wy sole gouden geltials hier nae geschienen átaet, geset te gaen ¡in onsen lande op sulke
waerde als hier nae volget, ende men oie uyt onsen lande sonder veiborenisse sal mögen
voeren, dat is te weten een Vrancryxe croone voir vijf en veertich grooten, enz. enz.
Zie reeds boven.
ende op dat onse voirss. nuwe payement te bet gegenget worde in onsén lande, Soe hebben
wy geboeden ende gebieden dat niemant copen, noch vercopen en sal, of vorwaerdé maleen,
dan by ponden, scellingen en penningen ons nuwes payements voirss. enz. enz.
Weder als in vroegere stokken van dezen aardj verder volgt:
Oick hebben wy geboeden en gebieden op die selve boeten ende verboernisse dat niemandt
eenich andere silver gelt, dan onse nuwe groet voirss., halve grote, quartier grote ende
penningen, die men dair op munten sal, en biede noch en neme, noch en gheve in eeni-
gerwijs dan onsen Muntemeester ende Wisselairs, die van onser wegen wesen sullen, dien
dat te vercoopen ende te leveren, ende niemant anders, ende wy sullen binnen onser stede
van Dordrecht setten twee Wisselairs, énz.‘ eñz.
Alles geKjk vroeger; verder volgt:
die silveren grooten,, die wy lest op die Hollantsche soilden hebben doenfslaen, sullen gaen
in onsen lande voir seven penningen,tusschen dit ende Bamisse naestcomende, ende.dair-
entenden -soe sullent bulyoen wesen en niet meer gaen (1). "Voirt alle scult ¡ die voir
desen dage gemaect is , enz.
Alles gelijk vroeger ; verder volgt :
Voirt wair dat sake dat ymant bulyoen ¡vuerde uyt onsen lande, dat waer op sijn lijf ende
op sijn goet, des ment in der waerheyt bevonde ende dien en sonde geen poirtreeht baten.
Weder als vroeger; verder volgt:
die silveren groten, die wy lest op die Hóllantsehe seilde hebben doen slaen, en sullen
geen bulyoen wesen tusschen dit en Bamisse naestcomende, mer- daerintenden sulent oie
bulyoen wesen als voirss. is dat gebot ende ordinantie van der payement ende veiborenisse
voirss. sal ingaen opten date des briefs, ende gedueren totten tijt toe dät wy van onsen
Ondersaten binnen Steden ende dair buten betaelt ende vóldaen sijn van sulken bruéeken
ende boeten als ons aén hun versehenen sijn tot desen dage toe, overmits tverbrec vander
ordinancie ende overdrachte van vijf jaren voirss. öf dat ons anders genuecht, Mer onse
Wisselairs sullen onse voirss. nuwe payement van goude ende van silver wisselen, uytge-
(1) Deze en andere soortgélïjke maatregelen hebbenveroorzaakt, dat de Middeleeuwsche Nederlandsche en andere
mnnten over het algemeen in de 19de eeuw zoo sòhaarsch zijn. Het toeval heeft ze meest bewaaid, daar er nog
geene openbare en misschien ook bijna geene hijzonderé mnntverzamelingen bestonden.
ven ende nemen op alsulcke waerde ende ordinantie als voirss. staet-, Ende ombieden ende
bevelen allen onsen Bailjuwen, enz.
Weder als vroeger:
Gegeven in den Haghe opten lesten dach in Jnnio ih *t Jaer ons Heeren duysent vier-
hondert en vier.
Daar wij reeds zoo dikwerf bij het vermelden van muntzaken van Wisselaars
des Hertpgen melding gemaakt vonden, achten wij het niet ondienstig; het vol-
gende stuk mede te. deelen, dat wij vonden in het; Memoriaal B. J. Cas. R.
Fol. 7.0:
Dit is die manier van den eede, die die Wisselers van; mijns Heeren Steden mmen Heer'
doin, als vander munten van Hollandt, als van den Hollantschen gulden geheten GrifBoen
(sic voor Griffoen) en van den silveren grooten, halve grooten, quartier grooten en dèniérs,
die men begon te wercken omirent den eersten dach van Jiilio anno veertien hondert en vier.
In den .yersten, dat si en geen penningen uyt geven en selén Voirtaen van goude, noch
van silver, dan alsule gelt als mijn lieve genedige Heer van Hollandt nu ter tijt in sijnre
•munten doit slaen, Rijnsch gulden die voir dese tijt geslagen.sijn voir vijfendertich grooten, enz.
(Zie reeds boven.)
en die leste Hollantscher grooten voir seven denier, die gaen,seien voir.seyen denier tot
Bamisse toe naestcomende., en niet langer, en dan en salmense noch byen, noch nemen,
noch uytgeven anders dan in der munten.
Item dat si alle billyoen van gonde ende van silver dat hem comen sal leveren seien in
mijns liefs genedichs Heeren munte sonder argelist, en sonder dat .ergens anderswaer te
leveren in geenrewijs, noch te doin leveren bi hen, noch by anderen heymelick noch openbaer,
Item dat sLom den Bijnsch gülden, "V-rancryxi croone, Engelse nobel, Ylems nobel, niet
meer gheven en seien 9 dan: alsule prise: als , voirss. is.
Item dat si uytgeven seien enen iegeliken dies versneokt, dat, voirss. gout om also vele
gelts als voirss..is , , en om hoir wisselgelt, dats. te, weten,van. eenen nobel een halve grote
ende van en jegelike ander stack gonts voirss, een quaert van eenen, groote,
Item dat si en jegeliken betalen seien mit alsnlcken gelde als men nu slaet in mijns
liefs genedichs Heeren munte voirss.
Item dat in allé der ander Hèeren nuwe penningen van goude ende van silver, die heu
ten handén comen seien, terstont in der munten brengen seien,
Item in den Jaer voirss. vijfentwántieh dagen in Junio, swoer Coman Eloris, Wisseler
te Delft j aille die vöirss. pointen te bouden als voirss. is;