Jacobi Almaim 1 1 12
pro qualicumque crimine punire , dato quod Papa
His vifis dicitur quod optimo, &c.
T>e its quce non repugnant optimo prin-
cipatui.
j - Am Doctor infert aliqua Corollaria.
primum Cor oil avium.
NOn repugnat optimo Principatui Supremo optime
ordinato, aliquam efle Poteftatem juridicam
alicujus,vel aliquorum de Communitate ilia , quas
nullomodo ab ipfo Supremo Principante dependeat,
6c quäs non fit ab ipfo inftituta , hoc eft quae non
dependeat ab ipfo , nec quo ad inftitutionem , nec
quo ad deftitutionem , faltem regulariter. Patet:
diblum eft quod optimus Principatus eft inftitutus
propter bonum commune, 6c malorum correbtionem 3
ergo fi non impediat malorum coercitionem, ita
quod nullus delinquens in ilia Communitate juftam
Sc debitam eftugiat ultionem, non repugnat Supremo
Principatui, efle aliquamtalem Jmifdibtionem,
quas nullomodo dependeat ab ipfo Supremo, nec
quo ad inftitutionem , nec quo ad deftitutionem 3
nec etiam talis Jurifdiblio bonoCommuni repugnat.
Patet fic : undecumque coerceantur malefabtores,
dummodo coerceantur per Poteftatem aliquam, undecumque
fit talis Poteftas, vel ä Supremo, vel ab
altera, non eft impertinens bono communi, fi pu-
niantur per Poteftatem publicam Sc coercitivam ;
ergo corollarium verum. Hinc eft quod in aliqui-
bus Regnis', ut fert-ur in Regno Arragoniae, Rex
non habet inftituere Jurifbieliones , imö eft aliqua
Poteftas juridica qua: habetur ex luccefliope paren-
tum : ita quöd poft Patres , filii funt Judices , Sc
filii filiorum eruut Judices, nec illos Rex poteft de-
ftituere, imb funt lupra Regem, quantum ad illam
Jurifdictionem.
Secundum Corollarium,
committeret crimen quod fcandalizaret totam Ec-
clefiam , adhuc regulariter non fpeblat ad Supremum
Principantem eum punire, led ad Concilium
Generale.
Refolutio ergo talis eft. Non repugnat optimo
Principatui Sc Supremo, efle Poteftatem aliqüam in
Politia quæ non dependeat ab eo , neque quo ad
inftitutionem, neque quo ad deftitutionem : præte-
reànon repugnat efle perfonam exemptam à tali Principante,
quantùm ad correbtionem, quin poflit per
alios fieri, quàm per Supremum Principantem.
C A P . V I I .
Sanè lic è t præfcripta o p in io , 8cc.
Quo in cafu Adonarcbia mutari debeat irt
Arifiocratiam, ant Democratiam.
IN hoc feptimo capite vult dicere Doblor quod
q.uamvis fuprà dibta de optimo Principatu fint ve-
ra , tàm de Principatu univerfiili, quàm particu-
lari regulariter j nihilominùs , ille Principatus R egalis,
in cafu, non eft optimus, imb mutandus in A-
riftocràticum, vel Timocraticum. Patet 5 in cafu
quo Principans eflet tyrannus, velquandoplurcs af-
pirarent ad principandum, & meliùs fervaretur bonum
commune per plures Principantes : ideo caiua-
liter alius Principatus poteft efle mëîior quàm Regius,
dummodo femper lervetur prima conditio ne-
ceflario requifita ad bonum Principatum , pu ta quod
fit propter Bonum commune- Et lecunda conditio,
putà quod unus principetur , cafualiter poteft efle
falfa, putà fi ille unicus ad tyrannizandum afpiiarct,
& declinaret ; tunc optimus Principatus non eflet
fimpliciter omnium optimus, imp multis eflet noci-
vus , quemadmodùm déclarât Doblor in præfenti
capite. Reliqua autem quæ dicit, clara funt 3 quarc
tranfeo ad aliud , in quo folvuntur ratipnes. probantes
, quod debet efle unus Supremus Principans.
