flatim omnes Cardinales occidi , oporteret provided
de Papa per Concilium generale.
Terciö , fi Papa cum confilio Cardinalium profer-
ret aliquam Sententiam dubiam in materia Fidei, & in
hac pertinaces 6c incorrigibiles perfifterent, nolentcs
Concilium.
Quarto, lî Sedc vacante, Cardinales propter eorum
difcordiam, vel aliquam tyrannidcm convenire non pof-
fèn t. Seu, fi ex malitia, vel alias ad ele£tionem Papa: A
convenire nollent, nec vellent Concilium generale.
In quolibet illorum cafuum,generale Concilium fine
autoritatePapæ convenire debet,ad traélandum de bono
communi totius univcrfitatis fidelium.
Et tune patet, non eflè de propria, veleflentiali ra-
tione Concilii generalis , ut fiat per Papam * fed eft
per accidens. Igitur.
Item , notum eft , quod non fblum illud quod
extra tempus neceffitatis eft licitum , imminente ne-
ceffitate fit debitum : fed etiam , quod extra necef-
fitatem fuit il licitum, in neceffitate extrema fit debitum
& neceflàrium. Utcontreblatio rei alienæ , in-
yito Domlpo, vel ablatio panis ab exiftente in extrema
neceffitate, non eft furtum. Ratio hujus eft, quod
ea quæ funt Juris humani , utpotè rerum divifio 6c
appropriatio , 6c confimilia , non pofliint derogarc
Juri naturali vel divino , quo res inferiores ordinatæ
funt ad hoc, ut per eas neceffitatihominumfubvenia- p
tur. Quapropter res quas aliqui habent fiiperabun-
danter, naturalijurepauperibusdebentur, fècundùm
beatum Ambrofium.
Male igitur epikeifimt, qui, in præfènti communi
fumma neceflitateUniverfalis Ecclefiæ, volunt omnia
Jura pofitiva, deConcilio congregando nonnifi autoritäre
Papæ , præcifè ad literam fervari : impedien-
tes, contra intèntionem eorum qui Canones confti-
tuerunt, viam pacis 6c falutis j ac fi in nullo cafii
liceret populo, vel alicui, fine autoritate Principis contra
Statuta communia , pro defenfione fui 6c paterna-
rum Legum militare} feuPrincipi, volenti Rempubli-
cam 6c civium univerfitatem definiere, ad cujus con-
fervationem eft ordinatus, tanquam hofti, non Rcgi rc-
fiftcre. Nonne etiam Maccabæi in dies Sabbathorum
bellantes, divinæ Legis tranfgreflöres non fuc-
runt? 6cc.
Quis etiam nefeit, quod fuitimpoffibileregulariter
Leges 6c Jura pofitiva inftitui, quæ in nullo cafudc-
ficercnt, vel exceptionem paterentur, ut patet 1. Rhe- i
toric. Ariftotclis. Hac ratione, quod adtus humani,
ad quorum brdinationem 6c regulationem Leges con-
ftituuntur, funt circa fingularia 6t contingentia. Quæ,
quia infinita funt, 6c infinita uni accidunt, 6c infini-
tis modis variari poflunt, fub nulla régula, vel arte com -
prehenfibilia funt. Igitur.
E t ergo vix eft aliqua Lex pofitiva, quincafuspof-
fit emergere , quod ille qui ante tenebatur eam im-
plere, fecundum tenorem literæ, in illo cafii non de-
beret. Sicut reguläre eft, quod depofitumreddi débet
: tarnen fi quis depofitum gladium in furia rc-
pofeat, ei reddi non débet.
Unde Nicolaus Papa præfidens Synodo Conftanti-
manæ dixit : Qfipd ita ufque adeo venenata fimoniaca
pernicies hatten Us inolevit, ut vix quadam Ecclefia vale
at reperiri, qua hoc morbo non fit aliqua ex parte cor-
rupta. Et tanta talium multitudo eft9 ut9 dum rigorem
canonici Juris fitper eos fervare non goffumus, necejfe efl,
ut dijpenjatorie ad pia condefienfionis fiudium noflros ani-
mos adgrâfèns inclinemus, a fimoniacis confie crates , in accept
is Ordinibusmaneregermittentes. Hoc etenim tempor
is nimioe neceffitas germittendum k nobis extorfit^ 6cc.
