U — nos quæ prærequifivimus & pèr juramenti valetudinem
let argumentum de Petro eligente Clementenr
I! quia fuit ex fpeciali révélations. f .° Qiiiii aflèrit.
„ poffe Sedem Apoftolicam vacare praaerquami per
mortem naturalem vel civilem Summi Pontificis,
, aut per renuntiationem lib cram & abiolutam &
r.ullo modo concfitioriatam, & hoc eft hæretieiun.
obligavimus quod ifte ceder'et, imô ufque ad
Cardinales. Propter hoc detinetur : qualiter ergo pote-
rit eflè ceflio valida? E t noteturhic quomodo ex cau-
fa neceffitatis poteft fieri certa paffio de eligendo
aliquem ex duobus vel tribus ficut diciintur lacéré
2 7 o î  ^ ^ « ^ W p o 0cnteligere-m, <P*“ lo9 ,e Cardinales quod de Collegio eligent & c.
° - ^ . * rv __if — « AH fpvrnm vidrrnr onma ” trufunij vel unum Papam quad Tub conditione, facie Quod incluait erroquod
eft haereticum quia loll Succefiores Apofto-
lorum poflimt eligere Papam, 6c illi foli, funt Sacri
Collegii Cardinales nec portent alii ordinari ficut
5, nec poflunt alii Apoftolis fuccedere, lmo nec
5, verifimiliter etiam poteft dare Arbitris hanc po-
„ teftatem Tub forma prxdicta; practice:, licet Cardi-
5, nales portent in aliquos de fuis compromittere.,, Ex
his inferuntur decern conclufiones qua; videntur fequi
cx pnemiflis 6c nihil aliud addunt in fcntentia. Dcin-
de ponuntur fex machinationes ejus ad oftendendum
quod fuit pertinax „ i.°Quia inhibuit neCaidinales
I fe fubftraherent Schedule data; per Dominos Du-
„ ces quae erat fub forma juraraenti, imo quia fe-
,, querentur eum in via di£taha;retica. i.° Quia fin-
„ gebat fibi fieri modos violentos 6c proteftatus in
„ Bulla quod nihil teneret inpofterum de conceÂd
fextum videtur prima quod includit erro-
rem manifeftum 6c eft contra hiftorias, lcilicet quod
foli Cardinales fint Succefiores Apoftolorum 6c quod
ad illos Solos 6c nullos alios poflit dari jus eligendi
Papam etiam per totam Ecclefiam* nam quæritur quid
erit de Epifcopis 6c Primatibus, horum igitur erant
fucceflores ■» Jura funt pro iis. Item tempus fuit quo
non erant Cardinales. Item tempus fuit quando to-
tus Clerus immo totus ccetus fidelium eligebat Papam.
Item Carolo Magno fuit datum aliquando illud Jus,
qui poft illud refignavit. Et fi dicatur quod habuit
a Cardinalibus, minim eft quod Cardinales potuerunt
facere 6c tota Ecclefia non poflet > 6c retorqueretur
argumentum in facientem : quia ficut Papa non po-
telt committere non Epifcopo quod faceret Epifco-
pus, ita non poflet facere quod Epifcopus hoc officium
committeret non Epifcopo. Igitur nec Car-
^ " Q ^ ^ r i t a r - jw o p t e r ifbCardmales B ^ « B P iq ^ n p o n
„ odio eapitali 4.° Quia invitaVit homines per be-
.„ neficia f.° Voluit poftmodùm ftare in via compro-
miffi poll receffum Dominorum ciim eertis cir-
„ cunftantiis priùs fib eo eonceffis. 6? Quia poll re-
3, ditum Ambaxiatorum de Roma dixerit Cardinali-
„ bus quod erant ahfoluti à juramentq, ex quo intru-
„ füs nolebatfpontè cedere: „ Primo videtur quod
tota hæc ratio poflit extorquer! contra Uqiverfita-
tem Parifienfém quæ. inter tresvias viam coihpfomif-
.11 pofuit tanquam licitam & prafilicalem. bno di-
ceoat ::i prima Epillolà3 libi iiiilicere li alia via a
tribus caperetur à Clemente. Imo Sc. maxima pars
allegatorum .curreret contra omnem coniproiniliuin,
& quod majus eft, contra generale Concilium; quia
in rebus multis fall! poteft&fallere. 2.° ad puncta lèx
Cardinalibus fecundiim iftam polirioncm. Item.fi
Sede vacante Cardinales onines lièrent Kafretici ut 'pof-
fiblle eft; quia non magis flint confirmati quam alii, &
maxime quoniam Apoftoh tempore Paflionis&c.'aut
fi octi'derentiir dut aliter mbreréntur, "nonhe poflet
adhuc Papa f ia i in Ecclefia ?, Confiai, quod lie &
ranicn non a Cardinalibus ut nothin eft. Quantum ad
-conclufiones iliaS decern refpôndetur uno verbo quod
non fequuntur cx via compromiffi Sc per præinilia.
