z z 7 J-oannh Gerfonïï zz!
rationes 8c allegationes reduceretur,feu rdblveretur ad
paucos certos-ot claros term inos ,, per delcriptiones $ç ligentia quid lit Ecclefiaftica poteftas in genere, de-
(livilionés*rcloïutivè procedendo $ all'egatiönlmi con- fcendemus ad fpecics : pro qiiarum notitia multi*
fufione dim ill a , quales apud D'obtores invenire non plex animad vertenda eft diftinéfcio , ut differentia;,
eft difficile. Ceterum nonüiurpo mine in hoc Opufcii- qu» additie generi conftituunt fpeciem , innoteflo
, vel aliis, me difturum aliquidquod alibi n'on in-A cant,
veniatur, fciens illud Comici : Nihil e f t jamdiftum,
q u o d non d i c lu m f t t p r iu s . Satis eft fi ex bene inventis
8c dodtrinis aliorum, ego meis verbis, meo ordine, fa-
vum ahquem veritatis, inftar apum,propriaquadam
arte compingam. Fiet autem initium a quid nominis
terminorum j quoniam hoc ignorato, paralogizantur
faciliter inquifitores veritatis. Erit verb finis de origine
Juris ScLegum.
Confideratio Trima.
P O T E S T A S E c c le f ta f tica , e f t pot e f t a s q u a a T h r ifto
jitp e r n a tu ra lite r & fp e c u ilit e r co lla ta e ft f u i s A p o f to lis
& D i f c ip u l i s , a c eorum fu c c e flb n b u s le g it im is , u jq u e in
f tn em f e c u l i a d a d ifica tio n em E c c i e j u M i l i ta n t i s , f t c u n -
d ltm L e g e s E v a n g e lic a s pro co n f tcu t io n e fe l i c i ta t e s a tern a .
Hæc delcriptio data eft per caufam quadruplicem, fe-
cundùm quam dilcinguitur poteftas Ecclefiaftica ab alia
qualibet poteftate. P o te fta s ibi ponitur pro genere.
Conßderatio Secunda.
D O t e s t a s Ecclefiaftica fecernitur prima fui di-
•*- vifione in poteftatem Ordinis 8c poteftatem Jurifi»
didtionisr Rursus poteftas Ordinis duplicem habet
refpebfcum. Unus eft fuper Corpus Chrifti verum
quoad Confecrationem- ejus : alter eft fiipcr-Corpus
Chrifti myfticum, feu membra ejus. Et hoc dupli-
citer j vel quoad miniftrationem Corporis Chrifti
ve r i; vel quoad miniftrationem, vel exhibitionem al-
terius Sacramenti, ficut eft Ordo vel Confirmatio,
vel poenitentialis Abfblutio. Poteftas Jurifdi&ionis
duplex eft , una in Foro exteriori $ altera in Foro
confcienti;& interior!. Riirsus poteftas jurifdiiftionis
in Foro exteriori dupliciter confideratur. Uno modo
prout immediate ä Chrifto tradita eft fecundum L e gem
Evangelicam: alio modo prout fuperaddita eft ex
humanaconftitutione5 veldono perPrincipes fteculaÉft
autem poteftas facultas propinqua ad exeundum B res- f O fubdividitur. Poteftas Jurifdiftionis in
i actum : propinqua , lnquani, quia fecundum fa-
cultatem remotam 8c obedientialem , non e ft impojft-
b tle a p u d D e u m omn e v c r b um . Luc. I. ' f j . Porro no-
tatur caufa efficiens principalis cum dicitur : a C h r ifto
fu p e r nat n r a lt te r co lla ta . Cau la verb materialis vel fub-
jedfciva fignatur cum fubditur -, fu i s , A p o fto lis 8cc.
