8 ƒ ƒ J o am i s de Varennis 8 y 6
non différas : cùm fi fcintillam hanc lermonis ejus
nonaudieris, tonitrum magnitudinis ejus breviter non
dubito , quod vix poteris intueri ; 8c fi illud Clerc,
quod abfit, diflimulando vellem, lapides non hefito
contra me utique exclamarent.
Age nunc, Pater Beatiflime, jubeque relonet vox
tua toto terrarum in Orbe, in te enim ex toto, poft
Deum, pax refonat Ecclefiæ. Eia ergo lucem nobis
emitte, Sc hiis illuminare qui in tenebris, 8c in um-A
bra mortis fedent, ut per te pedes dirigant fuos in viam
pacis -, quod tibi celeriter fic agcre, piiflimus Jefus, ad
iptercelfionem almæ Genitricis fuæ concedere dignetur,
tandemque poft hujus fæculi naufragia, ad gau-
dia te perducat æterna, ubi pax eft perpétua, 8c per-
cnnis lætitia. Amen.
V I A
Pro pace SanBæ Jldatris Ecclefiæ, de
qua fit mentio in Litteris dpofiolicis
proecedentibus.
1 ESU C h r i s t e I
Ave Pater •{
Omnipotens (.
& Beatiflime Spiritus
M a r i a |
BE A T I S S I M O P A T R I
D O M I N O
B EN ED IC TO ,
San&o Romance Ecclefice
S UMMO P A S T O R I.
jp Ater Beatiflime, devotiflima in Filio Virginis almas
, ufque ad pedum ofcula beatorum, prasmif-
la femper recommendatione, per Priorem Ignaci,
pralentium geftorem, fcripto Veftras dudum fupplica-
vi Sanditati, quod fidum aliquem mihi dignaremini
tranfmittere , cui viam certam pro pace fandas Ma-
tris Ecclefice , ficuti eft , Veftras Beatitudini poflem
aperirc j qua: fiiä benignä dementia, mihi refcribe-
re dignata eft, prout inferius harum in fine copia de-
fcribitur. Unde lastatus film in hiis quas tunc Icri-
pta funt mihi, quanquam eumdem nuntium meum
plufquam optaflem detinueritis, in expedando relpon-
fum: expedans enim, poftdatam Litterarum vcftra-
rum, per 47. dies ilium expedavi j fed quia non in-
tendit mihi, eumdem decrcvi ampliiis non expedta-
re. Idcirco viam memoratam per eumdem Priorem ,
nuntium prasfotum Veftra: dirigo Sanditati, quam,
juro Deo , fuperftiti nufquam revelavi, nifi loli ejuf
dem fido fcriptori : 8c Vefträ Beatitudo , mei ex
parte , credere nuntio memorato dignetur in dicen-
dis, quam unigenitus D e i , 8c Virginis percelfas Filius
in Ecclefia fiia fonda feliciter confervare jubeat
Amen.
Veftras Sanditatis fervulus indignus,
incola minimus ländi Leti.
D I L E C T O F I L I O
M A G I S T R O
JOANNI d e VARENNIS
Apoftolici Palatii Caufarum
Auditori.
Jß Enedidus, 8cc. Diledte Fill, Litteras tuas devotip-
nis per latorem pra:fentium nobis deftinatas rece-
pimus, 8c fuper tadis in eis, unum ex noftris fidum
cc fecretum ad te infra duos, vel tres dies, ad tardius,
tranfmittemus : cui fideliter loqui poteris 8c iecure.
Datum Avenonii i8.-Novembris.
^jLoriofiflimo Chrifti nomine triumphali primitùs
innovato , luæ nec non Sacratiflimas Genitricis
Mariæ, pro via arbitrer pacis fandæ Matris Eccle-
fias celeriùs obtinenda, meliori falvo quorumcum-
que judicio. Primo, examinandum unde peftiferi hujus
fchifmatis emanavit exordium, ad quod plane in-
fantuli refpondere poflènt, fari vix geftientes , quod
propter peccata communia Ecclefiafticorum, Mag-
natium 8c popularium.
