2($7 foannis Gerfonii 368
ciuafi plenum mixto multiplici mixtione. Mifccc avarica quis : reprobas ergo Decretales, & Décréta Summo-
turbidam & fcenofam aquam fanicntisctcrrcnx, quam rum Pontificum, Lonlhtutioncs lynodalcs Dioecelano-
cxquifierùnt filiiAchar, i ‘Paralip. n.fccundùm tra- norum,&itadereliquis? Nonreprobo, ftteor : fcio,
ditiones hominum. Hæc eft ardens cautela, & aftuti- diftum eflêper Chriltum : Qaivosmdtt, memdtt. Luc.
a conquirendi divitias, accumulando fibi dcnfum lu- x. 16. Scio Legem Lvangelicam ftabihtam.lnluper na-
im in aura, Sc argent», jure, vel in juria, fubfervienti- A turalibus principiis, 8c in regulis univerlalibus reliquil-
I
fe particularium agibilium determinàtiones Apoftolis,
& Difcipulis, Unique fuccefloribus. N une verb qualis
infània efl: deferere Legem Regis, deferere fontem vini
Sapientiæ falutaris,ut ltabiliatur primitùs Le x fubdito-
rum, 6c ante miniftretur, non dicam vinum qualecinique
, fed aqua fàpientiæ animalis, 6c terrenæ 3 undè
fit plerumque irritum Mandatum D ei, prout fe confor-
mans Chriftus Ifaïæ verbis, Pharifæos arguebat. ln-
venies apud eos, qui nomen fibi Religionis appropria-
verunt,plus puniri tranfgrefliones humanæConftitutio-
nis fatis frivolæ fuper delationeveftis hujus vel illius,
fuperufucibi talis, aut talis, quàm fi blafphemando
quis Deum negaverit, dejeraverit, violaverit Sabbata
ejus, 6c univerfa Decalogi Præcepta. Quid verb de
Prælatis fentire debeas,Curias fuas intrà fynodoliaCon-
................ _____ cilia, lites, punitiones, Excommunicationeste doceiionotânîm,
peregrinarumquedoarma!-um.Quo Bbunt.Quid?quod&ftidiuntvinumiftudfacræScripwræ
a vinum facræ Scripruræ libérât à coris, ideo liber conquifîtores hujus feculi,qüomàm<m«»/ù homo non p e r»
’ c ip it q u a D e ifu n t - , f l u l t ia en im e fi i l l f , I .Cor.ii. 14 . 6c fient
guftato fpiritu defipitCato,fic carne guftata defipit fpiri-
tus, Ôc fit velut in occafu luminofæ veritatis 3 quoniam
prætereà tumens per arrogantiam animus dedignatur
captivare intelle&um proprium in obfequium Fidei,
quia rursùs videri refugit quafi Difcipulus fub magifte-
rioTheologorum, .quos ideo defpicit, ne dum igno-
rare confciis eftquæfciunt, ipfe minus fapiens appa-
reatinoculis fuis, velalienis 3 ita quodinTheologiæ
c ontemptum fuam ignorantiam confolatur.
C O N S I D E R A T I O I I .
T N nuptiis crefcentis Ecclefiæ , dùm vinum iàcræ
Scripturæ, feu Theologicum proponebatur difeum-
bentibus Principibus, 6caliis Architriclinis, qui fuerunt
Dodtores Theologici, tune Ecclefia dotata fuit ampla
temporalitate 3 fie formidandum efl: ex contemptu vini
hujus, ne tollantur, aut notabiliter minuantur dotes
hujufmodi temporales ab eadem Ecclefia.
C O N S I D E R A T I O I I I .
bus eidolis,fraudibus, perjuriis, uiura, fimoniacaque
pravitate. Hanc aquam qui biberit/oef iterum, Joan.
IV. vehementiùs quidem 6c arcriùs. Caulat enim hy-
dropicam fitim avaritia, apud quam profe&o.
Quo plus funt pou , plus fmuntur aqua.