Caufa formalis infinuatur cum dicitur > fe c u n d u m
L e g e s E v a n g e lic a s \ dant enim formam utendi. Deni-
que caufa rinalis concluditur : a d a d f ic a t io n em E c c l e -
f i a M i l i ta n t i s pro co n ftcu t io n e f é l i c i tâ t is a tern a . Additum
eft hoc adverbium , fp e c ia l i t e r , ad exclufionem Do-
norum .fupernaturalium, quæ omni viatori poffunt ef-
fe communia , ficut funt Fides , Spes, Charitas,
Prophetia , timor , pietas , 8c fimilia. Unde , 8c
E c c le f ta , contracte fumitur , dum loquimur Me de
Ecclefiaftica poteftate j pro illis videlicet qui fpecia-
li quodam lignaculo dedicati funt ad divinum lervi-
tium, aClencatura quæ infimum tenet gradum, uf-
que ad lupremum quo Papa decoratur. Pallor fi non
fit hæc delcriptio propria , competens omni ÔC foil
Ecclefiafticæ poteftatrj quoniam omnis alia poteftas,
Foro interiori confurgit ex duplici radice. Uno mo\
do ex parte hominis ultro fe fiibjicientis tali potefta-V
t i , ficut confitens fubjicit fe fpontè Presbytero, 8c ^
ordinandus Epifcopo : alius fubjedtionis modus con-» \
furgit ex autoritate Superioris , hunc vel ilium tali
vel tali fubjicientis j quod fieri potelt, non ad ar-
bitrium illius qui fubjicitur , 8c fic inter duplicem
hanc fubjedtionem differentia m:gna patet. Et qub-
niam ad pauca afpicientes de facili enunciant , 8c
enunciantes feipfos vel didla lua non relolvunt , fed
confundunt j eorum dodlrina redditur vel erronea,
vel inintelligibilis vel difficilis 8c perplexa. Doiïrina
Vero fapientium facilis eft^ tefte. Sapiente Prov.xiv. 6.
quia refolutè 8c ordinate ped diltinctiones tradunt
omnia, feparantes pretiolum à vili : Jerem. xv. ip.
8c præcaventes ne lucem veritatis tenebrofa nubes
erroris involvàt, fed ignis potiiis fine fumo.
Declarationem multiplicis hujus diftindbionis melius
aliter dare non polliimus , quàm fi fua cuilibet
membro donetur delciiptio vel lpecialis notifica-
tio. Dicimus igitur quod poteftas Ordinis prima
vel eft naturaliter indita, quoad caufam efficien- ç modo confiderata , eft poteftas Ecclefiaftica , relpi-
tem > vel eft fecundum Leges naturales aut humanas
regulata, quoad caufam formalem j vel eft ad finem
naturalem immediate 8c principaliter ordinata 5 vel
denique quoad caufam fubjectivam radicatur in ha-
bentibus earn, fecundum dona naturalia , etiam ubi
fupernaturalia non adeffent,' qualia funt Fides, Spes
8c Charitas. Unde poteftas fec.ularis convenit aliis
quam Chriftianis baptizatis. Poteftas autem Eccle-
fiaftica de neceffitate fundatur in dono fupernatura-
l i , ficut eft charadter Baptifmalis , de communi lege
, qui charadter in viatonbus eos de Ecclefia Militante
reddit , facit infuper idoneos 8c capaces Ecclefiaftica;
poteftatis. Fatemur itaque quod Charitas
feu gratia gratum faciens valde decens eft in lu-
fcepturis , vel jam habentibus Ecclefiafticam pote-
ftatem: non tarnen exigitur pro dando titulum, quaciens
principaliter 8c effentialiter confecrationem
Corporis Chrifti v e r i, qua fcilicet poteft , habens
earn, confecrare Corpus 8c Sanguinem Chrifti, vii-
tute verborum faci*amentalium. Ponitur hie pote*
