cyi foannïs Gerfonïi 57z
oemparationem habet« ad Deum, ta proximum, & honorandam Synodum, in qua principaliter refidet
ad tb iptiim, feu fpiritum proprium. Deus fuprà fe eft, flatus Ecclefiafticorum H prout diftmgmtur a flati,
proximus •• . 1 juxtii,. 1 < r proprius - 1 fpiritus •intra. -„i C'Glamat 1__Rr oig fil
arii hnrffpnillim. Hitauoniam
tur Juilitia cuilibet hujufmodi:
Redde quod debes Matth, xviii. D e o , quod proximo,
quod ipii'itui tuo. Qua: tria continet procemium O-
rationis Dominica:, düm Precept is falutaribus moniti,
CF divina inftitutione formati audemus dicere: Tater no-
fier qui es in ccelis. Matth'. v.9. Reddamus igitur hono-
rificentiam paternalem. Si Tat er, inquit, ego fum, ubi
militantium, 6c à ftatu burgenfium. Etquoniam fi-
eutplenitudo legis eft dileBio.Rou i. xin. 1 o . ita plenitudo
poteftatis paitoralis fundata eil: in diledtione. Oh
hoc enim collaturus Chriftus' poteftatem Petro quæ-
fivitter, an ipfumdiligeret,6c ipfo ter refpondente:
Tu Jets, Domine, quia amo te , Subintulit Jefus ter :
Pafce agnos meos,pafeeoves meas. Joan. XXI. I f • 16. ly.
Erunt igitur très confiderationes principales , juxtà
honor mem > Malach. i. <5. Proximo dfieftionem A quod quibbet Pallor debet pafeere triplicitcr fubdiros,
- - - — n — verbo, fadto 6c exemplo j fecundum tres adtus hierarchicos,
6c fecundum quod comparator quilibet, ut
tadtum eft, Deo, proximo, 6c Spiritui fuo.
fraternalem, quia unus eft Pater nofter, 6c ita fratres
fumus ? Spiritui noftro coeleftem imitationem, feu
convex •fationem, ui converfatio noftraftt in ca/w, Philipp,
i n . 2,0. ficut 6c Pater nofter in ccelis[eft, & mandatum
babemus a Deo 6cc. 1. Joan. iv. 2.1.
Bené habet 5 jadtalünt noftras exhortationis funda-
menta, fuperxdificando profequamur fecundum decern
Prsecepta Legis, quae funt veluti decern millia ta-
lentacommiflaunicuique homini, 6c impreffa tabulis
cordis per naturale judicium rationis, quod eft lumen
yultus Dei fignatum fuper nos. Et in Tabulis lapideis
fuerunt confequenter repetita tempore Legis feriptas.
Ecce enim quia Pater nofter eft fupremus Pater, debet
fibi reddi cultus fummas Majeftatis, bonitatis 6c veri-
tatis, lecundüm tria appropriata Patri, 6c Filio, 6c
PRIMA CONS I D E T AT I O
P R I N C I P A L I S .
T I E d d e r e debet D eo , fibi 6c prdximo, omnis
■ ^•Ecclefiafticus, prasfertim curam habens anima-
rum, cognitionem, atque feientiam prasdidtorum decern
Prseceptorum. R a tio : conftat enim, quod ex officio
competit aliquibus ifta cognofcere , 6c docere*
Alioquin Ecclefia non fuiffet fufficienter inftituta; fed
non inveniuntur aliqui, quibus magis ex officio fpe-
.Spirimi fanóto. Potentia Patri, fapientia F ibo, bo- g «Stet, quàm Prælatis majoribus & minoribus, Epif
pitas Spiritui fanóto. . ■ ■ ■ ■ * ■ ' rr~'
Sunt fecundum hæc tria primas Tabula: Præcepta:
Primum : Non habebis Deos alienos. Exod. xx. 3 •
Secundum : Tfon affames nomen Dei in vanum. f . 7.
Tertium: Memento ut diem Sabbati fanBifices. f . 8.
Rui'sùs, quia proximus eft frater nofter, 6c filius per
creationero 6c adoptivam dignitatem, debet fibi îeddi
honorabilitas, veritas 6c bonitas.
Secundum hæc tria , quinque Præcepta fecundæ
Tabulæ. Primum : Honora patrem tuum &c. f . iz .Ib i
honorabilitas. Poftremo quia Spiritus nofter coelef-
tis eft, debet fibi reddi coeleftis imitatio , feu converfatio
, undè colligi poflunt duo Præcepta ultima,
nonum 6c decimum, quæ funt : ‘dSfon concupifces do-
mum proximi tui fhec dejiderabis uxorem ejus. fr. 1 y . Hæc
enim duo Præcepta maxime régulant interiorem fpi
copis fcilicet, 6c Curatis* inde conjungit Apoftolus
ifta duo : Taftores & Do&ores, Ephef. iv. 1 1 .6c Matth.
ult. 19. Ite9docete.fbcA&. VI. f . 2. Tfon eft aquum nos
derelinquere verbum dre.
