20'z « foannis
J O A N N I S GERSONI I
DoSîoris & CancellariiParifienßs,
T R A C T A T US : J
gmrnodo , er an liceat in canfis Fidei
A S U M M O P O N T I F I C E
A P P E L L A R E ,
S E U E J U S J U D I C I U M
D E C L I N A R E .
Exa£tus ad MSS.Codd. Victor. 6pp. & Navarri-
cum unum.
M O N I T U M . ]
Scripus efl ifle 'Tratfatus Anno 1418 .fubßnem
Concilii Cmfiantienfis occafione, appellations O-
1'at or uni Polonortim ad futurum Concilium
circà negotium Libri ßditioß Jbannis Falkem-
berg.
Q U æ r i t u r , utrùm hæc aflertio fît Catho-
lica, tarn Jure divinitus promulgato, quam e-
tiam humano, quibus iacrorum Canonum au-
toritas innititur:
JShilli fas eß a Supremo Judice , videlicet Apofiolica
Sede, fix Tdpmano Pontifice fefit (Jhrifti Vicario in terris
appellare , aut illtus judicium in caufis Fidei, ( qua
tanquam majores ad ipfxm , & fidem Apofiolicam defe-
renda funt) de dinar e? Arguitur quod fic , Autorita-
te fanStiffimi Domini Martini Papæ V. infuaConfti-
tutione Ad perpetuam rei memoriam fadta , Sc pro-
mulgata in Confiftorio generali celebrato Gonftantiss *
6. Idus Martii, Pontificatus fui Anno primo, ubire-
peritur hæc aflertio, ficut dicitur, Sc videtur in Canonum
littera manifefle fundari.
A R g u i t u r in oppofitum, primb Autoritate De-
terminationis five Conftitutionis generalis Con-
cilii Conftantienfis : quæ Determinatio multipliciter
fafta eft, Sc pradlicata, Sc fpecialiter infeflione publica,
celebrara die, 6. Aprilis , anno 141 y. quæ fic
habet inter cetera.
Et primo déclarât, quod San da Synodus in Spiritx
fan do legitime congregata, generale Concilium faciens, &.
Eoclefiam Catholicam militantem repraftntans, poteftatem
a Chriflo immediate habet ; cut quilibet, cujufiunqueflatus
, vel dignitatis ( etiamfi Papalis extflat ) obedire tene-
tur, in his, qua pertinent ad Fidem , & extirpationem
didi fchifinatis, ac generalem reformdtionem Ecclefia Dei,
in capite , & in membris.
Item déclarât, quod Quicunque cujufiunque flatus,
vel dignitatis ( etiamfi Papalis exiflat ) qui Mandat is, Sta-
. tut is, feu Ordinationibus, aut Praceptis Jan da Synodi, & 1
cujufiunque alterius Concilii generalis legitime congregati
fiuper pramijfis, fiu ad ea pertinentibus, fadis , velfa-
ciendis) obedire contumaciter contempfirit, mß reflpuerit,
condign a poenitentia fubjiciatur, & débité puniatur , etiam
ad alia Juris fubfidia, ft opus fuerit, recurrendo.
Deinceps arguitur rationibus ducentibus ad incon-
venientia manifefta, contra Jus divinum pariter Sc hu-
manum.
S E q u e r e t ü r enim primo, quod Papa non fub-
jiceretur Legi divinæ, vel Evangelicæ, quæ generaliter
abfque omni exceptione promulgata eft à
Gerfomi 304
Chrifto Matth.xvm. dum loqueretur ad perfonam Pet
r i, ficut tradit Ecclefra, Sc cifcumflantiatextus fä-
tis indicat: Si peccaverit in te frater tuus &c. Sequitur
: die Ecclefia, quod f l Eccleflam non audierit, fit tibi
ficut ethnicus & publicanus c?c. Matth.xvm. 18. Hoc
autem confequens eft erroneum mauifefte j quoniam
Papa eft frater nofter 3 alioquin non deberet dicere:
Pater nojler, fi non fimus fratres ipfeSc nos 3 fed ha-
beret dicere, Pater meus, vel Pater m i : fed jic c
Cardinales, nec Epifcopos fratres appellare deberet.
Denique conftat, quod eft proximus nofter , Sc ex
confequenti frater , non obftante, quod Pater fit. Et
infuper Papa peccabilis, quoniam circundatus eft infir-
mitate, ficut notatur ad Hebr.'v. 1.
