Sed contra hanc Conclufionem arguitur. Petrus
non erat fupraf Paultfm j drgO non iuptfr quiftnlifeet
conftitutus lit ä Chrifto. Antebe'dens prbbatttr * qtiia
ad Galat as xi., 6. fic dicit Äpofttftas: Mihi enim qüi
videbantur ejfe. aliquid nihil contulerunt, fed contra, cum
vidijfent quod creditum e(l mihi Evangelium prafmiififi^
cut dr 'Petro circumcifionis. ( Qui enim operates eft Petro
in nApoftolatum circumciftpms , operatus eft & mihi
inter Genies. ) Ex iftis forrhatur argumentum. Si Petrus
fuiflet inftkutuS Univerfalis Pallor Ecclefi«
pof&at jfeque ifnmediate fuufPi Officitffn in quolibet
locö exercere, 8c fie przedicaffe GenTibus. Relpo'fl-
detur. Argumentum nihil aliud probat, nifi quod
Officium evangelizandi, feuApoftoIalus, nonaCGe-
pit ä Petro , led miflüs fu'it ä Deo', priiifquamPd-
trumadiret: omnes enim erant Petrqpares, quantum
ad Odinefn 8c Epifcopatum. Ad illud, de de-
terminato loco , dicitur quod in pluribus locis Petrus
pnedicabat Jfudaeis, interdiim Gefitilibus,ut Cefl-
turioni 3 8c cum ab Antiochia tranfiret Romain, non
ell verofimile quin tranfeundo leminaverit verbum
Dei. Et licet Paulus dieatur Doctor Gentium,quia
Gentium converlioni 8c eruditioni plurimiim invigila-
vitjinterdum tarnen etiam Judasis verbum Dei e Audit,
utpatet-/4#*»*»vn. 8cxm. Petrus tarnen, fivoluiflet, ]
fuum Officium in quocumque loco poterat exercere.
Secündö, arguitur. Afiacletus Papa, utfcribitur,
21. Dift. C. In novo, dicit fic : Ceterivcrb Apoftoli cum
eodem pari confortio honorem & Poteftdtem acceperunt ,
ipfumejuc Principem eorum ejfe voluerunt. Et confir?
matur h«c authoritas ä figno , quia Gr«qi fequun-
tur contradidlorium conclufionis noftr«, 8c non ell
dicendum quod tärttus populus, in re tarn ardua erra-
ret3 pöpulüs, inquam , qui Fidem ante Romanos
fufcepit, 8c plerafque Ecclefi« bajfs habuit. Adfe-
cundum 3 refpondet Glofla, quod fecundario vole-
bant Petrum eile caput ceterorum \ fed hoc primo
a Chrillo habuerunt. Nam fi Chrillus Politiam
Arillocraticam in fpiritalibus reliquiflet,. nonpotuif-
fent Apoftoli earn in Regalem mütare. Ad aliud: {
non eft verofimile quod primi illi magni Gr«ci te-
nuerint oppofitum. De h«reticis autem Bohejnis, 8c
pofterioribus Graecis loqui npn oportet.
Hie poteft fieri Argumentum de Indis , 8c Chri-
ftianis in aliis locis feparatis, quia fi reliquanecefla-
ria ad Fidem crederent, nefcii quod Romanus Pontifex
fit caput Ecclefi«, durum eft dicere quod fint
in ftatu damnations. Occam in fine terti«. Partis
Dialogi, probabile putat, quod Politia Regalis Eccle-
fias, poteft pro ürgentiffima caufa, duobus, ex «quo,
communicari , licet glo. in c. Non autem. 7. q. 1.
teneat oppofitum 3 quia eft una Ecclefia Catholica.
Hoc idem tenet Armachänus,Lib.7. ad Armenios,C.
15. Sed ratio Gloffie eft nulla: Ecclefia enim non dicitur
una ab uniiate capitis minifterialis , fed k Chri-
fto & uniiate Fidei | ut videre eft pöft mortem Papa ,
ante creationem alterius. Porrb fieflentduo, uterque
polfet abfolvere quemlibet fibi fubjebtum. An autem
ita fieri poffitab hominibus, pro ürgentiffima caufa,
Jus divinum exponendo, non infifto, loquor de fa-
8I0 nunc.
