9 1 - it, um in jugulum vcftmm convcitimus, oMire liqui-
dem oportet Deo mavis cjiumi hominibus. Act. v. ip. non
hoc iniiciabiinini. Opoitebat ergo lit Deo jubenti rece-
ïieve à confovtio vcl hærctici, vel ichiimatici vcl in tuli-
bus vehementer notorièdiffiunati, aut in nocumentum
Eccldi-æ pnelidchti, vofipfos præftiitetis obedientes :
quod quia non fcciltis, fas habemus ex confcquenti A
more veftro conclude«, quod inobedientia hare v d
itra plefti debet poena tali,' immomajori, quàm not
itra, fadta (ut fieri diçitis) ejus Vicario, nam coniein-
nendaeft hæc poteitas, ut altera ftiperiorhonoretur.
Scimus his. auditis, quid agitis, quidobftrepitiyquid
mems facièbus ifomachantes acclamatis ? Nosçertê
nudum tbvemus in hac parte fchiimaticum, nullum
hærcticum , nullum depopulatoreffl Ecclefiæ , aul-
lum de his vehement® & hotdfiè diffamatum. I »
cxcufaris vos Fratres Nos è contiapiopommus,ac.
eufamus, fuademus', purgantes. nôs.lîmiliter per ne-?
gationem eovum quæ nobrs împonitis : eiat idcirco
radix hæc difficulutiS & controverfiæ, ad t]uam e-
vellendam, totis eloqüentiæ illius veftræ Tullianæ nervis
' " ■" • arrogetis. Seitis 8c creditis firmiter quod R e x 8c
, incumberc dcbucr.it charitas veftra' : qua: radix?
Probare videlicet Dominum Bcnediétum non elle'
fohiimaticum, non hamicum, non adverlâti.ein Ko
clefiafticæ unitati, ' adt non de'Kis mérité vehementer
infamatum ; aüt elle talcm, qui non convertit?
Obedientiæ fuæ honorem in inftmmentum deiftrUÇ'
tionis Ecclefiæ. Hoci.'.l quodir.coi'.tentior.c vaiiiri,
quod unicum confit tari conveniebat, non de obedientiæ
præconiis Sc inobeeicnlvæ uippiiciis , immo de
partialibus malediffis membranam occupât«. Et îf-
tud tauten, cur çuraremodb& lionahtea eitius éfiè-
ccrit veftra frateraitas, nondum pcrlpicua ratio inventa
effi; nifi fortè uti voluerimus fiifpicionibus aià-
levolis in vos qualiter abutimini in nos : dicéret'enîm
forfan fufpiciofus aliquis, quàd livida æmulatio ve-
ftra, ob præclariffimam Studii noftri ftmam, aut a-
liundè malé. parta, nunc tandem nääit oppöftunita-
tem , egeftaeft, quafi fi aperiatm-fepulchrum patens,
intùs fpurcidum & olidum. Sufpicabitur alius
non invidiam , non odium , non rancorem ; fed
vel adulationem , vel ambitionem fuæ promo-
tionis avidam, rupiffe hoc vcltrum lilentium ; dunt
fpes arrifit novarum provitionum liabcndarum, fi nova
reftitutio fiéret, præfertim vobis petentibus &
Domini defuo Sanguine generofo, non «idhærent fub-
ftra&ioni pertinacker, hoc elt veftrum verbum : cer-
te neque nos pertinacker adhæremus. Adhæremus
tamen, fient 8c ipfi, donee interim nobis (paratis
corrigi fi erramus) clarius aliquid commodiufque pro
Ecclefia dilucefcat. Aut igitur eos omnes, parino-
bificum crimine, parique ream convolvite, quia fub-
ftraxerunt fe ficut nos (fed non vultis quia non aude-r
tis) aut nos ficut ipfos habetotc excuiatos 3 quoniam
pertinaces efle1 non volumus quod tamen omnino
facere refugitis. Sed dieetis, i ï non eitis. pertinaces,
cur à damnatæ fubftractionis continuatione non eef-
fiitis ? Interrogetis fimiliter cur ab eadem Rex. non
abfcedit: quod fi perurgetis quærentes rationem ,
noitra eft communis reiponfio ■> quoniam nofiram interim
confcicntiam fequimur: nam quantum licet du-
bitare de Domino Bénédicte -, an perdiderit jus in
Papatu, aut quod obedientia ad iplum elt Ecclefiæ
peltifera, tantundem fas elt ab ej us obedientia fece-
dere: neque enim negabitis, quoniam pro culpa hæ-
refis aut lchil'matis Papa fieret interior quolibet Ghri-
ftiano > Jura Hint ad hoc pleniflima > neque pretereà
latet vos, poteltatem Papalem, datam elle in ædifi- ..