Mifcet luxuria feedam, bituminofàm, àtque ful-
phuream aquam fàpientiæ animalis , quæ elt ardens
aftutia pertingendi ad illecebrofas carnis voluptates 3
non extinguentes, fed augentes fitibundam carnis pru-
riginem, ficut dypfas ferpens, qui mediis finit in aquis,
ait Lucanus. Propinat, 6c milcet fuperbia aquam fapien-
tiie diabolicæ, quæ elt curiofa libido cognolcendi lubti-
lia , fed inutilia, fed fupervacua, fed nociva 3 quoniam
infat talis feientia 1 .Cor.v 111 .1 - violento potu fub,générât
que torfiones, 6c enecat corda fuperborum: hinc
excogitatio magicarum artium , hinc adinventip 6c
defenfio
contr
dici poteft. Puriflimum elt,mundans ab inquinamentis
fobrium elt, fupprimens omnem fuperbiam mentis,
dum in obfequium Fidei omnem captivât intelleétum.
De quo vino terminetur fub confideratione triplici
quæltionis primæ folutio.
C O N S I D E R A T I O I.
N mylticis Chrilti, 6c Ecclefiæ nuptiis debet vinum
Theologicum tanquam optimum, atquefalu-
briter inebrians, anteponi. Rationem dat Architri-
clinus in Evangelio, ut cum inebriatifiuermt, non curent
neque querant id, quod deterius efi , contenti fuavifli-
mo prioris vini gultu, quod fatiat , quod lætificat,
quod in confolationem etiam amara convertit, fufii-
tï& enim Domini re%a Utificantes corda. Pfal. xvm. p.
Senferat hoc Sapiens qui ait : IQhil efi dulcius quam
refpicere in mandat is Domini. Eccl. XXlii. 37. Hinc elt
ilia Prophetæ exclamatio: Quam dulcia faucibusmets
eloquiatua fuper melori meoy Pl.cxvm. 103.Quocircà:
Bibite amici, clamât Sapientia , & inebriamini, cha-
rijfimi. Cant v. 1. Obediverat anima, quæ gloriabun-
da dicebatin Epithalamio, fponfi 6c fponfæ. Introdu-
xit me Rex in cellam vinariam. Cant. 11.4. Et Propheta 3
Calix meus in ebrians quampraclarus efi. Pf. xxii. f . Hinc
demùm elt illud Ecclelialticum in perfona Fidelium.
Bibamus fobriam,
Ebrietatem Spiritüs.
Biberat hanc ebrietatem Petrus in monte, qui fa-
ctuselt indè nefeiens quid ^c^.Lu c.ix.33.Bibebant
hanc Apoltoli die Pentecoftes in taberna cenaculi
grandis 6c Itrati, dum fuperabundantiflimo perfiifi
funt vino fupernaturalis Sapientiæ,omnem edo6ti veri-
tatem falutarem. Sed Itulta gens.
Afufio madere députât,
Quos Spiritüs repleverat
IN nuptiisEcclefise nunquam deefle poterit vinum
Theologicum , quod efl: vinum Fidei ulque ad
confummationem fasculij poterit tamen apud plurimos
difeumbentium, 6c minillrantium in his nuptiis verti
vinum iltud, vel in contemptum, vel in nauleam, vel
in morbos varios, in infaniam, 6c in mortem. Has con-*
fiderationes in prardi£to Sermone latius exponei-em,
nee omittere perurgebat zelus domus Dei, zelus Fidei,
zelus pnefentis Concilii,zelus profelfionisTheologicce,
qui videbatur ta n q u am p o ten s c ra p u la tu s a v in o ,P f lxxvii.
nilmetuens, fed obvia quasquam vitia , vel errata,
perfequi nitens. Sobrietas verb moderatrix, cxpe&etur
( ait) tempus aliud, locus alter, 6c abtusj melius efl,
' nihil, quam pro rei magnitudine, pauca dicere. Mul-
Vis feire quantum in umbra figuraliter docuerit D tis autem dicendis, ut vides, hora non liippetit -, fimuf ^ *■ 1 • •.__ _i- - __j -Lf___ Moyfes, prseponendum efle vinum Decalogi, quod j __ „ll -U t_t:_____
eft vinum Fidei, Cufiodite ( inquit) mandata Domini Dei
vefiri, quapracipio vobis. Deut. iv. z. Sequitur: hac efi
enim vefira fapientia& intellettuscorampopulis,ut tpudien-
tes univerfa Pracepta hac dicant: En populus fapiens & intelligent
, gens magna, f . f . Prseclare quidem ,6c divina
voce ferturunusin quodam generali Concifio refpon-
difle: dum quzererentur Conftitutiones novze fieri.
