1115 Jacobi Aim dim i \ 16
multas l ’erras acquifivit , 8c Regno Francorum ad- te Romano Imperatore , intrare , nifi tyranni-
junxit. * - ' ce.
Secunda opinio. Utaliquis fit Rex Romanorum Dico quod incoepit-çfle legitimus R e x in Gallia,
8c Imperator, non oportet quod fuccedat Carolo, ut ex confenfu populi, quia b'onfenfit populus in aliquem,
Regi Gallorum 3 fed fufficit quod fuccedat Carolo ut regeret. Contra 3 quamvis populus qui hon habet
Imperatori, imb fuccedunt, 8c funt fucceflbres prin- Regem, per confenfum fuum pofîet libéré aliquem
cipaliter primorum Imperatorum 8c Regum Romo- Regem facere 3 populus tarnen qui habet Regem,
norum , quorum nonnulli fuerunt temporibus Chri- Rege non peccante, non poteft alterum facere R e -
iti & Apoftolorum, ideo non funt fucceflbres Caro - gern : ergo fi contradixerit Imperator , qui habe-
l i , nifi in quantum ipfe fuit fucceffor primorum Im- bat legitimum Principatum in Gallos , nullus con-
peratorum. Patet 3 nam eft magis apparens quod fenfus illorum potuit facere quod ille qui intravit ty-
Cxfar Augùftus fuit Imperator , quàm Carolus rannicè effet verus R e x Galliæ : unde non poteft
Magnus 5 eft enim approbatum ex Sacris Literis populus Galliæ facere Regem novum, abfquedeme-
8c ex verbo Chrifti, quod fuit verus Imperator ipfe rito illius qui nunc eft , Ôt non cedente eo , fed fi
Casfar Auguftus: dicit enim Chriftus 3 Reddite qua
funt Cafiris, C&firi , Matth, xxii. 2,1,. 8c non dicit
reddite quse Casfar dicit efle fua , fed qux de fabto
• funt Cadaris. Ex illo paflii habetur certitudo, quod
Ciefar erat verus Imperator. Similiter, Acluum xx.
Paulus appellavit ad Casfarem 3 ergo teftatur Paulus
quod habebat Poteftatem judicandi ipfum : ergo
in Judtea habebat Ca?far verum Dominium Ju-
rifdibtionis 3 ergo ex Sacris Literis fatis habetur
quod fuit verus Principals. Ergo fi aliquis fit verus
R e x Romanorum 8c Princeps , eft magis illorum
fucceflione qui erant tempore Chrifti, quam Caroli
Magni 3 ergo Imperator, qui nunc eft magis fucceflor
illorum qui fuerunt tempore illo. Unde non eft nonon
haberet Regem, poflet aliquem inftituere. Dicit
Chryfoftomus fuper hoc Matth, x x i.z.Solvite^& ad-
ducttemihi, quod populus qui elegit Regem,non poteft
amplius ilium deftituere, nifi propter peccatum. Si
ergo populus confenferit in novum Regem , altero
contradicente, nihil Juris habuit 3 ergo non potuit
efle Rex per talem confenfum, nec potuit fieri per
donum Papse, qui non poteft alterum, in damnum
alterius conftituere. Ergo fi Principatus fuit apud
Regem Romanorum, Papa non potuit transferre, fine
peccato, aut confenfu. Et ifla opinio dicit quod an-
tequam Carolus Magnus eflet Imperator, nullus fuit
verus Rex Gallorum.
Sed non eft apparentia: quia- Clodovseus fuit Sanbis
certum de Carolo Magno, nifi per quafdamhi- Bbtus, 8c allata Hint illi infignia Gallorum. Ad ratio:
llorias,8c DecretaPontificum: fed eft Articulus Fi-
dei, quod Jlli fuerunt, tempore Chrifti, veri Impera-
tores. Prima opinio dicit , quod nullus eft verus
Rex Romanorum , nifi ut fuccedit Carolo filio Pi-
pini 8c Regi Gallorum. Secunda opinio dicit, quod
liifficit quod fuccedat Carolo Magno, ut Imperatori 3
fed verius fuccedit, ut Augufto, vocantur Impe-
ratores Augufti.