Trima Doürina. Officium Prælationis urget cognofcere
Legem D e i, nedum per alios,fed etiam per
feipfos. Ratio: Alioquin pueri, 6c laïci poflenteffe
Prælati.
Secunda DoHrina. Officium Prælationis obligat aliter
majores, 6c minores ad cognitionem Legis Dei,
6c ipfius prædicationem, feu doâxinam. Ratio : quia
majores debent elle parati redd.ere rationem omnipofeen-
ti 6cc. i .P e t . ni. i f . Sufficit ad minores cognitio generalis
, 6c groffa, 6c fimiliter publicatio , feu præ-
dicatio.
Tertia DoBrina. Officium Prælationis reddet ratio-
, 6c coeleftem efficiunt, dùm non folùm cavet C nem de perditionibus fubditoriimper doctrinæ defe"
ab opère quoad proximum , fed etiam cogitatione
quoad Deum6c femetipfum. Secundum : Non occides.
j ? Tertium: Non machaberis.fr. 14. Quartum:
Non furtum faciès, f . i f . Ibi bonitas. Quintum: Non
loqueris contra proximum tuum f al fum teftimonium. f . i 6.
Ibi veritas. In decem iftis ralentis decem Præcepto-
rum, fecundùmquæ totidem imaginari poffumus e-
xaétores dicentes unicuique : Redde quod debes. Matt,
xviii. 2.8. eçce nobis aperta eft latiffima fermonisma-
teria : 6c omiffis intérim conquifitionibus fubtilibus,
quomodo juftitia dicatur ad Deum, 6c ad proximum,
6c ad feipfum, juxtà veram metaphoricam J uftitiæ de-
nominationem j aperiajnus 6c aliam dedudtionis
viam feu jam diétam concordantiam, dicentes, quod
debemus acquitare nos Deo. Reddite qua funt Cafa-
risCafari , & qua funt Det Deo. Matth. xxn. f . i l .
Debemus reddere proximo. Redde proximo in tempore
fuo, Eccl. XXIX. l . 6c Rom. XIII. 7. Redditejrgo omdtum.
Sicut evenit, tefte Propheta : Proterea, in-
quit , duttus eft populus meus captivus, quiq non habuit
feientiam. Ifaias v . 13. Ad hoc eft parabola Ezechielis de
fpeculatore 6cc. 6c didtum Chrifti de ca:co duce ca:-
corum. Matth.xv. 14.
Quarta ‘DoSlrina. Officium Prselationis eft igno-
rantibus, 6c muds pondus, 6c pondus damnationis.
Hinc videri pofiet, quod non funt in ftatu falutis ,
quod non faciunt frudlus fuos , quod ordinahtes 6c
tolerantes eos graviter peccant. Rursus quod fcho-
las deberent inftitui, nedum pro pueris , fed pro
talibus Curatis. Rursus quod ad habendum genera-
lem tenorem divinorum Prasceptomm, 6c Articulo-
rum Fidei, 6c fimiliter urgeri deberent non minus,
fed plus quam ad habendum tenorem Synodalium Sta-
tutorum. Proinde quoad pradticara 6c modum pr^-
dicationis, pnefertimut vulgares, inter cetera viden-
tur attendenda qua: fequuntur.
’nibus débita : Cui tributum | tributum} cui vectigal, ve-
Bigal cui honorem , honorem. Sequitur de boninte DSECÜNDA CONSIDERATIO
Interiori fub unico verbo, dum fubdit; Ldut cnimdiligit
Legem implevit.f. 8 . 9- 10. Nam non 6cc. ufque \plenitudo
ergo 6c Matth, vn. f . i z . Omniaqmcunque &c.
Èc ce debes, o homo, totum Deo, quia fecit, quià refecit,
quiareduxitabinferis, quiafelicitatem promi-
fit. Clamat omnis creaturaadversushominem : Redde
quod debes. Matth. xvm.2S.S0l, quia illuminavi.
Ignis,quiacalefeci. Aër,.quia fovi. T e tra , quia nu-
trivi. Et omnia pugnabunt, dicentes: Redde.
■ Coarctemus, 6c coaptemus ea quæ diéta funt, non
ad homines omnes, vel ftatus -, fed ad præffntem , 6c
P R I N C I P A L I S .
