yoannis Gerfönii 4 ï 6 dio dcrelirtqucrC. Prætereà conlulebat, ut nee per jocum
nee aliter, pueri.autpuellæ ofeularentur, aut nu- à j c . . . •. A
da manu traâarcntur, nee diii figcrentuf oculi in co- pYlCtYl ktSJMS T Y d c lu tU S îH A A S .
jum decore; 6c loquendo cum cis dicerentur tantum f^ ië lo r in o 7 7 4 . fo l. %4 . 1)°. hrtC het-
verba lalubria, cafta, fobria, 6c modefta, nee reci- / . SI J I •
perentur lölitariè, nifi forlàn in (apro loco, in vifu om- beïltUY YlOft WlAgni fflOWlCYltl.
nium j 6c breviter bïc ab omni fpccic mala fingularitcr
abftincndum. Suntenimquafiparvæftipulæ, perquas . P ^ ° Poenitentiâ lèptem-Plalmi Pcenitentialesdeii-
ïionnunquam diabolus grandem fufeitat inflammatio- ^ tur-
nem, quam vis ab initio quandoque non appareat. Cc-
terum fibi placcbat plurimùm confuctudo patrio illius
ubipueri cubant foli. Abhorrebat inluper, qubd juvé-
ncsdoli capaces, pueri, aut puellæ, autjuvenes cum
fenioribus quantumcumque propinquisin genere, eö-
dem leélo uterentur, aut quód fe inde per ludumvel
alias in nudo pertra&arent > cognolèebat enim quæ ex
talibus horrenda facinora prodierant.
Tandem monebat confeflbs fibi fuperhacfceda(de
iiecelfitate tarnen ad remediandum traélanda) materia
de aliquibus. Primo : quod fi aliqucrii lociorum luorum
cognofcerentnuncvelin pofterumtali vitio infebtum,
reprehenderent eum fecretè, ut defifteret 6c confitere-;
tur, oftëndendo peccati turpitudinem 6c deteftationem
ex di&is Confeflbrum vel aliis, 6c ex Legibus publicis,
quæ poenam ignis infligunt, 6c ex horrenda fiilminatio-
nequinque civitatum 6c fimilibus. Secundo : ut fobric
viverent, abftinendo à fpeciebus, 6c vino forti 6c mul-
Contra mileriam : Exaudi Deus Orationemmeam+lbcà.
P f liv. lxiii. A d te Domine levavi animam ftac. Pfxxiv.
Deus in mmine tuo ftilvum mefac. P f l III. In te Domine
fteravi. P f xxx. LXX. Inclina Domine attrem tuam, ÔCc.
Pf. LXXXV.
Contra tribulàtionem : Ufquequo Domine oblivifceris.
Pfixii. Deus auribus noflris. PfxL iit.' Miferere m'ei
Deusquoniam conculcavit me homo. P f LV.
Contra infamiam : A d Dominum cum tribularer cla-
mavi. P f exix. A d te Domine levavi oculos meos.
P f CXXII.
Contra laplum linguæ : JÔixi eufiodiam vias meas.
P f xxxviil. Exaudi Deus Orationem meam cttmdepre-
cor. P f lxiii.
Contra trjftitiam : Dèus Deus meus refptce in me,
P f Xxi. Salvum me fac Deus , quoniam intraverunt a-
c]ua omnes. P f lxviii. J-udica me Deus & difeerne cau-
fam meam. P f xlii.
to , 6c aliis inflammativis ad Vencrem, 6cfuper omnia B Cum homo incipit illuminari : Dominas illuminatie
caverent à focietatibus perverfis, ubi colloquia prava 6c
geftus impudici corrumpunt bonos mores* nec ftarent in
le&o abfque dormitione. Item dicebat pro fiimmo re-
medio occurrendum eflè principio tentationis, fecun-
diun omnium Sanèlorum dobtrinam quotidiè expertam,
6c per fimilitudinem de inflammatione materi^li. Ad hoc
agendum dicebat expedite certas Orationes qualdam
parvas, quafdam magnas memoriter habere, quæ ftatim
dicerentur percutiendo peblus, vel læfionem etiam corporalen!
alicubi inferendo, vel aqua frigida fe fpargendo,
P f XXVI.
Pro contemplatione 8c ^kfiderio Dei. Quemadmo-
dum deßderat cervus ad fontes aejuarum. Pf. x l i . Deus
Deus meus ! ‘P f lxii. Quam diletta tabernacüla tua!
