I. _ '*• Van dien aart valt deeze Stoffe in Silezie en
A sdeel. jn het Brandenburgfe by Sonnenburg, niet al»
Hw k '* leen, maar 00^ °P andere plaatfen in Duitfch-
stük land , in Hongarie , in Italië, Switzerland en
ofteocoiia-2elfs in Engeland. By Frankfort aan de Oder
pes.EUU1' fchiet de Ofteocolla ter diepte van twee Mans
langten onder de Grond, met een Stam van
dikte als een Arm o f Been, en Takken als de
Vinger (x), In Vrankryk heeft menze ins-
gelyks ontdekt , van eene Mergelachtige natuur
en week ; ten minfte by Etampes , een
Stad twaalf Mylen van Parys, aan het begin
van eene Rivier , die in de Seine uitloopt.
Hier komt zy aan den Oever voor, in een
verheven Grond, in de gedaante van Pypen,
die van drie of vier Duimen tot één of ander?
half Voet en langer zyn, de meeften Cylin-
drifch, van een half tot een Duim dik, fom-
migen platachtig of half Rolrond ; fommigen
Kegelachtig, eenigen krom als Hoornen of
driekantig; anderen als uitgegroefd ; doch allen
met een ruime Pypachtige holte, van binnen
glad en doorgaans overlangs geftreept,
roodachtig g e e l, of vuil w it ; terwyl de uitwendige
Oppervlakte fchoon Mergelachtig o f
Krytwït zig vertoont. Men vindt geheelq
Klompen van zodanige Pypen , verwardelyk
ondereen gemengd , by de gemelde Stad (31).
Over
(x) PUL TraafaU. abridg. by Lowth^BP- Vol. 11. p. 461.
(y) Guettabd, Mem. lui 1’Oftcocolle d Etjnïpes, Mem»
ét FAcad, de Pari* de 1754, p. 4°2-
Over derzelver vorming hadt de Heer G u -
E T T A R o verfcheide bedenkingen , tot dat
hy eindelyk begreep , dat zy buiten twyfèl Hoofd- .
door Tufachtige O verkortingen van het W a -8™ ^
ter der Rivier veroirzaakt waren, en gegroeid
om de Steelen van verfcheiderley Planten, of
ook om derzelver Wortelen. Dit past hy toe
op die van Etampes in ’t byzonder, erkennende,
dat zy elders ook wel Riet o f Boomwortelen
tot haare vorm gebmike, en dat Om-
kortingen daar van voorkomen, naar den aart
des Gronds, Zand-, Kalk-, Mergel- o f Steen ,
ja zelfs Kies of Yzerachtig , gelyk de Heer
G l e d i t s c i i wil (%).
Het Pypje, uit myne Verzameling in Fig. woitei-
8, PI. X X I I I , afgebeeld, gelykt zo zeer daar j^ x x in .
de gemelden van den Heer G u e t t a r d , by Fis* *»
Etampes , dat ik het als van dergelyken oir-
fprong moet befchouwen. Het is , als ’t war
e , uit twee Pypjes, nevens elkander, famen-
gefteld, die Spilrondachtig loopen, en dus het
Stukje aan *t eene end fmaller maaken. Van
binnen is het geheel open , met verfcheide
oneffenheden, en heeft dunne Wanden , van
buiten ook ruuw Kalkachtig en over ’t geheel
bruin wit van Kleur, en, met fterk Water op-
bruifchende , fchynt het Mergelig te zyn. Het
an-
(z) Obferv. fuc la verkable Ofteocolle. Hifi* de l‘Actui*
de Berlin .* >de 1750.