R E d d e r e debent Ecclefiaftici Prælati minores
6c majores gratis, diligenter 6c fincerè miniftra-
tionem Sacramentorum, quæ flint Baptifmus,Con-
firmatio, 6cc. Ratio: ficut ad primarn confideratio-
nem, quià ad aliquos fpedtat 6cc. 6c non ad alios 6cc.
immo prohibetur. Poflent autem totidem dari doclri-
næ, quot funtSacramenta, de quibus fpecialicer tra-
dlatur iv. Sententiarum.
Tri-
Sermo de reddendo Id ebi■to. I 574 nihil detrahitur, fi veritas publicetur. Etquiciem de
5 7 3
Prima DoBrina. Ex debito paftoralis officii tenen-
tur Curati diligenter elfemftiudti in form is Sacramentorum,
6c in remediandis periculis occurrentibus in
admiififtratione eorum 5 fuper quibus debent in Sy-
nodis, 6c Vifitationibus principaliter examinari, 6c
fi nefeient doceri, 6c quandoquefpuniri. ■ Provenit
enim quandoque ex ignorantia, quod pueri non fint
rite baptizati, ut ab obftetricibus, in cafu neceffita
majoribus Prælatis pauci hoc negant, quin fint in
ftatu majoris perfedtionis. Sed atténdendo rationem,
facile eft infpiccré non affcéUonatis, quod fimilis ratio
militât pro Curatis : conftat enim quod- funt
in ftatu , aut ( ut tollatur omnis calumnia) funt in
gradu, 6c ordine perfedlionis exercendæ. Religib
autera ut fie non dicit perfeélionem, vel exercitium
tis , düm non funt edöótas per Cu ratos fuper forma A perfeólionis, fed viam ad perfeétionem acquiréndam,
— j; ---- •-:/:•--------------------- fïcut fcala quidam. Videaturigitur, fi fequitur: Ifte
ftatus eft perfeótionis acquirendie , ergo fimpliciter
eft ftatus perfeébionis. Et an hoc adjeótivum acquirenda,
diftrahat, aut limitet vél reftringat.
Secunda DoBrina. Status Pr relation is tam majoris,
quam minoris, debet- habere miniftrationem temporalis
fuftentationis fufficientis, 6c honefta: a fubditis.
Ifta eft dotatio Apoftoli. 1. Cor. ix. ad longum. Non
ita pra:dicantibus ex fola privilegii, vel impetrationis
voluntate, non officii neceffitate 5 fed conducentesde-
bent, 6c poftulantes neceflaria miniftrare, ne populus
onerë duplici conteratur.
Hic incideret fermo de Curatis, quibus infufficien-
ter provifum eft per illos qui Decimas regulariter eis
debitas recipiunt, 6c dimittunt eos nudos. Inde fit^
quod non funt in Curis Capellani plures, 6c fcientibaptizandi.
Confirmatio non debet dari, nifi præ-
via Confeffione. De Sacramento autem Poeniten-
tiæ quid dicemus , cum non lufficeret tota dies ex-
ponere defedtus qui proveniunt ex ignorantia Con-
felforum,6c negligentiaconfitentium. Sedremittun-
tur hæc ad Opufcula Riper hac re confcripta.
Secunda DoBrina. Ex debito pâftoralis officii tenen-
tur (ut didlum eft) Prælati majores, 6c minores gratis
Sacramenta miniftrare. Matt, x.8. Gratis accepiflis,
gratis date. Hic autem effet grandis fermo , quomo-
do licet, 6c quomodo non in adminiftratione Sacra-
me'ntorum pecunias accipere. Conftat enim quod
dignus eft operarius cibo fuo & mercede fua. Matth. X. 10.
& LuC. ix. io. Conftat rursus , quod ifta eft principalis
apud multos dotatio Ecclefiarum Curatarum.
Tertia DoBrina. Ex debito paftoralis officii debent
Prælati Curati miniftrare Sacramenta per fe, vel per fici, ficut bene reperitur in Alemania, 6c alibi, qui
alios idoneqs, etiam cum periculo propria: vitas, fi--, exponunt Evangelium populo. Nota de illis qui recut
eVenit tempore epidemiarum, 6c peftilentiarumj 5 putant inhoneftum predicate 6cc.
fed non terreantur, quia hic eft aétus arduiffimus fimilis
martyrio , fi fiat principaliter propter Deum,
6c indè mors fequatur , ut exprefsè déterminât fan-
ctus Thomas. Hinc patet quantum honorandi fint
Curati verbo , figno , 6c opéré à fuis parochianis,'
longe amplius quàm alii qui non ità funt obligati, ficut
Religiofi 6cc. Debetitaque obligatio effe mutua,
quomodo 6cc.