Sequeretur fecundö, quod Paulus egiflet contra
Jus divinum Sc humanum, diim rellitit Petro in fa-
.ciem, hoc eft, publice,Sc coram Ecclefia; congre-
gatione , ficut habetur adCjalat. 11. Hase enimrefi-
Itentia Pauli, non fuit minor provocatio contra Petrum,
quam fuifiet appellatio ad Ecclefiam, immb
fuit äquivalenter appellatio. Undè Sc fi Petrus defiliere
noluiffet, fuiffet ab Ecclefia condemnandus.
:Conftat autem quod Petrus erat Summus Pontifex,
Sc fecundüm Doctores, confirmatus in Fide Sc gratia,
poft Pentecoftem: propterea dicunt, quod Petrus
non errabat in-Fide, nec hcereticabat 3 fed tan-
tummodo nimiS diffimulanter fe habebat circa obfer-
vationem Legalium. Dicebat ideo Paulus, quod non
rede ambuletbat ad veritatem Evangelii, & quod repre-
henfibilis erat.. Ex quibus palam elicitur, quód Summus
Pontifex, qui mccedit Petro in Apoftolatu, re-
prehendi poteft publice per Doólorem Theologum,
qui in officio prasdicationis fuccedit Paulo, etiam u-
bi non hasreticaret, vel erraret in Fide. Et hoc fi-
militer elicitur generaliüs Sc inconvincibiliiis ex Au-
Sloritate proximè allegata. Si peccaverit in te frater
tuus, Matt.xviii. ly. qtiemadmodüm pluries inSacro
Conftantienfi Concilio latiffimè dedudtum eftin Ser-
monibus publicis, Sc multiplicibus feripturis, quorum
copi« funt apud multos.
, Sequeretur tertio, quod Papa, qui eft membrum
■ corporis Ecclefias, ficut homines alii, fi.fcandaliza-
ret totum Corpus,ipfe non eilet refeindendus, ut to-
tum corpus fanum fieret 3 contra doótriöara Chrifti
Evangelicam, fundatam in fimilitudine juris natura-
lis Matth, x v i i i . cum gloffis Sc determinationibus Do-
clorum in materia de feandalo, fefundantium inhac
Lege divina Sc naturali.
• Sequeretur quarto , quod Petrus Summus Pontifex
non debuiffet compel li reddere rationem ab A-
poftolis Sc Fratribus qui erant in Judasa, quia vifita-
verat Cornelium gentilem, cujus tarnen oppofitum
dicitur exprefle A6t. x i . f . z. 3. cum adiffit fietrus
ferofolymam, fcilicet ubi erat Ecclefia, di fiept ab ant ad-
versus ilium qui erant ex circumcifione dicentes: quare in-
troifti ad viros praputmm habentes , & manducafti cum
illis ? Et ftatim fubjungitur obedientias Petri refpon-
fio, dans in hoc fuccefforibus fuis formam debits
humilitatis, quam expreffit Epiftolse fuse prima; cap.
111.15. 'Parati, inquit, fimper adfatifadionem omni pofi
-centi vos rationem de ea qua in vobts eft Fide Sc Spe,
Quod fi in deftruStionem Fidei fummus aliquis Ponti-
Hex volens fuperbire nollet hoc facere: conftat, quod
ä fratribus seque polfet accufiiri, ficut Sc Petrus.
Sequeretur quinto , quod alicui injuriato per Pa-
pam', ficut poteft evenire , tarn in corpore, quam
in membris , immb Sc in fama, circa ea quas purje
Fidei funt, non pateret in cafu dabili aliqua.defen-
fio, vél gravaminis lublevatio , quod eft contra Jus
naturale, cuijus” divinum non repugnat. Patet tarnen
confequentia data cafu tali, vel fimili. Sit Petrus,
qui prasdicet coram Papa, Sc multitudine;po-
puli copiofä, quod Chriftus fuit verus Propheta,ju-
beat tune Papa , quod detrudatur in carcerem, eb.
quod pr^edicat iftam veritatem. SentiatPetrus,quod
An liceat in caufis Fidei d Papa apellare. 306
ltCj yel fimiles caufte concludunt, quod peccatum
hasrefis'licet reddat unum Pralatum dignum depofL
tione, jimbta pertinacia, non tamen reddit eum de*
pofitum eo facto, fed requiritur humana depofitio.
