Joannis Gerfonii J44
M 3
millia millium, & dedescentenamilliaj.Dfflj.vn. io^
quod fi tales pro nobis, qvis contraltos? Rom.viu. 3 i.
Ades & tu pulcKerrima, non dicam, Pales, quam palto-
rum deam Gentilitas ftbulatur, fed fiimtna veri Paftoris
Mater, Virgo mifericordiaè, Virgo benediâa. Ades plané,
nam ubi Mater, fi non ubi Filius invenitur. Adimus
ergènunctecumfiduda, quæthronüsesgratiæ, Ma-
cere quærentium greges cum pueris, juxtà figuram in
principio Job pofitam. Sic arcet, lie reprimit tria lupo-
rum fpirituali'um genera fævilfima ab ovibus Chrifti, lupum
carnem, lupum mundum, lupum diabolum. Fides
appropriatè reprimit mundum. Quæ eft hæc viBoria, quæ
vïncit mundum ? Fides noftra. 1 .Joan.v.4. Spes coërcet,6c
configit carnem, dum agit ut noftra converfatiofit in coelisH
ter mifericordiæ, ut grdtiam & mifericordiam inventa- ^Philipp,in. 20.noncarnalis. Charitasdemumfugat diar
in auxilio operttkio, Hebr. iv. 1<5. quod utaflèqua-
mur, præfentemus illud Angelicum : Ave gratia plena
JD omtnustecum y 6cc.
Paftor animant fuàm dat pro ovibus fuis. Fiat
■ *^hoc,fiat: Congratulor tibi,ô bone Pallor,congaudeo,
ßcgloriorinDominoj quoniam video, vident 6cce-
teriomneshîcpræfentesftudium tuum, zelum tuum,
quo ad imitationem veri Paftoris quæris per hoc làera-
tiffimum Concilium dare animam tuam pro ovibus tuis.
Et qualem animam ? Animam lane quæ triplici virtute
prædita eft. Habet itaque anima tua, fiait 6c reliquæ
de humana lpecie, vim triplicem, habet vim rationalem
refpeétuveri, vimirafcibilemrelpeëtuardui, vim
concupifcibilem refpedlu boni. Itaque bonus Paftor dat
liane totam an imam pro ovibusfuis. Fiat hoc igitur, fiat,
quia T•mpusfaciendiyDominey loquitur Propheta ad Dominum.
Quare tempusfaciendi ? quia diffipaverunt Legem
tuam. P fcxvm. 126. Quälern Legem? Legem Evange-
lieam, naturalem 6c Canonieam. Qyibus modis ? Innu- g
meris,6c peflîmis. Proptereà convertit nunc Ecclefia magna,
Ecclefia to.tius hujus Remenfis Provinciæ cogitate
quid fàcerent. Et benè quid facerent, quia tempus faciendi
, tempus ponendi manus ad opus, 6c ad.aratrum 3
alioquin quid proderit novas veteribus luperaddere San-
étiones, fi non veteres fiant, nec novæ ? Apponatur manus
ori neceflè ell, hoc elt, operatio locutioni, ne fit vox
quidem vox Jacob y manus autem mantts fint JEfau. Gen.
xxvii.2 2. Evitetur improprium quod vulgari proverbio
meliùs lonat : ditlum optimum eft yfid quærite quis hoc aget.
Illud infuper, quod obje&um fuilfe Platoni Seneca
refert: Aliter loqueris, aliter vivis. Denique latis fuit
mordax in Paltores refponfio feminæ cujulÜam devotæ.
