6 7
J-oamïs Gerforin 68
conferVHs enim tuns fum & fratrum tuorum haben•
ttum tejlimonium jefu. Egenus es, Sc multa te pete-
re necefle e i l, oftertur tibi Jef'us protitulopetitionis
in Curia Dei Patris, ficut obfervat Ecclefia mftituta
ab co qui dixit. Quidqmdpeuentis Pattern in nomine
meo, dabit vobis.'Joan. xvi. 23. Quo nomine qui in-
figniti fuerint falvabuntur, juxta hguram Ezechie-
da , qui in ipfum credimus , ipfum invocamus ?
Ecce imminuti fumus Sc ira Dei effufa fuper nos
plufquam gentes quæ nomen Domini nón noverunt
neque invocaverunt. E t ut alia præteream ecce quam
execrando fchifmate Ecclefiam fponfam fuam concur
ti finit, d e jic i, proteri, rumpi, lacerari. Et ub*
funt mifericordia tu& antiqua Domine ? Pf. LXXXVUi. CO.
lis de figno Th au , quo fignati falvati funt. xDeni- - Ubi ell ilia quam Apoftolus tuus fcribit apparuifie,
que nemo virtutem, nemo fanitatem hujus nominis ^ gratia , ubi ell nomen fanbbum : vututem,tuum atque glorionovit,
nifi qui accipit per experientiam Sc guftat quid
illud eft. Oleum efjufumnomentuum. Cant. 1.2.. Qua-
liter acceperat qui dicebat: Domine nometi tuum &
memoriale tuum in dejiderio anima. P f cxxxiv. 1 Et
alter. In te gloriftcabuntur omnes qui diligunt nomen
tuum. P f v. 13. Rursiis alius. Ego autem in Domino
gaudebo, & exultabo in Deo jefu meo. Habac. ill. 18.
Quafi dicat. Gaudeant alii in anxia divitiarum Sc far-
cinarum inutilium accumuktione, alii in effrenatione
fordida voluptatum, alii in aliis noxiis atque perituris,
ego autem exultabo in Deo Jefu meo 3 quoniam po-
tiflimiim apparuit gratia Dei in eo. Sed ecce denub
fermonem interrumpere conatur ftudiofitas importu-
n a3 Sc quærit quomodb verum habet quod omnts qui in-
vocavertt nomen Domini, falvus erit, Joël. 11.23. cum a-
libi fcriptum fit. T{on omnis qui dicit mihi Domine ,
Domine intrabit in regnum ccelorum. Matth. vn. 2,1.
Relponfio 3 requiritur tertium Domine quod eft ope-
ficut primum eft cordis, fecundum eft oris. D ie
film, quod invocatum eft fuper nos ? Cur derelinquis
nos Domine Deus nofter? Übi abundantia jlla pacis
quam orituram afleruit in Propheta in diebus tuis,,Sc
quamAngeli cecinerunt dicentes: Gloria mexcelfis'Dto^
& in terra pax hominibus bona voluntatis. Luc. xi. 14.