P f lxxxiii. Super flumina Babylonis. P f CXXXVI.
Poll tranfitum tribulationis 6c prodaude Dei. Ex-
pettans expeäavi Dominum. P f xxxix. Benedicam Dominum.
P f XXXIII. Benedic animamea Domino. P f e i l ,
cm. Exaltabo te Domine. Pfixxix. Confitemini Domi-
ho. P f civ. CV. Exaltabo te Deus meus Rex. P f cxliv.
Lauda anima mea Dominum. Pf. CXLV. Laudate Dominum
vel furgendo a lebto, 6c fimilia. Solebat inducere exem-
pla fanblorum , ut Benedibli, Antonii, Bernardi,
îànbti Thomæ, 6caHorumPatrum, quæ commemo-
rare longum eft. Ilia tamen in promptu feire, magnam
habet utilitatem. Inter alia fibi placebat multùm id
quod agebat quidam juvenis in primo tentationis occurfu
: quafi enim viderët facialiter diabolum, lpuebat in -, tes. P f lxxviii.
, quoniam bonus eft Pfalmus. P f CXLVI. Laudate
Dominum de Ccelis. P f cxlviii. Benedicite omnia
opera Domini Domino. Dan.iu. f j .
Ad omnia : Beati immaculati in via. P f CXVIII.
Contra tribulationem Ecclefite : Deus veneruntgenterram,
dicendo: |P f y pfy mifer , damnate'dæmon,^
Contra tentationem circa Dei providentiam : Quam.
bonus eli Deus ! P f lxxii.
Prætereà iftæ circumftantiæ quæ habéntur per
hune verfum, inquirendæ lunt in Confdfione à Con-
felîbre : ' '
quod ego tibi confentiam, qubd fic offendam Deum
meum 6c Patrem meum, 6c de Templo fuo faciam fter-
quiliniumfoediflîmümabfit, abfit, abihinc in malam
horam, 6c fimilia. Qifandoque prætereà ad animam
fuam, quandoque ad corpus, quandoque ad Angelum,
nuncad Deum, nunc ad aliquem Sanélorum collocu-
tionem 6c querelam rei tali congruam medicantem pro-
ferebat, aut animo revolvebat. Orationes 6c Com-
mendatæ ad hoc cum magna Fide, 6c conatu, 6c humili-
tate, 6c profunda recognitione propriæ fragilitatis, finit
hædicendæ, aut fimiles. Cor mundum créa in me Deus.
P f L . I l .UreignefanüiSpiritus. SanElaVirgovirginum:
or apro me. Ad Sancbos alios 8c Sanclas. Exurgat Deus [&
dijftpentur inimici ejus , Pf.LXVll. Salvum me fac Deus,
ejuoniam intraverunt aejua uftjue ad animam meam,
P f lxviii. Denique locum præcipuum in peccato hoc
habet antidotum illud, quod in aha Ichedula explicatum
eft, de imponcndofcihcetfaltem ad gravem poenam in
cafu recidivationis, ibidem videatur, vel aliter exoretur D
ilie, a quo lblo homo habet ut fit continens, qui 6c
donum hoc negare nefeit fideliter orantibus : quod tarn
contumeliofum naturæ humanæ, pro nobis ab eodem
aflumptæ, facinus dignetur radicitus extii'pare , qui eft
benediëkus in fecula feculorum. Amen.
Qfdsy ejuid, ubi) quibus auxiliis, cur^ quomodo,
quand o.
Per quis, intelhgitur an fit juvenis vellènex; Clericus
vel laïcus > Iblutus, vel ligatus. Per quid in-
telligitur an fit res facra, vel non. Pér ubi) an fit in
loco lacro , vel publico , vel privato. Per quibus
auxiliis, an cum pugno, gladio vel baculo. Per cur,
qua ratione vel intentione , an ratione vindiëlæ vel
rapiendi. Per quomodo , an pereuftit fortiter vel re-
milsè. Per quando an in Quadragefima, vel in alio
tempore lacro, vel alias.
Ars modus at que mora9 tempus , numerus, modus ,
Tempus, loc a , modus , numerus, mor a , fcientia ,
at as.