Hæc redibat de Sermone quodam cum turba multa. Interrogatin'abobvioquodam,
fi ferjno fadtus elîèt, ne-
(Juaquàro, inquit. Porro dùm interrogans miraretur,
fuæque reverfionis cum bominum hac copia caulàm re-
quireret, ex quo non erat Sermo fadbus, fubintulit iplà
Sermo utique ditlus eft, fid
non faciunt. Matth, xxiii. \
Fiat igitur ab uno quoque Pallore, quodproponit
Dominus : det ammamfuam pro ovibus fuis. Illam itaque
animam , qüæ imago elt beatæ Trinitatis, fccun-
dùm triplicem vim prænominatam. Relucet nimirùm
in lua vi rationali làpientia, leu veritas, quæ appropria-
turTilio. Relucet in irafeibili potentia, feuftrenuitas,
quæ appropriatin'Patri. Relucet in concupifcibili be-
nevolentia , feu bonitas, quæ appropriate Spiritui
fanblo. Hanc, ô bone Pallor, totam animam, non
uni cam fuæ virtutis portionem * curaveris dare pro ovibus
tuis, triplici fedulitate pafcendis. N ec enim æfti-
mo te latere, quemadmodum ohm primo PaftoriPebolüm,
quia fóladividit inter filiosregni, 6c perditio-
nis, Dèi fcilicet, '6c dïàboli. His itaque prælocütis
tàmpro fundamento quafi folido dicendorum, quàm
ut pofito ordiné lucido confufio fallidiolà, 6c memoriæ
inimica vitetur. Pergamus confequenter juxtà hanc
tripartitam animæ tuæ virtutem, ô beate Pallor, 6c
exequamur tres in hac noftra qualicunquë exhortatione
partitiones principales fub ternario Conlîderationum in
unoquoque partitionis articulo , quætenus ædificium
nollrum tanquam triangulari triplicitate fubnixum, fortiori
Habilitate fubfillat. Erit prima partitio, de pà-
bulo doblæ prædicationis. Erit fecunda, de pabulo fiiii-
btæ converfitionis. Erittcrtia, de pabulo piæ fubveri-
tionis. Fiat, fiat:
T 7 X e q u e n t e s igitur primæ partitionis llrublu-
ram collocemus in ea primam Confiderationem j
quætalisell.
Confideratio Prima.
T) A S C JE R E oves pabulo prædicationis, dando animam
quoad vim rationalem pro eis, ell officium de
necelfitate annexumPallorali dignitati: dura pro qui-
bufdam, fedverilfimafententia. Proba: perfpieuum
certè e il, politiam Ecclefiallicam à Chrilto Legiflato-
refapientilîimo perfeblè conllitutam eile, quippe ille
e il, de quo Movies cecinit : JJDeiperfeSla funt opera.
Deut, xxxii. 4. Sed ad hujus inllitutionis perfeblionem
exigitur nutritio fpiritualis pro vita animartim confer-
vanda, quemadmodum in politia terrena neceflarius eil
corporalis cibus j alioquin fine pabulo convenienti, ficut
ilia temporalis, fie 6c ilia fpiritualis vita lùo modo defi-
ccret, nec eilet communitas per fe liifficiens. Ad hoc '
relpicitdiblumvetusàChrillorenovatum: Non in folo
pane vivit homo, 6cc. Luc.iv. 4. Opoituit igitur ordinäre
minillratores aliquos paBuli hujus fpiritualis pro ra-
tionalibus ovibus gregis Chrifti, ne périrent, qui hoc
faiïus. Dicunt enim^ & q agere, 6c pollènt ex officii autoritate, 6c deberent ex
Superioris obligatione. Taies vero, quales alios con-
venientiùs accipimus, quàm Prælatos ? Hos ideo Pa-
ftores appellat crebro Scriptura tamveteris, quàm novi
Tellamenti, increpans eos qui non oves , fed fe paf-
cunt. Undè nec puduit Deum ad hujus rullicanum
humilitatis exemplum felè dejicére : Ego fum Paftor bonus
, 6cc. Joan.x. 1 w HincMalachiascap.il. 7. Labia
Sacerdotis euftodientfeientiam, & Legem ex ore ejus requirent.
