335 Joannïs Gerfomï 3,5
Fulei repugnantes; & quod ipfae fint nulla;,, faltem ad divinaPraxepta,funtdeEde,nótandotaniradlnH
ab intrinlccis fiimptz. Ex quo fit prxtcrca, quod mo- Ariftotelis: Quod bppof,tantra e.tdem eft difdpUti» DeJ
do viceverfa, ut ipfam Fidem ncque experientia, ne- nique pro declaratione majori placetannotate ad ouöj
que intclligentia neceflario tollat, vel evacuct;. quo- moraliaPrsceptain.formamoralii.iPrseeptaquoahe
niam fic innitor autoritati prima:, five habeat evi- in forma, vel afieftu Articulos- Symboh fpeculativös
dentiam rationis, five non habeat evidentiam, credens reducant: quamvis ita fit, quod cuilibet Pneceptó cor
in autoritativa, '(& non altera permanet) firmitate. Un- refpondee diöamen praÓicum-' veram, quod ita ere'
de Thomas exprefsèz.z. queft.z. art. i -in refponfione dcndum.eft,.ficut ArticulüsFidei inIpecdativis Huic
ad prtmum «gumenten»-fiq ait. Quando homo habet“ PraBcepto-: Diliges Domimtm Darm Matth xxii 27
»1 voluntatem credendi ea qux funt Fidei, ex fola auto- . correfpondet iltud diftamen: Deus eft diliéendus ■ &
„ ntate divina, etiamfi habeat rationem dcmonftrati- illi ;N m occides E x o d : xx. 13. proximus non eftóe
„v am ad aliquid hoi um, puta ad hoe quod eft Deum cidendus; Gloffa, propria volnawe-, & ita de reli"
„ e l fe ; non propter hoc tollitur, vel minuitur meri- quis. Dicamus ergo, quod ifteArticuIus, qabdChri
»turn Fidei. „H o e ibi. Exquofitinfuper, quódFi- flus eft Deus verm de Deo ver o, eftdé Articulis- quie'
des poteft in patri» mancre cum vifione beata, velhlc quid igiturjubet,faciendum eft: jubetautem P raam-
Trj.o._iai5*v> L...— . I A . 1 ^ til F iPÜlC . A7/ÏW /irrirlee pfan in via cum raptu , qualis fuit in Paulo, cum intelli- . taLegis, Non occides&c. tEx?od* h.xrixr . 12. Et MH Sa ttth *n
gentiaclariore Fidei,qualis fuit & eft in Dodtoribus zS.&alibimultislocis,ergo,&c. Item, Articuluseft'
quod iàcræ Scripturæ fiant veræ, quia producuntur in
teibmoniumReiùrreétionis ibifecmditm Scriptural-, tra-
dunqautem Scripturæ decem Præcepta,igitur ƒ&<».
Item, Articuluseft, quod Spirittts fanclus lacmus eftper
‘Propheta, : quicquid igitur Prophetæ dicunt per ipfum
verum elt.Fuit autemMoyfes Propheta,qui tradidit de-
cemPræcepta Legis.; imo & Chriftus fuit ifle Propheta
magnus,dequoDeut.xvm. t f . 18 .qui fuit plenus gratiæ
& veritatis, 3c per quem veritasfiuâa eft. Item tin duàcontemplativis,
& per anagogicos exceffus illuftratis
mirabiliter a montibus at er ni s, Pl .jf.f. N ec obviât illud
Apoftoli : Hebr. xi. I . Fides eft fubftantia reruns jperan-
darum,argumentum non apparentium. N ec illud Gregorii.