Quarta DoBrina. Ex debito paftoralis officii non
femper obligantur Paftores majores, 6cminorespaf-
fim omni petenti miniftrare Sacramenta. Sed poffunt
6c debent in multis cafibus denegare. Exemplum de
petentibus Euchariftiam in Pafcha,fîfintnotorièex-
communicati, vel peccatores incorrigibiles : item fi
non appareat legitime quod confeffi fint ; fecùs fi
peccata eflent occulta. Quot, 6c quanta flint attendenda
fpecialiter in Sacramento Confeffionis, 6c Pce-
nitentiæ, valdè difficile eft exponere, quia fi talis Sa-
cerdos ut populus, quomodo docebit ?
Primo qui cafus refervâti, 6c quomodo remittendi,
fpecialiter in Excommunicationel
Secundo de paccatis extraordinariis, ut in conjugatis
6cc. fuffocatione puerorum.
Tertio de reftitutionibus non in piosufus, fedde-
bitis.
Quarto de votis, quia fiunt nimia levitate.
Quintb de Poenitentiis publias, 6c quod non funt
arbitrariæ, quia non reddimus quod debemus..’ Ira-
tus Dominus jubet : Ite & ejfunaite feptem phialas ira
Dei. Apoc. xvi. 1.
T E R T I A CONS I D ERA T I O
P R I N C I P A L I S .
E d D e r e debent Ecclefiaftici Prælati majores
Tertia DoBrina. Status Prælationis tam majoris,
quàm minoris non debet repudiari, vel deminui in
fuo honore per exemptioncs voluntarias , aut impe-
trationes fubditorum, fuper facultatibus alibi Sacra-
mentâ recipiendi, non habita licentia fùorum Præ-
latorum.
Quarta DoBrina. Status Prælationis majoris, 6c mi-
horis, debet admittere immo evocare gratanter , 6c
diligenter homines inftru&os in Lege Dei, 6cidoneos,
ut in Prædiçationibus 6c Sacramentorum miniftratio-
nibus fint ejufdem adjutores , provifo quod non
introducaiitur lupi, vel vulpeculæ, pro Paftore. Et
viceverfa taies evocati debent Prælatos majores , 6c
minores omni honore dignos habere, figno, verfio, 6c
opéré, publicè , 6c fecretè. Nota quid fit gradus.
Gradus eft ftatus propriæ dignitatis , nota hypocrifis
tolerabilior^ quàm Sodoma.
Attendere debent Ecclefiaftici fecundùm decem
C Præcepta , quomodo régulent vitam ut ità doceant.
Sint fîdeles Deo , nec fuperftitiofi aut contumaces,
fed ofyedientes. Sint veraces , non blafphemi. Sint
euftodes Feftorum. Sint honorantes Prælatos fuos 6c
Superiores. N on occidant, non adulentur, non furent
tur, non fint falfi teftes per detraélionem, non fint con-
cupifccntes malorum. Sit perleverantia, ne dimifîà
repetantur. Tandem cùm Dominus venerit pofitu-
rus rationem, fit paratus unufquifque, quid refpon-
debitj quando ex fententia dicet : Redde quod debes 6cc.
T) Rædicaturis ad populum videtur quadruplex dog-
ma regulariter obfèrvandum.
Primum Dogma. Status Dominorum tàm Ecclefia-
fticorum, quàm temporalium non eft acriter, 6c aper-
te reprehêndendus ad populum.
Secundum Dogma. Status Ecclefiafticorufn, etiam
inferiorum, præfertim Curatorum j 6c Religioforum Rv
6c minores de feipfis, tanquàm de exiftentibus in non eft acriter , 6c apertè reprehendertdus ad po-
ftatu perfedlionis exercendæ, 6c non folùm acquiren- j-j pulum.
dæ, ut reddant exempla fandtæ vitæ. Ratio, quia Tertium Dogma. Status mulierum in ornatü vefti.
quilibet talis eft in ftatu Hierarchico, ad quem fecundum
Dionyfium fpedtap tlluminare, purgare 6cper-
pcere. Purgant exemplo bonæ vitæ, illuminant verbo
doctrinæ, perficiunt Sacramentorum miniftratione.
Trima DoBrina. Status Prælationis tam majoris ,
quam minoris, perfeétior eft ut fie, quàm ftatus Re-
iigionis, fàlva reverentia , 6c honore oppofitum di-
centium, 6c omnium Religioforum, ‘quibus ia hoc
mentorum fuorum non videtur polie corrigi fufficienter
per Prædicationès àd populum.
Quartum Dogma. Status mercatorum in ffaudulen-
tiis, 6c excefîlvis appretiationibus quas fub juramen-
to , vel potiùs perjurio confirmant venientibus ad
primam emptionem, non videtur polie corrigi fufficienter
per Prædicationès ad populum.
Ratio primi eft, quoniam per hujufmodi reprehen.
S&9*