Ad machinationes quæ funt in radio videtur quod
.feciliter poturit refpondere vel negaiido vel interpre-
tando hicra fua in bonum, quæ interpretantur in mar
lum : nam ficut actus exteriores facile eft dcpravarc,
ita fitcile tolerare Sc juftificare'. „ Ex. medio eolUr
„ gationis quia luafit intrulb ne cederet Sc crimen
Scprimb adprimum: negatureonfequentia,quodquis „ iuu:n deleret .. quod eft luc. re4, icim..i S.„c -iac.li,i imra.ricmn
obligaretur Sc c.quia intrulus defineret eflè intrufus;neç C » erg ° eft W B Antichnfe. vEt pn.
eft hie materia Fidei puræ Sc propriæ, fed materia ,•> uKi penuit facerc^proceirus coutra ipiuna licet rc-
Facli Sc juris humani arbitrii, nec Arbitrifuper alia
materia judicarent quæ eflet propria Fidei aut. fi
facerentnon oporteret obedire. Ad fecundum videtur
quod ficut Papa poteft fimpliciter .cedere ita
de hoc poteft confiliari per Arbitras, an fit expe-
diens hoc fiicere ? Et iis dicentibus quod, lie, iunc
fimpliciter cedet qualiter erit cedendum. Ft mirum
quod non poteft etiam compromittere in certas personas
quàm Cardinalis. f.° Poflunt, utprius dicitur.
Ad tertium : Quidquid fit de poteftate ordinaria,
non videtur tamen hæreticum dicere quod imo; ab
homine poflimt habere talem poteftatem, Scilicet à
.Cardinalibus vel ab Ecclefia ut dicetur,nec eft pericu-r
lum Fidei fi Arbitri judicent pro intrufo quod eligatur
noviter quia definet eflè inftrufus. Item non eft hie
propriè error Fidei fed in facto fbliim. Unde non opor-
tet quod obedientes intrufo errent in Fide j fed errant
bene in hoc quod credunt ele£tionem fuifle va-
lidam, 6c error ille fadi poteft recipere excufationem
fecundiim Doctores, 6c poteft in; omni eventu fub
conditione Confeflio fieri a bonis, mentibus quæ ag-
„ quifitus a Cardinalibus. z.° injuiixit Epifcopo quod
„ ofcularetur pedemintrufi. 3.0 6c4.0quia mifit anno
„ præterito Ambaxiatqres ad eumdem. f.° quia ad
„ Reges Römanorum Angliæ' 6c Hungariæ mifit ne
„ fe lubftraherent ab intrulb 6c ne cultum damnabi-
,, lem obedientiæ Antichrifto intrufo fubftraherent.
i.° - omnia ifta funt in fâéto 6c poflunt de facili ca-
lumniari 6c de fàcili bene interpretari ut dibtum eft.