cationem Ecclefiæ, non in deltrudionem : quoabu-
fu in deitrudtionem Ecclefiæ notorio exillenteynon-
- B ne exemplo Pauli, refiltere in facie gerenti fe pro
Papa, liceret? Nonne fibi diei poflet, curitafacis?
A-tbanafius Summus olim Pontifex, 8c aliorum non-
nul(i, fuper hoc flint in exemplum. Et ô Deus arbiter
æquilïimc , quo padto îpirantur iftud quidam
hominum, quafi non intelligibilis fit hæc abfurdj-
tas, cum in rebus longe minoribiis id licere fie r i,
magno aflenfu concédèrent! Si enimPalatiumfiium ,
five Civitatem fuam Papa facibus accenfis , pro fua
libidine quærerct concremare ; fi paganos armatos,
fi agrorum depopulatores moliretur apud Chriltian ds
intromittere (etiam.ubi nihil Fidei prædicaretur ad-
verfumj fi virgines ingenuas, aut matronas honora-
biles violare latageret -, quis tam indulgentilïïmus un-
quam aut blandus adulator ad Papam fuit, qui ne-
garet his aufibus obviandum elfe 5 qui Papam ipfum,
fi verba non fuffieerent, diceret non debere faétis
arccri ? Jure naturali conceditur vim vi repellere;
ideôque conceditur perfonæ fingulari fas efle Papam
aut Regem. vel ligare vel carceri altercantibus, 8c ufque ad periculum capitis decerta- ^ ^ manci*p. are-, (■eis inre
pollicentibus : longe vero fint à nobisjnterpreta-. c j^fte perfequentibus hanc perlonam) li hbinon ahuntiones
hujufmodi .malevola; 8c incerta: Fratres cha-
rilfimi. Numquam id agere nos contingat quod in
nos fieri rationabiliter inculpamus: ilta quidem eft
rixatio vel feminea vel canina, feu puerilis, dentibus
8c unguibus injuriamm caufim ducere j ifta pugna
Goliad a eonmmeliofo contemptu certamen inire.
Efto tamen, fuerit in nobis aut noftrüm nonnullis
inter,tionis corruptio j quoniam quis poteft gloriari
fe mundum habere cor, cum non fit homo fuper
terrain juftus quinon peccet? Nihilominus quale fuper
hac corruptela adducitis elficax argumentum, ut
tarn certo, tarn abfoluto , tamque generali vos fe-
riatis judicio 3 quafi vocis illius immemores into-
nantis , nolite judicare & non judicabimini. Luc.