Sed vas tibi mala voluntas, voluntas ingrata, tu iftam
ä nobis Dei gratiam abfeondis, tu divinum illud car-
mem obturbas dillbnis moribus tuis, tu furripisglo-
riam Deo paitem fiiam. Quidni pace fpolieris parte
tua ? T u igitur bené vivere docenda efles, non
acute difputare: neque fortaflis tempus docendi fed
faciendi, quoniam mala radicata qua: in mores abie-
runt, non verborum fomentis , led fabborum fecuri-
bus atque ferramentis extirpare needle eft. Sed ad-
fit potius tempus miferendi Domine Jefu, tempus mi-
* ferendi ejus quia venit tempus: Pf. ci. 14. fiiccurrat gratia
tua 3 apparent ilia mileris 3 quia adjutor es in oppor-
tunitatibus, in tribulatione. Pf. x. 16. Impera ventis Sc
celfabit quaflàtio, Sc aura feverior Sc afperior. R ecur
Apoftolustantus vir,petens in nomine Jelii car- corderis gratiæ tuæ antiquæ Domine, recorderis in-
nis ftimulum tolli, exaudiri non potuit ? Relponfibj B fantiæ fiilceptæ propter nos ; fed Sc Circumcifionis
non petivit ad falutem : alfociari quippe debet ora- tuæ Sc nominationis falutifera: memor efto. Benedic
tio quatuor comitibus ut exaudibilis lemper fiat ; quod
anni benignitatis tuæ , quod ptincipiiim
pi è , id eft ad falutem 3 quod ^erfeveranter, fine pec-
.cati intemiptione 3 quod jufte , hoc eft in gratia Sc
pro fe. Et ita quifquis' in iplo etiam mortis articulo
petit hie puniri in Curia gratiæ, liberabitur à poena
futura, ubi eft Curia juftitiæ , Sc evolabit liber in
ccelum , ficut 'deducit Dominus Antifiodorenfis,
mediante merito Chrifti, Sc poena habita in præfen-
ti: verum quidem quod dicit Apoftolus, quia nemo
poteft dicere Dominus jefus nifi in Spiritu fan bio , 1. Cor.
xii. 3. cum pelfimi nedum illud nominate, fed in vir-
tute ejus miracula facere memorentur 3 quemadmo-
diim videront Apoftoli quemdam in nomine Jefu dæ-
monia eijcientem , ficut Sc illi reprobi qui dicent in
Judieio Domino. Nonne in nomine tuo prophetavimus'
Cr in nomine tno virtutes mult as fecimus, &c. Rom.
vn. 22. quibus dicetur. Nefciovos. Relponfio j quod
nemo poteft diçere Dominus Jefus nifi in Spiritu fanc-
to illuftrante intelleclum, ficut nec aliquam veritaprincipio
tu corona mifericordia Sc milerationibus 3 quoniam
illud tibi dedicates , non fabulolb Jâno Bifronti,
Icientes quoniam beatus efi vir cujus eft nomen Domini
fpes ejus & non refpexit in vanitates & infknias f alfas. Pft
XXXIX. f . T u Sufnmuses Pontifex (nofter, desinno-
vitate oitus tui Sc cqronationis tuæ gratiarum uber-
tatem, Sc indulgentiarum plenitudinemelargire...Si-
gnare dignetur gratia tua nollras expeftationes ad Præ-
bendas coeleftis illiusSc Cathedralis Ecclefîætuæ ma-
gnæ Jerufalem, Ecclefiæ Triumphantis ad quam tendi-
mus, quam tota devotione cupimus, expectantes bea-
tam fpem. Non confundas nos ab expectatione 3
quia væ patientibus repullàm , fi.vel in Signatione
vel in Bullis , vel proeefiii, vel pofleflione defece-
rint. Sit hodierna languinis tui effufio expebtationum
uoftrarum valida fignatio, fit æternum falutare, ut
ubi iniquitas abundavit, fuperabundßt Sc gratia. T a -
lis erat in meditatione mea zeli plangor querulus,
tern, nifi vel ipfofimulmoventeaffe£tumScilluftran-C commovens, orans , Sc obteftans , ut fublata mala
s intellecaim ut in bonis. Quod autem mali faciunt
miraclila, hoc eft per poteftatem publicas jultitisein
atteftationem veritatis: propterea non fufticiunt of-
tendere aliquem lanbtum: nifi comes fuerit humili-
ras Sc fanbiitas. Hasc verbgi-atiamiraculoromideb
datur quandoque reprobis ad ipforom condemnatio-
nem, ne jufti pro magno deputent 3 fi vel habeant
vel non habeanthanc gratiam. Nolite, inquitChrif-
tus, gloriari quod, fpiritus vobis fubjiciuntur, See. Luc.
