(Soo
I.
A f d e e l *
XXIII
H oofdstuk.
Omber.
D e K l e i j e n of
men ze fomtyds , doch zeer zeldzaam, in de
Aders van Lood-Erts. ,, lk hebze aangetrof.
i, fen in de Loodmynen vaD de Piek in Der*
„ hyshire (zegt Da C os taJ by kleineklon-
«, ten, gehuisvest by de donker bruine Oker.
„ lk hebze ook van de Loodmynen in Flintsj,
hire ontvangen en H i l l verzekert, dat hy
,, ze op de Mendipp-Heuvels, in Somerfets-
„ hire, vergaderd hebbe‘* (q).
Deeze Autheur betrekt de Omber tot de
Okers ; anderen brengenze rot de Aarden tTiuis;
fommigen tot de Kryten. „ ’t Is, (volgens
„ L i n n m ü s) een paarfchachtig bruine Aarde
» met een weinig jocdenlym en Yzer bezwan.
gerd i 't welk blykt uit den ZwaveHgen
,, Heuk als menze brandt en de overblyvende
„ roste Aarde.” Eigentlyk komen tweederley
Stoffen , ouder den naam van Omber, voor»
De eene is Kleyachtig, van gezegde hoedanigheid
en zo lterk Yzerhoudendejdat zy agttien
Pond Yzer uit het Centner geeft. De andere
zeer ligt, los en Aardachtig , is niet aoders dan
fyn vergruisd Stof van ’t zogenaamd gegraven
Hout of dergelyke Stcffe, dryvende op ’t Water
,
ï ( f} Fosf p. jot, Oelita fusca, Terra Umbria dicla.
(r) Humus colorata bituminofa fusca. Umbra. WALL.
Syft. Min i. p. 19. Sp. 3. Mumia Vegetabilis. Cbonst.
Jiix. p 28*.
(s) VcG. Min. Syft. p. 73.
(t) Ej>. hin. Cent. Hl. Ep» V.
(*) Ochra fiiabiüs nigro-fusca. An Umbra Anglica fusci
coloiis. Mms. Richt, p. 143. Ba Com Ftsftis, p. j 0ï .
P o t - A ardeh. €01
ter, fchraal op ’ t gevoel, zonder famenhang I.
en na ’t verbranden maar weinig Asfche over- x x iil !\
laatende. Deeze komt meest, by en omtrent toornde
Steenkolen - Groeven, voor en wordt Keul «tuk. .
fche Jarde geheten. Men heeftze Planten• 0mitr'
Momie genoemd gehad (r).
- Gewasfchen is de Omber in algemeen gebruik
tot het febaduwen in ’t fyn Schilderen, en
gebrand in de Haodfchoeo - Fabrieken en tot
Emailleerzel ( r ) . B r ö c kMann telt ver»
fcheide Soorten op uit zyn Kabinet, waar onder
een Kaneelkleurige van Berggieshubel. Voorts
hadt hy vyfderley bereide Schwartsbergfe; Ge-
meene , naamelyk , Helder en donker bruine,
KerfeDkleurige en Zwartbruine ( t) $ hoedani-
gen ik ook onder de Saxifche Verw-Aarden
bekomen heb. D a C o s t a gewaagt van eene
Zwartachtig bruine Engelfche uit de Loodmynen
, die met Lyn - Olie tot een Deeg gemengd
, om te wryven, byna een Uur gele*
gen hebbende in brand vloog ; ’t welk voor-
zigtigheid in deezen raadzaam maakt (m).
(19) Kley, met Aarde gemengd, bruinachtig, Xix.
opbruifdiende en niet afgeevende.
Dus
Aaide.
f19) Argilia mixts Humo, fubfusca , efF?rvescens, non
inquinans. Syft. Nat. XII- Tom. III. Gen. s1« Sp- 19 Argilia
fubfusca. Mas. Taf. 110. Argilia Humofa fusca. WALL»
Syft, Min, l. p. 3 8.