vi. 37. Efto , fint inter nos aliqui ambitiofi adBe-
neficia, aliqui leves ad judicia, aliqui odiofi ad
Dominum Benedidtum, unde tamen conftat fubftra-
dtionem per tales emerfifle? Omittamus nos refpon-
dere, quomodö talia fingere habet veftra diferetio
le pateret propriae mortis , aut impudiese violatio-
nis effugium. Sihoc in damnis corporalibus tam liquidum
eft, quid de fpiritualibus incommodis, Ion-*
ge gravioribus, relinquitur asftimandum ? Jungamus
hanc rationem ad rem quas agitur. Si fubftracti ha-
buerunt probabiles vehementelque conjedturas, aut
certas rationes, ex his quse fadta funt, qubd Dominus
Benedidtus adverfabatur Ecclefiafticse unitati,
nunquid non bono fine , 8c intentione poterat haec
fieri fubftradlio ? Quaeretis quo padfco ? Sic quippe',
ut non aflumeret obedientiam fibi fadtam, in vela-
men aliquod nequitiae aut protelationis fchifmaticae
pravitatis, idque mille mediis 3 aut continuando ho-
nores luos fine procuratione unionis, aut promoven-
do fibi fiiventes in hac libidine dominandi, aut nunc
aperte, nunc occulte, non faventes fibi perlequen-
do. Videtis clare, fi quid videtis, quod nullis hoc
loco utimur fophifimatibus, immb ne fophifmatum
paralogifmi vos decipiant (ficut fefellifle ■ •videntur)
de Re^e noftro 8c veftro^ de Dominis Ducibus con- D nos ipiam ad nudum difficultatem revelamus 3 cum
de proprium fit Sophiftarum fe;celare, 8c pofitiones fiias
vel involvere vel transferre. Nullas praeterea Legum
interpretationes fubdolas aut fidtas adducimus, folis
innitimur Regulis Juris Divini 8c naturalis , quaspro
vobis afliimitis, quafque immutabili veritate fiihfilte-
re , nequaquam ignoratis. Hae fiint Regulae quas Summus
Ecclefia: Praelatus, propter Ecelefiae utilitatem
ftabilivit. Quod Papa, f i apoftatet a Fide, refifiendum
fanguineis fuis, de Baronibus R e g n i, praeterea de
Confilio Regis, de Praelatis 8c toto Clero Franciae,
poftremb de toto Regno Hifpaniae. Exclamabitis
hie immb jam exclamaftis qubd per nos fed odti funt,
excaecati funt, alienati funt: mirum verb fi vos foli
8c abfentes 8c pauci, apertos habetis oculos in eorum
regimine3 fi vobis folis fua illuminatio , fuaque
dii edtio debeantur: attendite ne intolerabilitcr nimis
93 wBm eft in facie \ & f i iton rette ambulet ad veritalem Evan-
gelii: & quod vim vi licet repellere; cjuod T>eo magis eft
Obedicndffm cjuam hominibus 3 quod bonum publicum pra-
ferendum eft bono particulari, quod ad publicum ordina-
tum efi. Iftisinquam innittimur, non ut falsocrimi-
namini talibus, quod facienda funt mala ut bona evetiicint;
r 9+ enim majoris pattis acceptata, nonne confultius elt,
ei vos opem feite, vel nequaquam pertinaciter ad-
verfari 8c ita portum qualemlibet attingere, quam
fub dubia fpe mclioris portus, confundere interim omnia
feditione certiflima ? multa proinde tolerari debent
jam fiidta, quorum incoeptis contradicere dignum e-
rat. Efto , vobis appareant, vel fortè fint faniora
quod perfequendus eft Papa verm, ut’ fchifmaticis ..... ........, - jH fflH
falus detur : nondum ita veftri fimiles fumus, ut ita ^ confilia , nihilominus ^apud Commumtatem ( cujus
defipiamus. Quid ergo multos turpiter plane invol-
vunt fophifmata dum nimis fugiuntur: quia enim vi-
dere nequeunt, quomodo Papa verus aut pro tali habitus,
defiliere poflit efl'e Papa, aut non habend us
eile pro tali, ipfi non capiuntqua ratione fub ft 1 actio
poflit (immb 8c debeat in calu) juftiflima reputari:
hoc elt, inquiunt, inobedientem efle , hoe eft perfe-.