Has Ecclefiaftica pro genere ; quse poteftas quid 8c
qualis fit immediate praxliximus , cujus delcriptio-
nem , hie 8c in omnibus conlequenter dicendis^ abf- ■
que alia repetitione fupponimus , dum utemur hoc
termiho pro genere, P o te fta s E c c le f ta f t ic a . Addi-
tur haec claufula, refpiciens principaliter, 8cc. tan-
quam pro differentia fpecifica, diftinguente earn a
qualibet alia Ecclefiaftica poteftate. Hasc poteftas,
delege communi, inabdicabilis eft , inauferibilis , 8c
illimitabilis in lua effentia j quoniam quifquis eft Sa-
cerdos rite confea-atus, fi tentet cum intentione 8c
cum forma 8c materia debitis confecrare, confecrat
fi fine ea nequeat in aliquo fundari vel fubfiftere po- pjutique , etiam fi excommunicatus , fi hæreticus , ft
teftas hujufmodi : hic enim fuit error vêtus Wal-
denfium 8c pauperum de Lugduno, qui per W ic le ff 8c
fequaces fuos renovari quæfitus eft -, fed juitèdamna-
tus. Cur ita ? N e hierarchicus Ordo poteftatis Ecclefiafticæ
maneat inftabilis, vagus 8c incertus j ciim
nemo fciat an amore vel odio dignus fit , 8c minus
hoc de gratia prædeftinationis conftet, quam ponunt
radicem neceffariam pro titulo vel jure cujuflibet poteftatis.
quomodocumque degradatus extiterit: peccaret ni-
hilominus in hoc cafu, nee ad utilitatem jfuai ti , fed
damnationem hoc ageret. Juxtaquod utiliter diftin-
gui folet , quod aliqua funt, de neceffitate executio-
nis hujufmodi poteftatis dupliciter. Una eft , ne~
ceffitas folius Prascepti, cujus tranfgreffio grave pec-1
catum eft, ficut quod excommunicatus non conle-
cret *, veruntamen , hcec tianlgreffio non impedit
confecrationis effedtum principaiem, qui eft Transfub.
zzQ De Poteftate Eccleftaftica & de origine furls Ö c. 230
" " 1 "------ rr‘--~ — 1 extenditur adHierarcharum fubftantiatio : altera eft neceffitas Confecrationis vel fpecialem inftitutionem,
Sacramenti, confiftens in hoc , quod Mini ft er fit rite
ordinatus, habens intentionem confecrandij cum
forma 8c materia debitis ; quod fi alterum defuerit,
nihil efficitur 8c peccatur. Hanc poteftatem tradunt
Dodtores coficorditer , parem elle in omnibus qui
confecrati Hint Sacerdotes j quæ poteftas collata fuifde
inftituto communi. Addamus quod etfi primus Hic-
rarcha Summus Pontifex, Vel alii confequenter fuo modo,
poffint pro ratiotiabili caufa vel iieceffitate, dare
fuis iiiferioribus ad jutores ad exercendum hierarch icos
adtus,quifuntpurgare, illuminare 8c perficere plebes
t u i u t u t i u S . ---- ---------A .. .— 7fib'—i fuVb--d--i-t--a--s- ---(--f-i-c--u---t inv-e--n--i-t--u--r de. Pcfte—nitent ia r ii s—8-c Pr»»ife
creditur in cæna , dum dixit Chriftus Apoftolis, ^ vilegiatis) hoc tarnen fine manifeftaratione velnecef
Hoc facite in me am commemorationem , Luc.xxn. ip.
ubi Dodtores communiter fentiunt, quod Judas illic
fiiit Sacerdos cortftitutus, ficut prius eledtus in Apo-
ftolatum , poteftatem prredicandi 8c faciendi miracu-
la fufeeperat. Et hinc fumitur argumentum , quod
poteftas Ecclefiaftica, non neceflarib fundatur in Fide,
vel gratia i fed incharadtere Baptifmali, quem, de
lege communi, neceffario prsefupponic.