Vel alio modo:
Aggravât or do, locus , pec cat a, fcientia, tempus,
tÆtas, conditio, numerus, mora , copia, cauja ,
Et modus in culpa locus altus, lutta puftlla
JO AN -
477 Tie remediis contra Recidimm peccati. 418
J O A N N I S GERSONI I
DoSioris dr Cmcelldrii P»rificnfis
T R A C T A T U S
R
D E
E M E D I I
C O N T R A
R E C I D I V U M
P E C C A T I :
Sccundiitn cxcrcitium & dodrinam ejufdem
DoÄoris.
A d eumdem JUS. Cod.. Vitt.
étorum , priulquam opus illud nefarium perpetraret.
Sic enim forlàn milerebitur Deus, 6c orando fic vel hu-
miliando le, facipt in tentatione Dominus proventum
6c mitigabit maris fludus fufeitatos.
Compertum eft remedia hæc cum adjutorio divinæ
gratiæ elle efficaciflima, tàm in Foro conlcientiæ quàm
extra, fi velit homo bona fide, 6c non illuforiècon-
k verti à viafua mala, 6clalvari. Sic etenim fieri vide-
mus in Foro exteriori publico, ut pcenæ ceitæ taxen-
tur ad rebelles compefcendum. Sic Domine, lie/«
camo & freno maxillas e or urn con ft ringe, qui non approxi-
mant ad te, Pf. xxx. p. 6c compelle intrare, Luc. xiv. 2.4.
i i vocare parum eft. Sic quemadmodum Nafo ait :
V t corpus redimat, ferrum patieris & ignem :
ZJt vale as animo, multa ferenda, tuo.
Caufiim verb utilitàtis poenitcntiæ talis reddebat à
priori idem Magifter : Quoniam, inqiiit, fecundùth
Ariftotelem 6c experientiam : Incontinensante palfio-
nem feu tentationem benè délibérât 6c eligit 5 fed adve-
nientc 8c urgente tentatione, vincitur, labitur, 6c
*- fuèciimbit. Turbatur quippe jiidicium rationis 6c ob-
nubilatur propter tra&um, motumque fenfitivi appe- .
titus, ita ut non poflet habere cogitationem de Deo,
6c honeftatem perfedam 6c integram 6c folidam, quem-
H A b e t hoc proprium ars quælibet, ut feci- admodùm fi quis fomnolentiâ quadam fero prematur.
liori compendio ad fincm ducat optatum. Eft prætereà fiüuberrimum , ut per aliquid terribile
Admirari prætereà nemo debet, fi in ani- præfensaut quafipræfensipfetcrreatur, 6c quafi fopi- '
marum regimine, quod eft ars artium, expeiti in e a " tus fufeitetur , vivificeturque ad non confentiendum
fàciliora quædam feiunt 6c dant remedia contra mor- tentationi. Neque enim aliquis eft tamacri tentatione
bos vitiorum, præferthn in Foro confcientiæ. Ubi pulfatus in carne vel aliter , quin ex toto, vel magna
maxime locum habet ilia Chriftiformidabilis Sentcntia: parte defilieret ab implctione tentationis fuæ, fi pro
Si cacus coeco ducatum prabeat, ambo infoveam caçlunt. certo crederet quod in corpore vel in membris vel bonis
Matth, xv. 14. Placuitidcircolcriptis mandate brevem grave damnum ftatim diet iricurfurus. Vigilaret fife
habendi formam, quam quidam Magifter in Theolo- quidem tunc ratio intra lè, 6c forti voce clamaret : quid
gia, Parifienfis, Fide, moribus 6c dodrinâ probatus ob- cogitas ? Quid tibi vis ? Quorlùm tendis ? Nunquid vis
lèrvabat, 6c obfervare confulebat, præcipuè contra re- pro quadam levi tentatione aut deledatione Ibrdida
cidivum in peccato velpeccatis ad quæ confeftùslènimis quæ fubitö in poenam 6c faftidium converlàcrit, hoc
lèntit ihclinatum. De præteritis itaque dabat fatis to- vel illud fubire detrimentüm ? Nön tibi fic expedit.
