P A R T I C U L À X L I X .
Conclujio Décima quarto.
Rccipiens temporalia fe defraudat, Sc proximum,
diim foperinducit ad redditus jam conftitutos novas
pro aliis obligations, prioribus incompaffibiles, aut
earum diftractivas. Sunt, qui fuper priorem fonda-'
tionem (exempli gratia) decern Fratrum, fic recipiunt
novos, ut Servitium non hinc augeatur. Sunt qui
recipiunt fob tali pabto, quod in omnem eventum debeat
temper fieri Servitium pro Collatoribus ultimis,
etiamubideficerent ea omnia quæ tradiderunt. Confiât
in hiscafibusSc fimilibus, defraudaripriores,qua-
literipfi pofteriores defraudantes non vellent fibi fieri
pereis confequentes.
P A R T I C U L A L .
Conclujio Décima quinta.
Rccipiens temporalia, diim defraudat te Sc proxi-
mum, dicitur interpretative defraudare Deum -, quo-
niam Deus eft Princeps fopremus, curam habens ho-
minum, Sc reputans fibi bene vel male fieri quod eis
fit, Sc indè conforgit meritum noftrum apud ipfom..
Facit ad hoc parabola ilia de operibus mifericordia?
commëmorandis in diejudicii. Vcrumtamen appropriat
e s dicitur aliquid in defraudationem Dei fieri, dùm
direbte Sc immediate dimittitur illud quod ad glo-
riam foam celebrandam, Sc recolendam foerat inftitu-
tum.
P A R T I C U L A L I .
Conclujio Décima fexta.
Recipiens temporalia, præfertim Communitas pro
te Sc Succefloribus, debet cum bona fide, Sc fagaci
difcretione diligenter in recipiendo confiderare : primo
quid licet ; tecundô quid decet j tertio quid po-
teft Sc expedit, nedum ad prætens, ted etiam ad fotu-
rum. Evenit itaque, ficut in agentibus iterlongum ,
quod parvum pondus in te in principio, aut pro pauco
tempore fit tolerabile , quod per focceflionem con-
tinuam redditur velut importabilc. Sic de parvis Sc
paucis Suffragiis, diim vel junguntur aliis, velperpe-
tuantur, pofliimus invenire.
P A R T I C U L A L I I .
Adde, quod memoria hominum labilis eft. Quod
prætereà fupervenientes non de facili foam attentionem
Applicant ad infblita. Quod infoper cuftodienda eft,
.quantum commode fieri poteft,unifbrmitasapudFra-
tres, ficut in cibis , veftibus, alioque convibtu j fic in
Officio Sccantu,. alioque ritu, Sc ita de confideratio-
iiibus hujufmodi, Fiunt nihilominus frequenter obli-
gationes in oppofoum, aut propter inadvertentiam, in-
confiderationemquc recipientium, aut urgente penu-
ria, aut propter complacentiam conferentibus facien-
dam, aut quia non ahdent recipicntes apponere condi-
,tiones pro teipfis licitas , deccntes , Sc expedientes.
Quarefic? ,quia non placèrent conferentibus, quales
font corporales. Sc fpiritualium noncapaces > maxime
eorum quâe régularjs difciplina conftituit aut requirit.
Dcniquc .fit .hoc'propter avaritiam recipiendum , Sc
eorum turpem quæftum, qui cafus palam ftatim habet
ciilpam , five fiat in augmentum præter neceflàrium
jam fiindatorum Ccenobiorum, five multb ampliùs, fi
quæratur nova fieri fondatio per fas, perquenefas, ad
faciendum fibi fob Religionis augmento famam , ubi
potiùs ignominia dici debet, quæ feedisinnititur fun-
damentis.
P A R T I C U L A L I I I.
