
segele. Gegeven in den Hage opten Meye dach anno XIIII®' en XIIJ.
(Memoriael B. A. Cas. R. fol. xcv.)
Op. den 23 September 1411 werd bet volgende stuk afgekondigd {Memoriale
B. A. Cas. R. Pol° 59, 60 verso) :
Plackart brief sulc als hier nae geschreven staen warden in Zeelant gesent
roerende' van den paymente:
Willem enz. Doen condt allen luden, want wy inder waerheyt verstaen hebben datter
alrehande vreeffider Heeren paymente die buten onsen Lande geseten sijn överal in onsen
Lande ende Steden gegenget ende höger-gegeven ende geüomen wart dant wairdich is, dair
onse goede Lude ende Ondersaten, ende oick onse nuwe paymente dat wy nu doen slaen ende
werken oic grotelic by veraftert ende gehindert wort, dat ons in geenre [wijze?] langer enstaitte
lyden, So sijn wy dairom mit onsen getruwen Rade overdragen en gesloten dat een yegelyc
overai in onsen Lande binnen Steden en dair buten onse voirss. nuwe payment die een van
den anderen , nemen ende geven sal op sulker wairde alsmen dat nu weet en hier nae geschre-
ven; staet, dats te weten onse nuwe Hollantsche scilde voir sevenendertich Botkyns, onse
nuwe Hollantsche gülden voir seven en dertich Botkyns, en onse nuwe Groote diemen
Leeuwen hiet voir vier Ingels (1) , ende hebben voirt sulc payment als hier nae genoemt stait
by onsen wairdeerre gewairdeert ende geset te gaen over al in onsen Lande in sulker manie-
ren als hier nae volget, dats te verstaen die nuwe Brabanche (sic) penningen voir vijf Ingels,
die Gelresche Meeuwen voir drie Ingels, ende die Hassels of die Reense ganse. voir drie
(1) Waarschijnlijk Sterlingen.