M Quid fibi vult, inquit, Conftutionum talis
multiplicatio cervicibus imponenda Fidelium, E-
,, vangelio neccognito, nec obfervato ? Sciaturim-
J, primis, 6c fervetur Evangelium. „ Quid fonat aliud
obfecro, dictum tale, quam iftud: Omms homoprimum
bonum vmumponit; Joan. 11.10. verë fic e ft , lie agere
convenit Eccle£;e fynodaliter congregate:. Dlcetaliobfervandum
efl illud Saluftii abHieronymocomme-
moratum : „ Fruflra niti, nequé aliud fe fàtigando
„ quam odium quærere 5 extremæ dementiæ eft. „
Quo contra zelus in fpiritu vehementi, neque tar-
dandum efle, nequedilfimulandumj fed importune,
6c opportune, ingerendam, etiam nolentibus, elle
dobtrinæ veritatem. Liberet animam fuam quifquis
eft indu6tus Prædicator aut Doctor in cathedra, non
peftilentiæ, fed Religionis Chriltianæ. Quid mihi de-
trabtiones, quidodia, quid irrifiones,' quidludibria,
quid perfecutiones ? felix mors quam veritas peperic.
Parciùs ifta,refpondit SobrietasimemineriscafuumPe-
tri,Thomæ 6c aliorum fine numéro, quorum primus ad
Chriftum : Etiamfioportuerit me mori tecum non te neoabo :
Matt.xxv1.4f .alter ad Coapoftolos .Eamus & mortamur
cum
m r n m m m m
269 De Nuptiis Chrifti df Ecclefia. 370
'fuwi no. Putas quod in cellam vinariam introduxerit :rit te
te Trado nihilominüs tertib,quod fi Vicarius hujufmodi
vide, quod ordinaverit in te charitatem, fecun-
frigidus fuerit, aut maleficiatus , adco quod ad gcnerationem
filiorum fpiritualem fit inhabilis $ talis exi-
ftimari non debet idoneus Ecclefi^ fponfus, aut fponfi
Vicarius. Eft autem generationis hujufmodi fernen
fanbtum verbum D e i, feu Fidei, non varia traditio filiorum
hujus fieculi.
Rex? orcnnaverit cnantacem *dum feientiam. I ta q u e ; q u i f e e x i f t im a t f ia r e v id e a t ne
cadat. 1 Cor. x. iz . Vix tandem ifto, alioque pluri-
mo fermone compefcuit tunc fobrietas Zelum fervi-
dum, non ut pacem erroribus daret, ab fitf fed bel-
lum quxreret eo capitalius , 6c efficacius, quo mo-
defatius tempora confpicit, perfonas, 6c locaj ita
quidem ii^
quos tollere nequit zelus a domo D e i, tóleret 6c
gemat milbrans Ecclefia; vicem horridam , fi in
nuptiis ejus, propinare vinum bonum Fidei convi-
vis fymbolicè convenientibus, vel non vacat, vel
non licet, vel non expedit 5 dum illud non prodef-
fe j fed obefle comperitur, eo quod pars non exigua
vinum iftud optimum, aut cum abominatione rejicit,
nec bibit j aut bibitum mox evomit Cum naufea, aut
forte retentum vifeeribus illud in felleum virus ver-
tit, caufantibus hoc ira, furore,odio, dillimulatione,
tanquam humoribus noxiis , quibus infebhis eft fpi-
ritus bibentis. Porro ftudiofitas fpeculatrix fubin-
trodubla, tunc, pro formandis quceltionibus pnemif-
fis , poftulare videbatur in ipfa meditatione mea
diflolutionem earum , conteftans, nihil illic efle mor-
dacis acrimonite, nihil odiofe, vel amaras veritatis.