Sunt alia? intentiones vitiofa?, quas non oportet om-
nes hie enumerare, ficut de publicis raptoribus , de
uforariis, de obligatis ad reftitutionem certain quipu-
tantper fundationestequitare, quod apertum eft po-
^ tius temet involvere, non advertentes verbum illud tre-
mendum Sapientis: Qui facit eleemofynam de fubftantia
pauperü, quaji qui viElimat filium ante patrem. Eccli.
xxxiv. 24. Conftatautem, quod recipientes ipfbspar
poena conftringit, fi non major aliquando, quanto fpi-
ritualiores Sc exemplariores, fapientiores infoper Sc ti-
moratiorcs efte debent. Proindè quoad reftitutiones
incertas tutior eft rcceptio, maxime dum Superioris au-
toritasjunbfa erit. Quamvis fit hoc in loco aliquid mon-
ftro fimile circa debentes reftituere > cumfciant, qui-
bus Scqualiter, quoscitiiisinducividebis dare centum
titulo fundationis alicujus , quam decern reftituere.
Adeo prona eft vanitas diligere vanitatem $ adeo cor
humanum pronum eft qua?rere mendacium.
P A R T I C U L A L I V .
Verum, quia de prteteritis, nifi pro quanto faciunt
ad cautelam foturorum, non eft confilium: fopereft
unum inter cetera remedium generale jam tabhim, vi-
0 delicet Superioris interpretatio. Pro foturis verb fedula
Sc crebra recogitatio, cum mutua collatibne Seniorum,
ut deinceps ab omniJpecie mala, 1. T h eft v. 2 2. quantum
poffibilefuerit, temet abftineant quoniam Deus non e-
get fraudibus aut dolis noftris ut vel colatur crebriiis
vel abundantius foos alat, aut cultores hos vel illos mul-
tiplicet, qua? multiplicatio non magnificet ltetitiam.
Sed dum facit defoperfluitateautfoperrogatione, ne-
cefiariam obligationem, affert inquietam, Sc fiepè dam-
nabilem follicitudinem contra praeaflumptum verbum
quafi pro themate, NoliteJolliciti ejfe, Sec. Matth. vi.
31 -
P A R T I C U L A L V .
Addamus ad preterita pro uberiori doéfrina de fbllici-
tudine, quod prima Sc vera follicitudo eft,quterereReg-
num Dei Scjuftitiam ejus, Matth.v1. 33. ac proindè
C(juxta Petri admonitionem) omnem follicitudinem proji-
cere in Deum^quoniam ipji cur a ejl de nobis. 1 Pet. v. 7 -At-
tamenm qua?rendo Regnum Dei Scjuftitiam ejus, quas
aliter in Regula Monachali videtur appellari opus Dei,
opus divini fervitii, multae te fcrupulorum fbllicitudines
ingeruntj tres nominatim: una,quoniam affligitur quan-
doque fupra vires corpus. Altera, quod remanet aridi-
tas quidam mentis. Tertia , quod evagatio cordis
compefcinonpoteft, ac exiride videtur omnis frubtus
perdi, vel peccatum committi.
P A R T I C U L A L V I .
Nutrit banc follicitudinem ferupulofam verbum bea-
ti Bernardi De modo pfallendi, qui non fatis videtur apud
multos explcbilis propter tres iftas rationes. Dicit e-
nimfic: Moneovos dileftijjimi ^ pure femper ac Jlrenuè
divinis intereffe laudibus: Strenuè quidem: ut Jicut re-
pyverenter ^ ita & 'alacriter Domino affiftatis-, non pigri,
non fbmnolenti , non ofcitantes , non par cent es vocibus,
non prajeindentes verba dimidia , non Integra tranjilien-
tes , non fraSlis dr remijfis vocibus muliebre quod dam
balba denare fonantes 5 fed virili, ut dignum eft & fo-
nitu dr ajfeSlu, voces JanEH Spiritus depromentes. Pure
vero: ut nil aliud , dum pfallitis , quam quod pfallitis
cogitetis. Spiritus enim JanElus ilia hora gratum non
recipit quicquid aliud quam debes , negleElo eo quod
debes, obtuleris. Pfalmodiam non multüm prottaha-
mus j fed rotunda & viva voce cant emus: metrum, &
ftnem
)7nem verfus Jimul intonemus 5 dr Jimul dimittamus, pun-
Hum nullus t éne at, fed cito dimitt at , poft punElum bo-
Tiani fauftün faciamus, nullus ante alios incipere^ & ni-
mis currere prafumat, aut poft alios nimium trahere vel
mnÈlum tenere, ftmul cant emus, Jimul paufemus, ftmper
maufcultando. Efiec file.