Conßderatio Tertia>
PO t e s t a s Ecclefiaftica Ordinis alio modo con-
fiderata , prout relpicit miniftrationem Corporis
Chrifti fidelibus, 8c miniftrationem Sacramentorum
Ordinis 8c Confirmationis > confecrationem infuper
Virginum , Abbatum , 8c Ecclefiarum , 8c inftitutionem
Miniftrorum E c c le fia , non eft sequaliter in
litate facere non debet j vel cum eomndem dejedtione,
irreverentia 8c vilipenfione apud illos, quibus honori
debent elfe, 8c à quibus debitam fuftentationcm reci-
pere, pro fuo ftatu 8c minifterio : hoc indignum pro-
fedto eft, injuftum8c iniquum. Quis enimTutorem
dederit adultoprudenti,8cpotciiti, 1c nolente? NeC
tandem claud icare debet obligatio mutua Epifcopo-
rum, vel Curatorum ad plebes fuas : claudicat autem,
dum plebes eximuntur, cc liberantur ( fi ifta libertas
non iniquitas eft ) dum eligere fibi polfunt hiérarchisantes
eos in Foro confcientiæ, vel in Prædicatione,
aut Sacramentorum aliorum minillratione. Prælati
vèro majores vel minores, remanent hac obligatione
conftridbi, ut non liceat eis plebibus fuis negare quid-
quid in prædidtis quæfiverintj tanquam nedum Deo,
fed eis rationem reddituri fint, etiam fi peftilentiali, fi
epidimiali, fi quavis alia abominabili contagione mor-
bi laboraverint. Prætereà, fi tales vice paftorum daquolibet
Sacérdote. Cujus ratio eft 5 quoniam fim- “ t i , luporum accipiant officium, fi leducant fubditos.
plex Sacerdos, juxta communem Dodtorum fenten-
tiam, non poteft Ordines Conferre, neque Sacramen-
tum Confirmationis dare , neque confecrare Virgi-
nes, 8cc. etiam de fadto, fic quod fi tale aliquid ten- .
tet agere} nihil tamen efficit : quia neque confirmât
neque ordinat -, Epifcopus autem, fi yolentem confirma
« , fi volentem prætereà ad Ordines promove-
ri, qui fit eorum fufeeptibilis ( quod dicitur propter fe-
xum muliebrem ) tentaverit vel confirmare, vel ordi-
nare 5 ordinat utiqué vel confirmât de fàdta, licet excommunicatus
, licet irregularis, licet degradatus extiterit.
E t in hoc par eft in omnibus Epilcopis, ab
infimo ufque ad fupremum, qui Papa dicitur, poteftas
Ordinis j non autem in Sacerdotibus minoribus eft
hæc poteftas, utdidtum eft,faltem in tali plenitudine
feu perfedtione , quod hoc poffit : licet concedatur
cum majori parte Dodtorum, quod fupra Sacerdotium q
fimplex, nulla eft altera poteftas Ordinis , neque in '“'
Epilcopis, neque in Papa j fed aliter eft in Epilcopis
8c Papa, aliter in fimplicibus Presbyteris j ficut
exemplificant, quod eadem eft humanitas in homine,
dum eft puer, 8c eadem dum fàdtus eft vir -, vir nihilo-
minùs generate poteft fibi fimile , puer nequaquam.
Cum igitur fiierit inter Apoftolos 8c Difcipulos. talis
diftindtio, ficut inter Epifcopos 8c fimplices Curatos
Sacerdotes, cut notâtIudorus 8cMagifterin iv.Dift.
24. cap. 7.(allegans eum , perfpicua eft veritas hujus
conliderationis. Si vero lbqueremurde poteftate Juris
, juxta quod dici folet. I l lu d p o jfum u s q u o d d e fu r e
p o j jum u s , certior adhuc eft ifta confideratio ; quia nul-
lus Sacerdos rite miniftrataliquodSacramentum, fe-
clufo neceffitatis cafu, nifi Jurifdidtionem habeat lii-
per ilium cui miniftrat. Sed fuper hac re dabitur confideratio
fequens : fatis fit interim aperuilfe qualiter
fit vel non fit æqualis poteftas Ordinis in omnibus
lacerent 8c devorent, nulla relinquitur eis obviandi
vel promovendi poteftas : nifi forte dicatur quod hi,
Superiores habent pro Judicibus j fed aperta eft re-
Iponfio Prælatorum dequibufdam, I n im i c i n o ft r i fu n t
fu d i c e s . Deut. 32.. 31.
