I.
A fd e e l
XXIII.
H o o fd *
STUK.
Pyper.m
darde.
cester , by Derby en Newcastle, zorgvuldig
• gewasfchen, dan gedroogd en met Water tot
een Bry gemaakt , mengende dezelve met een
vyfde deel Keïzels of Vuurfteenen, d!e tot Kalk
gebrand , gemalen en gezift zyn: het meng*
zei in een byzobdere Oven door uitdampicge
verdikt, met Houten Knodfen geflagen , en
door gearbeid , tot dat men ’er, op de Schyf
draaijende of in Vormen van Gips drukken*
de, de vereifchte geftalte aan kan geëven van
het Aardewerk, dat men , onder 't bakken
in de Oven , met Keuken - Zout befprengt,
waar door het, zo wel als het Duitfche, verglaasd
wordt. Eenigen ftrooijen ’er van te
vooren Zout op; anderen doopën het gevormde
Goed , eer zy 't in den Oven zetten , in
Pekel. Dus bereiden de Engélfchen hun Wit
of Witachtig AardeWérk, daar het Duitfche
méeftendeels bruin, rood* of blaauwachtig ziet.
Het Geele, dat thans ook in Kasfel gefabriceerd
wordt, overtrekken z y , na het brac-
den, met een Zwavelgeele Glazuur, en be<
fchilderen het, even als het Delftfche Aardewerk
, zettende het vervolgens nog eens in zy*
ne Kasjes in den Oven. Somtyds geeft men
’e r, met Bruinfteen in Engeland, of in Frank*
ryk roet wel uitgebrande Asfche , daar men
de Vaten voor het branden mede beftrooit,
een zwarte Verglaazirg, o f, door opgeftrooide
Goudglimmer, een fchitterende glans, of met
Bruin»
(x) G « u n Natw-S^ftm, IV. Th, p. g<o.
Bruinfteen , die voor het branden onder de I.'
Kley gemengd wordt, door en door eene brui-
ne Kleur aan. In Vrankryk wordt ook, door hoofd*
den Rook van aangeftooken groen Hout, het stuk.
Aardewerk voor het bakken doordringende,^^*
daar aan eene zwartachtige Kleur gegeven.
In ’t algemeen wordt dit oogmerk zeer wel
bereikt, als men eenig Poeijer van fyn gemalen
Kwarts of gebrande Keizels, c f ook fyn
Zand, ODder deeze Kley mengt, en dus is dezelve
zeer bekwaam tot het beftryken van de
Glazen Vaten en Ovens der Scheidkundigen,
om tegen een allerhevigst Vuur beltand te zyn,
dat men Luteeren noemt. Ook kan men ze
zeer gevoeglyk tot zuivering van den Wynfteen
gebruiken: want de Franfche Aarde van Mer-
ville is niets anders dan zulk een Pypen-Aarde,
met veel Zands vermengd Qx).
(5) Kley die geelachtig is en hard wordt, v.
onvatbaar. drguii
Lithtmar-
In het gedeelte van Tartarie , genaamd de Tutkich*
Krim, valt deeze , die men noemt TurkfcheAivk*
Aarde, en aldaar den naam van Kejfekil voert.
Men maakt ’er groote Pypen - Koppen van, tot
Ta-
(j) Argilla flavicans folidescens impalpabilis, Syji. Nat.
X!I. Tom. III. Gen. ja. Sp j. Lithonmga flamcens. Anon',
Min. 79. Lithomarga KeffeWl Tartaiorum. C eonsT. Min.
*S* Argilla Cmftacea albo ■ flivescens. W a l i .. SjJï , Mi». I,
Sp. n . b. p. jo . LI a