I.
ApnEEL.
XXV
H oofd
s t u k .
B e r g *
<Aard
Aarde overeenkomt , (volgens z y n E d ., ) ook
niet zeer vrugtbaar zyn. Mooglyk zou men de
Aarde van eenige Geestlanden onzer Provinciën
(g ) hier kunnen t'huis brengen. Ten min*
fle zullen wy de fcbraalheid der Bergplanten
daar uit afleiden; die allengs verkleinen, naar
dat men hooger ftygt. Veeien, ondertusfehen,
brengen alle deeze v y f Soorten tot eene zelfde
Teel «Aarde t’huis, in trappen van Vrugt*
baarheid verfchillende, en altoos voor verbetering
bekwaam (h).
Immers de goede zwarte Aarde, uit Plant-
gewasfen afkom ftig en de tweede Socrt uit-
maakende , heeft altoos de eerjle in zig vermengd
, en gaat, door verarming o f uitpuuring,
tot de derde over. Voorts heeft zy altoos die
eigenfchap, van vogtig zynde als een Spons
zig uit te zetten en droog weder in te krim«
pen; gely kende dus naarde Zwel -Aarde, va.nde
vierde S o o r t, waar van de Berg-Aarde* zo
evengemeld, maar weinig verfchilt,
(Ö)
f * ) Zie m i l Maatfch. VIII. D. 11 Stak , bladz 7g , enz.
(h) Zie de zelfde Verhandeling van den Heer Berkhey ,
over de Middelen tor verbetering den Landen in ©nze Pre-
vinciën , dienende tot beantwoording van de Vraag , nu
twintig |aat geieèdén door onze Hollandfche Maarfcbappy
Opgegeven , en de Verhand, van den Nieuwen Landbouw , ais
boven, ever de verfchillende Soorten va» Gronden , cjjz, ]}j.
Stuk , bl, tc6.
(<5) Aarde van Plantgewasfen , met Vezels I;
doorweven, die hard wordt door ’tdroogen.
HooFn-
Van de voorigen onderfcheidt zig deeze zeer Stuk.
blvkbaar, doordien zy die zo bekende Turf vi.
} * u t » j Hutnut uitlevert, naar welke L in w je u s er deezen y arf a.
bafterd -bynaam aan geeft. Het is eigentlyk A J | een-
de Veen-Aarde , o f het zogenaamde Veen ,
dat meD in ’t Engelfch ia Fenn of Fenny Ground
noemt, in Vrankryk gemeenlyk Tourbe. Die
benaamïng is zekerlyk van de Hollandfche, Turf,
ontleend , welke men oudtyds Torf fchreef o f
jbrve, en, myns bedunkens, allereigenstafgeleid
wordt van Dor - Veen o f D o r -V 2», dat men
door de enkelde uitfpraak tot Torven, èn dan,
jn het eenvoudige, tot Torf heeft kunnen brengen
: want het is zekerlyk een uitgedroogd o f
dor Veen (O- Dus moeten wy de Veen-Aarde
ook van de T u r f, die daar uit gemaakt wordt,
onderfcheiden.
Behalven onze Provinciën, alwaar de Veen- plaatt*
gronden misfehien overvloediger zyn dan in
eeni-
(6) Humus Vegetabüis interte&o - fibrofa , ficco induranda.
Syft. Naté XII. Tom l i l . Gen. J4- Sp. 6. Humus Vegeta-
bilis Turfacea fibrofa. Wall. Min 11 Turfa. Darris CroNST.
Min, $. 291. Humus den fa Radicibus vlx mutatis intertexta.
C abth< Min. j j . Humus cosupa&a lutöfa. Wall. S\jl»
. Min. I. Sp- 6 . p. 21-. Humus Veget. Lutofa Turfa didla. Da
Cosr. Fosf. p. JI«-
ejj veele andere afleidingen, zyn zo eigen niet; gelykmen
kan zien by Degnerus de Turfist pag. 6-9,
T t ƒ