Fides non habet meritum, ub.ihumana ratio prabet experi-
mentum : quoniam relponfio patet ex præmiflis acute
penfatis. Pro quibus lack exemplum, quod de ilia ,
(triangulus habet trèsangulos æqualesduobus réélis)
poteft idem homo prüfe habere certitudinem ex au- ^ ^ ,u m yenuasracta eit Item Induetontate
dicenns , qualem certitudinem non oportet bus Praceptis de dileaione Dei, & proximi quæ trididir
eum dimittere, habita poftmodum ccrtitudincafterius a Chriftus multis \ocis,totuLcxpendet,& •ProlLu Matrh
ggeenneerriiss,, eexx ddeerraaoonnffttrraattiioonnee,, vveell eexxppeerriieennttiiaa ffuunnddaartaa.. yvn/in.SimrimWiUr __H l V
Denique deducitur ex pranniffis pro re quam inten-
dimus-, quod principia tarn intellettualia, quam mora-
lia, fimiliter conclufiones ex eis demonftratse, fimi-
liter propofitiones Philofophica: per experientiam ha-
bitte, poftunt cadere fub Fide 3 quoniam tradi poflunt
a Deo jubente, & autorizante, tic quod detur aflenfus
eis, non quia funt evidentes 3 fed quia tic Deus ju-
b e t, revdat, aut dicit, prout Ecclefia Catholica, vel
Scriptura tacra, nobis tradit. Unde contequenter ad
hocdici poteft non irraticnabiliter, quod Fideshic in
via temper eft quodammodo non apparentium, fub ra-
tione formali, vel obedientiali iptius Fidei: quoniam,
licet veritas prima tit de fe evidentiffima, & certifti-
ma, cui innititur, nihilominits quod veritas ha:cprima
tradiderit credibilia inevidentia , .vel alia qu^li-
bet ad credendum, feitur ex Tola Fide Eccletiie, vel
----- ------ ^ tv fv e iK j iv x n urn.
xxn.40.bunt igitur deLege, &Prophetis,& confequen-
ter omnia moralia Pr^cepta, qu^deducunturexipfis.
Item ftms L^w/ecundum Apoftolum eft dileftio, 1
1 .f. & ut unam vitam «ternam confequamur: Hoc au-
tem facere non poflumus,niti fervando Pr^cepta: Si vis
advitam ingredifervaMandataDe iMatthvXlx.17.Et ite-
rum; Hocfac & vives Luc.x.28. Item: ad aliam partem
Articuli qui dicit, & propter noftramJalutem, qute talus
non habetur fine Prxccptorum oblervantia, pertinent
igitur ad hunc Articulum vitam a tern am, faltem redu-
aiv^. Item: QuodlibetPrieceptum includit infedi-
«amenreaum, fecundumquod fit bonusaausPne-
cepti, ficut hoc Prasceptum, Non occides, habuitiftud
diaamen, non licet occidere, fundatum in hoc univer-
fali prsecepto, Non facias aliis, quod tibi fieri non vis
quod principium eft de Scriptura facra. Matth. v & c ’
„ ------ am iu n iiic u iu s c it , quodc / r » v a C a IitWem/ AMrtriac-u Alu.s eft, quod eft una Ecclefia Catholica & A .
Scnpturie lacnc: quia fcihcet Ecclefia & Scriptura pofiolica, id eft, fundata in doiftrina Apoftolorum aims
facra nobis ita tradunt. Unde quod Tobias habuit ca- C Spiritus fanaus docuit omnem veritatem,& docere non
nneemm,. && AAbbrraahhaamm FFiillmiumm., npnortumitr efte nnnotmumm pnperrp evxnpAe_
io- _ fi.n—rr____S r----- o u •,v v z r 1 ^, “ 5 uut-u ccicnon
ere non
ceflat lucceflores j 8c ideo Ecclefia non poteft errare
& ita quicquid jubet eft verum. Jubet autem decem
Pnecepta, & conclufiones ex eis : ergo pertinent ad
hunc Articulum: V n am f ia n ü am E c c le f iam . Ampliùs ter
tio , deducamus per exempla & hærefis defcriptio-
nem: Omnts hærefis pertinet ad Fidem, qüia fecundùm
Hieronymum,hærefis eft dogmafhlfum Fidei orthodox*
rientiam , & ita de innumeris 3 fed quod iftæ veri-
tates funt nobis à Deo traditæ per Scriptores Libro-