bicut enim nulla fanctitas quantumeunque magna
conftituit aliquem in llatu Papali, vel Epifcopali,
nifi per eleftionem humanam, de lege communi, c
tra opinionem Valdenfium; ita nulla iniquitasrei
3°5 ii appellet ad Concilium generale fubmittendo feei-
dem, quod populus proteget eum , nec -fcandaliza-
bitur in dobtrina ejus , fed manebit in redta Fide,
quod Chi iftus fuerit verus Propheta 3 fi autem non
appellaverit, populus reputabit, quod Papa verum
dicat, Sc bene faciat, Sc ita del'erat Fidem cum Pne-
dicatore fuo. Qu^ritur in cafu , fi Petrus dicere potent,
Concilium appello?Quemadmodiim Paulus timens
afeditiofisoccidi,Clamavit. Cafarem appello.A6t:
xxv. 1 1. Hanc autem materiam latiffime Sc itudiofifli-
me profecutus eft, Sc fundavit Ockam in Dialogo fuo,
cujus folius autoritati non oportet inniti, quamvis
fuerit egregius Theologus 3 fed innitendum eft rationibus
fuis , pro quanto robur , Sc autoritatem
accipiunt a facra Scriptura , cujus 1 contemptus
cum fuis Profeflbribus fiepe du xit, Sc ducit in er-
rores.
Sequeretur fexto, quod in nullo cafu Papa poflet
judicari, vel deponi per generale Concilium, quan-
tumcumque criminofiis ellet, vel fcandalofus Ecclefia;.
Patet .confequentia,quoniam ex oppofito fequitur
oppofitum.Si enim Papa poteft judicari vel deponi per
generale Concilium, iplepoterit denunciari per aliquem,
vel aliquos,coram Concilio pr£efenti,vel futuro.
Qui fi velit gravamen inferre talibus denunciare volentibus,
removet
aliquem ab Epifcopali gradu, vel Papali, de communi
lege, fi non interveniat humana depofitio. Am-
plius tertio, quoad hoc arguitur, quod Concilium
lit Judex Papæ, fion hæretici, immb fancti, âffig-
llando cafus multos, in quibus aliquis Epilcopus vel
verus Papa poterit per multos telles diffamari dehæ-
retica pravitate, feu fautoria hærefis , aut per vehement
es conjedfcuras ex operibus, Sc converfatione
diffamabitur apud multos Sc graves populos, quod
non reble ambulat ad veritatem Evangelii, aut quod
lapfus eft in hærefim jam damnatam, aut quod no-
vam velit confingere3 conftat,quod exiflente generali
Concilio, vel proximè futuro, poterit idem Pab
pa judicialiter compelli ut purget fe, quemadmo-
dùm exemplificatum eft de Petro. Quod fi nollet
hoc facere, prout facere noluit Marcellinus fine ac-
eufâtione lüa de idolatria , nonne Concilium pofiet
confequenter ad depofitionis fuæ Sententiam procetiones
nonne poterunt ipfi fe ponere extra manus' fuas, _ ___________ _________
velpotefktem, ne de fa£togravet eos,8c opprimatin- gde re ? Et fi dicatur quod non, ex quo non eft
jufte3 hoc autem facere, eft verd , Sc a:quivalenter teticus, refpondetur, quod apud judicium Ecclefi^.
ab eodem appellare. E t hoc praSlicatum eft in Con- " i' ; r r'm r ■ '" r " f l • ^ ^ ^
cilio Piiano per utrumque Collegiorum dud rum O-
bedientiarum, fcilicet Gregorii Sc Benedicti fic in fuis
Obedientiis nuncupatorum.Hoc etiam prablicatum eft
per quofque Rege s, Sc Principes , qui fe fubtraxe-
runt ab obedientia illorum quos ifti, vel illi judi-
cabant efle fummos Pontifices3 quas tamen fubtracniquitas
approbatie funt per iacrum Conftantienle Concilium,
quiedam exprefse, qux’dam implicate, vel x -
quivalenter.
Sequeretur feptimb, Sc magis ad hominem,quod
Concilium generale non efl’et fupra Papain, vel Judex
Papie legitimus, cujus oppofitum determinavit,
Sc prablicavit faerüm Conftantienfe Concilium. Non
enim proCeflum eft ad inchoandum depofitionem Joan-
nis,quoulque fuifiet Articulus ille declaratus , ficut
apparet ex ASlis ejufdem Concilii, quoniam aliqui
viaebantur fuper- hoc hxfitare. Conftat autem, quod
ubi circa ea qux fa£li funt fallere poteft Sc falli, fi-
mile eft judicium de his, qua; non apparent,Sc qua;
non funt. Et per hoc eliditur manifeltc friyola refjxin-
fio dicentium 3 Papam non fubjici corredlioni fraternas,
aut judicial! juflie a Chrifto, ubi prius \fipeccaverit See.