Ultra dicit fecunda opinio, in quo jacet difficul-
tas , quod nunquam fuit aliquis legitimus Rex Francorum
, ante Carolum Magnum, itä quod Pipinus 8c
Childericus non fuerunt veri Reges Francorum 3 ergo
Carolus Magnus non fuit verus Rex Francorum,
nes dico, quod Imperator intravit tyrannice in Gal-
lias, 8c contradicebat populus, 8c quamvis fuerit vi-
blor, nihilominùs tyrannicè occupavit Galliam, 8c
non regulariter. Contra: pofteà populus confenfit*
dico quod non confiât de confenfu populi. Secundo,
dico, quod licèt confenferit populus, llle confia-
fits fuit ex a ft us per met um cadent em in confiant cm viruw.
ergo non dabat Poteftatem,Scc.Nam fi aliquis populus
eflet abfque R e g e , 8c confentiat per metum caden-
tem in conftantem virum , talis in quern confentit
non eft verus R e x , cum talisconfenfus nondet Poteftatem
plenariam : 8c dato quod pofteà confenfiF
fent Galli, non fequitur quod Imperator habuerit fuper
nifi poftquam Imperator fabtus eft. Patet f ic : nam
fi aliquis fuerit legitimus Rex Francorum , ante-
quam Carolus Magnus eflet Imperator 3 vel fuit eo
ipfo quod Pater ejus erat verus Rex Francorum ,
vel fuit cum confenfu populi, v el ex eo quod Papa
illam Poteftatem ei contulit: fed nullum iftorum eftq parentiam.
Gallos Poteftatem , quia talis confenfus fuit per
metum, qui non dat Poteftatem. Dico ergo, quod
credo ita efle, quia Galli non fuerunt longo tempore
fine rebellione s ergo lignum eft quod non con-
fenferunt :]8c fic Argumentum non habet magnam apdicendum
, 8c fupponitur quod Romani aliquando
verum Principatum habuerunt in Regno Francorum.
Hoc fuppöfito, Galli poll illud Jus, rebellave-
runtImperatori, 8c fibi Regem conftituerunt., Hoc
fuppofito, vult probare Doblor quod antequam Carolus
Magnus eflet verus Imperator , non fuit aliquis
verus Rex Francorum. Patet: fi ante 3 vel
fuit per hereditariam fucceflionem, vel per confenfum
populi, id eft, per eleblionem veram , vel in-
terpretativam, vel alio modo : fed nullum iftorum
eft dicendum : igitur. Unde primus Rex Francorum
tyrannice Regnum occupavit, fi erat verus
Principatus Regni Francorum apud Romanos : ficut
nullus poteft modo intrare Regnum Francorum,8c
illud occupare, nifi ex confenlii Regis, vel Gallorum
, nil! intret tyrannice : ergo principium hujus
Refolutio fecundas opinionis, quse eft conformior
prablica? modernse eft, quod Rex Romanorum non
fuccedit Carolo Magno, in quantum erat Rex Francorum,
quia aliquando fuit Carolus Magnus RexFran-
corum, 8c nondum erat Rex Romanorum 3 fed Ion-
go poll tempore effeblus ell R e x Romanorum, 8c
Imperator 3 igitur Rex Romanorum non fuccedit
Carolo, ut R egi Francorum, fed ut Imperatori. U ltra
dicit, quod Rex Romanorum, poftquam a Prin-
cipibus Germania: eft elebtus, antequam coronetur,
habet omnem adminiftrationem in temporalibus ,
quam habet poll coronationem: 8c hanc opinionem
tenent Jurifta: multi, 8c habent tenere, qui ponunt Im-
peratorem non efle in temporalibus Papasfubjeblum,
quod patet. Nam bene fequitur: Ifte in temporalibus
nullum habet recognofcere Superiorem 3 ergo
Principatus nullius fuit efficacise j ergo nec fuccef- D quantum ad iftam adminiftrationem , quse refpicit
fio. Forte diceret aliquis quod fucceflu temporis temporalia, ä nulla fingulari perfona accipit autho-
prselcriplerunt. Contra , Ad prafciptionem recjuiri-
tur bonafides \ ergo fi fuit mala fides, non potuerunt
prsefcribere. Item , contra Supremum Principantem
, non currit præfcriptio 3 quia fubjicitur Legi 3
ergo fi Regnum Francorum primo lpeclabat ad
Imperatorem, non potuit currere præfcriptio. Ergo
cùm prima introdublio in Regnum Francorum
fuerit poll Principatum Romanorum legitime
acquifitum , non potuit aliquis , contradicenntatem.
Nam fi ab ifta fingulari perfona acciperet
authoritatem 3 ergo illa fingularis perfona haberet
univerlaliorem Poteftatem, quam alius quiab ea a-c-
cipit 3 8c ejus Poteftas acciperetur ab illa. Unde
R e x Francorum, nullam adminiftrationem fumitab
Archiepifcopo Rhemenfi, quamvis inungat ipfum,
fed illud eftlolemnitatisfolum. Dicofimiliter, quöd
poftquam Rex Romanorum eft rite eleblus, illaCo-
ronatio poft eleblionem, eft folüm folemnitatis 3 ficut
1117 Expofitio, c'ifca De
concordant Juriftas, ScTheologi, quod Papa poftquam
eft eleblus,. habet Supremam adminiftrationem
in fpiritualibus, 8c omnimodam Jurifdiblionem:
8c per hoc quöd coronatur ad Altäre S. JoannisLa-
teranenfis, nihil Poteftatis de novo äccipit, cum
nulia Angularis perfona Poteftatem fpiritualem illi
conferre pöflit. Similjter eft de Rege Romanörum,
cum nullum recognofcat in temporalibus Superio-
. rem, nullus poteft Poteftatem illi conferre, fed
quöd confirmetur 8c coronetur a Papa, hoc eft folemnitatis
8c non neceflkatis.