cutorem capitis exiftere 3 cum tamen nulla feeeflip a-
capite dici debeat inobedientia, neque perfecutio,
qili Leg i Divinze fuerit contraria. Eft autem Divi-
n a L e x , jubens recedere ä tabernaculis impiorums
■ jubens fratrem, poftquarrt audire noluerit Ecclefiam,
habendum efle ficut ethnicum 8c publicanum3 jubens
prseterea oculum aut membrum aliquod eruen-
dum efle, He totum corpus fuacolitagionedepraver:
qua: divina juflio > qualiter ad rem qua: trablatur adap-
tari debeat, infinuatum eft 3 feimus tamen quid ad-
huc refpondetis, negatis in hoc negotio caufas tales
eftis pars parva) ambulantem in oppofita fententia,
quid prodeft iradtus vefter peitinax aiiorfum 3 immo
quid aliud operatur , quam contentiones, fcandala,
animofitates , 8c dillurbia, ad rem oranem qute agitur
lalubrius finiendam. Negotium aliquod grande
priulquam certa conclufione firmetur, opus habet
confultatione, in qua fit animus in confulendo liber:
porro acceptata conclufione, tune eft tempus faciendi
, non djiudicandi. Quod fi oppofuerkis Pr^ecep-
tum Domini, ut non peccet aliquis fequendo multi-
titudinem 3 hoc de criminibus , qua: bene fieri ne-
queünt,«intelligi neeefle eft:non enim taliaunquam
licere, faciet quantuflibet numerus peccantium , 8c
ftultorum, quorum infinitus eft numerus. A t verofe-
cus eft in eis qua: fieri bene poflimt, in quibus confcien-
tiam propriam ad aliorum fonnare judicium, quando-
que licitum, quandoque dèbitum eft, qualiter efle dici-
mus in propofito, ubi ea qua: infadbo funt,nonqute
in facto. Hoc Verb"eft quod in diiceptatióne noftra ßFidem immediate refpiciunt, ventilantur. Objicies
verfatur, hoc probare quod negamus aut improbare
quod a:ftimamus: debuerat charitatis veftra: pruden-
tia-, aut non notiflima ingerere, non nos mille convi-
ciis infedtari, non verberare latratibus auras, non
nos priufquam intelligeritis arguere.
Et quoniam idiplum non peroratis, 8c res longio-
ri difputatione eget, quam ut fub Epiftola: brevita-
te poflit coardtari (quia denique jam pluries tam ferip-
tis qua vivis vocibus declaravimus rationabilitatem
noftra: fubftradbationis) hoc tandem didtum fit proref-
ponfione ad Epiftolam veftram fi non potius Epiftola
veftra Libellus difFamatorius appellari meruerit-: nec
latet nos quam multa alia poluiftis , quse fi in rigi-
dum examen intrarent, ilia de errore in Fide, de
crimine in bonis moribus, de inobedientia ladieMa-
jellatis Regia:, 8c aliis pluribus damnanda paterent:
qua: omnia oftendere, ficut 8c principaiem caufam
noftram juftificare paratos nos offerimus, quantum
8c quemadmodum t.u R ex sapientissime jufleris ,
qui hadtenus nos individuos coadjutores tuosaflumefortaffis
, quod non finceris 'animis , non mediis
ufquequaque juridicis, non per perfonas omni vitio
carentes conclufio ftibftradtionis excepta eft : quafi
non ita poflit fingi in omni negotio publico, quafi
prætereà per folos bonos beneplacitum fuum opere-
tur Deus’, operatur 8c per malos, quales etiam inter
vos aliqui funt, nifi confirmatos vos Pharifaicè jac-
tetis præ ceteris hominibus, 8c exceptos ob ilia régula
,7?dixerimus quiapeccatum non habemus,&c. I . Joan.