Ad primum de proceflibus diçerent multi quod hoc
fuit fanétius 6c utilius ex quo proceflus nihil proficie*
bant ad eorrectionem;cum Excommunicatio debeat e f
fe medicinalisj6c dicerent quod hoc de bono opere lapi-
datur. Ad fecundiim de ofculo pedis 8c fimilibus poteft
hoc ad bonum trahi etiam fi concefliim fit fuifle fa-
ctumj quia poteft ofcuîari pes Papæ aut alterius. Ad
aliud quod induxerat Reges 6cc. præfumendum eft
faciliter quod -bene voluiffet quod dimififlent Obe-
dientiam intrufi 6c ad fe venifient 6c ita non fuade-
bat manere in fchifmate,. 6c dicerent aliqui. quod
nimis inculpantur hie Reges alterius Obedientiæ 3 quia
non oporteret dicere quod fint fchifmatici 8c extra
nofeere ifto modo culpam poffunt , etiam ubi cul- D ^ atum n^ ut^s; ,?Ce^ 1ctllo^1 noq Jnduxit
pa non eft. Sic fieri poteft in fchifmate pro majo-.
ri parte hominum 3 imo in eis quæ finit Sacramenta ,
ut in Adoratione Hoftiæ non eft periculum errare in
fabto fæpè utquod fit hie Hoftia confecrata 8c ado^-
retur quam in rei veritate Sacerdos confecravit..
Cur non potius hoc habebit locum in Obedientia
Summi Pontificis ? Ad quaitum per idem. Ad quin-
tum dicitur quod renuntiatio fiéret libéré 6c fimpliciter,
quamvis præcefEflènt aliqua præambula 6c con-
filia. Alioquin potent retorquere articulum coiitra
Reges 6cc. ad aliquid nifi ad illud quod prasfiumebat
fore concedendum ab ipfis per unionem Ecclefia &
non de direóto impediebat eorum fiibtraftipnem. Et
quamvis in rei veritate ifta qua; hie oC alibi allegan-
tur contra eum, eflent vera in fafto, tarnen non fufi
ficit hoc ad convincendum aliquem de fchifmate 3 fed
requiritur etiam quod hoc fit co.nvincibile manifeftè
6c quod negari non poflit 6c ut vulgb dicitur hie ja-
cet leptts , imo fi teneri quxritur hie 6c non alibi po-
terit depreheiidi.,, Quinto probatur ex fadto fcandali-
„ zatioibilitatis
3 nam incorrigibilitas de dicialiter convinci non poflunt 6c ut detur occafio fa-
pientioribus profundiori maturitate perfcrutandi 6c
folidandi quæ vera funt.
13 „ z&tioms, mcorr _
5, aliquo crimine fcandalofo in Clericis eitpeccatum
,, Idololatris; patet Difiintl. 81. cap .fi quifunt 6c cap.
,, maledicam 6c glofla difiinttione. 90. a 1. Scandah-
,, zavit ex fi&ionibus fiiis quibus fimulavit fe velle
„ viam ceflionis 6c negavit 6c alia qusedam fecit fu-
5, perius prasmifla. Per prsemifla refpondetur 6c quia
funt’ in fa6to , quod non poflimt convinci 8cc. Sep-
timo: probatur exfafto fautorio fchifmatis Fratris V ia- A
,, centii Confefloris fui contra Fratrem Emeryei Tn-
,, quifitorem in Regno Arragonia^ comburi etiim fe-
5, cit proceflus Inquifitorum illius in quibus habehatur
5, quomodo Frater Vincentius pnedicaverat in die
„ Parafceves qualiter Judas voluerat veniam quasre-
3, re a Chrifto dum duceretur ad Crucem 3 fed prop-
35 ter multitudinem non potuit, imo dixit quod oc-
,5 curreret ei greflii mentis 6c ita fecit fe fufpendens,
5, cujus anima ftatim qujcfivit veniam a Chrifto 6c
35 obtinuit. Hoc flat in facto 6c difficile erit pro-
bare fi neget quod fitejufmodi error, imo fi fuiflet
poflet abjurare: nec concluditur quod .fit perlinax,
6c per confequens nec hsereticus, licet forte eflet fuf-
pedtus non daret aliam caufam comburendi procefliis
fadtos. Sed dare veram vel Saltern fingere non erit
difficile ut quod deferviunt......... cum ladtum vel in
Curia fua non debet Inquifitor fe intromittere. Item
Papa ex eertis caufis poteft ex eertis caufis aliquem
qui dixiflet hserefes a peenis debitis abfolvere. Ad ilia
T R A C T A TUS A L IUS
D E E O D E M.
