tiouis materia deefie verbapotuerant: dum ecce ftu- Legis divinæ jubentis fraternam correblioncm , cui
diolitas fpeeulatrix, importunitatc quadam fua gran- L e g i nemo non fubjebtus ell. Quid li Petrus verla
dem quvllionum ipecuiativarum filvam apponerevi- vice Paulo reftitiffet in faciem nolens acquieicere j
debatur ut plus lïbi quam ædificationi defervirem. an Paulus fe ab eo fubttrahere, an non obedire, an
Die' inquit, 1 Chrillus circumcifus e ft, ancircum- ad Ecclefiæ Concilium appellare potuerat?' Si Conus
refurrexit in gloria difpar gentibus faftus ? Ira A cilium in hoc fuperius erat vel Petro velé contra j fi
2 pie teuere relpondi, ad honorem eorum, ex qui- Paulus reftitit Petro ut ejus Cardinalis exiftens., vel
" K r ‘ ‘ ’ " Xix. æqualem fe deputans 6c nihil à Petro autoritatis,
ficut nee Evangelium ilium recipiens ? Quid ii de
fiiblo in Paulum Excommunicationis fententias pro-
mulgafiet , an eas Paulus timuifl'ct ? Quid li Petms
perltitiflet in hoc errore , nunquid eo fàèto Pa-
patum perdiderat ? Qiiod fi non, numquid tarnen de-
ponendus erat, 8c per quos8c quomodö. An Concilium
fine eo potuiflet in hoc cafu celebrari ? Quid
fi Petrus vi armata errorem fuum defenderc volu.llèt.
Numqiiid ipfoetiam manente Papa vim vi lieuifiet re-
pellere, aut verbis aut carceribus, aut ipfii denique
morte ? Hieronymus prætereà 8c Augullinus D o lo res
eximii cum difcordent in hac materia, numquid
alter eorum diccndus ell hæreticus ? Ille Paulum
difpenfatione mentitum, hic Petrum juftè reprehen-
liim fuilfe défendit. Porro cur in Concilio de
cefliitione Circiimcifionis Petrus Summus Pontifex
non tulit fententiam, led Jacobus.
Innuebam lludiofitati ut taceret, 8c non poneret
refpond ,
bus Chriftus fuit lêcundiimcarnem, qui eil Deus be-
nedièlus, 8c adpcrverforumconfufionem. Dicpar-
ticulam illam carnis virginete, ut multi ferunt, dimi-
fit in terris $ 6c lalis de efiiifo tune Ianguine quieftio
d l? Refpondi quafdam partes cfle de integritate hu-
manie naturte 8c ncceifitate, fine quibus non fubfif-
teretj qualdam de congruitate, fine quibus ncque
perfeélè neque decenter exilleret j quafdam de fu-
perfluitate. Prima; dua: refumptée' funt, ficut in aliis
refurgentibus fiet, non oportet hoe de reliquis. Si
quis igitur contenderit particulam illam cum Ianguine
fuifle de integritate humanitatis primo vel fecundo
modo: illa reliimpta funt, 8c vel in terra non manent,
vel multiplicata funt. Eratne igitur pars illa
carnis vel lanmiinis per communicationem idiomatum
Deus, 6c fi Deus, utrum homo ? Hujus relponfio-
nem tanquam egentem 6c longilfima 6c fubtililfima
perlcrutatione prxtefco j 6c conlêquenter illam, fi fit
'oranda adoratione latrke. Perge ad alia, quia melius
d l hic nihil, quam pauca dicere. Die ad quid B coelum os fuum. Tune cxclamans dixit. Numproderat
circumcifio? Refpondeo, proderat ___
le 'peccatum delendo 6c dando gratiam 5 fed non a-
periebat januam Paradifi. Die quale dabatur pro fe-
minis remedium? Refponfio, hides propria fi adult
s erant,vel parentum pro parvulis. An alienigenas
obligabat? Refponfio. Non. Cur ante diem obla-
vam non impendebatur ? Refponfio, propter tene-
ritudinem, 8c ad refurre&ionis myllerium. Quid
'd e filiis lfrael in deferto non circumcifis? Pie teneo
fuifle cum eis ä Deo revelante Moyfi difpenfatum.
Die fi perj cognationem fpiritualem circumcidens
cum Gircumcifiojungebatur. Puto cognationem hanc
magis humana cohftitutione quam naturali vel divi-
no Jure inventam: quod fi quis aliter fentiat, propter
gratiam qure confertur, dicat conlequenter ficut
de Baptifmo. Die an circumcifus fimulque baptiza-
tus inligniebatur duplici charadlere, 6c fi in eo gratia
duplex augebatur? I ta , fi capax erat utriufque,
6c dum Circumcifio currebat viriliter. Die cur Circumcifio
qua; data erat in feedus asternum cefiavit,
quid dico cefiavit, immo facia ell mortifera, adeb
ut Paulus denunciet. Si circumcidamini, Chriftu
hil
cefiavit / fed tranfit in Baptifmnm cujus erat figura,
quid igitur mirandum fi re exhibita, figura ceflerit?