Tertio, arguitur. Non eft unum Caput in tempo-]
ralibus, cui Reges funt fubje&i omnes 3 ergo hoc.non
congruit in fpiritalibus. Refpondetur. • Confequen-
tia eft nulla. Nam primo , Summus Pontificatus
eft ex inftitutione Chrifti 3 nulla tarnen Monarchia,
in temporalibus, eft ex ejus inftitutione, 8c hoc eil
rationabile : nam cum modica impenfa gladio fpi-
rituali utitur Pontifex , ut Excommunicatione , 8c
Interdi&o , 8c ceteris Canonicis poenis. Gladius
autem lmperatoris, debet elfe magnus exercitus 3
quia fi perdatur , vidhis habebitur contemptui ,
näm Eventus belli eft dubius , & nunc hunc , nunc ilium
confumit gladius. 2. Reg. xi. 2 f. Secundo , bona
fpiritualia in nullius polfeffione funt, fed funt
Communitatis Ecclefiaftieas: quapropter congruum
eft habere' unUm Caput, pfo boprorurtS illorum admi-
niftratüone. Bona' Verb lafcörui» fui® Imgulorum, fe-
cundüm quod1 homines j’ü'ft'iS' titülfs fua bona acqtii-
runt , emptione , hereditate , vel aliä via > quare
non eft Opus Uno Capite pro illis. lnfüper, varia-
ruiri Regionum diverfi lunt mores, in temporalibus
j ergo congruum 811 habere Caput, fecundum
fnoröm exigentiarar. Sed duobus Regibus cotrifen-
^ dentibus, quis litöm dirimet? Satsus eirgo eft habere
unum Caput iu temporalibus. Refpoiideo.
Qtiis p'aeem inter FedericUm- tertrum , Mat-
thiam Ponnonise Regem compofuit, cum Iöipera-
toTCm. ä Vienna, fui Ducatus primaria urbe, ejecit
Matthias ? Its nullo enim Senatu , pro Regnorum
partitionedifputatur; fcdfinem litis, de Regnis par-
tiundis, gladius imponere folet,' loquor de fablo. Di-
cis : quis finem materiae litigiofie inter Romanum
Pofttificem 8c älium inferiorem ponet ? Si dicatur
acquiefcendum elfe C apiti; fic dices de Imperator
re 8c Rege. Dico non eile idem, ut patet ex dif-
cfimine füperkis ta£lo.
Secunda Conclufio. Epilcopi reliqui a Maximo
Pontifice funt ex inftitutione Chrifti, ficut Maxi-
3 mus Pontifex. Probaturj nam xxi. Diftindt. C. In
Novo Teßamentoi fcribftur : Ceteri vero Apoftoli cum
eodem pari cotifortio honorem & poteft at em acceperunt, 8c
intelligo de Sacerdotio 8c Epifcopatu, 8c non de
Jurifdi^ione > fi enim tunc non fuifient Epifcopi,
non fuilfent Petro pares in honore. Et in eodem cap.
