Het huis van Arkel werd in het begin der 15® eeuw door Aalbrecbt hevig
bestookt. Eene voor dien tijd aanzienlijke legermagt sloeg het beleg gedurende
twaalf weken om Arkel’s hoofdstad Gorinchem. Jan van Beijeren bewerkte
echter eene verzoening, waarbij de Heer van Arkel een voetval deed, en Aal-
brecht’s oorlogsvaan een geheelen dag van het Arkelsche slot wapperde.
Nadat Aalbrecht eenen hoogen leeftijd, dien men echter niet met juistheid kan
opgeven, bereikt had, stierf hij den 16 December 1404 (1), en werd in de
Hofkapel te ’s Hage begraven.
Deze Graaf was milder, dan ooit eenig Vorst, die over Holland geregeerd
heeft, in'het verleenen van voorregten en handvesten; deze werden het meest
geschonken bij gelegenheid van Blijde Inkomsten ten dage der huldiging; ook
voor betoonde dapperheid der ingezetenen, en meest nog voor door hen opge-
schotene. geldsommen.
Zijne groote weldaden (waarachter dikwerf staatkunde scheen te schüilen) en
bijzondere gunstbewijzen gaven niet zelden aanleiding tot krakeel en tweespalt
tusschen steden en landen, dewijl hij verscheidene voorregten verleende strijdig
tegen voorgaande, aan anderen gegeven; hiervan kunnen de onlusten tusschen
den Heer van Arkel en de stad Dordrecht, benevens die tusschen de steden
Delft en Rotterdam, over het gebruik van den doortogt te Overschie, getuigen.
Het gevolg hiervan was, dat Aalbrecht genoodzaakt werd, sommige voorregten
wederom in te trekken.
Onder de langdurige regering van dezen Graaf begonnen kunsten en wetenschap-
pen meer en meer te bloeijen. Zulks had invloed op het uiterlijke zijner munten,
waarvan sommige ffaaijer zijn dan van de meeste zijner voorgangers. Ook begonnen
de titels en wapens te vermeerderen op de meer en meer .talrijk wordende munten.
Zijne gouden munten dragen in Holland en Zeeland den naam van schildert,
gouden guldens, ook Albertus- of Hollandsche guldens genoemd.
Zijne zilveren van heele, halve, vierde en achtstegrooten, waaronder die genaamd
placke meeuwen (dezelfde als voetdragers ?) enz. Doch beschouwen wij, alvorens
deze munten op zieh zelve te beschrijven, wat e r, in het algemeen, gedurende deze
langdurige regering in Holland en Zeeland in omloop was, en welke Ordon-
nantien op de munt en de munters zijn uitgevaardigd geworden.
Zoo lezen wij ten jare 1358 (v . m i e b i s , II I, bl. 64) van //80 pont tornoyse
. zwarte//;. bl. 68, in Zeeland, van //ene halfve mite//, van //twee miten// (voor--
zeker Vlaamsche munt); verder van //enen halfven gröten, als belasting op een
vate smouts//, en van //enen Enghelschen penning voor elken paerde//; bl. 76
zegt de Heer van Ameiden, ten jare 1359, dat Hertog Aalbrecht hem schuldig
is //484 Brugscher schilde//. Op bl. 81 wordt door Aalbrecht weder gesproken
van // oude scilde//,; op bl. 83 in door Zeeuwen aan den Hertog te doene beta-
lingen van //12,000 goeder Bruxscher scilde»; op bl. 84 van // 5 pond Hollands
sjaers//|i(op bl. 86 dreigt de Keizer met eene boete //poena 50 marcarum puri
auri// (zie ook in 1364, bl. 164);, op bl. 89 wordt gesproken van //sesdusent
ghoede oilde goudenre scüde//; bl. 93 wordt de boete, die het opgestane en
onverwonnene Delft aan den Hertog te betalen zoude hebben, bepaald op // tses-
tich dusent Bruchscher schilden//. Op bl. 99 lezen wij van // 41 scilde 16 grote
eenen scilt gerekent voor 24 grote//; en bl. 100: //Voort sal de Heere van
Arkel Hanneken Meeus gheven voir sine smerte ende leemte, dat hem zyne bene
afgespannen zijn, vijftigh pont Hollants//. Bl. I l l staat in een Zeeuwsch stuk van
den Hertog: //3 pont, 18 scellinghe, 11 penninghe grote ende 19 miten//
waarsohijnlijk weder Vlaamsche munt; wij kennen toeh geene mijten in Holland
of Zeeland; immers niet in deze dagen (1). In 1360 (bl. 121) lezen
wij van '/ 300 scüde, 24 Vlaamsche of Hollands grote voir den scUd ghere-
kent// (2). Ten jare 1361 (bl, 134) vindt men: //Aelbrecht enz. doen cond
allen — dat wi verpacht hebben onser stede van Staveren dat Scoutambacht —
m Charter, op het Rijks-Archief, van Zondag na Hemelvaart
V m L ^ lMC ; a v Lr : r ter’ Gra™ Tan He^ — ’ Hollandg e : S r e n
B it e , ! » “
t S ,KeramiS 1360 beloofdeWoater van Heemskerk aan Herton Aal-
Charter op t ^ R ^ t h i r k°lte ^ BrHS8Che SChildm « Ä Ä