Sed ângët quællionis admirationem, cur propter con-
fervationem circumcifionis 6c aliorum legalium Paulus
rellitit Petro in facie, cum tarnen iplè quofdam
circumciderit : igitur quo padlo reprehend]’t ipfe quod
agebat, 6c prælèrtim fuperiorem in autoritate A-
poftolatu feniorem 6c in gratia confirmatum die Pen-
tccofies, qualiter inculpât Paulus eum, 6c narrat non
rcétè ambulafie ad veritatem Evangelii ? Refponfio ,
dillinguenda flint tempora, 6c concordabuntur Scrip-
türæ. Tempus Circumcifionis tripliciter cucufrit.
Currebat primo utiliter ufque ad Baptilmum. Secundo
permifiivè a pud Judæos ufque ad publicatio-
nem Evangelii pleniorem, ut Mater fynagoga ho-
nellas haberet
apud omnes peltifcra fuit obfervatio propter
Petras 6c Paulus licite quolciam circumciderunt ex
Judæis tempore illo medio : fed quia ex faéto Petri
circa Judæos gentiles fcandalizabantur, quafi fiede-
berent circumcidi j Paulus Debtor gentium avertit
Petrum de re hujufmodi , qui tota fibi humilitate
paruit, 6c ita neuter pcccavit, faltem mortaliter.
Sed die, fi Petras non errabat in Fide, qualiter fibi
dixt Paulus,, cur ita fads ? Dicit certè ex autoritate
quid non expedit de talibüs inquirere, ut feiat quili-
bet magrius cum pufillo qualitatem fuæ potentiæ, fuas
fubje6lionis , ftii cordis, quæ fibi competit jure di-
vino, naturali vel humano} alioquin error facile fur-
riperet, 6c confufionis horrore cuncla foedarentui;.
Qiiid eft igitur quod innuis mihi quafi non liceat
de potentia Petri difputare? Nonne de omnipotent
tia Dei quotidiè perquirimus ? fed tamen vis ut ilia
nunc præteream, revertamur adpuerum Jefura. Die
fi puerum ilium Circumcifionis dolor attingit, cum
utique gaudio magno frueretur , fic 6c forte tantus
quantus in pallione nunc prævilà ? Die fi cor cjus
modbus oppofitis dilatatione 6c conftridlione fimul
movebatur ? Refponfio : non oportet, quia gaudium
lliperioris portionis non- redundabat in corpus. Die
fi verè compatiebatur ei Mater fua confciatanti gau-
dii, tantique myllerii non ignara? Refponfio j com-
paticbatur, 6c jam pertranfibat gladius animamejus,
ut non eximeretur ab ilia régula, qtiod per multas
tribulationes oportet nos intrare in Regnum Dei. Et
hoc horrendum pro peccatoribus, quia aut hic erunt
in labore hominum per poeniténtiam, aut in locietavobisprodefi?
Galat. v. i . Dico quod proprienon C te daemonum per damnationem. Ceterum die, cur
-o— hoc potilfimum die Chrillus circumcidi voluerit,
cum luperftitiones impije in his Januärii Kalendis plus
vigebant ? Relponlio: ut eas deferendas öftenderet.Cuf
nondum ceflaverunt neque in Clero neque in populo,
tam fuper encamiis, obfervationibus vanis 6c variis,
quam luper ritibus improbis per Ecclefias, quos appellant
ludos fiimorum, ficut verè fatuftates funt,
immo infanice facrilegie 6c blafphemie, quas inter Ec-
clefiallicos impunè fieri ftupor ell? Nunquid apponi
deberet provilio? Ita deberet led pluries audiltiquia
qusdlio per debet, folvitur per non facit. Provi-
deat gratia D e i, Salvatofisiioftri, 6c SummiPonti-
ficis diligentia.