S C H I S M A T E .
Recognitus ad zJfyCS Codd. ViEl. 286. & 1083.
M O N I T U M .
Scrip tus videtur ifte JraTtatus, cum primum in
Ecclefia Gallicana de fiubftraffione Obedientia
facienda a Bene ditto XI I I . attum eft. Amo 1396*
IN inquifitione veritatis tangentis proximum fchif-
ma 6c ftatum ejus, oportet non efle monoculum 3
fic quod tamen uno oculo ad rem ipfam attendan
t s , quod fit dum ilia tantummodo quie pro parte
noftrafaciunt afpicimus, 6c adverfas rationes videre
negligimus. Et quia multi, ut fuppono , offerent
oculis videre volentium, rationes quae faciunt pro fua
quæ concluduntur„i.ö quodproteftationesipfiimnon . opinione in materia quæ nunc ventilatiir, Scilicet de
protegunt, illud negaretur, nifi fit evidens pertinax in B fubtradlione Obedientiæ à Domino noftro in töto
oppolitura. Nam per tales proteftationes deftèndunt
fe communiter Theologi apertinacia. „ z.° Cum dici-
3, tur quod abjuratio fchifmatis 6c acceptatio vice cef-
5, fionis non juvant cum nec reconciliatio in forma
3, Ecclefice quin habere debeat pcenas Juris 6cc. „ V idetur
quod propter hoc non fit deponendus a Papa-
tu quia nunquam perdidit Jus fi non fuerit pertinax 6c
paratus corrigi tempore 6c loco 6c modis debitis, fed
non videtur poflè convinci de pertinacia ex quo offert
fe paratum corrigi per proteftationes 6c petendo
audiri cum Judicibus ? lcilicet Concilio. Unde Papa
Joannes xxii. quamvis acCufatus fuifiet de, hce-
refi quam prcedicaverat, fiepe tamen revocatio fua
qua; fècundüm quod videtur recitare Okam fuit conditionalis
fblüm-, excufavit eum, nec fuit remotus a
Papatu propter ifta. Propter röbur preemifiarum ref-
ponfionurti poflet fieri talis ratio. Via ceflionis non
erat nec eftutilis ad unitatem Ecclefice fiiciendam, filtern
de per accidens: igitur non eft fola via nec fuit
ad uniendum Ecclefiam, imo nec erat neceflariaacvel
in parte 3 decrevi quædam fimiliter in afpedtu ad-
ducere inoppofitum- facientia. Primo : notetur quæ
6c qualis perfbna 6c cujus fama 6c ftatus nunc tracta-
tur,, 6c quibus privileges , qua dignitate 6c fuperio-
ritate dotatus eft. Idcirco Summe cavendum e f t ,
ne quid temerè aut iriconfideratê aut preecipitanter
fiat.- Secundo: notetur quodobtulitSemper 6c publice
in primo Confiftorio , quod videlicet habebat
promptitudinem animi ad mortem pro ovibus fiutinen-
dam, antequam non fiet unio Ecclefice. Tertio: notetur
quod ceflio fua fi nunc fieret:, non eflet conveniens
fed peflima, nifi priùs ab adverfa parte alia
fentiremus 3 6c ita non debet accufari de; perjurio,
fi non cefièrit vel cedat principaliter. Si dicatur
quod nec'hocpetitun fed qùod reddaçfè voluntarium
6c promptum ad ceffionem. Primo : videatur fi jura-
mentum hoc importât quod vocaliter nunc iftud of-
fèrat. Secundo advertatur fi ilia oblatio de promp7
