I. fchynlyk zal van den min of meer gepaster!
^ X ? S u traP dier vermenginge, of van de natuur, der
Hoofd- Kle y, de brooschheid der Pypen afhangen,
st u k . vvelke in de flegte foorten plaats heeft (cc). Zo*
MrJe*' dani§e witte Pypeh- Aarde vindt men by
Maastricht, Namen , Keulen , in \ Maagde-
burgfe , in Silezie en het Brandenburgfe. By
Wolfftein, in de Paltz, valt ’erMolmigejhoog»
roode Cinaber in. Maar op de zelfde plaatfeo
komt deeze Kley ook blaauwachtig wit en
Afchgraauw voor , gelyk by Montmartre, alwaar
men dezelve Glaife noemt, en tot ver*
fcheiderley Aardewerk bezigt» Ik heb daar
van eenige monfterftukjes, ook in ’t roode en
geele vallende. Graauw komt zy op verfcheide
plaatfen in Engeland, Duitfchland en Vrank*
ryk, voor: bruin by Annaberg in Saxen en
zwart, zo by Montmartre, als by Kisfmgen
in Frankenland en by Halle in het Saltzburg-
fe. Ik hebze zwartachtig van Namen, en don-
kerblaauw van Bicêtre, by Parys. Ook bezit
ik een dergelyke Kley, die geelachtig wit is ,
uit de Bergen van Sumatra , Tanna Haloe genaamd
, welke aldaar tot het bakken van Aardewerk
gebruikt wordt. Deeze gelykt zeer
veel naar de Kley van de Rhoer in Westpha-
len, die men onder anderen tot het bakken van
Delfts Porfelein. bezigt. Ook behooren hier
der*
(x ) Zie de manier der Pypenbakkery omftandig door Do&,
Sebk.be? befchreeven, als boven, bladz, , enz.
dergelyken uit Hongarie en Siberie., als ook I.'
eene paarfchachtig wit bonte Kley van Keu-
len, myner Verzameling. H o o f d *
Van deeze Stoffe, die door haare fynte en*TUK.
beftendigheid van Kleur in’t Vuur, inzonder- z/^le"e
heid, van de gewoone Potten- en Pannenbak- bakken
kers-, als ook Steenbakkers Kley verfchilt, dewetk!*
worden in Duitfchland veelerley Vaten , die
tegen ’t Vuur beftand moeten zyn, gelyk Kroezen
, Retorten , Vormen en Bakken , waar
mede men het Porfelein in *t Vuur ze t, ja
zelfs Steenen tot Smeltovens vervaardigt. Tot
meerder vastheid wordt daar onder Zand, of
Kwarts of Spekfteen , gelyk in Hesfenland en
Saxen , of ook, gelyk inBoheme, Opper-Oos*
tenryk en by Berlyn,Potlood gemengd, waar
van die Kroezen en andere Vaten dan eene
blaauwe Kleur hebben. Doch inzonderheid
maakt men daar van, in Vrankryk en Engeland,
dat fyne Aardewerk, 't welk dik wils de
plaats van Porfelein bekleedt, en ook zo wel
tot allerley flag van Deftilleervaten, als inde
Huishouding, dienftig is. Geheele Serviezen,
zo tot Maaltyden, als tot Koffy- en Thee
Gereedfchap, weet men, zyn daar van in da-
gelyks gebruik. In Engeland wordt federc
eenigen tyd , behalve ’t witte , zeker Roomkleurig
Aardewerk gefabriceerd, dat men al-
leenlyk van dergelyke Kley bakt, geevende
daar aan met Keuken-Zout |een verglaaziog.
Anders wordt ook de Kley , gelyk te Wor-
, L 1 ces*
III, Deel. II, Stvk.