Ipjis cjuoque decedenttbus, in loco eorum furrexerurtt E-
pifcopi. Idem patet xxi . Dill. C. 1. in ver. fimpli-
etter, ubi dicitur: Simpliciter verb, majorum & mino-
rum Sacerdotum diferetio, in Novo Teft ament 0, ab ipfb
Chrißo fumpfit exordium, qui x 1 1. Apoftolos, tanquam
map or es Sacerdotes , LXXi i . Difcipulos, quafi m mores
Sacerdotes inftituit j Petrum verb, quafi Summum
Sacerdotem elegit. 8cc. Prtetereä Giofla marginalis,
L u c« x. dicit : St cut in Apoftolis eft forma Epifcopo-
•. rum-y Sic in lxxii. Difcipults, eft forma Presbyterorum,
"hoc eft,,Curatorum. Et ex illis poteft iterum fic
formari argumentum. Presbyteri, hoc eft Curäti, funt
ex inftitutione Chrifti j ergo 8c Epifcopi. Ampliüs,
De Summa Trinitate9& Fide Catholica. C . 1. %.ZJna. dicitur
, quod Sacramentum Euchariftice nemo poteft
conficere, nifi Sacerdos, qui rite fuerit ordinatus, fecundum
claves Ecclefias quas ipfe conceffit Apoftolis,
eorumque fuccefloribus Jefus Chrillus 5 led
Sacerdos non ordinatur ä clave Sacerdotali,' (ed fo-
lum Epifcopalij ergo Chrillus claves Apoftolis tra-
didit Epifcopales. Ruriiis, dato oppofito, Icilicet
quod Epifcopi 8c Curati non funt ex inftitutione
Chrifti, fed ex inftitutione Summi Pontificis j ita
quod Petrus fua authoritate inftituit Apoftolos Epifi-
copos , 8c Maximi Pontificis authoritateinilituuntur
alii Epifcopi y ergo Romanus Pontifex poteft unum-
quemque Epifcopum 8c Curatum, 8c omnes dillituc-
re , de potentia fua abfoluta , non creando novos 5
quia quos unus Pontifex fua authoritate creat, non
obligat fuos pofteriores five fuccefibres continua-
re, nam par in parem non habet authoritatem, 8c
) Omnis res, per quafeumque caufas oritur, per eafdem dif-
folvttur : deRegu. Jur. Omnes. Sed hoc concede-
re non reputo conveniens: igitur. Infuper ,• idem
habetur, De confuetu. C . Quanto. Item, communiter
tenetur, quod Epilcopi pofiunt confirmare, 8c non
fimplices Sacerdotes ullo padlo 5 fed non video
quod Maximus Pontifex poffit hanc Poteftatem E-
pifcopalem , plus quam Sacramenta inftituere. Si
dicas : Petrus fuit minifter , creando reliquos Apoftolos
Epifcopos , 8c Deus hanc Poteftatcm dedit,
quod polfent confirmare, 8c dareÖrdines, ficut Sacerdos
baptizat, 8c Deus charabterem baptifmalem
infundit 5jam habeo intentum. Pollquam h«c feripfi,
ante impreffionem, occurrit mihi alia probatio iftius
Coii-
Conclufionis. Nam primus Articulusfratris Joannis
Angeli pr«dicarus Tornaei, fuit ilte.
Fratres prafentati Epifcopo , & admijfi, funt proprii Sacerdotes
er veri. Curati, & melius quam Presbyteri pa-
r och tales, quia facultatem fuam habent a Summo Pontifice
, & dtäi Presbyteri ab Epifcopo dumtaxat. Ee.ce e-
xaminationem Facultatis noftr«,ä 3 4. Annis prasteritis.
jQyidquid fit de prima parte, propter aquivocationem i f
tiustermini, proprii, dicit tarnen Facultas, -quod Propofitio
in f t , & quoad omnes reliquas partes & probationem partis
ultima , qua dicitur ( ab Epiicopo dumtaxat) eftfean- A
dalofa, in Fide erronea, Hierarchici Ordinis deftru£hvay
& pro confervatione ejufdem Ordinis, publice revocanda &
abjuranda.
Tertia Conclufio. Maximus Pontifex non habet Dominium
temporale Juper Reges. Probatur. Nam dato
oppofito, fequitur quod Reges funt ejus valalli, 8c eos
ad nutum a Regno trudere poteft de fablo, liedt pec-
c e t, fine caulä eosexpellendo, quemadmodum for-
tafljs contingit de multis ejus Officialibus 8c fubjeblis
in temporalibus 3 led hoc non eft concedendum.
Secundo, arguitur ad; idem. Nullum titulum
habet fuper Regnum Francorum, vel Hifpaniarum
in temporalibus 3 ergo non funt ei fubjebla in temporalibus.