V [ On repugnat optimo Principatui, aliquam per-
fonam Politiæ efle regulariter exemptam ab e-
jus jurifdichone , dummodo fit cafualiter fubjeeta,
putà ratione criminis ab ea commilfi : dicitur regulariter,
quia ut patet in 1. corollario, non repugnat
optimo Principatui aliquam perfonam habere Jurif-
dibtionem , quæ nullomodo dependeat à Supremo
Principante 3 ergo ilia non regulariter eft fubjebta,
fed beriè cafualiter , putà fi peccat talis perfona in
Rempublicam, tunc ad Supremum Principatum Ipe-
blat illam pünire.
Tertium Corollarium.
•XT On repugnat optimo Principatui Sc Supremo,
coFrebtionem iJlius perfonæ fi.c regulariter ex -j-j
emptæ ad aliquem alterum, vel ad aliquos fpebtare ,
quàm ad Supremum Principantem. Patet I1C3 quic-
quid non repugnat bono communi, eft compatibile.
optimo Principatui Sc Supremo , fed quod ilta perfona
fie exempta puniatur ab aliis quàm à Supremo
Principante , non eftrepugnans bono communi, Sc
punitioni malorum3 ergo, See. Unde ponit ifta
Doblor, vqlens dicere quod Papa non eft Supremus
Principatus. in Politia 3 fed lmperator, fi foret, ali-
quis ex univerfali confenfu totius populi. Ultra dic
it, quod non obftante quod ipfe lmperator fit Supremus
Principans 3 non tamen repugnat quin Papa
habeat Poteftatem coercitivam , putà excommuni-
candi ilium. Similiter Papa eft regulariter exem-
ptus à Principe , quia non poteft eum lmperator ,
C A P . V I I I .
P e r feripta p u ta , See.
Solutio Argumentormn Capitis Primi, uni.
cam Adonarchiam confirmantium.
JN hoc capite folvuntur rationes probantes quod
debet efle unus Supremus Principans. Arguitur
fic 3 In omni Communitate aliquorum volentium
communionem habere ad invicem , Sc habere con-
trablus, ratione quorum poflent oriri diflenfiones Sc
difeordias, necefle eft habere Supremum in ilia Communitate,
ä quo cetera Poteftates Sc Juriidibtiones
dependeant: fed tota Communitas mortalium eft
congregatio, Sec. Ergo oportet quod fit unus' Supremus
, ä quo cetera. Poteftates Sc Jurifdibliones
dependeant. Sed nullus poteft efle nifi Papa, quia
Poteftas ejus non depend et nifi a .Deo, Sc non ä Principe,
vel Regibus. Ad hoc argumentum, negatur
Major.3 quia, non repugnat optimo Principatui efle
aliquam Jurifdiblionem quae non dependeat ab illo,
ut diblum eft in primo corollario , 8c fufficit quod
cafualiter dependeat, Sc non-regulariter.
Alia ratio pracipua. Si fint duo pracipientes non
fubordinati , Sc am'bo vpcent eandem perfonam ju-
ridice, talis perfona erit perpl'exa. Exemplum: ut
fi Imperator yocet Sortem pro re civili, Sc Papa, eo.-
dem tempore,vocet eundem pro reEcclefiaftica3fi ilte
Pote-
Poteftates fic fe haberent, quod nulla ab altera dependent,
jam Sortes eflet perplexus : nam fivadat
ad Papam, contemnit Imperatorem Sc peccat, quan-
do res eft licita 3 Sc è contra , fi vadat ad Imperatorem,'
contemnit Papam. Ergo Politia non ent op-
time ordinuta, fi fint duæ Poteftates coërcitivæ in
Communitate, 8c nulla dependeat ab altera. Doblor
refpondet, negàndo quod fequatur perfonam in ali-
quo cafu efle perplexam 3 quia vel in vocationeam-
bo explicant caufam quare vocant, vel non: fi expli-
cant caufam, vadat ad eum qui urgentiprem expli-
cat caufam 3 ut Rex vocat Sortem, ut defendat ci-
vitatem , quia imminet periculum , fimilitër Papa
vocat ilium pro caufa non tarn urgenti 3 debet tunc
obedire R é g i, ideo débet ire ad ilium qui caufam ur-
gentiorem explicat, fecund urn quod vir prudensju-
dicabit, in illis exercitatus. Si verb nullus explicat
caufam , dico quod neceflarium eft ire ad Supremum
Principantem3 ut fi Papa Sc Rex vocant me,
apparentia eft quod debeo ire ad Regem : Nam Rex
habet majus dominium in corpora nofir a , quam Papa,
quia non dominatur corporibus.
