1' . 1
J
4B0
groote uitgelireidheiil ccliler aan dit werk gegeven, die het oorspronkelijke
plan ten dien opzigte verre heeft overschreden , en liel
verstrijken van mijn verloftijd, zijn twee redenen, die mij genoopt
hebben hier af te breken cn dit onderwerp later in een afzonderlijk
werk te bebandelen onder dezen titel: « De hedendaagsche gesteenlevormingen
op het eiland Java.» Hier, aan het slot van dit algemeeue
werk, zal ik slechts een kort overzigt geven van de wljze
van beschouwing, welke ik mij voorstel in genoemd werk le
volgen , waarbij ik mijopenkele vroeger medegedeelde voorbeelden
beroepen en eenige nieiiwen er bij zal voegen.
BERSTE HOOFDSTUK.
HET VERBRIJZELEN VAN GEBER6TEN DOOR BANDJER'S
EN OEROEK'S: HET VORMEN VAN
UITSPOELINGSDALEN.
1. Geschiedenis der hooge watervloeden (ßandjer's) en
o v e r s t r o o m i n g e n . Verbazend groot is de schade, welkedaardoor
jaarlijks in den regentijd in alle residentien van het eiland, hoewel
raeer in het westelijke dan in het drooge, oostelijke gedeelte van
Java wordt aangerigt. Menschen en dieren worden daardoor menigwerf
verzwolgen en met de stammen van ontwortelde boomen,
raet rotsblokken in de kloven bergafwaarts en vervolgens in zee
gevoerd. Zelfs in het raidden van den droogen moesson, wanneer
een onweersbui zieh in het geborgte ontlast, ontstaan menigwerf
plotseling dergelijke Bandjer's. (VergelLjk bladzijde 1086 der IP«
afdeeling en bladzijde 66 van de Ill'ie afdeeling.) De läge streken
des eilands worden alsdan onder water gezet en overstelpt met
de fijn verdeelde massa's van het gebergte, welke door de schuring
des waters van de zij wanden der kloven in het gebergte werden
losgereten.
2°. Geschiedenis der bergstortingen (Oeroek's). Het
water, dat in de enge kloven eensklaps menigwerf 15 ä 20 voet
hoog stijgt, (1) oefent door middel der rotsblokken en boomstammen,
die het voortsleurt, zulk eene schuring uil längs de wanden
- I
(1) Menigwerf heb ik dit waargenomen, onder anderen op den 2dcn Julij 1846 in de
dalkloof der Tji-Oedjoeng nabij Polöng in Bantam.