x. 20. Quod fi figillum Sc lignum proprium divinse
poteftatis, quod eft miraculum, adhiberi qu£erarur; in
teftimonium falfitatis 3 Deus hoc nunquam permit-
tit quin reclamaverit vel reclamet, quemadmodum
praedixit, ne credamus fignis Antichrifti, Sc hoc eft
ad probationerfi elebtorum. Properabat rursiis quas-
rere ftudiofitas. Cur non modo fit Baptifmus ut ovoluntate
de medio noftri (ilia enim Ibla pacem co-
git in exilium, ilia fchifma parit, fovet Sc nutrit)
nos coadjutores gratis Dei fimus qute piis conatibus
non deerit. Cui ftudiofitas. Sc cur ait, non inqui-
rit Clerus cum Praelatis fuis, qualibus viis occurrere
convenit tantis Sc tot incommodis 3 feu per Congre-
gationem fabtam in nomine Jefu, qui aderit in medio
3 feu per fedulse difputationis officium, tenden-
tis non ad contentionem, led veritatis inquifitionem;
feu per inveftigationem criminum regnantium in Chri-
ftianitate, ut evelli cognita poflent 3 Sc eflet Clerus,
exemplo Jefu , populi Salvator non lupus diflipator.
Expedit ne me ftudiofitatem in talibus oc.cupari ? Cui
zelus: expedit quidem Sc jam multa a tuisfeblatoi'i-
bus confcripta funt, ut omnia rite prasparentur qua?
agenda fuerint in Concilio 3 alioquin verendum eft
lim in nomine Jelu,? Sc cur non ad invocationem e - t) ne fchilmati radicationem aftei ret, exemplo Græcojus
dantur genera linguaram Sc operationes miracu-
lorum Sc fimilia ? Dum h x c interloquendum luperir-
ruit zelus fervidus, filius charitatis, abfeede hinc
.( ait) 6 ftudiofitas fpeculatrix, non eft tempus dif-
putandi fed plorandi 3 nam fi propterea Deus ap-
pellatus eft Jeliis, fi in hoc' .apparuit gratia ipfius
ut lalvemur unde tot nobis mala, tot incommorom,
Sc ne fcilfuras ( quod avertat Dei gratia) multi
plicaret ampliores, qualia nunc omnia dicere recla-
mat , ut vides brevitatis amor Sc fubdola blandaque
adulatio contradicit. Nihilominus obfecratione fiic-
ta per gratiam Domini noftri Jefu Chrifti Sc per me
zelum domus D e i, ut tempus modicum detur veri-
tati Sc ejus inquifitioni, propulfo omni mordacitatis
deli-
Confideratione s de Pace. 7 0
6 9
dcliderio, quod longilfimum frequenter vanitati di
tur Sc fabulationi. D ie , tu ftudiofitas, radices ali-
quas ex Jure divino fub generalibus principiis utiles
ad fedandum peftiferom fchifma3 quoniam illud primum
t x defenfiones adinventionum humanarom in perni-
ciem Ecclefiae Sc pacis falutiferas finis fui furgunt 3 ut
quod non licet difputare de potentia Papa: , quod
non poteft fibi d id , cur ita fads ? cum tamen fit
peccabilis 3 quod non poteft in aliquo cafu Ecclefia
finer eo convocari vel aggregari 3 quod hie eft Ffdei
Aiticulus , Benedibtus eft Papa (exempli gratia3)
quod non poteft in aliquo calu ad Concilium Papa
A vocari3 quod abfque eo non flat falus, cum tamen
Sc principalius occurrit in Ecclefia reforman-
dum. Tunc ftudiofitas vifa eft quædam aperire liib
Confideratione quadruplici, quæ qnalia funt veftrum
erit judicium)
Conflderatio Vvima. falus Ecclefias in folum Dcum ordinetur ablolute Sc
eflentialiter, Sc in hominem Chriftum de ordinata
FI ni s Politic Ecclefiaftica: Sc cujullibet Legis L e g e , fed accidentaliter ordinatur in Papain morta-
eam regulantis eft pax falutifera. Hoc latis ex- lem: alioquin dum vacat Sedes per mortem Papa:,
prelfit divinus nofter Philolophus Paulus, qui finem vel naturalem vel civilem, utputa fi fit haereticus de-
Legis Sc Priecepti, nunc dilebtionem elfe dixit, nunc
jelum j intelligens in dileblione pacem, in Jelii falutem
, ut fit finis pax falutaris. Neque opus eft anxia
dedubbione alia, cum natura nos doceat ensquod-
iibet non minus fuam unitatem Sc pacem appetere
quam entitatem, fecundiim dedubbionem divini Dio-
nyfii, Auguftini Sc Boetii 3 ita ut pax fit bonum quod
omnia appetunt.: adeo quod particularis ordo natur
e plerumque immutatur in rebus, utunitas confer-
vetur. Manifeftat h o c ; afeenfus gravis furfum Sc levis
deorfum. Si in corpore vero, cur non in myf-
tico poteft vicilfitudo talis quaeri, ut pro pace reti-
nenda fiat deorlum quod furfum eft, ut pax permapofitus,
quis hominum lalvus eflet ? Alii Papam pree-
dicant impeccabilem , alii omnipotentem, alii fine
ulla exceptione credunt extra falutis ftatum quern li-
bet fux parti non obedientem. Quod quanta temeri-
tate dicatur ipfi viderint afiertores.