Confentiens Allegoria, accipe, inquit, profecunda
.iti ttiJIP-*-*.. r -____ r * 1 _____/ _____^ Trado rursüs quod Ecclefia, fi fiatVicarius fponquidem
nccefle eft , ut interim errores , 6c v itia^ fi fui fornicator, aut adulter, ducens viduam, o c r e -
pudiatam, 6c fordidam, 6c meretricem, contra iuflio-
nem Legis in Levitico ; fi feverè trabtaverit Éccle-
fiam i fi fpoliaverit earn veftitu fuo per dilapidatio-
nem; fi abuti voluerit per fimoniam -, fi fiiffocaverit
foetus fuos intra, vel extra uterum per exempli per-
niciem -, fi peremerit gladio mortiferæ, fcandalofæque
dobtrinæ vel operispeftiferi, vel noxiæ diflimulationis,
in correbtione vitiorum, 6c hærefumj tali debet dari L ibellus
repudii, præfertim fi vitiis fuis incorrigibilitatem
addiderit, neretentio fit in dedecus, 6c contumeliam
fponfi fui, 6c in perniciem filiorum, 6c ne videatur fuæ
nutrix malitiæ. Qiiærebas ulterius quarto principaliter,
ô Studiofitas, qualiter, 6c quam utiliter Deus carnale
conjugium voluit fpiritualis fignum eflb. Ego paucis
expediam.Nulla imprimis videtur animædevotæcon-
fideratio fuavior , altior , atque benignior, quàm fi
pura cordis fimplicitate , 6c humilitate meditetur fe
quæftione' primo , qubd fponfus Ecclefiæ Chriftus ß fponfam Chrifti ; quoniam ficut in humanis affeblibus
Deus ipfam fe dignam non invenit, fed effecit,
quia Non ex vperibus jufiitia qua nos fecimus, fed fecun-
dum mifericordiam fuam falvos nos fecit , T it. m . y .
( f i prior dilexit nos, 1. Joan. iv. 1 p. ut Qu igloriatur, in
Dominoglorietur, i.Gor. 1 .31. ferviensei cum timoré
6c exultans cum tremore. Pf. 11. 1 1. Accipe pro fe-
cundo quod fponfus Ecclefiæ Jefus recedens ex hoc
mundo, non ita dereliquit earn , ficut nec Matrem
propriam, dum viveret 3 quin habeat cuftodem continuum,
laltem feipfum principaliter, 6c minifteria-
hter per 1II0S quibus àhûV.Ecce ego vobifeum fum ufque ad
confummationem ftculi. Matt. xxvm. zo. Accipe tertio
qubd Sponfus Ecclefiæ Jefus dum commifit earn Petro
cuftodiendam, ilium majori quoad hoc infignivit privi-
legio 6c autoritate, quàm Jofeph juftum, aut Joannem
Evangeliftam, dum ei in euftodiæ cura propriam commifit
Matrem. Accipe quarto qubd fponfus Ecclefiæ fibi
dédit ornniarin manusvirtute dilebtionis illius, qua
amorofis prascellit dilebtio fponfie' corporalis ad fpon-
fum, 6c ècontra recipfocè fuper amorem Patris 6c Matris
3 fic non potuit amor mutuus anima; ad Deum, 6c
Dei ad animam, teneriori, ut ita dicamus, ferventiori,
6c intimiori nomine, vel exemplo tradi, quam fponfi,
6c fponfie. Hinc eft illud Epithalamium de Canticis
Canticorum, qubd pro contemplativis, 6cinanagogi-
cos raptis exceflüs Salomon tunc amabilis Domini,
compofuit, prout fanbtiflimorum Dobtorum finceritas
expofuit. Pon'b nulla videtur ex adverfo periculofior
meditatio, quam fi prsfumat anima feedis adhuc co-
gitationum , defideriorumque phantafmatibus op-
pleta, fordidaque, debere licenter afiurgere, ut fe
recogitet fponfam Chrifti. Intercurrunt enim protinüs
nuptiaruum carnalium turpes imagines, qua; defideria
pariunt turpiora.Recogitet potiüs anima talisrquoniam
-D e u su lt io n um D om in u s Pf.xcill. 1. eft t e r r ib ilis in con filiis
fu p e r f i lm h om in um . Pl .LXV.y. Dicat ad eum: Q u i s n o v i t
majorem nullus habet, quæ eft ut animam fuam pro ea- q po te fta tem ira t u a ,& p r a t im o r é *t dinun.
dem pofuerit3 quomodo etiam (prout arguit Apoftolus)
fi feiplum tradidit, non omnia fimul inferioi-4 donavit ?