Proptereà enim dédit Deus ipfisregiones Gentium, &
labor espopulorum , ut cußodiantjuftificationes ejus, & Legem
ejus exquirant, P f Civ. 44.47. 6cfint parati , juxtà
quod vult Petrus : Omni polcenti reddererationem de
ea, quæ in eis ell, Fide 6c Spë. 1. Pet.ni. 15-. Hinc Paulus
tro ter interrogate, terque relpondenti, bo^te Pallor ad Timotheum, 6c ad Titum, 6c alibi pluries, vult Epi-
Chrillus ter lubintulit dicens: Pafce oves mew j pafee fcopum doblorem die, 6cjpotentem inftruere in diot.trina
agnosmeos. Joan.xxi. 16 .17 . Etrursus: Si diligisme, fan a , & eos ^ qui contradicunt^ arguere fitit. 1.9. Hocof-
pafee oves meas j palce verbo, pafce exemplo, pafce ficium jprzedicationis ita pra;tulit, quafi de reliquis nulla
fubfidio: palce verbo priedicationis dobbe, pafce cxem- _fibi cura videretur. Unde 6c dixit: Non mifit me ChriJ
plo converlationis lanblas, pafce lubfidio charitatis pias. , Bus baptixxire fed p radio are. 1. Cor. 1 .1 7 . Conformis
Prsedicatio dobla fundatur in Fide quoad vim rationa- elt ad hoc Apoftoforum relponlio dicentium: Non eft
lcm. Converlàtiolânblaroboratur inSpe, quoad vim
irafcibilem. Subventio pia confummaturinCharitate,
quoad vim concupifcibilem .Quifquis hoc modo paverit
oves liias triplici pabulo falutari, verus imitator cenfcn-
dus ell Paftoris boni, implens fententiam fuam com-
prehenlam in verbis thematis : Bonus Paftor animam fuam
datpro ovibus fuis. Joan. x. 11. Sic enim repellit ab ovibus
liiis rationalibus très turmas Chaldæorum interfiaquum
nos relinquere verbum & miniBrare menfis, 6cc.
Abt. vi. 2. Quanto magis, exillimas, hoc dixiflent de aliis
operibus minus fanbtis, minus lpiritualibus, atquc piis.
Sed, 0 mores! 0 tempora! ludibrium nunc apud
quofdam ex Prælatis, vel probrofum aliquöd artificium
Iliaque indignum dignitate , Prædicatio, vel publicà ad
populum exhortatio judicatur. E f t, inquiunt, hoc officium,
vel Mendicantium vel pauperum Theologorum.
A ’deo
Sermo de Officio f a f f or. in Concilio Remenfi. ƒ 4 6
Adeo nihil fapit qua; Dei Hint animalis homo, adeo numellpafeerecarnemprotinusmorituram,utinterim
qui de terra ell,nihil nili de terra loqui potell. Sed dicunt: vivatjanimam in seterniim vibturam, quam pretiofum ell
prædicamus gregï nollro per fubftitutos, prædicamus
per tales qui fe libenter ad hoc opus ingerunt, 6c
hoc nonne latis ell? Nonne multiplicatio fit Sermo-
num tanta j quod in naufeam tranlit audientium? A-
gimus utique alia grandia 6c ardua , dum Jurifdibliopafcere
ne pereat ? Dura ell nimis ilia Prophetæ lamen-
tatio : Parvulipetieruntpanem, Ô1 non erat quifranveret
eis ‘y Thren. iv. 4. fi ad carnem referas -, fcd durior in im-
menllim, fi de fpiritu fermo fiat. Àccipite quomodo
concluferit Jacobus Epillolam luam : Fratres, inquit,
nem noltram, dum temporalitatem vigilanter prote- ^ f i quis ex vobis erraverit a veri täte & convert at quiseu
gimùsj Ipiritualia enim fine tempöralibus diù eflè non ftire debet, quoniam qui converti fecerit peccatorem ab
poflùnt. Sedrefpondeantvelim : primo quid decentius
<e fuæ y falvabit animam ejus a morte y CT ope
atque làlubrius, aut quod àcceflorium Prælatus perfe
ipliim cxerccat, 6c principale per fubftitutos, vel c
contrà? Si enim illud oportuit facere, fcilicet prædi-
care$ 6caliudnonomittere, fcilicet Jurifdiblionemde-
feridere -, fit executor principaliorum ipfe qui princi-
palieft habendus, quia etfi Prædicatio poffit per Hft>-
ltitutum fieri, quanto magis id quod minus eft, tempo-
ralium defenlio? Advertas proindè quàm pauci funtSer-
mones in tara mültis, multis inquam, numéro, fcd per-
feblionis laude rarilfimis. Quare? Quia adulteratur ver-
bumDei atque corrumpitur,dilm vel quæftus æftimatur
pietas, vel dùm mifcentur erromm mala femina, vel
inutilia, fteriliaque narrationum frivolarum zizania lli-
perfcminantur. Ita profebto cura vigilantior apud
quoldam ex Prælatis habetur in eligendis mercenariis
pro cultura agrorum lùorum, quàm habeant in elebtio-
mtsltitudinempeccatorum. Jacob, v. 20. Porro difficulta-
tem curæ paftoralis Paftores lânbli quales Gregorius in
fuo P aftorali, 6c Chryfoftomus in alio fimiliter paftor ali
fuo ad Bafilium diligenter aperuerunt, alignantes præci-
puam difficultatis rationem ex Prædicatione verbi Dcî.