E t ergo eft quædam virtus1, quam Ariftoteles
f Ethic, vocat SheiitetMf, quæ eft direétiva jufti lega-
iis. Eteâmelior 6c nobilior, quia per eam,modoex-
cellentiori 6c perfediori, obeditur menti 6c intentioni
Legiflatori$._ - ,
Pater igitur, quod, quia Legum latorcs Leges po-
nendo frequenter attendunt ad ea qua:, ut in pluribus ,
accidunt, 6c rar6 de rarö contingentibus provident:
ideb accidit, quod quidam Juris imperiti, 6c indo&i
inTheologia, 6cinmoraliPhilofbphia, völentes L e ges
communes, 6c pofitivas San&iones, in omnibus ca-
libus obfervari, juxta verborum corticem, feu fuperfi-
ciem, faciunt fiepe contra juftitiam 6c bonum publicum
, 6c contra intentionem Legiflatorum: transgre-
dientes diclamen redte rationis, propter quafdam Verbales
traditioncs höminum, quarum intentionem non
attendunt, Legum juftas interpretationesaudire con-
temnentes. Cum tarnen licitum fit Theologis, qui
funt cRneweis divine Legis, mentem Chrifti interpre-
tari 6c declarare : ut patet in interpretatione magni
Mandati in L e g e , quod ad literam ä viatoribus impleri
non poteft, fed ad fenfiim Dobtoris.
Nunc ad illud quod ulterius dicitur, quod nullus
haberet poteftatem fuper omnes fideles: refponde-
tur, quod Ecclefia Romana habet talem poteftatem.
Ecclefia autem Romana intelligitur Ecclefia Univer-
falis, vel Concilium generale. Igittir.
Ad quartam dicitur j quod hoc non eft timendum,
nec eft verofimile 5 ciim proccdatur via Spiritus fan-
&i ad pacemJ Ecclefia: : cujus gratia, in Concilio
6cante, per omnes Ecclefias Chrillianitatis devote im-
plorata, hujufmodi fieri non permittet.
Ad quintam refpondetur : quod per ccetum Car*
dinalium congregari poteft. Etiam forte, admajorem
fecuritatem, expediret quod uterque eleblorum con*
fentiret congregationi Concilii. Quia pauci dubitant,
quin unus eorum fit Papa. Et ita fatisficret Canorti*
bus, qui contrarii videntur.
Alii modi Concilium convocandi tabii funt in qua-
dam Epiftola, qua: incipit: Genius magni Jovis FV-
carius.
Et cum dubitatur, cujus autoritate valerent in tali
Concilio tv.dta. Refpondetur : quod in caffi tali neceffitatis,
autoritate Capitis Chrifti indefeflibilis. Cujus
etiam autoritate David & fui, panes Propofitionis
manducabant, & Maccabsei in Sabbatho pugna-
bant,£cc.
Si dicitur, objiciendo prsedidlis : Papa eft major
Concilio. Reipondetur quod in caffi noftro Concilium
nihil ftatuet, donee ante omnia congregatum,
^ & clarificatum fuerit, five autoritative, live magiftra-
-■ liter, quis fit verus Papa. Quo fiufto, ille accedet
Concilio , fi velit, & fe&a & fienda amplius in eo
per ipibm robur habebunt.
V el dicitur, quod EcclefiaCatholica, modofupe-
rius declarato eft, in hoc cafu fuperiorPapa, a qua,
cum ipfe fit Catholicus, non eft exclufuS, imo eft
ipfius caput fecundarium. Cujus defeäum, vel cum
illud non eft, vel cum eft, & non conftat quis eft,
ficuteftinpropofito, fupplet Chriftus, caput Ecclefia:
fua: infeparabile & primarium : cujus gratis &
meritis, Ecclefia corpus fuummyfticum, fulcipitincef-
fanter fcnfum , motum , & fpiritum vitalem. Quo
f it, quod errare non poteft, lege ftante, nec mortali
peccato ex toto maculari vel mortificari..
Ad fextam refpondetur: Quod, ficut bonus filius
Matri fuse carnali asgrotanti, vel tribulatiönem patien-
t i, licet Deus eam velit mori, vel täliter ad falutem
fuam tribulari, omni via licita teneturnjtiluccurrere,
&eam liberare. Et ita, ä fortiori, Matri fpirituali,
D qua: eft Ecclefia, fuccurreretenetur. Maxime, quan-
do tribulationibus, communi faluti fidelium mamfefte
obviis, ut eft in praifenti cafu, qUaflatur. Si etiam,
hac confiderationc, quod omnia cooperantur in bonum
eledtis, ab elifione difienfionum &dilcordiarum
& hujufmodi malorum , Chriftianis ceffimdum eflet:
eadem ratione ab hxreticorum exterminatione, &ab
omni punitione perverforum defiftendum eilet. Quia,
juxta beatum Auguftinum, Omnipoteas, bonum nullum
lum malum fieri fineret, nifiinde etiam majus bonum
elicere feiret 6c vellet. Igitur.
