I.
A fd e e l .
XXIII.
H oofD'
STUK.
Porfeltiie
Aardt.
5 1 8 D e K l e i j e n o f
van St. Cloudj zelfs,leeden ’erveel van; doch
de Chineefche en Japanfche hielden het uit.
Deze Bloempot is, benevens andere Stukken ,
in ’c Jaar 1766 aan de Koninglyke Akademie
der Weetenfchappen te Parys vertoond , en
heeft de verwondering der Leden weggedragen
(i).
Met de Stoffen, door G ü e t t a r d aange-
weezen, hadt men ook in andere Fabrieken,
gelyk te St. Cloud, door eene gloeijende Hitte
van zestig Uuren, zeer goed Porfelein gemaakt.
Gezegde Heer, nogthans, achtte die Stoffen,
waar van hy een groote menigte op ’t Gebergte
van Vosges, aan de Grenzen van Bourgon-
die en Lotharingen , vondt, de eenigfte niet,
daar toe bekwaam. Uit China zelfs waren twee
andere Soorten van Steenen, als ook Petuntfes
zynde, aan den Hertog van Orleans gezonden.
Ook weet men , zegt hy , dat zy een andere
zeer fyne witte Aarde gebruiken, waar aan zelfs
door hun, tot het maaken van de fynfte Porfe-
leinen, de voorkeur gegeven wordt, Misfchiea
zal wel de voortreffelykheid der oude, boven
de hedendaagfe Porfeleinen, daar van afhangen.
„ ’t Is genoeg dat men twee Stoffen heeft, waar
„ van de eene Imeltbaar is, de andere niet ;
„ gelyk men tot het Saxifche Porfelein, zegt
»» bjl» naar het fchynt, een witte Aarde ge-
, , bruikt
(ij Mem, dt Güettard, uts. Pieface. p. XXJyV.
P o t - A a r d e n . 5*9
bruikt en een Vloey - Spaath.” Volgens
die beiden , welke my daar van bezorgd zyn, XXIU.
js de laatfte een Spaath van eene Selenitifche Hoofd-
natuur. „ Men zegt (voegt hy ’ er by)
het fraaifte Porfelein van Engeland gemaakt Aardet
y wordt met Vuurfteenender Mergel-en Kryt-
" velden, uit welken de Zeekusten van eenige
** provinciön beftaan. Ik weet, dat men ia
** Italië Porfelein maakt met eene Aarde en
” verfcheiderley Soorten van Keizeltteeoen ,
” die door de Beeken of Rivieren worden
,, voortgerold ” (k).
Of nu het fterven van den Hertog van Or-
Jeans, waar over hy zig b e k la a g t ; dan deKos- sweeden
ten daar toe vereifcht, overtreffende misfehien ^ g*
de Waarde, oirzaak zyn geweest, van het
niet voorzetten deezer Fabriek, is my onbekend.
Zonderling vind ik , dat L i k h a d s
hier , als de echte Porfelein-Aarde, alleenlyk
eene Kley opgeeft , welke witachtig fchraal en
eenigermaate Meelig is , met glinjlerende deeltjes.
Geen andere kan hy dus bedoeld hebben dan
de Kaolin; terwyl men in Sweeden, niettegen-
ftaande alle de voorgemelde Ontdekkingen van
R e a u m u r , nog zo onkundig was van de ei-
genfehap dier Stoffen, dat zekere Heer S ch e f»
f e r , nu omtrent dertig Jaar geleeden, eerst
voorgaf, ontdekt te hebben, wat Petuntfe zy.
Hy
(*) Mem> uts. Pieface. p. xxv. Kk 4
UI. Dkbl. II. Stuk.
k > $ 1 '
N
Kal
H
m.SsS
jij