Quia igitur contraria contrariis conveniens eft la-
nari, Ecclefiam reor Univerfalem fuper hiis , ut no-
ftri Deus mifereatur , antea reformandam. Imagi-
nari quoque aliter nequirem pacem, quomodo pacem
debemus habere Ecclefiæ , nifi per Orbis reparatio-
nem. Qualiter autem cum Deo pacem habebi-
mus , nifi cum Deo reformemur 8c uniamur ? Nifi
verb celeriter f ia t , formido quod Chriftianitati toti
breviter alias enorme Icandalum contingeret inaudi-
tum. Cundis etenim debet efl'e notum, Deum contra
nos fore non mediocriter turbatum, quando in Ecclefiam
fuam execrabilem adeo tranfmifit plagam,
quam à divino , care , fiio pretiofiflimo plafmavit
cruore. De remedio igitur cum Deo crebriùseftpro-
videndum.
Remedium itaque, lecundùm fragilem intelledum
meum, Spiritu Dei utinam vallatum 3 eftiftud: quod
Dominus nofter Papa Benedidus , Concilium Lug-
duni celebret, ex eo quôd .locus file fore médius eft
fuæ totius Obedientias, aut alibi tamen, ubi fuæ li-
buerit Sanditati.
Ad illud autem Reges convocentur fibi obedien-
tes, Franciæ, Hifpaniæ, Arragonum, Navarræ 8c
Scotiæ, unàcumDucibusinclitis, aut Comitibus ejuf-
dcm Obedientias, fi accedere voluerint, cum nun-
tiatione , quod fi ibidem commode intereflè non va-
leant , faltem fideles ibi tranfinittant pacis præfatæ,
fi placet, Ecclefiæ zelatores.
Papæ autem ex parte , hiidem exhortentur quod
ad Concilium accédant memoratum , pompa (prêta
quacumque, fed cum omni Deo grata humili-
tate.
Deinde ibidem omnes fiios convocet Praslatos,
eifdem mandans quod cum fingulari illic accédant hu-
militate j videlicet quod horum major , lecum ultra
od o non adducat equitaturas , 8c fi Patriarchis odo
fufficiant, aut Primatibus equ i, five Archipræfuli-
tbus, Epilcopis fex, 8cAbbatibusquatuor, etiam Ca-
pitibus Religionum, hoc difcretiones arbitrentur tranf-
mittentium.
Ad iftud equidem Concilium etiam convocari po-
terunt, Abbates, Capita Religionum, 8c Mendican-
tium principales j dequalibet Univerfitate duo, vel très
Dodores, ut in omni Statu Ecclefia ibidem reforme-
tur.
E t fi a nonnullis in dubium fortaflis revocetur, an
Domini prasfati debeant confuli, fi Concilium expédiât
hujufmodi celebrare : relpondeo quod non > led
fuificit quod Papa cumConcilio Fratrumeofdemevocet,
SfyEp. ad Bened. eP . r . X I I I de tollendofchifm. 8 j 8
ce t, 8c veniat quicunque venire voluerit. Sed ut li-
bentiiis veniant, aut mittant ; expedit, quod duæ
hæc claululæ in Bullis inlerantur Apoftolicis, videlicet
quod in illo Dominus nofter Ecclefiam intendit
in Capite, 8c in membris primo reformari, 8c earn fe-
. cundo,reunire, etiam ulque ad ceffionem inclufivè,
fi fit opus. Si vero fieri Deo poflèt primo, làtis cito
poft Pafcha, jocundo in illo tempore Spiritus fànu
d i , magna hujus rei fimdas efficeretur accéleratio.
Ad Concilium autem hujufmodi Dominus nofter, u-
nà cum luo Sacro Collegio , aut majori parte ejuf-
dem , cum omni, ut præfertur, accedere dignetur
humilitate,cundisin eodem, Deo gratumpræbentes
exemplum 5 & ne merito dicatur -, turpe namquc
eft D odo ri, 8cc. Arbitretur enim Dominus nofter an
Curia lua in capite 8c in membris prius circa præmif-
là, vel tunc veniant reformanda.