Dices3 prablica videtur inoppofitum: nam Imperator.
ifte Maximilianus, fuit eleblus antequam more-
retur ultimus, 8c tarnen poll eleblionem non habuit
adminiftrationem Imperialem in temporäIibus3
ergo Imperator aliundefumit iftam Poteftatem quam
ab' elebliöne, 8c non poteft dici Imperator, nifi a
confirmatione 8c coronatione 3 ergo ab illa fumit illam
Poteftatem Imperialem. Si dicasquöd eleblus
habeat adminiftrationem antequam prsecedens mo-
riatur, tunc duo haberent adminiftrationem ex se-
quo, 8c fic Imperium non effet Rega le, qiiod non
eit dicendum: unde eligitur, ut eo mortuo, fuccedat
priori in tali dignitate, 8c Poteftate quam habuit
prsecedens. Nam qui habent providere 1m-
perio, poflimt, pro rationalibi caufa, eligere ilium qui
deber luccedere, ita quöd priore mortuo , eleblus
reaiiter immediate poll mortem prsedecefloris, con-
fequitur abtualem authoritatem, quam priüs habebat
in potentia 3 ficut R ege mortuo, proximus mafculus
comequiturPotellatemRegiam in RegnoFrancise.Si-
militer pofluntquihabent providere Imperio, determinate
certain perfbnam , qux habeat talem Poteftatem
, 8c ex rationabili caufa id faciunt ante mortem,
ad evitanda jurgia 8c bella. Patet igitur, quöd antequam
moriatur Imperator, ille qui jam eleblus eft
in Regem Romanorum, non habet illam Poteftatem
Imperatoriam ablu. Dices3 a quo fumit poftea?
Dico quöd ab elebliöne prsecedente, qu« priore
mortuo, elebtum conftituit in tali Poteftate, quem-
.admodüm filius eft her.es, Patre mortuo. Hase au-
tem eft refolutio Dobtoris, 8c opinio quse videtur pro-
babilior inter duas opiniones, 8ccommunis prablica.
Sed Dobtor movet difficultatem de Carolo Magno
3 nam ficut diblum e i l , fuit verus heres Pipi-
ni: fed mortuo Pipinio, acquifivit Carolus Magnus
multas Terras, in quibus ante acquifitionem nihil
Juris, aut Poteftatis Regalis habebat, utinTho-
loza, Vafconia, Alemania, 8c Hifpania, 8c poll ac-
quili.tionem, habebat in illis Poteftatem, non ut heres
Pipini. Doblor fupponit, tanquam certum ex
hilloriis, quöd Carolus Magnus fuit verus Rex Gallorum,
ex lücceflione Pipini. Sed quo Jure pofli-
debatillasTerras in quibus nihil habuit? Dicit Doblor
3 quamvis ante acquifitionem nihil Juris in illis
habueiit, forte diceretur bene quöd Jure belli habuit
: nam qui in bello jullo aliquid acquirit, illud
eflicitur fuum, 8c sellimandum eil quöd Carolus Magnus
jullo bello acquifivit multa 3 8c dicit Doblor duo.
Primum, quöd quamvis ante acquifitionem nihil Juris
in illis habuiflet, nihilominüsaliqui tyrannice re-
gebant illas Provincias in perniciem lubditorum, 8c
in contumeliam Dei 8c Fidei: ideöquilibet Potens,
ut Carolus Magnus, potuit julle movere bellum
contra eos, 8c illos Terris illis 8c Provinciis fpolia-]
r e , in quibus Terris 8c Provinciis Carolus habuit Re-
giam Poteftatem, illo Jure quo alii Reges in Re-
gnis fuis, qui Poteftate Regia decorantur 3 in illis tarnen
Terris, ut nonnullis apparet, Carolus, antequam
eilet Imperator, non habuit Regiam Poteftatem.
