ï._
Afceel«
XIX.
Hoofds
t u k «
Bafalt.
verfchilt ’e r , inderdaad, weinig van. De zwaa*
righeid is alleen, hoe men ’er zo groote Beelden
van heeft kunnen maaken, als nog heden
te Rome gevonden worden» Hierom hebben
fommigen gedagt , dat de Bafalt der Ouden
Laagswyze zou gegroeid zyn ( i ) ; maar aan*
gezien op ’ t Schotsch Eiland Staffa Bafalt-Zuilen
zyn , van vier of v y f Voeten dik en z e ventig
Voeten hoog, vervalt die bedenking
t’eenemaal ( k).
De meefte Orientaalfche Bazalt is zwart
of zwartachtig graauw, doch verfchilt ten op-
zigt van de ingefprengde Stoffen. Men heeft
’ er met kleine witte Schubbetjes, die vermoe-
delyk Schirlachtig z y n , en op de breuk zig
vertoonen als Aderen van Kwarts. Deeze is
de gemeenfte. Een andere heeft, in het zwart,
digt ingeftrooide, zeer kleine witte , Granaatachtige
Kryftalletjes, en zwarte glanzige Schirl-
blaadjes daar tusfehen verfpreid. Een andere
is Golfswyze zwart en wit gemarmerd. Men
vindt ’ er ook met Granietachtige banden , of
breede Streepen van roode klein - korrelige Gra-
niet, en eene, waar in de brokjes Kwarts,
Veldfpaath en Glimmer, die de Graniet fa-
menftellen , los verfpreid zyn. Een andere
zwarte bevat groote Granaatvormige Schirl-
Kryftallen , en een allerzwartfte groenachtige
Vlak- (i)
(i) DA Costa. Fesfis, p. 263.
(k) Gm£L. Ntitur - Syfem, II, Th. p. IH*
Vlakken van Hoornblende. Deeze wordt van L
de Steenhouwers Egyptifche of Nephritifche A ^
Steen geheten. Van een geheel groene vindt Hoofd-*
men op het Kapitool voortreffelyke Beelden.STüK*
Daar is , eindelyk , ook een groene, digt be- Bafalu
fprengd met kleine Kryftallyne Schirlftïppen ,
van grootte als een Speldenkop, welke de
Steenhandelaars noemen Pedcclmfi, dat i s ,
Luizige Bafalt (1).
Men heeft in ’c eerst gedagt, dat deeze Stof- oirfprong
fe door een foort van Kryftallizatie geboren S . 8afiü<
ware, en de Franfche Heer G ü é t t a h d
heeft zulks, in een Vertoog over de. Bafal«
ten, met kragt beweerd. Maar, na dat men
de Bafalt - Bergen in Boheme, en inzonderheid
die van Padua, Vicenza en Verona, in Italië,
Alwaar eenige Lava-Bergen ten deele o f geheel
uit dergelyke Kantzuilachtige Ligbaatnen be-
ftaan , naauwkeurig bezigtigd he eft, is men
begonnen over te hellen tot het Gevoelen, dat
de Bafalten haaren oirfprong hebben van het
geweld des Vuurs. Dit heeft de Heer Dfis-
M a r e t s , onlangs , in een Vertoog, aan de
Franfche Akademie der Weetenfchappen voorgedragen.
’t V a lt, in de eerfte opflag, wel
is waar, wat moeielyk zulk eene regêlmaatige
Prismatieke figuur van eeneSmelcinge des Vuurs
af te leiden: maar, aan den anderen kant, daar
de
( 0 Febbeb Briefe aue Walßbländ. f . z7j ,
V 2