Contra. Poteftas Papæ à nullo dependet, nifi à
D e o 3 fed Poteftas Regalis ab alio dependet, putà
à populo: ergo Papa habet Poteftatem immediate à
D e o , Scperconfequensmajorem. Refpondent,quod
dupliciter intelligitur Poteftatem aliquam depende-
re à Deo. Uno modo quod nullus prater Deum illam
inftituit, Sc fic Poteftas Papalis dependet à Deo.
Alio modo, quod Deiis illam conférât, nullorequi-
fito creato, Sc fic Poteftas Papalis nunc non fic dependet
à Deo , quia prærequiritur eleClio 3 fed ilia
quæ fuit in Petra à iblo Deo dependebat. Tertio
modo , quod à folo Deo dependent, quantum ad
deftitutionem, Sc fic Poteftas Papalis non à folo Deo
dependet, quia Concilium Generale poteft deftitue-
re ipfum Papam.
Dico ergo tria. Primum, Poteftas Papalis deperv
det à folo D eo , quantum ad inftitutionem. Secundum,
non dependet à folo Deo , quantum ad no-
vam collationem, quia requiritur eieblio. Tertium,
neque dependet à folo D eo , quantum ad deftitutior
nem. Dico ultra quod Poteftas Regalis non dependet
à folo D eo , quantum ad ilia triafupradibla. Un- <
de argumentum benè probat, quöd Poteftas Papalis
eft dignior quàm Regalis 3 led non probat quöd
ipfa fit fupra Poteftatem Regiam , quantùm ad inftitutionem
Sc deftitutionem.
Refolutio ergo hujus quæftionis tertiæ eft : Poteftas
Jurifdiblionis Principum fecularium non dependet
nec à Papa, nec àRomana Ecclefia, imö Papa
illam Jurifdiblionem laïcam non habet, mfi ex colr
latione Imperatorum Sc Principum, aut ex præfcri-
ptione. Opinio veto Juriftarum eft communis,quöd
Summus Pontifex habet eam, faltem in habitu, hoc
eft, fi talis Princeps qui habet earn regulariter, ner
gligat illam exercere , vel non poflit, tune ad Papam
fpeblat illam exercere, Sc hoc, eft habere in har
bitu, in capite ’Kpovit, De ƒudiciis.
Q .U Æ S T I O Q U A R T A .
C A P U T U N I C U M .
T N præcedenti Quæftione vifum eft utrum Priuci-
pes feculares habeant fuas Jurifdibliones à Summo
Pontifice, vel ab Ecclefia Romana. Refolutio fuit
quöd non, Sc Doblor in tertia Quæftione nihil aliud
requifivit , nifi quæ requiruntur ad optimum Principatum
, Sc quæ funt illkepugnantia, 8c quæ com-
patibilia, Sc quæ impertimjntia 3 & præfupponebat
Summum Principatum noiliefle in Summo Pontifice
3 fed Supremum PrinciiVantem, fi aliquis eflet in
toto Orbe, efl’e laicum, j k c . Confequenter in ifta
quarta Quæftione quærit, Vtrum eieblio alicujus in
Regem Romanorum, eo ipfo quo eft eleclus, habeat in 1er-
ris Imperialibus jarifdiäionem & plenitudinem admini-
frrationis i vel eo ipfo quo eft uneins & coronatus per
Summum Eontificem, & hæc materia ampliùs traaa-
bitur in oblava Quæftione. Hujus duo funt modi
dicendi. Et primö,fupponendume l l ,quöd pollquam
Conftantinus celfit Imperio Occidentali, 8c tran-
ftulit Imperium in Poteftatem Papæ3 primus qui
Aimperayit ab illo tempore ip partibus Occidentali-
bus, luit Carolus Magnus fiiius Pi pin i, qui fubllitu-
tus fuit loco Childerici, ab ipfo Zaçharia Papa depo-
fiti, in Can.Alius, i f . qu. 6. Secundo, fupppnen-
dum e ll, quöd ahtequam Carolus Magnus impera-
ret, eratRex Francorum Jure hereditario provenientc
a Patre fuo. Pipino. Item , fupponitur quöd ante-
quam ipfe Carolus Magnus eflet lmperator, vi belli
jufti, multas Terras ScRegiones acquifiverat, fei-
licet majorem partem Italiæ, Sc Alemaniæ, Sc Vaf-
ephiam : nam qui ibidem regnabant, vel erant infidèles,
vel inimjei Ecclefiæ , Sc lie jufto bello ac-
quifiverat’3 ideö antequam eflet lmperator, in multis
Regnis erat Princeps.