Tanta quippe in ovibus pafeendis pabulo Prædicationis
varietas, 6c velut contrarietas accidit, ut quod unam
nutrit, maceret alteram, aut maélet,
Pofcentes variomultum diver fapalato.
Culpaverit aliquis avaros 3 prodigus indè fumet argumenta
lùæprofiifionisiniquæ. Culpaverit prodigos, a-
varus indè tenacior, lordidiorqueefficietur. Sic eft in-
venifein omni vitiorum extremitate, nifi cautiffima foi-
licitudine ficarguat unum vitium, quod alterum fimiliter
inculpetur. Hoc autem femper 6c folerter agere
per gladium verbi Dei fecantem à dextris 6c à llnine
bonorum Prædicatorum pro cultura Ipirituali ani- „ ftris, ut’ medium virtuofi itineris liberum pateat ad
marum. Denique quia folùm temporalium defenlio-1* incedendum viam regiamMandatorum Dei, tàm arduum
puto 5 Prædicator.em quoque tam prudentem
6cvigilem exigere fentis, ut vix poffit unus ex millibus
inveniri. Adde , quod auditorum quidam hebetes funt,
quibus penè nihil poteft quantacunque prolixitas deçics
repetita inculcare. A lii prævolant ingenio, conféftim-
que fit apud eosomnis morofitas onerolà. Quàmpaii-
ciffimos infuper videbis auditores qui fideliter 6C diligenter
attendant eà quæ dicuntur , qui non ea quæ
audierint, fed quæ audirc pntaverint trahant ad fua
defideria fovenda potiùs quàm eradicanda , feu mo-
derarida. V ertitur eis verbum Dei in proverbium 6c fa-
bulam, trahuntque illud ad omnem partem conti'adi-
élionis, ficut de fono campanarumaguntpueri. Sicut
etiam in fabulis delupo fyllabizante narratur,qui àudiens
pa 6c ter y dijunxit ex his Agnel. Quare? quia fie in
imaginelùa verlâbatur. Talesdeniquecaquæ male in-
tellexerint pejus intei-pretantur, 6c peffimè deferunt
ad ceteros, invidiâvel ftultitiâ ftimulati : seruntfiminem,
vel adminiftrationem attendunt> nil mirandum
II confcquenter cenfeant Procuratores 6c Advocatos,
vel prudentes aliquos de fieculo, in cautelis 6c traditio-
nibus humanis prseferendos eile viris quantiimlibet in
in lacrado£lrina6cfpiritali converfatione pollentibus:
iiam fccundum prfcilitutiönem finis , de conferenti-
bus ad finem jüdicamus. Addamus adpriora, quod o fficio
cuilibet Hierarchico tantum annexa eil Prxdica-
tionis obligatio , quantum plus vel minus approxima-,
verit Paftorali dignitati, quemadmodum funt Archi-
presbyterat.us , Curas Parochiales , Archidiaconatus,
Decanatus 6c fimiles. Undefpeblat ad Curatos cognof-
cere lummatim, 6c in quodam generali Pnecepta Legis
cum quadam explanatione groflä, Articulos fimiliter
Fidei noftras, traditionem quoque Sacramentorum, di-
ilinblionem petcatorum ac eorum qux fiint relervata
ä nonrefervatis, inftitutiones Feftorum, 6c fi qua funt
fimilia. Pertinet autem ulträ htec ad Prcelatos, fcire.
