5 <5S D e K l e i j e K o r
I. buiten twyfel , op toegepast. Deeze Stoffe ,
^XXin* naarae1yk » va^ in ’c algemeen by Klonten en
Hoorn breekt 'Klonterig, wanneer zy in Water wordt
«tuk. gelegd; zelfs als menze in de Mond houdt:des
£ *luu het fmlten in de Mond , dat ook veele andere
Kleijen doen, hier geen vast Kenmerk uitmaakt.
C a r t h b u s e r noemtze een fyne Kley, die
in Water zig ontbinden laat tot eene Vettige
Stoffe. W a l l e r i u s hadtze eerst alleenlyk
een Vette , of een Fyne vette Kley getyteld ;
thans noemt by ze eene Glaswerdends Kley ,
die vet is en opdroogt zonder fcheuren. Da Cos-
TA) die ’er een byzonder Geflagt van maakt,
zegt , dat het „ Aarden zyn , van maatigen
„ famenhang, zagt, uit fyne deeltjes famenge-
„ field , glad op ’t gevoel, ligt breekende tus-
„ fchen de Vingers , gemakkelyk fmeltbaar in
„ Water en daar in onvermengd doorzakkende,
, , De Bolusfen (zegt hy) zyn eenigermaate
9, kneedbaar maar niet lymerig; ook branden
„ zy niet tot zulk een Steenige zelfltandigheid
„ als de Kleijen : ’t welk de onderfcheidende
„ Kenmerken dier beide Stoffen zyn” (c).
Zyn Ed. hadt de Aarden > die van een vas-
tendheden. ten fatnenhang en van een vettige zelfftandig*
heid zyn, of glad als Smeerige Ligbaamen, in
drie
Luns- y . flava. Tena Sttigonenfis. rubra. Bolus Arme*
sa Dal. Pharm. 1 v- N. J. s. viridh Tena verde. £
tnrttlau Teua Stolbeigenfis. t, rdgrn.
a r d e n . 567
naamelyk in Bolusfen, Kleijen
£„ M e r e ls , verdeeld. De eerften onderfetaidt
hv in Witte, Afchkleurige, Roode, Geele, Hoosn-
Bruine en Groene Bolusfen, onder ieder V a ü « ^ v
welken, behalve de Afchkleurige en bruine ,
*er zo hy aanmerkt, zyn die niet en die at
met’ Zuuren opbruifchen, door hem Alkalifche
getyteld. Van de witten heeft hy dertien;
van de Afchkleurige maar twee; van de roode
wel negen -en - twintig; van de geelen zes; van
de bruinen en groenen ieder drie Soorten. Dit
maakt te farnen zes - en - vyftigderley Bolus-
fen, die door zyn Ed. elk in’t byzonder be*
fchreeven worden en uitvoerig voorgefteld.
Men vindt deeze Stoffen zeer overyloedig
in de Vulkanifcbe Landftreeken om en by de
Stad Vicenza in rt Gebied van Venetie , als
ook by de Pisciarella en de Solfatarain ’t Na-
pelfche. Daar komen roode , blaauwe, geele
en Afchkleurige Bolusfen voor, welken de Heer
F e r b e R houdt voor natte uitwerpzels van de
Vuurbraakende Bergen. Allen, zegt hy, zyn
ze zeer vet,en laaten,in Water opgelost, een
fyn Yzerzand vallen , hoedanig ook de Regen
van alle die plaatfen affpoelt; waar uit blykt,
dat zy Yzerhoudende zyn (d). In de Glas-
hutte , by Schemnits in Hongarie, vindt men
Zwa-
(e) DA C08TA Nat, Hifi. of Fosfilt. p. 1.
ld) FERBEK Britfe out IValfibland, EUg. 177J* P* öo.
Nu 4
Hl. De e l . II. Stuk.