P A R T I C U L A L X I.
Senfus orationis non cadit fob Prtecepto, utrecogi-
tetur femper, vel intelligatur, Patct die illiteratis Sc
idiotis; patetde tanticis in tubis Sc organisj patetde
paffibus obfeuriffimis Canticorum, maxime propheta-
: A .um ’ fiu*bus accipitur myftice, quod tenebrofa aqua
. «z nubibus aerisJPi. x vn . 12. E t iterum: Nahes &caligo in
P A R T I C U L A L V I I .
Confitemur, ^xpedienS efte propter minus inftru- circüituejus. Pfal.xcvi. 2. Patetinfoper de multisfcri-
6tos, Sc nimisliterales, aliquadicere. Etprimbquod ptüris habentibus in foperficie verba carnalia , quse
h x c eft exhörtatio, non praeceptio: Moneo vos, in- plus incitarent recogitata mentes imperfedtorum ad lu-
quit. Sed tarnen aliqüa videntur afteri, qute divinam
obligationem ihflnuant, ut illud: Spiritus enimJanäus
illd hördgratum non recipit Sec. In qiio didto difficultas
major pendet *, quoniam de non parcendo vocibus, nec
illas remittendo, conftat quod corpofalis eXcufat dc-
bilitaS 3 illa, praecipue, quae turbationem capitis in Ise-
fionem-judicii rationis affert: cui periculö Superiores
tota vigilantia tenentur in univerfis Sc fingulis occur-
rcre, quofadto non oportet in alia vcxationevelcor-
porali nimium pios efte ted de labore Sc dolore Sc
de vexatione Col'porali l^tari in fpiritu, propter mer-
cedem quam unulquifquerecipiet, tecundumfoum la-
borem ad quem hofhö nafeitur , ficut ävis äd vola-
tum. yob.v. 7.
P A R T I C U L A L V l l l .
Nonparcentes inquit, vocibus. Certe non ideo foadet
voc.em elamofam, nontalem, quaevenarum, qu^de-
rebri, quaz vitalium ruptiva fit. Non denique Compre-
hendit debiliores,in qualium numero feribens Bernardus
fiepe fuit aferiptus: alioquin tanta fcribere eum, Vel
didtare, clamor ille continuatus nön tuliflet.
P A R T I C U L A L I X .
A t Verb de vocalis orationis attentione multi multà
dixerünt, multaferipterunt: tentavit verb noftra follicitudo
, fi poftêt hæc difficultas ad pauca, claraque
refolvi. Et occurrit nobis diftindbio tabs. Sunt in ora-
tione vocali tfia, unum, per modum materiæj aliud, per
modum formæ j tertiüm, per moditm finis, qui cum
forma fæpè coincidit. Materia orationis confiftit in ver-
bis > forma, in tenfu verborum5 finis, in elevatione^
mentis ad Deum. Et hic finis duplex eft, unus fonda-
tus conformiter ad tenfum vetbomm, qui poteft did finis
proximus 5 alius eft fundatus uhdecurique per di-
verfà, licet non contraria. Ex qua diftindlione eliciun-
tur propofitiones, quæ fequuntur.
P A R T I C U L A L X .
Matcrîa otâtionis cadit principalitet fut) PræCepto,
fic quod orans abfolvitur, five cogitet adtualiter five
non,five vagetur mente vel corpore, dummodo proférât
orationis verba, vel proferentes audiatjuxtàqualitatem
orationis. Alioquin non effet falva omnis caro. Marc. xm.
