ï. Wonder-Zout van Glaubkr zweetnende (t)»
Ap^ el. Inwooners van Callao,in Peru, zegt men,
H c n Z '- haaien eerst een Olie uit de T u r f, welke zy in
stok. verfcheide Kwaaien gebruiken , en dan dient
hun hetoverfchot tot Brandftoffe.Van’ tScheid*
kundig onderzoek der Veen-Aarden fprak ik
hier voor f . De Alchymiüen hebben ’er groote
Schatten in5 gezogt, of liever, hunne bedrie-
«7ï . BI Z*geryën meermaals daar mede getracht te bedekken
( u).
(7 ) Aarde van Plantgewasfen 9 die Kaffig is9
uit Moerasfen.
Humus Deeze Stoffe komt volgens L in n je d s s
slodder, onder Water, in alle Moerasfen voor, beftaan-
de uit Planten, die door ’t Water bewaard en
niet volmaakt bedorven zyn. ’t Zou daar uit
fchynen, dat zyn Ed» het onrype Veen o f Moer
bedoelde, doch, volgens de aanhaaling van Cron-
s t e d t , is het eene door ^Vater uitgeloogde
Stuif * Aarde, en volgens den bynaam fchynt het
Slyk te zyn , o f Modder, die uit eene vermen-
ging van Veen en Aarde,en allerleydoor t Wa>
ter a fg e fp o e ld e Stoffen, beftaat. Menkrygt daar
uit, door affcheiding, een zwarte Aarde, die
brandbaar is en baarblykelyk komt van ontfloopte
Plan*
(t) Nat. mjl. vanlkllAl.Tt.U. ST.bladz.j14, SU»
(u) Want het was gemakkelyk, in een Turf eenig Goud
te verbergen, dat dan door hun fcheen voortgebiagt te zyn
uit ander Metaal.
(7) Humt Vegetabilis scetora Païudum, Sy/l. Nat. Xtt»
Tom«
■ S IM M
Plantdeelen. Zy is ligt en dryft boven en kan ï»
eenigszins Kaffig genoemd worden; hoewel de
Modder of het Slyk niet zodanig voorkome.;jooFD-
In ’t Franfch noemt men dit Liman, in ’t*Tuiï,
Sweecïfch Dy , in ’ t Hoogduitfch Schlamm , -Modder
in ’t Engelfch Mud, en de Latynfche naam is
Lutum, gelyk de bynaam luidt.
Hier zou men , mooglyk , als een Moeras-
Veen, die Soort van Turf kunnen t’huis brengen
, welke de gewoone Brandftof in Pikardie
uitmaakt. Dezelve wordt met Spaden uitge-
ftoken en in die gedaante gedroogd. Ik heb
ook een Moerasfige Aarde , zo van de Kust
van Guinée, als uit Ruslanden Saxen, en van
elders, welke beantwoordt aan de opgegevene
bepaaling deezer Soort.
Het Slyk is eigentlyk eene Stoffe, die in slyK-
Staande Wateren , des Zomers, uit het daar
in van zelf groeijende Flap geboren wordt, en
vervolgens zig vermengende met het S to f , dat
daar in door deft Wind wordt gefmeeten, als
ook met de Aarde, uit rottende Flantgewasfea
en Boombladeren, waar by dikwils ook Dier»
lyke Stoffen komen, de Modder maakt,welke
men dus kan aanmerken, als een mengelmoes van
Slyk, Aarde, Kley, Veen en Zand. (8)
Tom. III. Gen. 54. Sp.7. Humus Vegetabilis Aquatica. Syjï.
Nat, VIII. p. 2op. N» 3. Humus Limofa Aquatka. Carth,
Min. s 3* Hu mus atta palufiris. Wolt. Min, 11, Humus
vegetabilis Lurofa, Wa l l . Min, 5. HumusLacuftrts ChonsT.
Min. 191. Humus acerofa paluftris. Lutum. WALL» «Sy/l.
Min. L p. 20.