* Item illud : Nolite arbitrari, 6cc. M.atth. x. 34. ac-
cipiendum eft , quafi Chriftus dicat : Sed gladium,
id eft, corre&ionem 6c vindidlam offenfarum Dei in
malos fibi adverfantes, àPrincipibus6cPrælatis intrépide
exercendam j exemplo David , qui teftabatur,
quod cum malis concordiam non teneret, dicens :
ante, totum temporale, quod a Conftantino 6c a Prin-
cipibus aliis, fucceflii temporis, accepit?
Secundo. Utrum expedientior efl'etfimpliciterpro
gencrali falute fidelium , humilis llatus C leri, fine
temporal!, qualis crat ante Conftantinum, vel flatus,
qualis poll fuit 6c hodie eft ?
Ifta funt alterius fpeculationis. Vcrumtamen pro di-
verfitatc temporum , alter 6c alter flatus Ecclefia: ma-
Nonne, qui oder mit te, Domine, oder am, &fUgerim- A gis convenire videturj 6c non iderti fèmper
perfetto edio oderam illos ? Ut in primativa Ecclefia micos tuos , tempore prædicationis
Pfi cxxxviii. 2,1 . 1 1 . hoc eft, quod verum in eis erat
dilexij 6c quod male fecerunr, increpavii mores pra-
vorum prefli, vitæ eorum profui, nihilominùs inimi-
ci fadi funt mihi. Si igitur David illius temporis laï-
cos corrigendo malos * non curavit eorum inimicitias
incurrere , quantb magis Chriftianæ Ecclefiæ Præfi-
des 6c Prælati, in hoc nullos formidare debent, intrépide
exteriorem paeem cum malis fol ventes > interio-
rem nihilominùs circa illos, ideft , feedus Charitatis
medullitùs euftodientes. Quia, Si Deus pro nobis, quis
contra nos ? Matth, vin. 31. V el gladium^ id eft, pugnam
virtutum contra vitia, malorum contra bonos, dæmo-
num contra fideles , fpiritus contra mundi 6c carnis
infeftinationes.
Ad feptimam rationem refpondetur : quod primo
conftat fatis ex di&is Scripturæ, unum generalem Vi-
carium Chrifti elfe debere in fua Ecclefia, ufque ad con-
Evangelii expedivit, ut omnia effent communia. Poft
inceperunt fidèles vivere de propriis , 6c Sacerdotes
contcntari in humilitate de fblis oblatis, 6c pie datis,
6c de bonis hereditariis , quæ habebant. Poft verb ,
templis Chrifto ædificatis, coeperunt vivere de decimis
6c oblatis. Dcinceps, poft Conftantinum, derediti-
bus , prædiis , terris , ab Imperatore 6c aliis Princi-
pibus Ecclefiæ datis , Clerus incepit vivere magnifiée
in honore , reverentia , 6c dominatioûc , ufque
hodie.
Quem ftatum an Deus modo, vel alias diminuere vel
variare voluerit * nefeio. Ipfcfcit, qui mutât tempora
6c transfert régna, 6c qui fidelibus fuis de expedition
fèmper novit providere ftatu.
Ad rationem oétavam 6c ultimam refpondetur :
quod fèmper in Ecclefia, juxta Apoftolicam afîèrtio-
nem, omnes qui volunt in Chrifto piè vivere , perfummationem
fæculi. Et ideo, quia mala eft plura- B fecutionem patientur. Quæ pcrfècutio, ut dicit Leo
litas Principum non fubordinatorum , & naturali ratione
interdira : utique omni diligentia per fideles
obviandum eft pluralitati fummorum Pontificum, donee
vel miraculo, vel revelatione fpeciali,circa hoc aliud
vidcatur.
Pro hoc verb, quod ulterius dicitur, de variation©
populi, de uno veniendi in alium, 6c de ftatu in ftatum
, propter peccata, 6c quandoque aliis de caufis :
quemadmodùm flatus Chriftiani Cleri, tempore Con-
ftantinilmperatoris, mutatus fuit de paupertateaddi-
vitias, de triftitiis ad delitias, de contemtu ad honores
, de fubjeblionc ad dominationes , de Jabore ad
requiem, de tribulatione ad paeem, 6c de oppreflîo-
ne ad libertatem 5 fortè dices : certè talis mutatio
videtur nifi permiffivè propter aliquorum peccata à
Deo fadla. Quoniam, quæ caufà tantæ exorbitatio-
tionis 6c deviationis Ecclefiafticorum , quæ apparet
hodie , 6c fummabitur in folutione ultimæ rationis,
Papa, non in eo tantum confiftit, qubdcontraChri-
ftianam pietatem aut ferro, aut ignibus agitur, aut qui-
bufeumque fùppliciis : cùm modo perfècutionum fæ-
vitiam fuppleant, 6c diftîmilitudines morum, 6c contu-
maciæ inobedientium , 6c malarum tela linguarum :
ut de Ecclefia verum fit : In pace amaritudo me a ama-
riffima : Ifàiæ xxxvm. 17. quando carnalispax, 6c
commoditas, difiènfionem fufeitavit, Superiores cclipfâ-
v it, zelum falutis populorum abftulit.