Confideratio Sccunda.
Quadibet in Ecclefiaftica Hierarchia poteftas in
pacem falutiferam ordinatur. Ha:c infertur ex pri-
m.i. Cum igitur non fit data poteftas in dcftruttionem9
fed adiftcationem, tefte Apoftolo. 2. Cor. xm. 10. Si
2, . . . ^ v ‘ — . — V . r t> q1u—is iabufui rp o t-e-f-t-a-t-i-s 7, hoc eft t-yj r—an n--i-di; -r-e-f-i-f-t_ it?, file
:at? Cum igitur lecundum exigentiam finis cetera non refiftit Dei ordinationi3 fed obedit, qui jubet
" " " " " ~ ” malum tollere de medio fui Sc partem Icandalizantem
abjicere, ficut Sc licet cuicumque erga quemcumque
vim illatam vi repellere, cum appofitione moderate
cautelas. Ha:c confideratio facili dediibbione tradu-
cit quorumdam feripta fuper obedientise laudibus Sc
inobedientias pcenis, ad oppofitum illius quod per-
luadere conantur: nam fi obediendum eft hominibus,
quanto magis Deo. Elucet prasterea, quod fi
falutifera pax tollatur, ex eo quod in Joanne (exempli
gratia) poteftas Ecclefiaftica quxdam remanet,
qua repudiata pax rediret 3 abjicere poteftatem in
hoc calii eft eadem bene uti, rctentio autem vertere-
tur in abuliim. Addito quod nulla poteftas inveni-
tur hie in via, q'ux non lubjiciatur Leg i Divina: Sc
naturali, Sc qua: non fit peccabilis Sc auferibilis, vel
abdicabilis, aut pro tempore ab executione iufpen-
fibilis'. Fundatur in hac confideratione dibbum illud
debeant moderari, Sc finis eft qui imponit necelfita-
tem rebus, neceflitas vero Legem non habet3 perl-
picuum eft quod nulla Le x habeat aliquid firmitatis
n pad fàciendæ vel confervandæinveniturcontraria3
led debet interpretari ut lerviat p a d , vel penitùs a-
boleri, alioquin juxta dibbum Comici, fummum jus
fumma eft malitia, conformiter ad julfionem Sapien-
tis. Noli effe juft us nimis, Eccle. v i i . 17. SicAthenien-
fes fecerunt ad tempus Leges Lycurgi non effe, ut
lemper eflènt 3 Sc Nafica Scipk>3 Dum Con fui, inquit,
'juris ordinem fequitur, id ■ agit, ut cum omnibus
Legibus Romanum corruat Imperium. Nullo pabbo igitur
lervatur L e x , non obfervato Legis fine, qui eft
pax. Sicut in fimili, Chriftianam doebrinam lcribens
Auguftinus, deducit-pro régula memoranda , quod
nullus textus facra Scriptura in fua expofitione retinet fen-
fum Spirit us fan 61 i , nifi ille charitatem adificet. Etquoniam
hujus fchifmatis tarn extranea videtur die pef-Q memorabile Sc verè dignum à Summo Pontifice quod
t is , ut tale nunquam viliim fuerit minus habens
provifionis humanx remedium, docente hoc liia indies
radicatione 3 expediat ad ejus expulfionem inf-
titutio novorurh Canonum 3 cum ea qua: de novo e-
mergunt, novo egeant auxilio, vel jam conditorum
necellaria eft moderatio. Sed qualis Sc per quid mo-