Illis fuppofitis , dicit prima opinio , quöd Rex
Romanorum antequam fit coronatus , habet J.urif-
diblionem in rebus Sc Provinciis in. quibus Carolus
B Magnusjuftè dominabatur antequam eflet Impcra-
tor: Sc ifta prima opinio dicit duo. Primum, quöd
R e x Romanorum, eo ipfo quod eft Rex Romanorum,
antequam confirmetur Sc coronetur, in rebus
in quibus Carolus Magnus habebat Poteftatem prin-
çipativam, antequam eflet lmperator , habet etiam,
antequam fit lmperator. Secundum diblum, quöd
in rebus Occidcntalibus, in quibusnihiladminillra-
tioniis habebat Carolus Magnus, antequam eflet Rex
Romanorum, nihil habet Juris.
Secunda opinio quam tenet Communitas Principum
Germaniæ 3. quöd eadem eft Jurifdiblio peni-
t’ùs, Scadminillratio Regis Romanorum, Sc hnpe-
ratöfum3 ita. quöd foliim eft acquifitib novi nominis
in confecraripne. & corona,tione , Sc non alicu-
jusnpvi Juris,; ita quod quam cum que adminiftratip-
nem habet Imperat6r, eandem habet Rex Roma-
Ü nöriim, Sç in qûjbufcumque Terris’& Regnis-j ita
q.upd -confirmatio, veEcoronatio quæ fit per Sum-
rppm Pontificern, vel Legatum ejus, non dat ele-
clo novam admipiftrationem, fed folum novum no!-
mén, quia voçatur lmperator, tunç , 6c non priùs
vocabatur. Unde ifta opinio opinatur Sc fupponit
.quod antequam eflet aliquis Papa, inftitutus erat Imperator,
Sc vocabatur,Rex Romanorum. Tunc arguitur
fic : Rex Romanorum qui nondum eft coror
natus, eft fucceflbr.Sc heres illorum Imperatoruin
qui erant ante Papam ; fed quilibet fuccellbr in re',
fùccçdit in tahta Poteftate , quantam habet ille cui
fuçcèdit, per Reguiam Juris, Si qnis. Lib. 6. Ergo
ille qqi nunc eft Rex Romanorum, quam vis non
fit coronatus , fuccedit in tanta Poteftate, quantam
habebant prædeceflbrcs ejus, qui fuerunt antequam
unquàm effet Papa. Ergo eo ipfo quod Rex eft Ro^
manorum , habet tantam adminiftrationem Sc Poteftatem
, quantam habuerunt illi qui præceflerunt
> Papam.
Doblor in tertio capite nititur ponere differentiam
inter has duas opiniones. Prima dicit , quöd nullus
eft legitimus Rex Romanorum & lmperator inter
illos qui fuerunt poli Carolum Magnum , Sc quöd
nihil Juris habent in Regno Sc Imperio, niti in
quantum funt ejufdem Caroli Magni fucceflores j
non folum in quantum fuit Imperator , fed e-
tiam in quantum fuit Francorum Rex , heredi-
tate fuccedens Pipino Patri fuö , qui, depolito
Childerico, R e x Francorum fubrogatus fuit3 utad
longum patet in. hilloriis , Sc in quantum idem
Carolus Magnus, per bella jufta 6c licita, fibi
A a a a 3 mul