Quieltiones hujufmodi multiplicare magis 6c magis
latagebat importune nimis lludiofitas fpeeulatrix
t'exequias j fed tunc apud Gentes, 6c poll jg in mediratione mea. Gui ego. Noli' precoi- mihi
peftifera fiiit ejus óblervatio j propterea molella die. Locum 6c tempus aliud expeda. Non
eft ifte diii?ofitionis IpeculativcC adlus fed a;dificatio-'
nis pradicar. T u interihi fecedas aliorsiim : ut de
gratia Dei 6c fignis ejus ceito pergat itinere fermo
nofter, pra;feitim ad fignum fecundum , quod die
pofuimus benignitatem lalvatricem, ficut notatur in
nominis impofitione $ fi tamen pubs ex eis- quas circa
primum fignum diximus, quod ell humanitas feit
humilitas, confiderationem moralem quadruplicem’
ncrtanotavero,
fecundum quatuor dfedus gratiæ.Dei,
dui funt , abnegare impietatem 6c fecularia defide-
ria 3 fed 6c fobriè-.6c juitè 6c pie vivere in hoc fecu-
lt>: quamquam maleliiada peilis adulatio perllrepat,
6c fulürrans loqui prohibeat, alTerens quod vetere
proverbio, veritas odium parit ; ■ 6c quod non opus efi
teller as mördaci rodere verbo auriculas. Sed plus <robo-
ris affert Apollolus in fine Epiftolæ, ftiraulans^
quemlibet prædicatorem in perfona T iti > Hac losjuc-
re & txhortare & argue cum omni imp er to. TS^emo te
contemn at-. T it 'll. I f •
Confideratio Trima.
Ad apparentem gratiam Dei in Circumcifione hu-
milis pueri Jefu , Princeps 6c Prælatus quilibet, er-
ll dicatur folutus Legibus j pati debet Legem quam
ipfe tulerit, turn profubditorum exemplo,.tiim pro
reverentia præltanda D eo , ut apparent gratia D ei in
e o , 6c non impictas' aut fecularia deftderia videan-
tur dominari. Poteram hic uti Gentilium exemplis
proprias in fe Leges quamvis durilfimas fervantium,.
quorum Valerius meminit : led abunde latis eft ad
exemplum llimmus Legifiator Chrillus 6c Pontifex
Supremus, qui ob hoc Legem propriam non folve-
r e , fed in femet implere volu it, ut ejus aólio .eftet
in hoc Principum Prælatorumque iiillruólio, Ubi
nihilominiis nótandum occurrit, contra eos qui tanta
obftinatione Legibus mortuis humanis adhærent,
Legem vivam fundatam in Leg e æterna 8c in æqui-
tate, feu epikeiam penitùs vel ignorantes vel fpernen-.
tes, quod L e x proncitur 6c impletur, dum vel in fi-
nem meliorem , vel falubrioribus mediis ordinatur,
qui finis eft Charitas fecundum Apoftolum j alioquin
Chrillus Legem antiquam non tarn impleflet quam
folvilfet. Et hoc documentum non mediocriter fpe-
<5lat ad fchifma præfens , cujus fedationem invenire
non fufficerent Leges humanæ jam conditæ, nift fu-
perior Lex - divina viva 6c Architeótonioa confulatur:
quod, quia forte non fatis actum eft ufque in præfens,
obtigit quod ait Dominus in Ifaia. Timueruntme man-
dato hominum & dobtnnis : ideo ecce ego addam Ut admirationem
faciam populo huic miraculo grandi& fiuf endo.
Teribit enim fapientia a fapientibus ejus, & ini elle-
blus prudemium ejus abfeondetur. liai. x x ix . 13.14- Ex
quo loco lumpfitjefus illud improperium contra Pha-
rilæos, quod irritum fadebant Mandatum Dei propter
fuas traditiones. Matth, i f . 10. Audirent utinam ilia
auribus luis hi qui Legem Evangelicam, Legem di-
vinam cum profelforibus fuis delerentes, humanis m-;
ventionibus incumbunt tori > adeb ut ad fuperiorem
Legem illam oculos attollere vel non valeant cx ru-
ditate, vel nolint ex iniquitate, vel negligant exin-
erti fegnitie : cum tamen ubi Leges humanæ non
fufikiunt (prout in fehifmate prælènti compertum
videtur) ut ad Legis Divinæ radicem 6c interpréta-,
tionem confultatio referatur, 6c fecundum earn con-
Icientia formetur nécefle ell.
Quid autem mali, quid periculi, quid confufionis
attulerit contemptus fâcræ Scripturæ, utique fuffi-
cientispro regimine Ecclefiæ ( alioquin Chrillus fuift-
let Legillator imperfedtus ) interrogetur experientia?