Antecedens patet. Nam qu«ro quem
titulum? Si dicas: fuccedit Ch rillo , 8c Chrillus eft
Dominus omnium. Contra: probare non potesqubd
Chrillus , fecundum humanitatem, eft Dominus om-
nium, cum dixerit Pilato: %egnum meum non eft det
hoc mundo, joan.xviii. gd. Et illodato, confequen-
tia eft invalida, 8c impoffibile eft earn probare: cre-
bro enim vicarius non eft tant« authoritatis, quant
a eft Superior cujus eft vicarius. Nam Chrillus
inftituit Sacramenta , dedit Legem grati« , 8c po-
tell revocare omne Jus divinum pöfitivum : hoc tarnen
non poteft Pontifex.
Tertiö, arguitur. Dato oppofito, fequitur hsec con-
clufio: Conftantinus nihil dedit Sylvellro,ied loliim re-
ftituit ei debitum3 cujus contrarium dicitur. 96.Dift. C.
Conftantinus, 8c 12. q. 1. c. Futuram. Pr«tereä ipfi Pontifices
fatentur ad fe non fpebtare Jurifdibtionem temporalem
, nec veile Juri Regum detrahere, ut In-
nocentius III. in c. Novit. De fudiciis. Et Alexander
III. in C. Caufam. Qui filii fint legitimi, 8c in illo
famato c. Pervenerabilem. eo. ti. Innocentius III. dicit
quod Rex Francorum Superior em in temporalibus mi- (
nime recognofcit , proptereä cum filio tanquam cum
inferiore dilpenfare poterat. Sed dicis cum Glofia:
non recognofcit deFatto , debet tarnen de Jure. Hanc
Glolfam probo elfe Aurelianenfem , 8c textus cor-
ruptivam3 quia fi fic , Romanus Pontifex non fuf-
ficienter relpondiflet illi nöbili de Monte Peflula-
no petenti Difpenfationem pro fuo fpurio , quo
modo Rex cum fuo illegitimo filio difpenlaret. Nam
dixit Romanus Pontifex: Rex Francorum eft Su-
premus |in fuo Regn o, in temporalibus. Si locutus
fuiflet d eFaclo, refponfio fuiflet nulla 3 poterat .e-
nim fic ille nobilisrefpondere : ego non cognofco,
vel non cognofcam amodb Superiorem de fabto.
Quinto arguitur. Oppofitum aflefens ,8c Maximum
Pontificem,8c Reges offendit, 8c eis nocumen-
tum prasftat 3 ergo fapiens non debet illud alferere.
Quod ix>n profit Pontificibus manifeftum eft, quial
facit eos, quantum in fe eft, follicitos, ut illud Ma-
thematicum Imperium in temporalibus manutenant>
quia non patiuntur diminutionem in temporalibus ad
fe fpeblantibus, vere velapparenter, 8c fic miniftrarur
eis materia rapiendialieni Imperii,quodnunquamad.
finem deducere poterunt, ut legimus de Bonifacio Q.-
blavo, contra Philippuni Pulchrum, 8c aliis varfis.
Similiter eft nocumentum Regibus in temporalibus,
profuis Regnis defendendis8c in fpiritualibus, quia
multa mala, tempore belli, committuntur. Proptereä
Joannes Gerlön , aflerentes talia, blandientes appellat.
Sexto, arguitur. Multi devoti Reges, a Pon-
Appendix ad Tom. II.
tificibus Maxi m is canon i zati ,nu n q u am Romanos Pontifices
fuprale in temporalibus admiferunt, 8c in hoc
mortui funt 3 ergo fignum eft quod Romani Pontifices
non habent Dominium omnium in temporalibus.
Septimoarguitur. Papa non eft Dominus omnium
bonorum Ecclefi« 3 ergo non eft Dominus omnium
bonorum temporalium. Antecedens patebit paulo in-
feriusinhac diftinblione, 8c Confequentiä eft nota.
Contra Secundam Conclufionem arguitur, pro-
bando quod folüs Petrus eft inllitutus Pontifex ä
Chrifto, 8c omnes alii, inftituti PontificesäPetro,
argumeiitis adverfariorum, fcilicet Petri Paludani, in
Trablatu. De Poteftate Ecclefia fix. Joannis de T urre cre-
mata, Cardinalis Sanbti Sixti, quibus tenent oppofitum.