Igitur, quoniam virtus unita fortior eft fe ipsâ difper-
sâ , nunc maxime congregari convenir Concilium in
arduis, ut faltem inter multos invenianturaliqui, qui
adhuc zelum Dei habeant 6c profèquantur.
Ad hoc verb, de quo dicitur, fufficienter de omnibus
jam provifùm eflè, 6cc. Refpondetur per hoc
quod cap. I. ToletaniConciliiVII. habetur : L ic k ,
inquit, & ante conßitutiones Canonum exflent, qua ad
omnem pojfient correttionem fiufiicere, f i quis dignetur eas
nifi hoc venenum, effufum in EcclefiamDei, quan- Ç Ubenter attendere : tarnen , quia tanto amplius lucerna
do Imperator Gonftantinus Ecclefiam tot divitiis lo-
cupletavit, 6c tantis honoribus fublimavit ? Ex hoc
enim, qubd ftatibus Ecclefiafticæ Prælaturæ confpi-
ciunturtantædivitiæ, deliciæ, honores, reverentiæ,
poteftates,. 6c dominationes annexa: 5 jam fatuus 6c fà-
piens, puer 6c fènex , bonus & malus à minimo ufque
ad maximum, omnes indifferenter ad pingues Ec-
clcfiafticos flatus, per fas 6c nefas anhelant} fimoniarn
committunt, difcordiam feminant, coelum 6c terram
movent, ut ad illos perveniant, 6cincispermaneant:
Proh dolor, non confiderantes, ncque apud fèièmel
difeutientes , quanta 6c quàm ardua habentibus taies
flatus agenda incumbant, in quibus fi négligentes fue-
rint, ætemæ damnationi fuberunt.
Refpondetur : quod, quam vis hæc contigerint,
6c contingant ab aliquibus,per abufum temporalium,
ad magnificentiam gloriæ Dei Ecclefiæ donatorum ;
claritas emicat, quanto fuerit ßudiofius fiapijfime munda-
ta vel contrettata : non parum proßeit ad emendationem
multorum, y?, dum illa qua conßituta funt, per frater-
nam collationem ad memoriam reducantur , illa etiam
adjiciantur, qua aut deefifie videntur, aut omnino conßi~
tuenda competenter exißimantur.
Quis enim nefeiat, quanta fint hablenüs illicita per-
petrata, 6c quam nefanda multorum invalueritfuper-
bia , avaritia 6c incuria, & quam multiplex ä legiti-
mis exorbitatio } qua: nova: provifionis expoftulant
remedia, quemadmodum novi morbi novas cogunt
invenire medelas; vel antiquas, juxta eorum qualitatem
6c modos temperare.
Item, cumparticularia fint infinita, öcinfiniti ca-
fus novi emergere poflint: nullis finitis Conftitutioni-
bus vel Legibus particularibus fic fuflicienter provideri
poteft, quin fit femper opus novam provifionemfünihilominùsPapa
Sylvcfterfanólèfecit, temporalia re- per pluribus evenire poflibilibus,
cipiendo, 6c Gonftantinus ea dando: quia videbant,
re£lo ufu talium, divina: honorificentise cultum gloriose
magnificandum 6c ampliandum. Etfi in parte con-
trarium eventurum cogitaverit, ex malitia abutentium,
xternam receptura fuo tempore poenam : verumta-
men tali mutationi Ecclefiaftici flatus Sylvefter refifte-
re non debuit.
Quseri poteft hic: Si verofimile fit, qubd Ecclefia
perdet quandoque, fcilicet tempore Anti-Chrifti> vel
jAppendix ad Tom, II,
Item, cum naturahumana naturaliternitaturin ve-
titum, 6c de cetera fit indomita 6c effrenis : ideo, ei
habenis laxatis pro tempore, cito revertitur ad inor-
dinationem fuam, 6c repullulabunt vitia, redibunt fü-
perllitiones, revivifeent errorcs. Quare opus eft in-
ceflànti vifitatione domus D e i , fàétæ ex hominibus,
6c ejus reparatione , jam in hac parte , jam in illa,
ad inftar domus materialis j quæ, nifi follicitè quolibet
anno vifitetur, reformetur, 6c renovetur, ubi
Ggg in