Attendat lédtor circa confiderationem iftamde Epi-
fcopatu, 1Î fit Ordo v el Sacerdotium j quod apud
TheologosSc Juriftas, eft concordia in re bene con-
cipiendo j fed explicatio diverfa eft : quia Juriftæ vo-
cant Epifeopatum effe Ordinem, quoniam poteft ultra
Sacerdotium. Theologi verb concedunt fecundum*
fcilicet, quod Epifcopatus eft poteftas hierarchica fupra
Sacerdotium -, fed quia nihil addit poteftatis fupra
Corpus Chri fti verum, proptereà non dicunt quod fit
novus O rdo, fed bene nova poteftas, 8c hoc redit in
idem. Attendatur rursùs quod de Confirmatione di-
cit San&us Thomas, earn committi poffe à Papa, fim-
plici Sacerdoti, propter bead Gregorii quoddam dictum
; pluribus tamen hoc non placet j 8c dicunt, illos
dejquibus loquitur Gregorius, non fuilfe confir-
matos , tolerati autem funt fic manere 5 quia confirmatio
non eft neceffitatis Sacramentum. Denique, da-
tur ratio per Doébores , cur mulier non fit lufeepti-
bilis cujufeunque Ordinis -, quoniam fubjectionis fexus
éft, non hierarchicæ dominationis.
Confideratio Quarta.
p O t é s t a s Ecclefiaftica Jurifdiétiônis in Foro éx-
x teriori, eft poteftas Ecclefiaftica coërcitiva, quæ
valet exerceri in alterum, etiam invitum, addirigen-
dum fubditos in finem beatitudinis æternæ, velut in
finem proximum, 8c principaliter intentum. Addi-
taeft, fatemur, hæc ultima claufula deferiptionis, ad
Presbyteris j quia quoad confecrationem Corporis p) expreffionem magis, quam neceffitatem j quöniam hæc
Chrifti ve r i, eandem habent Sacerdotes omnes poteftatem.
Quantum verb ad Sacramentorum miniftrationem
, ddpar eft in Epilcopis 8c fimplicibus Presbyteris
poteftas, feu facultas, tàm de Jure quàm de Fa-
£bo. Similiter in Miniftrorum Ecclefiaftlcorum infti-
tutione , quæ eft poteftas competens primis Hierar-
chis, de primo Ordine 8c fecundoj non autem infe-
rioribus, quemadmodùm funt Curati * qui licet pur-
gare, illuminare, 8t perficere polfint plebem fiiam,
prout inferior Angelorum Hierarchia purgat, illuminât,
8c perficit lùbcoeleftem, vel humanam Hierar-
chiam : nihilominüs , hæc poteftas Curatorum non
T om . U . P a r s I I .
includitur in hoc nomine polito pro genere, poteftas
Ecclefiaftica , ficut in deferiptione lua notatum eft.
Attendatur autem , quod Jurifdi£tio dicitur nomine
-generali, quafi Juris ditio, id eft poteftas dicendi Jus:
vel eft Jurifdi&io, quafi Juris di£tatio, ideft, pfomul-
gatio, vel notificatio, feu pronunciatio. Proprle verb
dicitur Jurifdictib* facultas feu poteftas propinqua dicendi,
vel fententiandi Jus in alterum , etiam invitum.
E t haec duplex eft, temporalis 8c fpiritualis. Temporalis
exercetur fecundum Leges Civiles, ad finem
quietae converfationis humana;,pro hac vita: fpiritualis
autem,exercetur fecundum Leges Canonicas,ad finem
P 2 ■ prin