Primb , arguitur per c. Porrb. 66. dift, ubi dicitur
: Porro Hierofolymitanus primus Archiepifcopus bea-
tus Jacobus , qui-juftus dicebatur & fecundum carnem
frat er Domini nunc up at us eft, a Petro, Jacobo & Joanne
Apoftolis eft ordinatus; ergo Jacobus Alphei non eft ordinatus
Epifcopus a Chrifto immediate. Ad hoc argumentum
refpondet Glofla multifariam , cujus ali-
qute expofitiones fufficiunt.
Una, quod non ordinarunt eum Epifcopum, fed Ar-
chiepifcopum, 8c fic ordinaverunt eum in adminiftra-
tionem alicu jus certi loci, prius enim erat Epifcopus fine
Titulo. Sed contra hoc replicant ifti: fi h«c non erat
vera Ordinatio Epilcopi facia, non convenienter fulce-
perunt ex ea formam Ordinationis Epifcoporum in
Ecclefia, contra Anacletum, in diblo c.In novo. Dift. 31.
Refponfio. Quseritur ab aliis quis ordinaverit P e trum,
8c non dabunt tres. Dico ergo efle Confti-
tutionem humanam quod Epifcopus ojrdinetur ä tribus.
Paulus enim non quasfivit duos pro ordinationc
Titi 8c Timothei. Nam prim« ad Timotheum. rv.
14. dicit: • Noli negligere gratiam qua in te eft, qua eft
tibi data per prophet iam, cum impofttione mannum Presbytern.
Glofla autem marginalis dicens , Presbyterii,
pro Presbyterorum, eft voluntaria, magis liter« repu-
gnans quam earn explicaris. Rursüs, Romanus Pontife
x, fi velit, poteft iolus Epifcopum aliquem ordinäre
, fine duorum ope, utHugo 8c multi alii conce-
dunt. Pr«terea Rufticus 8c Eleuthei ius, qui cum
beato Dionyfio ad Gallias venerunt, non erant Epifcopi,
fed Galli« Epifcopos folus Dionyfius ordinavit^
-> Ecclefia tarnen nunc utitur tribus Epilcopis, in Pon-
^ tificum creatione3 ad imitationem Petri, Joannis 8c
Jacobi Majoris,qui Jacobum Alphei creaverunt, ut
dicitur in c. Porrb. Item, in c. Archiepifcopus, ejufdem
diftinbtionis, habetur quod Archiepifcopusabomni-
bus fu« Provinci« Epifcopis ordinetur , 8c fi aliter
pr«fumptum fuerit, viribus carere non dubiumeft,
quia irrita erit Ordinatio. Sed iftud non requiritur
de neceffitate3 ergo nec aliud ei adjunblum.
Secundo arguitur: in c. In novo, dicitur quod primb
Petro in Ecclefia Pontificatus datus eft.
Refpondetur : hoc non poteft adjuvare adverfa-
rios, quia immediate ante-ilia verba dicitur: APe*
■ tro Sacerdota/is exit Ordo, dr tarnen ifti alii concedunt
omnes Apoftolos ejfe falios Sacerdotes a Chrifto. Protali-
bus ergo omnibus dicatur quod Petrus erat primb
dignitate Epifcopus 8c Sacerdos, quia generalisPa-
)ftor Ecclefi«. Eft etiam verofimile quod prius Chri-
• ft us inceepit ä Petro , ut in lotione pedum , quod
convincitur ex eis verbis: Non lavabis mihi pedes in
aternum. Joan. xni. 8. Nam fiabaliquo alioincce-
piflet, verofimile eft quod ille, ficut Petrus,recufaf-
fet, 8c paffim inter Apoftolos,ab Evangelillis primus
numeratur. Sed Chrillus dando ei Ordines 8c Epifcopatum
5 etiam alios ordinavit.
Tertib arguitur: nihil aflerendum de divinis, nifi
quodexdivinarum Scripturarum teftimonio, vel ra-
tione , probari poteft 3 fed Apoftolos alios ä Petro,
fuifle ordinatos ä Chrifto, nec authoritate, nec ratio-
ne convinci poteft.
B b b bL %- ReP