rum continentium ta'iia, & creditumeft jnonfeitum,
nec evidens. Altera diftinélio 3 quædam funt pure de
Fide, & c. 8c continet quatuor gradus: quædam per-
tinentia, quorum oppofita fapiunt hærelim : quædam
impertinentia, Traélatu De Fide c.z. Confonant no-
ftræ deferiptioni deferiptiones àliæ. Una eft Apoftoli
ad Hæbr. xi. 1. Fides eft fubftantia, id eft,fundamentum
rerum, cjuas fperamus, quæ funt Deus, 8c Chriftus, 8c
in quas tendimus per amorem : argumentum, id eft,
certitudo, non apparentium, vel in fe , vel in ratione ob-
jeélali, fcilicet materialiter, aut formaliter, ut dictum
eft. Item Auguftinus in Lib. De Pr&deft. Sariüorum :
Fides eft, cogitare cum aftenfione ea cjua ad Chnftianam
pertinent Religionem. Item Ifidorus Fides eft, qua vera-
ci,t er credimus id quod nequaquam videre valeamus. I- r n ‘ — > ' 1 X- generaliter, nuiiapropontio elt vera.aiijp nnn
tern Chryfoftomus : F id e s e ft fa n b tiflim a R e lig io n is f u n - ri catholica, dfim fcilicettraditurcredSida^nK
d am en tum . IItteemm MMaaggiiffttrraalliitteerr :: FFt.ddêe ss eefßt vviirrttuus ,,. a u i U So,-inr,„.a . ____ ____“™rT" eaendiinfacia
... 7„_ ad fundamentum Religionis pertinent, reSi'e ■> fir-
miter que creduntur. His itàque propofitis,ac declaratis,
quæ in longius trahi poflunt, dicamus conlequenter »
quod in propofito noftro Fidem accipimus objective
pro colleétione omnium credendarum propofitionum
ex habitu F id ei, prout deferipfimus. Unde ftatim
concluditur veritas primæ partis noftræ conclufionis
principalis, quod hæ novem Aflertiones, quæ Ipeétant
contrarium Conftat autem ex determinatione
Ecclefiæ,quod multæ Affertiones judicanturhæreticæ
quæ funt circà Præcepta mofalia tantummodó : Exemplum
de ifta: V f iu ra non e f tp e c c a tum m o r ta le : Item de
ifta : F o rn ica tio f im p le x non e f t p e c c a tum m o r ta le . Item de
ifta: N o n e f t l i c i tu m t e n e r e u x o r em f r a t r i s f u i proqualoan
nes M artyr fuit. I t e m i t i& t i - .U c i t u m e f t H n i c u i d e non
rn ifto , , mop ro h ,b tto j r e d i c a r e . Item de ifta : Populäres p o f .
f u n t D om in o s fm s a d lib i tu m corrigere. Item : Q u i l i b c t n
r a n n u s , & c . quæ nuper damnata eft ut hæretica Item
generaliter, nullapropofitio eft vera.quæ non poflït
ip.ra.rTinlirîi _rlnm ___ .1 1 .
Scriptura : ficut ad propofitum dicit Hieronymus quèd
Apoüolus de verfu ethnico, vel poëtico fecit catholi-
cum dumait‘.forrumpunt bonos mores confabulationes peft
fima, 1. Cor. XV. 32.. Undè quid minus de Fide vi-
detur, quod Tobias habuit canem, & Aaron barbam •
ist tarnen qui nunc negaretpertinaciter, effet hæreti-
ciis ; quia repugnaret ifti Articulo ; Scriptura Facra
eft vera mfe & in fui, partibus. Fallit igitur hæc argumenta
«) : Hoc non eft de credibilibus noftræ
337 De Erronbm c. circa proeceptum Non occides.338
træ Fidei explicite, igitur non eft de Fide , 8cc. . -
Sequitur ex prasmiflis, quod Geometric,. 8c Philofophia
poflunt efle ,8cfunttantum Philofophabilia, aut geo-
metricabilia. Secus de moralibus, quoniam ilia faciunt
ad unitatem Ecclefia^, quee debet efle una, nedum
unitate Sacramentorum, 8c credibilum inevidentium,
fed etiam aftione , 8c converfione pacifica in agibi-
libus moralibus naturali lege cognitis , ita quod u-
nitas Ecclefi«jpr£efupponit unitatem moralem.- Nota
deFide, qu s fupereminet rationi Temper, ficut oleum