rationem lùbtiliter ac particularité!' reddere ad versus litudinem cribri vel colatorii ladlis 3 effluit ab
hereticos protervos de prædiblis. Denique cùm Beneficium
detur propter officium (officium, inquam, non
tantum in Horis dicendis, fed tantumdem vel ampliùs,
in concernentibus de propinquo vitam , 6c palluram
gregis Dominici) dijudicent apud fe hi qui Prædicationis
officium fibi maxime debitum vel nefciunt vel
omittunt1, vel deteriori làcrilegio Ipernunt, 6c irrident.
Dijudicent j oro, II Beneficium taie rite, juftèquere-
çipiunt aut retinent, non minus quàm fi négligèrent
EcclefiaftiCum in Horis dicendis officium. Dijudicent
an fruôtusBeneficiorum lùos faciant6cfimilia, qualia
non eft meum nunc definire, quamvis æmula curiofitas
vehementer expofeeret difficillimum in hac ce judiciimi3
fcd abeat aliorsùm intotohocnoftræexhortatiomsex-
curlù, 6c quod fierideberemonftratumeft, fiat,fiat.
CbnJideratio Secundo,.
eis quicquid
purum lufceperant 3 purgamenta fola, ut feftucte,
fordes 6c palete retinentur. Exigitur ergo ad officium
Pnedicationisingeniumvelox, folers, atque verfatile,
velut in non profpe£to tempore ä dextris, ä finiftris, ante
, retro, lursünv, 6c deorsum. Exigitur eloquentia
torrens6cvehemens, fuadibilis 6c fiiavis, copiolaque,
ne adhasreat lingua palato 6c arefeat. N ec minus tem-
peratam eile convenit, ne nimis effluat fernen generati-
vum filiorum D e i, & lordefcens inutile fiat ad genera-
tionem. Exigitur cognitio Scripturarum läcrarum cum
ceteris omnibus quas ad mores fpeflant. Indeeftilla,
dum Paftör confccratur, interrogatio: Scis utrumque
Teftamentum ? Quorum aliqui quä confcientiä relpon-
deant, Scio-, ipfi viderint. Exigitur multiplex expefientia
adbuum humanorum 6c conditionisannotatio eorum qui
docendi funt. Exigitur exemplarisvita, 6c converlatio ir-
reprehenfibilis, in medio nationis prav<e, Philip. 11.1 f.
Pafcere oves pabulo Prædicationis y dandö.animam ratio- D aliéna ab omni crimine, præfcrtim ab avaritia 6c luxuria,
nalemproeis3 fiait eft officium magnæ dignitatis, ac
pietatis 3 fie grandis in eo difficultas invenitur. Si pietas y
juxtà Apoftoliçam vocem yvalet ad omnia-y i .T im. iv. 8.
quæ major altera, quæ dignior pietas exeogitaripoffit,
quam quæ libérât animam à morte perpétua, quæ.prote-
git earn, ne lupis inferiialibus pateat in devorationem 3
quæ tandem ducit 6c perducit,ubi ingredietur 6c egredie-
y B a ua inveniet ? Joan. x. p, Huic officio quæ vel
qualis altera mifericors largitio valebit æquari ?. Si mag-
Tomi IÏ. Pars IV, 1
quæ maxime lùnt contraria famæ 3 alioquin plus deftruit
exemplo, quàm ædificet verbo. V o x operumfoitiùs
Ibnàt quàm verborum. Exigitur denique guftatio fpi-
ritiis per contemplationem 5 alioquin ceteros accendere
ad æternorum defideria qua fronte prælùmpfcrit, (fi
frigidus in fe totus 6c algidus remanferit? Vide nunc
fi officium Prædicationis exiftimaveris leve, paftimque
omnibus irgponendum. Nihilominùs ipfum quod tan-
tæ pictatis ôc difficultatis oftenfum eft, fiat, fiat.
M m * Con*