20. Et patetexemplis, SC explanatione Præceptorum
divinorum, ut de jejunio êc honore parentum, quæ non
ideo font peccata, fi non fiant ex gratia, fi non im-
plcatur femper intentio præcipientis Sc finis, fîcut
alibi patet latior dedudtio. Sic enim dicimus, quod
bricitatem^ ( quia nondum fpiritualis tenfos capaces
font ) quam ad fpiritualem devotionem. Sunt aliæ
natrationes quædamvaldè fteriles in foperficie literali,
neC habentes aliquid foavitatis fpintüalis, fi non apud
illos jam perfedlos, qui fbrti meditatione fciunt fugere
mel depetra, oleumque defaxo durifmo, Deut. xXxil. 13.
quales inveniuntur pauciflîmi. Ceteris verb quid nifi fa-
ftidium, vel naufeam, vel mentis ariditatem talium
difcuflxo, Sc ruminatio fölä proferret , vel affer-
ret.
I P A R T I C U L A L X I Î .
Proptereà dicamus contequenter Sc conformiter ad
fànbtum Thomam, Sc rationem ; quod finis in oratio-
ne principalis eft, elevatio mentis in Deum mediate,
vel immediate j direbtè, vel indiredèj principaliter,
vel bcfcàfiqnativè. Orans verb qui non poteft confe-
qui finem iftum perrecogitationem attentam fenfoum
orationis particularis quæ profertur ^Sc hoc propter
aliquam ex caufis tabtis, qui tarnen finis dicitur proximus
Sc quafî proprius huic orationi, debet cum
omni libertaté fpiritus, Sc abfque fcrupulorum fbllici-
tudine contcntus eflè, fi finem ultimum meditationi-
bus aliis confequatur. Felix fi dicere pofièt : Oculi
mei femper ad Dominum. P f XXIV. 1 p. Meditatio cordis
mei in cônjpeElu tuo ftmper. Pi.xvni. i f . Levavi oculos
mèos in montes, unaeveniet auicilium mihi. Pf. cxx. 1.
Felix, ünondatureicontemplando volare, fipoteftj
velrepere, vel more locuftarum temet excutiendo vi-
ciffim fàltus dare.
P A R T I C U L A L X I I L
Mónitio prxmifta cantandi Bernardi non repugnat
huiepropofitioni. Patet, quia ficafficiensfead Deum
per alias cogitationes non elicitas ab immediato tenfo
littera? quascanitur, non facit aliud quam debet, ne-
gledto eo quod debet; immb facit omninb quod debet,
conformiter ad finem a Spiritu fanbto prxfcrip-
tum. Veritas eft quod, ceteris paribus, expedientius
cft affeétionem foam exercere juxtä litteram qua?
profertur, propter quatuor in fpeciali rationes. Una, cfi
Scripture veneratio, in qua Spiritus fanbtus temper
lqqui credcndus eft. Altaca, eft particularior eruditio
circä myfticds, fob arido litene nucleo claufo tenfos.
Tertia,eft foaviot aftuefaSHocircaquotidianosCüntuS.
Quai-ta, eft major ftabilitio circa determinatos affë-
ö u s , quam circa vagos, Sc jugiter novos. Addatür
oratio qua? petat revelari fibi fuavitatem mei lei tenfos
in litera? favo latentis, Sc hoc per compreffionem
meditationis, qua? prorsiis non fiet, nifidederit Deus
agens opus poenitentiale per ConfeftoremimpofitumjUparvulisinteHeStum, aperiens thefaurum foum aqute
quimvis hoc fiat in peccato , non tamen tenetur ite- viva?,
rarej ut exempli gratia, dare iterumfex folidosj vel
jejunare vel oratioiies certas repetere; verum eft qubd
talis Satisfabtio non eft reconcilians Deo propter impe-
dimentum peccati, Sc tamen rationeoperis eft adqui-
tans, hoc eft abobligationefblvens, Sc fi non fit Deo
reconcilians, tamen agens nonideo peccatj quamvis
fit in peccato.
Tomilf. Pars ir..
P A R T I C U L A L X I V .
Denique plurimùm cônfert, fi priùs ante tempuS
orationis fuerit cohibitio fenfoum exteriorum > quoniam
Dominus januis claufis dédit pacem ScSpiritum
fànbfom Difcipulis. Sit infoper continua mufearum
inutilium à fàcie cordis effugatio, manu fbrtis atten-
Q_q 2. tjo'