1.8. Quot Principes infidèles, quottyrannos iniquos
legimus 8c vidimus, à quibus æquiflimas Leges, 8c
Edidta, quis nefeiat emanafi’e? qua in re perlpicuum
efle debet , quod negotii qualitatem magis attende-
re conveniet, fi juito fine, fi pia intentione fieri
pomerit, quàm fiifpicionibus duci, ex agendum hac
vel ilia voluntate. Pretereà Fratres, ceffent contume-
liæ, abeant finiftræ de nobis fufpiciones, quales habere
de vobis nec vultis nec volumus. Crédité Fratres,
nos bene confcii nobis fumus de proceflii hoc ad pa-
cem Ecclefiæ, qui utinam tam profperumfuccefliim
dignatus es3 neque enimdiveriiim à te quidquamC caperet, quàm pie femper optamus3 optare autem
agere fiis putat diferetio noftra. Et fi improbè prö-
Vocati ad ceitamen impar, minore numero Sc viitu-
te fufferre moleftum f i t , potuerant ifta fufficere : fi
non viciffitudinem referre vellemus, reddentes pro
malo bonum, 8c Benedidtionem monitoriam pro ex-
probatione maledica, cum iilo qui gloriandus ait, ma-
ledicimur & benedicimus. i.C o r .lv . IX.
Itaque petimus rationem, Fratres, quo frudhi,
quave utilitate complacuerit fejungi à communi R egis
8c Regni Confilio : periret quippe omnis politicus
ordo, fi ea quæ communi funt aflenfii conclufa,
quilibet pro fuo motu capitis , vel inculpate vel ad
novam cenfuram revocare contenderet. Ubi enim
fuit unquam tam aperta, tam concörsfententia, quæ
non adverfis calumniantium linguis carpi poflet ? Aliis
amore, aliis ignorantia, aliis fola contrariandi pro-
tervia, aut piwku novas res moliendi vexatis 3 fed
neque Conciliis generalibus præftitus eft olim aflènfus
hoc magis*noftrum eft, quam illud exhibere. Tandem
quia res (ut arbitramim) difeuflionem exigit
ampliorem3) non enim propter aliud nos ad ceitamen
provocave debetis ( obfecramus te R ex Serenissi-
me , ficut jam obfecravimus pro Concilio totius O -
bedientia: celebrando , in quo conveniant feniores,
videredeFadtis8cde Jure (quod ex Fachs exoritur)
examinatifiimam veritatem , quam femper ampleeti
paratos nös ofterimus, in nomine ejus qui eft veritatis,
in quo bene valere 8c fobria modeftia fiipere omnes
optamus Fratres noftros in eodem Domino charifiimos. ,
TAlia in alioriim perfonam transfigurata fint (6 So-
rores) pro recuflione eorum,qui nimiaacritate fen-
tentiam propriam defendere, 8c alienam carpere reper-
ti funt. E t quoniam ita tibi placitum eit (6 Soror
Benevolentia 3 hoc enim nutu tuo fignificas) conver-
tatur Oratio noftra ad eos, qui adta omnium,prcefertim
Superiorum, tota fever i täte rccenfent atque dijudicant,
ünanimis talker, ut non ex aliqua parte contra- ---- o- * J ,
difliorcs invenirentur: æqiium eft idcirco, Legibuf- D nullum eis refogium âd correaionem 4 nuUurn locum
que 8c Confuetudine fiincitum, ut ore majoris partis
ftet omne Communitatis judicium. AÜoquin fi
cuilibet affiduè fas effet obniti, nihilo plus ageretur,
quàm fi inter naucleros ejufdem navis, odiofum con-
tinuaretur jurgium) illis velum tendere, iftis laxare,
aliis dextrorfum, aliis finiftrorfum ex adverfo cqna-
r i, implicabilianimofitate tentantibus : deliberatione
ad vëniam vel excufationem relinquentes : cum pro-
fe£tö male nimis eflent res humanæ, fi femel pec-
cantibus clauderetur mifericordiæ finus : quod fi
mifericordia conceditur hominibus , ilia obfecro,
quibus rationabiliori judicio præltabitur, quàm hominibus
occupatis , quàm hominibus ad regimen
Reipublicæ conftkutis ? fiquidem ad eos. ex om