Matt; 18. 1 y.
Sequel etur oblavo, Sc ad hominem multiplex in-
conveniens in eis qua; fabla funt, Sc qua; adha;ren-
tes prsediFtse aflertioni, nullatenus exiflimandi funt
concedere velle. Et primb, qubd Joannes olim vice-
fimus tertius reputandus efl adhuc Papa ficut prius:
Sc ita qubd SanSliflimus Dominus noiler Papa Mar-
tinus non eft legitime elebtus, neque Papa: qubd idem
Dominus nofter, Sc fuum Collegium noluit ea qua;
conciliariter fa£la funt per facrum Conftantienfe Concilium
inviolabiliter obfervare 3 cujus tamen oppofitum
idem Dominus nofter pluries palam dixit: quod
Imperator non ell confirmatus in Imperium 3 qubd
ab omni homine qui habet legitimum S.uperiorem p graviter peccant attendentes prædiéla", qui dant o-
Judicém, five fit unushomo, live unaCommunitas, bedientiam Dominb noftro Summo Pontifici tanpoteft,
fi rationabilis Sc urgens immineat caufa,fieri
appellatio ad eumdem Judicem. Et fi dicatur,
prout aliqui fingere volunt, qubd Concilium non eft
lupra Papam,. nifi quando eft hasreticus, feu devius
ä Fide, in quo cafu non eft rqirum, inquiunt, fi Concilium
fit fupra talem Papam, quia deliit efle Papa,
Sc eft inferior omni homine, Sc ita nituntur etiam e-
vadere illam inevafibilem Chrifti Legem :fl peccaverit
in te f rat er tuus. See. Matth: 18. i f . hoc breviter
ad pnefens refellitur. Primb , quia Joannes non
ell accufatus , vel convibtus de heretic,a pravitate
, Sc tamen Concilium vocavit , Sc judicavit ip-
fum tanquam fuumfubditum. Unde Sein toto pro-
ceflu ufque poll Sententiam definitivam fua; depofitionis,
reputatus eft ab eodem Concilio verus Papa.
Amplius , non eft verum qubd Papa eo fa£to quo
cadit in hasrefim, pra;fertim latentem, fitdepbfitus
a P^patu,ficut nec eil verum de aliis Epifcopis, quern-
admodum ifta materia declarata eft alibi latius, requàm
Papæ. Denique Petrus de Luna fuifiet inju-
ftè, Sc perperàm accufatus in Concilio de materia hærefis
præcipuè, Sc principaliter. Quoniam in qua-
dam Conftitutione,- quæ de verbo ad verbum poni-
tur in A6lis Concilii, ipfe conatus fuit determinare,
qubd nunquàm licitum eft, aut fuit, facerelubtrac-
tionem ab eo , neque ab alio vero Papa, fiindans fe
in hoc qubd Papa non habeat fuperius judicium in
terris, nec poteft ab aliquo judicari. Hæc autem judicata
fuit hæreticalis Conftitutio, Sc ita de plurimis
inconvenientibus diceretur.
P O S T R EMÔ dimiffis illis , quæ funt in fabto cir-,
cà juftificationem, vel injuftificationem appella-
tionis Dominorum Polonorum 3 nam mu Ita hinc,Sc
indè diverfa, immb adverfa, Sc contraria videntur
aflèri, circa quæ Theologicum negotium, non verfa-
tur, nifi pro quanto fub regulis generalibus, Sc au-
tenticis daretur ars, ficiit Sc data e il, cónvlncendi aliducendo
hand opinionem ad multiplex inconveniens, ^ quem de pertinacia , Sc fautoria hæreticæ pravitatis;
ficut ad incertitudinem Eccleliafticæ politiæ, Scfui-
eeptionis Sacrofancloruiii : Sc ad lavorabilitatem
damnatæ doclrinæ Joannes W icleffi, quæpnncipa-
liter innitebatur tali funéamento, quodnullus exiftens
in peccato mortali erat Papa, vel Epifcopus , nec
confecrabat Sec. Et qui bene pondérât caufas reproba-
tionis hujus doélrinæ, 5c Wicleffi in hac parte, il-
- Tom. II. Pars. If.
conyertatur tandem inquifitio particulatse quiftionis
circa ultimam particulam fuam qux: fic habet, quod
nullifas eft Sec. Illius videlicet Apoftolicse Sedis, feu
Romani Pontificis judicium in caufis Fidei,qua;tanquam
majores ad ipfum, Sc Sedem Apofiolicam de-
:rendæ flint, declinare
S un I!