I* Zwavelkies en by Kapnik ia Sevenbergen ge**
XXI/l! deegen Zilver daar in. Men vindt zeer dik*
H oofd* wils, op Sardinië en Flba, Stukken, die aan
sTus* ’t pene end de zelfftandigheid van Bolus * aan
Bolus, >t ar)cjere de hardheid van Jaspis hebben.
Eigen* De Bolus is fyn en vast van Stoffe, hou«
(chappen. <jen{je altoos eene aanmerkelyke veelheid Y*
zer, -t welk zig meestal door de Kleur derraau*
we en nog meer door de rood of zwartheid der
gebrande; door Sterk Water, door andere
Proeven, als ook door den Zeilfteen openbaart.
Op *t gevoel is zy Vettig, wordt met
Water tot èen fyne Bry en fmelt in de Mond
als Boter , wordende in een fterk Vuur tot
Glas. Eenmaal verhard zynde, laat zy zig in
Water moeielyker, dan gemeene Kley of. Por*
felein - Aarde , ontbinden, en klontert dikwilg
maar, of trekt het Water geheel niet in, wor^
dende ook niet gedwee. Zy is niet zwaar, en
breekt, verhard zynde, Schulpswyzei ook fom,-
tyds Vezelig , als Asbest, en dan wordt zy %
wit zynde, in Italië Calamita blanco, geheten.
Ktsgten in Voormaals fcbreef men deeze Kley voortred
fi»f f csgfelyke hartfterkende, Zweet- en Giftdryvecde
kragten toe» In ’t eerst hadt men dit denkbeeld,
tnaar van eenige Oosterfche Soorten , doch naderhand
meende men dergelyke kragten ook
in de Europifche te befpeuren. leder Land
achtte zig gelukkig, dat zig met Bolusfcn geregend
bevoedt, en de Steden, waaromüreeks
dedezelven
voorkwamen , droegen zorg, omze j.
met een eigen Merk te beftempelen. Dit
de oirfprong van zo veele Perfifehe, Armeni- ^OOFD'
fche, Turkfe , Florentynfche, Franfche, Wur-sTUK.
tembergfche , Boheemlche, Silezifche, en in- BoUu
zonderheid Saxifche Gezegelde Aarden; onder
welken veelen zyn, die niet tot de Bolusfen;
behooren, en ’t zy in zelfftandigheid, door
kleverige middelen, \ zy in Kleur door Verw-,
ftoffen vervalfcht, meer tot verfiering der Verzamelingen
dienen, dan tot eenige nuttigheid»
Van de Witte Gezegelde Aarde alleen , die
dikwils van Kalk , Magnefia of Pypen • Aarde
bereid wordt, zyn zes Soorten bekend, waar
onder die van Maltha, of de Turkfche, in de
meefte achtinge plagt te zyn. Dat ’er in eeni.
ge derzelven een Zuurtemperende, verzagten*
de, en in de roode , zo wel als in de andere Bolus»
fen., eene famentrekkende hoedanigheid plaats
heeft, kan niet ontkend worden; zo min als
dat zy, in fommige Gevallen, inzonderheid
van Buikloop , eene goede uitwerking gehad
hebben , door de fcherpheid te verzagten en
de Vezels te verfterken: doch hedendaags
maakt men zeer weinig werks daar van. De
Armenifche Bolus alleen, ’t zy dan echt of on»
echt ons toe gebragt wordende (*j, heeft nog
on-
(e) Want veele , die deezen riaatn voeden, komen ook
alt Vianktyk en Duitfchland. T a iix . Mat. Mtd. p. i.
N P 5
SILDseu II. Stux.