Confideretur Clerus, cuidefponlaridebuerat lapien-
tia quæ deftursùm eft pacifica 6cpudica, an ipfe for-.,
iiicatus eft cum adultéra ilia meretricula lapiontia t.er-
rena, animali 6c diabolica ? Status infuper Ecclefiæ
nonne fabius eft totus quafi brutalis 6c monftruoftus ?;
ubi coelum deorftüm , hoc eft ftcilicet id quod ftpiri-
tuale eft , 8c terra furftum, ftpiritus, fterviens 6c ca-
ro dominans , principale acceflbrium 6c accelfto-
rium principale , ufque ad h o c , ut quidam de-
liberare non dubitent, quod per inventiones. hu-
manas etiam melius quam per Legem divinam E-
vangelicam regeretur , quafi minus fit anima quam
corpus , 6c ftpiritualis quam carnalis frudlus. Hæc
afl’ertio per meam Fidemblaftphemia eft, nedumfal-
la : Evangelica quippe dodtrina per ftuos profellbres
dilatavit Ecclcfiam ufque in coelum , quam quidem
filii Agar exquirentes lapientiam quæ de terra e f t,
detralerlmt ulque in fcæntim. Et quod non ex toto
cqrfuerit eft ex gratia Dei 6c Salvatoris noftri. Hæc
ego loquor eo liberiùs quo mihi- conlcius film ,
non ex quæftu , non ambitu , non ad laudem pro-*
priam meæ profelfionis j fed pro allcrtione veritatis
6c iitilitate publica hæc diccre. Quia ad veritatem
Curia i-fta Theologian! hadtenus minus debito pro-
mo v it, ne dicam fprevit, quæ tamen omnem fibi
qua poilet gloriam acquifivit. Per quid? Pcrprædi-
cationem humilem, generationem devotionis incor-
dibus fidelium, maxime Principum : nam fi défit re-
ligiofa devotio -, honoratio Ecclefiarum qualis erit?
Provideat gratia Summi Pontificis ut nunc ccepit, cum
gratia Dei.
Confideratio Secunda.
Apparens gratia in humilitate pueri Jelu Circum-
cifi, doçet Prælatum quemlibet ut juxta Confilium
Sapientis Eccit. hi. 10. pofitum à Tuilio j quanto major
eft,. humiliet le in omnibus 6c ab omni fe luper-
biæ intemperantiæque figno circumcidat : tant'd enim
5 ejj'e humilior & ad ferviendum promptior cjuifcjue debet cx
munere, ait Gregorius, quail0 fe obhgatiorem ejfe conf-
picit in reddenda rationed nam. ab eo cui plus commit-
titur, plus exigitur. Ita ut laluberrimum fit Chrift-
ti documentum metaphyficalirationefundatum. Qui
voluerit ejj'e major inter vos, erit omnium minor & mi-
nifter, Matth.xx. 2.6. quia lècundiim magnitudinem
dominationis', eft lubjedlionis grandior obligatio:
quamobrem Summus Pontifex non ficla verborum
humilitate j fed veritatis attentione profunda nomi-
natuy Servus Servorum. Et certè ita Servus, ut le - .
cundiim præparationem cordis, etfi non femper le-
cundiim exhibitionem operis, ipfe vitam lliam, quanto
magisj ftatum fuum exponere, pro cujullibet fub-.
diti llii lalute, nedum pro toto grege teneatur. Hoc
ita fentire Carholicum eft ftabilitum in hoc veritatis
verbo. Bonus pafior animam fuam ponit pro ovibus fuit
Joan. xi. I I . 6c ita corde creditur ad jujhtiam, ore autem
vel leripto confejfio fit ad falutem. Rom. x. 10..
Alioquin non injullus fuit Lucifer qui ita præefle vo-
luit (fecundum Dodlores) ut fubjeclionis vicilfitudi-
ncm fubditis non referret 3 cum ex oppofito ipfe plus
aliorum commodis obfequi velle debuerat. Ex hac
iterum conlideratione, cuipanda redditur pompa fu-
perba, pompa male fobria Prælatorum quorumdam
in fallu mundano, quærentium nihilominiis excula-
tiones in peccatis, 6c dicentium quod hæc poippa
honorât Ecclefiam. Honorât verb immo verè one-
rat 6c delimit fablis 6c exemplis : neque enim in or-
natu fplendido, neque in lauto convivio, neque etiam
dilcolorum 6c commatulorum clientum numéro : led
in Spiritu mundo 6c conlideratione lànéla honor Ec-
clefiafticus illullratur. Quod fi quis Prælatorum in
pompis iftis puerili 6c vana exultatione delecletur j fi
ad honores caducos gloriabundus exhilarelcat; fi de
fe faciat idolum 6c llatuam Nabuchodonoforgaudens
laudari, gaudens coli, 6c non potiiis exhorreac inf-
tar Chriltr, qui fummos inter honores flevit j fi non
memor fit 'jubentis : In vefiitu ne glorieris unquarn, &
in die honoris tui ne cxtollaris* Eccli. xi. 4. Videat ob-
fecro, videat talis, ne tandem feipfum tanta propriæ
6c alienæ adulationis ludificatione decipiat, quod juxta
verbum Comici. Ex fiulto, hoc eftexvanè glorio-
fo , infanus fiat. Qualiter infanus ? Certè læfus in jii-
dicio rationis ficut læditur philocapns. Omnis quip-
pe palfio profundata 6c radicata circa aliquod con--
cupifcibile, fit illud honor, fit opulentia, fit ambi-
tio , fit voluptas , reddit hominem dæmoniaco fimi-,
lëm.