lerabilem poenitentiam , attentis moribus 6c ætate Inter hæc aut fimilia verba refilire incipiet à cogi-
confitentis , 6c non nifi de conlènfu fuo , ut eft fine tàtione maligna , 6c avertet paulatim oculos rationis
Camilla unok die in hebdomada per Annum vel très ab- ab ea. Fiet quoque illud cum adjutorio rationis, 6c
ftinere, aut uti cilicio , 6cfimüia. Item qubd prima cum Confelfione peccatorum vel aliis congruis revice
Confclfionis alicujus peccati inveterati, feu detefta- mediis , ut ceflet illud milèrabile tentationis incen-
bilis ob recordationem fadæ gratiæ , qubd vitium il- dium , quia 6c cclîàbit cogitatuum Ibrdidorum fuf-
luddetedumeratopertum 8c lânatum, injungebat ut flatio.
toto tempore vitæ lùæ confeflùs diceret bis qualibet ç Deinceps relpondebat idem Magifter ad duas obje-
die : Pater nofter , 6c Ave Aiaria , lèmel in mane, dionës fieri poflibiles, quoniam timor ille lervilis vide-
6c lèmel in lèro , aut Miferere mei Deus, vel fimile tür evacuare meritum refiftendi peccato. Eft illic
aliquod. Et in iftis fi cadebatoblivioautimpedimen- prætereà tranfgrelfiohis periculum. De primo dice-
tum legitimum , benè volcbat ut aUo die polîèt fieri bat, qubd ex quo poena ilia ultro impolita erat, 6c
fimile vel æquivalens. Sed ad providendum futuro propter Deum, ex ilia radice primariâbonâgermina-
calui 6c recidivo in morbum peccati, qui Temper eft bat pullulabatque meritum : quamvis enim non ita
deterior, majorem operam dabat , 6c ftudiofiùs invi- fincera atque laudabifis fit hujufmodi refiftentia 6c cefi
gilabat fic agendo, ut fimul etiam de præteritis poeni- fatio à peccato in caluprædibto, quemadmodum eft in
tentiam daret,. in quantum refiftere peccato conlueto, virtuolb , -qui præcisè propter Deum peccata delèrit,
poenalitatis multùm habet ôcmeriti. Injungebat igi- nihilominùsrefiftentia talisbonaeft, & falteminduéli-
tur non perpetuo, jfed ad tempuscertum longius aut va virtutis, ficut de timoré fervih,refpeChitimoriscafti,
brevius lècundùm voluntatem 6c dilpofitionem confi- Dodores determinant : quamquam ibi non fit timor
tentis, qubd idem confitens pro qualibet vice qua inci- tantummodb lèrvilis, led in lùa radice primaria filialis
derèt taie peccatum quod volebatextotolanare, ali- 6c callus. Relùltat infuper meritum exapprobatione
qua de fublèquentibus adimpleret, vel omnia lècun- fequenti, dum gaudebit incontinens tranlàélâ tentatio-
dum très latisfàblionis partes. Primo : qubd in cafuillo nenbnconlènfillè peccato. Demùm qualiter ibi eflêt
teneretur uno die lèquenti, infra très dies in pane 6c timor fimpliciter lervilis, cum polîet confeftiis ab iftâ
aqua jejunarc. Secundo : diceret certum Pfalmorum liberari poena , non implendo poenitentiam, attamen
numerum. Tertio: fi foret fui juris , daret in Eccle-Dimplet, quia Deo 6c Sacerdotilùo vult obediens eflè.
fiam certum:locale, aut aliud benè charum fibi, aut Et hîc fumi poteft grata 6c pulchra confideratio pro
lummam pecuniæ, fecundùm qualitatem divitiarum Ipontèvoventibus, ac Religionen! intrantibus.
fuarum infra très dies. Quarto: infra illud trium die- Ad alteram objeblionem dicebat fimiliterfieri poflè
rum fpatium , teneretur confiteri. Quintb : nonnun- ad improbationem omnium Religionum, omniumque
quam addebatqubd fi quis vehementer tentaretur face- votorum falubrium j fi fic, omnis poenitentiæ lùlce-
re peccatqm taie , 6c omnino deliberaret intra fe fic ptio periculôlà eflèt. Sic 6c Deus 6cSuperiores in fuis
agere, nihilominùs anteà teneretur dicerelubjuramen- Præceptis 6c Legibus culparentur. Evitatur etiam pe-
tolèptemPlàlmosj autfleélere genua pluries ante ima- riculum lùflicienter per hoc , quod non nificonlènlù
ginemCrucifixi, aut bcatæ Virginis, aut alicujus San- habito confelfi , 6c ad tempus, non perpetuo, taies
F f 3 poenim