deratio ? Sane per regulam infallibilem Sc inobliqua-
bilem Legis Divina: , cujus febbatoribus Sc amicis
pax multa eft', fi Prophetx creditur, & non eft illis
fcandalum. Pf. c x v i i i . i<5f . Ex quibus elicitur con-
clufio faluberrima, quod nulla via proficiens ad le-
dationem fchiftnatis repudiandaeft , quantumeunque
Jura vel Leges humanae videantur opponi3 ut deE-
lebbione Summi Pontificis, quod elb lie Sc lie cele-
branda Sc fimiles , dummodo Divinum Mandatum
vel Jus maneat inviolatum 3 quod Icire, ad illam fpe-
bbat Icientiam, per quam Legum conditores jufta de-
cernunt, Legem xternam imitarites. H x c eft Le x
Evangelica, qua: fi contemnatur ab aliquibus, illi
lunt inepti pacis Eccleliafticx trabbatores , quemadmodum
inutiles funt homines ita adhxrentes nudis
His auribus pluries accepi ab ore Domini noftri: hoc
fine adulationis fpiritu refero. Paratus fum, inquit,
etiam ufque ad mortem vel immolationem proprii
corporis, fi ita res exigat', Ecclefialbicam unionem
procurare, quanto amplius ulque ad proprii Ibatus
abdicationem. Nam quando daret ^i tamqui non
defereret veftem aut vittam, coronam feu mitram ?
Vellent aliqui rursiis objicere contra Epiftolam An-
glicanam quod via Celfionis in effebbu reddi poflit pra-
bbicabilis, cafu propofito, invitis etiam contendenti-
bus de Papatu, quamquam fi habeat hie allegatio-
nem rationabilem coabbio, ipfi viderint 3 velint itaque,
nemo cogit. A t vero quidquid de hoc fit, conftat
viam ceflionis efle poflibilem, immo in cafunecefla-
riam3 ad cujus lauaem fpebbatquodfcribit Dionyfius
( non ille Areopagita) ad Donatum, recitative in E cclefiaftica
hiftoria: Dionyfius Donato fratri lalutem.
,, Si invitus,ut ais,in hoc venifti, oftendis in eo, fi
,, dimileris volens 3 opoituerat quidem etiam pati om-
„ nia pro e o , ne lainderetur Ecclefia D e i, Sc erat
,, non inferior gloria fuftinere Martyrium pro eo, ne
textibus, ut epikeiam, hoc eft æquitatem ignorehtj p j,, feinderetur Ecclefia quam eft ilia neidolis immoquales
Ariftoteles nominavit immanfivos in opinionibus
propriis. Ex his denique quis non videatquàmimpium
eft, præfertim apud eos qui fe Ecclefiafticosdicivo-
lunt, fi peritos in Evangelica Lege vel non conlultare
vel abjicere, vel majori làcrilegio, habere probro cog-
nofeantur 3 hinc errores, hinc prælumptuofæ aflértio-
nes, hinc perplexitates inexplicabiles, hinc obftina-
Tomi. II. Pars I.
letur: irnmo fecundiim meam fententiam majus hoc
,, puto Martyrium elle quàm illud, quia ibi unuf-
,, quilque pro lua tantum mifericordia, in hoeve-
„ 10 pro omni Ecclefia Martyrium fuftinet. „ Hæc
ille. Denique plura fequerentur de quibus non eft
dicendum p :r fingula.
E 2 C°n*
v