aqua:, fic quodincipitFidesubiratiodefinit3 8^non
poteft tantum crefcere ratio naturalis , quin ftipere-
mineat Fides e i , 8cc. Item conftat fecundum pluri-
mos Do£tores, quod expedivit tradere multa ad" credendum
generaliter omnibus populis, quorum aliqua
funt evidentia do6tis 5 ut Deum .efle. Et hoc propter
evrores Philofophorum , 8c aliorum 3 ficut in
propofito dePrasceptis moralibus, qu« licetfintevidentia
bene -difpofitis in judicio rationis 3 tamen ex
confuetudine perverfa, 8caliunde, multicontingunt
errores: ut Stoici dixerunt effe opus maxima virtutis
fe interficere 3 8c in quibufdam regionibus dicunt efle
religiofum occidere parentes fenes , 8cc. Item de
multitudine uxorum, de furtis, rapinis , de adulte-
riis in quibus errant homines, ni'fi per Legem divi-
nam doceantur. Exemplum poflet poni in cafu noftroj
pr^fenti, 8cc. Nota tamen, quod ad aflentiendum Ca-
tholicas cuicunque veritati, quantumeunque feiatur per
experientiam, vel demonftrationem,requiriturFides
infufa qu£e monftrat 8c ollendit rationem obje£ta-
lem credendi iftam, quod Deus talem veritatem tradidit,
aut julfit per fe immediate, vel per Ecclefiam
autScripturamfacram. Nota quoniodo nulla eft.nova
hterefis, 8c quod determinatio Papje non eft nifi de-
•claratio, vel adjeftio pcenas, ut notat Ocltam Lib.
2. prima partis per totum. Nota quid eft explicite de
Fide 3 illud fcilicet, quod vere 8c clare fequitur ex his
qu^ funt pure de Fide , 8c explicite contirientur in.
Scriptura facra. Unde quod Chriftus habuit nervos,
non explicite fub liac forma.***. Similiter quod non
omnis mulier habens capillos rufos, nonpeteft inter-
fici a quocunque3 fed fequuntur evidenter ex Scriptura.
Nota quod nulla eft querela Dominorum tem-
poralium, quin poflit ad Concilium deduci generale(
terminanda fi reducatur ad licitum , 8c illicitum,
juxta confiderationem ultimam illius Sermonis: SProf-
perum iter, &c. Deinde notandum eft, quod in hoc a6tu
plurimas rationes funt indu&ai , & ad declarationem
Iccundas partis 3 fed quoniam alibi funt tam epilogan-
do, quam latiori fermone deduftce, iftlc omittuntur.
Tandem revolando ad principium, recitabatur quem-
admodiim Feftus ad Paulum fe defendentem dixit:
Infanis, SPaule, multa te litter a ad infaniam convertunt.
Non infanio , refpondit Paulus, optime Fefte , fed veritatis,
& fobrietatis verba loquor. Dehinc converfus ad
Agrippam: Credis, inquit, Rex Agrippa, Prophetis?
Scio, quod credis. A 81. xxvi. 2 4 .2 f. 27. Siclongeam-
plius habeo fas dicere unicuique veftrum, 6 Reveren-
diflimi Patres 8c Domini, ac Do8tores, omniiapien-
tia 8c do8h'ina pleniflimi, quod creditis Prophetis :
Illi autem teftimonium dant de decem Prseceptis,8c de
fequelis eorum , quod divina veritate fundata fimt,
& ad credendum, fcilicet intelligantur propofita. Gra-
tias igitur agens, (quiapatienter, utoblecratiofa8la
erat me audiftis) fit , exoro, merces veftra Deus, \
quia quid retribuam non habeo. Credite, ut facitis,
veritati, 8c tempore liberabit vos, Joan. vm. 32. 8c in
seterna tabernacula fua luce perducet 3 przeftante eo
per quem veritas, 8c gratia fa8ta eft. Jefu Chrifto, qui
eit Deus benedi6tus in fecula. Amen.
Tomi IL Pars II.
JO A N 53 IS GERSONII
DoStoris & Cancdlarii'PariJimfis,
A L I U S S E R M O
C O N T R A A S S E R T I O N E S
^ MAG1STRI JOÀNNIS PARVI,
Circa Praceptum,
N O N OCCI DES.