R om . v 1 1 1 . 3 z . Paveant igitur, 6c contremifcant, qui
fponfam hanc, vel contemptui,vel odio, vel opprobrio,
verbis, aut operibus habuerint, qui plenitudini potefta-
tis fu£E non erubuerint detrahere, quoniam Ira viri fui
non parcet in die vindiSla, Prov.v1.34. zelotes ego film,
dicit Dominus exercituum. ■
Ceterum,dum alteram formas qua;ftionem,6 Studiofitas
, qualis fit habitudo fponfie hujus ad fponfum fiium
6c ejus Vicarium. Trado tibi primb qubdohhonorem
fponfi debet Ecclefia fynodaliter, aut non fynodaliter
congregata, trablare Summum Pontificem reverenter
6c honorifice, cum omni benevolentia 3 fi laudabi liter
, homo 6c fi tolerabiliter ipfe Pontifex trablet earn.
Dico tolerabiliter 3 quoniam in mult is offendtmus omnes,
Jacob.1 1 1 .1 . 6c priiifquam abjiciatur expeblanda eft
Pfal. l x x x ix . iz . Similia denique proponat fibi timo-
risincufllva. Tunc anima, fi magis interim profecerit,
vocer, 6c habeat Chriftum ut Patrem, Ecclefiam ut
Matrem, damans in Spiritu fanbbo, A b b a D a te r - , denique
tandem veniet ad ofcula, 6c amplexus fponfi. Tra-
dit Hieronymus morem apud Hebræos hunc haberi,
,, qubd ad audiendum Cantica Canticorum nullus ad-
„ mittatur minor Annis triginta,ne fpirituahbus abutens
„ canticis,in carnalem ea vertat lafciviam.„Addefecun-
d.b conjugium Adæ,fi non peccaffet, illud non fuifle Sa-
cramentum Chrifti, 6c Ecclefiæ,fed bene Dei, ac ratio-
rialis creaturæ ab eodem gratifîcè defponfatæ. Tene
poftremb virginale conjugium Jofeph oc M ariæ, licet
confummatum non fuerit carnali mixtione, fuit tamen
verum Sacramentum Chrifti 6c Ecclefiæ3 turn quia fuit
in hbc conjugio cum virginitate maternitas vera, 6c
prolis foecunditas, quemadmodùm c i l in Ecclefia 3 non
judicialis Sententia divortii, quemadmodùm in Epif- D fie in confecratione virginum, ubi non efl: foecunditas.
copis inferioribus hableniis obfervavit præcedentium necinconfummationênuptiarumcamalium, ubi défi-
Patrum diferetio. nit virginitas 3 fuit infiiper ratione prolis vera conformi-
Trado confequenter,quod ob reverentiam fponfi debet
Ecclefia Vicarium, 6c Cuftodem iibi datum nomi-
nare Patrem, 6c ipfum velut Dominum 6c caput fiium
honoribus, 6c obfequiis, per fe, 6c filios fiiosfedulo pne-
venirei fimiliter 6c EcclefiamRomanam peculiari quodam
confortio fibi jundam 3 neque talem Patrem convenit
«fctradionibus jVelinjuriis exponere fed operire,
quoad licuerit, turpitudinem ejus. Sumatur exemplum
in beata Virgine, qua; Jofeph appellabat Dominum Ilium,
venerans, 6c pi Eeponens in loquendo eum fibi. Ecce
ait, Pater tuus er ego dolehtes quarebamus te &c. Luc.11.48.
T o m i I I . P a r s I I .
I tïfüperi
tas natune divinie cum humana. Et hic multa fuper
hoe virginali , facratiflimoque conjugio falubriter,
6c dev ote meditanda fuppfetunt purgatis animabus in
Fide, 6c moribus, qua: pnetereo, inquit Allegoria
linquens- ea Anagogia; forori diviniflima:. Rursüs
ad aliud , quod inquiris , ö Studiofitas, quo pafto
materialis Ecclefia fpiritualem fignificet. Ratio pa-
tet facilis ex inftitutione confecrationis , 6c dedica-
tionis fine. Unde perfpicuum redditur , quis, 6c
qüantus honor , quantus reverentiie Cultus materiali
debetur Ecclefix contra. Begardorum errorem, con-
A a tra