Corifequenter ponit aliquos calus, in quibus qua: ca*
piuntur in bello non efficiuntur capientis 8c detinen-
tis. Primus3 quando bellum eft de rebus repetun-
dis in b^llo jullo, 8c tantum eft acccptum ab ho-
ülbul, queil £lundüm fanam conlcientiam, eft ei
t f i o n e s A l . G , O c k a m . 1 n 8
fatisfablum de omni damno dato 3 tc labore, 8c o-
peribus, tarn fuis quam fuorum3 tiuh fi capiarur
aliquid ultra, quamvis bellum fit juftum, illud non
effipitur capjentis. Ergo non femper in bello jufto,
quod capitur ab hofte, efficitur ejus qui capit, Se-
cundus cafus eft, quando ille contra quem geritur
bellum juftum, oflertjus, 8cvultfatisfecere. Alius
eft cafus, quando ille qui geritbellum juftum, non
habet Jurifdiblionem fuper illos quibus facit bel-
^ lum juftum, fed tantummodö pugnat, 8c alii eum
invadunt3 tuiicenim, nec bona, nec perfonam ad-
verfam capere licet , nec invaforem detincre: fed.
poteft. ille qui jufte pugnat, 8c repellit injiiriam3
res quibus fpoliatus eil vendicare 8c recuperare. Ä -
lius cafus, quando habens juftum bellum capit rem
alterius , ab hofte injufte detentam. Res enim vel
fervus iqnocentis, aut etiam innocens homo, fide-
tinetur ab hofte, 8c poll capiatur ä jufte pugnantej
non tranfit in Dominium capientis.'. Item, fi fub-
diti, 8c vaflalli alicujus Domini, authoritate fui
Domini pugnant contra invafores 8c detentores re-
rum Domini, fi illas capiant 8c recuperent, non
efficiuntur detinentium 8c occupantium: non enim
propter hoc quod bello jufto illas res capiunt, Dominus
illarum perdit Dominium. Patet igitur cafus,
in quibus gerentes bella jufta, non efficiuntur
Domini rerum quas in illis bellis juftis occupant.
B His fuppofitis, dicit Doblpr, quöd licet Carolus
per bella jufta occupaverit multas Provincias, 8c
Terras, non potuit tarnen per ejufmodi bella jufta,
fäcere eas fuas, quia pertinebant ad Dominium 8c
Jus Imperatoris, 8c forte aliquse illarum ad Jus 8c
Dominium aliorum, qui non potcrant per Carolum
privari Jure quod habebant in eis. Verumtamen Carolus
poterat illas Terras liciteoccupare, 8c frubtus
accipere, quoufque fibi fatisfablum eflet de labori-
bus, 8c expenfis, 8c operibus fuis, 8c fuorutm pra:fer-
timfi veri Domini illarum Terrarumipfasmodo de-
bito minime repetabant. Sicut autem per hujuF
modi occupationem, non potuit illorum Dominium
acquirere, faltem p r in c ip a l ita nec per earn in eis
potuit dignitatem Regiam adipifei: fed poftquam
fuit Imperator , nablus fuit in eis Imperialem 8c
Regiam Poteftatem. Quamobrem, quia Impera-
tores fücceflbres Caroli, non fuccedebant Carolo,
inquantum erat Rex Francorum , nec inquantüm
per bella jufta Terras aliquas occupavit 3 aliquas af-
Cfignavit Imperio, ut Imperator fucceflbr fuus om-
nes illas eodem Jure poflideret: aliquas autem at-
tulit cuidam filio fuo aut nepoti. Ideö Imperatores
Romanorum, feu (ucceflbres Caroli, eodem Jure
vel diverfo, poflident omnes Terras fibi fubjeblas,
quo poflidebat Carolus, inquantum Imperator erat,
8c quas poflidere debent, inquantum Reges, feu
Imperatores Romanorum. Ut autem feiatur, qua-
re dicitur eodem Jure, vel diverfo, notat Doblor,-
quöd Carolus, 8c quidam alius Imperator, non habent
omninö idem Jus, feu Poteftatem in omnibus
Terris fibi fubjeblis. Nam Imperator, vel Rex ali-
quibus Terris 8c Urbibus prseeft immediate , aliis
vero mediate. Dicitur prasefle immediate, quando
nullum alium recognolennt Dominum, pneter ilium
: dicitur pr^efle ^mediate, quando alter Dominus
prteeft immediate, qui habet immediatum
1 Dominium, quamvis talis fit Regi vel Imperatori
fubjeblus.
Concludit Doblor in fine hujüs cäpituli tertii,
quöd Carolus antequam eflet Imperator*, nön habuit
regulärem in Italia Poteftatem 3 8c ideö Italia
nunquam fuit ä Dominio Regni Germanise , quaff
Regnum acceflbrium, a principali feparata* fipra:-
fertim Italia eomprehendat etiam Romam, qute eft
caput Imperii: fed aliquo tempore täm Italia quam
Germania fuit prxdibtis caufis Imperio deputata ad
onera Imperii fufferenda.
g o m