0*P O R T E T harefes ejfe, ficut dicit Apoftolus
I.Cov.Xi. Ip. ut qui probat i fu n t manifeftifiant
„ in vobis. Probati, inquam, per Fidem in inteller
ctu 3 per Charitatem in afteétu 3 per exercitationem,
in effeétu. Providentia nimirùm divinæ fapientiæ,
quaattmgit a fine ufque. ad finemfort iter -, fuaviterque d if
popit omnia. Sap. vn. 1. non fineret rhala fieri, ( tefte
Auguftino) finon poflet, feiret, 8c vellet hide bona
elicere3 difponens finem amoris perverfi ad finem finis
b o n i, atque glorioff : quod vidit Apoftolusdum
• ait : Scimus, quoniam diligentibus Deum omnia coopérant
e in bonum. Rom. vm. 28. Et fic omnia (inquit Guido
Carthiifianus ) ut etiam .aliéna mala imo & propria 3
dum expeccato confurgit quishumilior. Fit autem hie ex
hærefibus hoc falubre , quateniis ficut corde creditur
ad juftitiam ita fiat ore confeffto ad falutem.. Rom.x.i o.
profitçndo fcilicet Fidem liiam extrinfeciis, quod cadit
fubPræçeptoobligante ad femper, non pro femper ,•
nifi cafibüs çertis, qui poflimt ad præfens quatuor no-
minari. Unus eft coram infidelibus, 8c tyrannis, ficut
tempore Martyrum. Alter coram perfidis hæreti-
cis y ut tempore Doétorum. Tertius ad teftificandum,
vel refpondendum, ficut fit coram Judicibus. .Quar-
tus docb’inaliter, 8c judicialiter erudiendum,'ficut fit
à Prælatis, 8c Doétoribus. In cafu primo exercetur
patientia, uti hymnus loquitur. In fecundo fapientik ,
8c plerumque conftantia, juxtà diétum Auguftini. In
tertio meritum.acquiritur, ut dumPetrus refpondit:
)■ Matth. xvi. 16. Tu es Chriftus Filius Dei vivi , dicit
glofla quod Hoc fuit ad meritum. In quarto doétrinale
8c paftorale officium exercetur. Job.^o. 8c Mattfi.
ult. 8c Malach. 2. 8c 1. Pet. 3. See! Ex qua diftinélio-
n e , protinùs elicitur ,quôd quia profeflio Fidei fit ex-
trinfecùs ad falutem 0 nedum ore, fed etiam geftu, vel
ope& ( ut afliftendo confitentibus, vel docentibus veritatem
: ) illi, Patres Revendiflimi, & ceteri qui pri-
diè remanferunt cum aliis affiftentibus, quique nunc
•remanent, vel afliftunt, cçllaudaridi funt tanquam
beati, qui audiunt verbum D e i, ficque eorum merces
copiofa Deus, quià quid retribuam noil habeo. Qui
ex Deo eft (inquit Chriftus) verba Dei audit-, timen-
dum eft, quod fequitur, refugientibus3 proptcrea non
auditis, quia ex Deo non eft is. Joan. vm. 47. Sed repri-.
mo : cohortor autem per illud Apoftoli in Epiftola Dominica:
currentis originaliter ad Ephef v. ij.Nolitefieri
imprudentes, fed intelligentes qua fit voluntas Dei, ut dicamus
ei': Fiat voluntas tuaficut in. coelo , d r in terra : Matth. '
vi. 9. quod utique prohibet fieri triplex iapientia,
terrena, animalis, diabolica, Jacob, x i 1 1 . 17. • Elicitur
>prætereà, quod fi quis voluerit teftimonium fuse Fidei
palam dicere., quifquis ille fuerit, præfertim eru-
ditus , audientia fibi publica dari debet : meretui1
infuper dum refugit efle D*élor noélumus, 8c .in
angulis aliter quàm Nicodemus , qui venit ad ?efum
noble : Joan. x ix . 39. trepidos nenipè , 8c obfeu--
feuros fuæ .Fidei profeflores arguit Chriftus dicens *
Matth. X.27. Qua in tenebrisaudiftis, pradicatefuper testa
, quia, qui me erubuerit (Luc.-ix. 26.) & fermonesmeos,
& filius hominis erubefeet eum coram Angelis Dei. Ita-
que fit Fides uniufcujufque in ore, fit in oculis, fit in
Y fronte