titudine ad mortem, Satis hoc importât, quod etiam
paratus eft cedere antequam non fieret pax. Tertio :
ceptari fub poena fchifmatis , rejebtis omnibus aliisC videatur fi poflit habere colorem fufficientem ad e:
viis 3 quoniam videtur nota ex terminis3 quoniam E cclefia
per Dei gratiam poteft uniri 6c poteft alia via
acceptari quàm ifta quæeftinutilis, faltem de per accidens
ad hanc unionem. Tunc igitur antecedens
prædiblæ confequentiæ fuit ufque nunc dubium, imo
eft modb probabilius quam oppofitum, propter perti-
nacem refutationem îpfius viæ per aliam partem
Obedientiæ,ergo confequens eft incertum, 6c per confequens
non poteft fiimi ex eo certum argumentum
contra refutantem illam viam quod fit fchifmaticus,
imo forte diceret refutans quod offerentes earn modis
quibus obtulerunt reddiderunt hanc viam inutilem,
nifi Deus aliter prpvidcrit : nam alia pars plus in pro-
pofito fuo firmata eft quàm priùs, 6C'refpiciens nos ita
dixit in corde flio quoa Omne Regmm in feipfum divifi
Cufationem fuam, quod vocaliter pro nunc non offert
ceffionem, antequam fc'iatur voluntas eorum de adverfa
parte 3 quia æftimat forfan 6c non fine appa-
rentia, quod adverfiirii magis fortificarentur vel indu-
rarentur: 6c dicerent interprétantes iftam oblationem
in malum, quod diffidit de jure fuo, 6c hoc non fine colore.
Quarto : principaliter notetur, quod per Bullam
in refponfione tertia offert fimpliciter 6c abfolutè, quod
vult tenere juramentum in forma. ■ Quomodo igitur
potent argui de perjurio ? Si dicatur quod intelligit
aliter juramentum quod Cardinales 6c alii, non obftat,
quia nondum vidimus, nec venimus ad hoc quod cef-
fio debéat compleri, quoufque viderimus de refpon-
fionibus aliorum alterius Obedientiæ. Et fi tunc
Papa velit fubterfugere 6c gloffare, 6c ita pacem
defoUbitur-jLjic. ix. 17. 8c ad eosfinaliter regredi com- per hoc impediré, locum habebit iiiterpretatio, 6c
pellemur. N on dicuntur ifta ad excufationem Benedic-^ intpmi-prat-irmi«! fî maid ca,.;..
ti, quern pro certo apparens eft captiofe 6c per malum
Confilium egifle,aut bono confilio nequaquam Satis cre-
didifie 3 fed dicuntur ifta non ad juftincandum Dominum
Benedidtum, fed ad videndumquid fiiis oppo-
nentibus refpondere' poflet ne de pertinacia convinci
poflet a quibufdafn : nam in hac materia idem eft
de iis qu£c non funt 8c quse non apparent 8c qu^ jufuæ
interpretationis fi mala fit, impugnatio. Qiiin-
to: notetur, quod per Nuncium Apoftolicum qui
rioviffime venit, fecit multa offerre Domino Regi
6c aliis fiiper declaratione voluntatis fuæ, 6c difficile
eflet judicare eum 3 nifi talia feitentur, quæ
tamen non eft necëflè revelare Univerfati vel omnibus:
præfertim ubi negotia non tracfantnr ita
Secrete quid faciliter feiri poffint. Sexto: notetur
quod