Cùm vero in lacro hujulmodi Concilio Dominus
nofter Papa præfidebit, Spiritus fiiftdi gratia, Mifsâ
Sermoneque lolemnibus, primitùs invocatâ, memo-
ratis per le dicere, aut alium , in Concilio ad partem
tandem poterit caulàm quare Congregationem hujulmodi
fecit. Videlicet quod tota ejus verlatur in-
tentio circa- pacem Ecclefiæ , 8c quod à Deo ju-
gis earn intervenientibus præcibus obtinere valea-
mus.
Inluper quod ad duos fines tarn cclebre convoca-
vit Concilium, ut Ecclefia per eum , in tribus pras-
cipuè , in lb perbias execratione , per humilitatem -,
avaritias deteftatione , per ejus exftirpationem j 8c
luxuriæ procul pulla feeditate , per làndam caftita-
tem primitùs reformetur : pro qua, Ecclefia, proh
dolor! de prælênti in tanta proptereà fubnixa eft ruina.
E t quiaçafus particulares nonnullos inquadamte-
tigi litterula, quam Dominis Parifius düdùm con-
gregatis direxi Prælatis. Idcirco hos, caüsâbrevita-
tis, hîc lùbticeo. Sed fi iftud Deo gratum ibi, aut
alibi celebretur Concilium, illos rursus tranfmittam,
unà curii aliis, VirgincauxilianteBeata, mihidemùm
in omni ftatu, multiphariè, proh pudor ! omni die
occurrentibus. Jelùs autem piiflimus quæfo attefte-
tur, fi Ecclefia lua tali nunc benè egeret in Capite
8c in membris gloriofiflima reformatione , etiam fi
pax hodie aliàs in iplà fore t, cùm illius Iblùm au-
dire nepharia Deo eft abominabile , 8c univerlo Or-
bi.
Secundus autem finis hujus almæ fit Congregatio- (
nis, per Dominum noftrum , aut alium , uno con-
textu explicandusj quod provifo primitùs ibidem verbaliter
meliori quo poterit modo, lüper illis, promp-
tus eft omnem viam acceptare pacis Ikn&æ Matris
Ecclefiæ, etiam ulque ad viam ceflîonis, fi per Concilium
diffiniatur tam célébré * 8c le exculare exin-
de congrue poterit ex eo quod viam tantum hujufmodi
eligeredecrevit, propter præmifla, quæ in mente
geflit, in reparatione per præfens falutari Or-
bis.
Cùm autem Domini in Concilio exiftentes fæpc fa-
to , finceram in præfatis ipfius Domini noftri erga Ecclefiæ
pacem, Orbis neenon reparationem, intuen-
tur affeétionem : opinor enim in Domino, quod * pejus
jure omnes infurgent altilbnè, nec immérité cla-
mitantes : ifte eft verusPaftor, 8c non mercenarius,
Icgitimufque Pater, Matri fimilis quæ filium proprium
dividere reculàvit : gloriose igitur pèrducamus I
eum ad Sedem Petri omnes, cùm ipfe ille Benedi-
«frus, qui plenusgratiâ, virtutibufquerefulgens, vel-
ut Luna plena in diebus luis, nos qui in umbra mortis
lèdemus illuminans, venit in nomine Domini, ad
dirigendos pedes noftros in viam pacis.
Qumimmo & plebei, à majori ulque ad minorera,
poft iplùrn ferè cun£ti vociferabunt, etiam fchil-
matici. Benediélus Dominus Dcus Ifraël, quia in ta*-
li Benedido Ecdefiam foam vifitavit ’8c redemptio-
nem fecit plcbis fuse. Tanta: Beatitudinis ergo omnes
imitemur veftigia, cum adverfarius ejus meretri-
ci non diflimilis infimtem anhekns dividere , Anti-
chriftus dici meretur läthan^ ; & nofter Benedi&us
verus eft Chrifti Vicarius, cujus vocem palam cogno-
vimus, velut noftri veri Paftoris, in reformatione almas
fponfir fuce, totius neenon Orbis.
Per hanc liquidem viam Reges , imaginor quöd
* placabuntur, 8c univerfi fines terr^. Ad tantum de-
nique qlamoris Obedienti« fuas Ipedaculum cundi
etiam exurgent e cceio Angeli, jus ejufdem tuentes,
8c juxta Prophet^ vaticinium : bpiritu labiorumfuo-
rum Chriftus profedo interficiet adverfarium fuum
impium , animas quoque introducet fideliüm in Pa-
radifum exultationis , fietque tune unum ovile , 8c
iple unius Orbis Paftor , dante Domino , rema-
nebit.
Unum autem iftorum breviter non dubito quin con-
tingat. Cbm aut Ecclefia Univerlälis fic reformabi-
tur, qüod fieri ablqueConcilio non poteft, ibi, aut
alibi particuläri celebrando , ciim Generale fieri pro
nunc fere eflet impoflibile , aut ipfa feandalum tantum
in Capite 8c in membris patietur , quod inimici
etiam Fidei illud dicent Propheticum. Vbi verb efb
Deus eorum. P f lxxviii. 10.
Concludo igitur congruentius fore Concilium ali-
, cubi celebrare, quam Deum fic tentare, 8c enormem
adeo plagam infeliciter expedare, erubelcerem enim
voce fari, quanta regnet hodie iniquitas in omni ftatu,
in Ecclefia lända Dei. Quarc ergo pacem cum Ice-
leribus noftris expedamus, gladio in manu evaginato
pro nobis Crucifixi, quem rursus quotidie crucifigerc
non expavelcimus?
Eftirno etenim quod fi Dominus nofter viam hujulmodi
, prout dubito , non eligat, quod peccata
ejus, 8c noftra commitnia earn impedient, tanta in-
dignus benedidione, quam in tanta temporis egeftate,
fuo utinam non refervet fucceflbri, 8c nos liquidem
tanta utinam jocunditate per eum non fruftremur, pec-
catis noftris non officientibus pacis gloriofiflimas ejufdem
Matris noftras.
Via autem hujufmodi Chrifticolis univerfis per Dominum
noftrum , fi eidem placita fit, mox propale-
tur, 8c orthodoxi foi inde audient, quantas benedi-
diones Benedidus ab hiis confequatur, cum reparat
io n dedecoris nuper jam' elapfi, quin immo ampliüs
ejufdem non erit memoria , dummodo illibato illam
ampledetur affedu.
Si verb, quod abfit, quicumque interius ingemif
ceret, etiam maculte fcintilla reor quod exteriüs
Iplendor nullus elucelceret, ncc frudus quilpiam ex-
inde lequeretur opportunus. Ubi verb Spiritus län-
dus ab intra , 8c in hac prtecipue tam ccelica materia
non eilet fundamentum 5 quis eftimare, oblecro,
Iciret, quod aliquod validum fupertedificari ulterius
poflet xidificium.
In dubium enim, 8c ex caula , non revoco, quin
pacem confequamur Ecclefite, ad prices miraculofie
prtecelfie Dei Genitricis -Marite. Idcirco Dominus
nofter, unä cum liio.Collegio, ut noftri erga Filium
fuum gloriofom benignius milereatur, vovere dignetur,
pro pacehabitaj Ecclefia Univerläliter, Feftumdein-
ceps Ilias facratiflimse celebrabit Conceptionis , unä
cum Odavis^ 8c votum hujufmodi, fi placet, in Pro-
ceflione in Cüria Compleat lolemni, antequam ad Concilium
accedat memoratum.
Si verb prasmiflä effedivb, executioni demandare
idem Dominus nofter renuat, vitam verifimiliter ipfius
formido brevillimam, velut Deo non acceptam:
qua: omnia, dante Domino, atquemajora,ejusadim-
plebit immediatüs Succcflbr > fed utinam hodie citius
fieret, quam eras, ut pacem cceio tenus obtinere in
Ecclefia Dei lända jocundius mereremur,
Hhh 3