255 jugo trahuntur , vel ex proprio demerito, permit-
rente Deo, etui regnare facit hypocritam ^ dicente Job.
xxxiv. ^opropterpeccata poptili > vel aliunde jufto e-
jufdem Dei judicio. Vocat autem eas Ariftoteles 3
primam, Tyrannidem 3 jilteram, Oligarchial^ terßoannis
Gerforiii 256
rifienfis. Anno à Nativitate Domini. 1417. dre. 6.
Februarii.
C^ O n c o r d i a . Quod plenitudo poteftatis Eccle-
^ fiafticæ fit in Summo Pontifice 6c in Ecclefia,
quamvis non omninó fimiliter, 6c hoe fub triplici contium
Democratiam. In Tyrannide, præfidet unus , A clufione. Cujus declaratio patet ex Tradbatu cujus
titulus eft : De Potefiate Eccleßafiica, & de origine Juris
& Legum.
‘Prima. Gonclufio.
PL e n it u d o poteftatis Ecclefiafticæ compledti-
tur in le plenitudinem duplicis poteftatis , fcilicet
Ordinis 6c Jurifdidbionis, tàm inForo interiori quàm
exteriori, quæ circa quem) ibet de Ecclefia potelt immediate
6c abfque limitatione exerceri, clave non errante.
Sed fi errat, poteft per lolam Ecclefiam lÿ-
nodaliter congregatam error judicialiter corrigi, 6c
ne fiat ulterius,Lex imponij cui tenebitur habens hu-
jufmodi poteftatem reverenter obedire fient Matri 6c
fponfæ Chrifti, 6c ficut Regulæ à Spiritu fandbo di-
redbæ.
Secunda Conclufio.
T > L e n i t u d o poteftatis Ecclefiafticæ fiepropriè
fumpta, non poteft elle de lege ordinata, nili in
unico Summo Pontifice formaliter 6c fiibjedbivè. A-
tantummodo bonum inquirens > volens
fubditos impotentes, indodbos 6c divifos ab invicem
efle. In Oligarchia , pnefident pauci fimilis condi-
tionis fuper alios. In Democratia prxlidet fibi ipfi
multitudo nequam, ubi quxrit unulquifque qua: lua
flint, non qua: communia. Cognoi'cet ex his ftu-
diofus ledbor, fipofiitin EcclefiaiticaPolitiataleali-
quid tripliciter 6c proportionabiliter inveniri. Deni-
que de Politiis mixtis nihil exprelfimus 3 quoniam
fere nulla eft qua: mixtionem excludat, fed a pra:-
dominanti talis vel talis nominatur. Hccc vero la-
tius explicata fuiit in Tradbatu quodam De vita fpiri-
tuali. E t in Sermone illo. Dedit ei Pater omnia in
manus.
Epilogus pramijjorum.
E P i l o g a n d o dicimus, quod a prima Juftitia de-
rivatur Jus,generaliterinomnemcreaturam, fpe-
cialiter in creaturam rationalem 3 6c hoc fecund urn
multiplices Leges. Secundum proprie divinam, fe^
fecundüm civilem. Fundatur inde participatajuftitia
imitatrix divinx. De hinc Jurifdidbio quadruplex,
fecundum quadruplicem Legem , proprie divinam,
propriè naturalem, canonicam 6c civilem. Et de qua-
libet harum dupliciter haberi fermo poteft. Quoniam
alia eft coërcitiva in invitum, alia dodbrinalis diredbiva
vel arbitraria feu fpontanea did poteft. Porro fecundum
cundüm propriè naturalem , fecundüm canonicam,B lioquin Ecclefiafticum regimen non effet Monarchiproprium
Leges 6c Jurifdidbiones fundantur Dominia. U-
num gloria:, alterum Juftitia: originalis , aliud gratia:
gratificantis, aliud Evangelicum fecundüm Leges
proprie divirias, aliud Evangelicum, fecundum
Leges canonicas, aliud politicum vel civile, fecundum
Leges civiliter datas. Ampliiis verb fiindantnr
fecundum prxdidba diverfx Politix. UnaRegalis feu
libera, alterafervilis 6c defpotica. E t utraque divi-
ditur in Ecclefiafticam 6c fecularem. Secularis libera
6c bona, dividitur in Regnum, in Ariftocratiam 6c Ti-
mocratiam: fervilis 6c mala, in Tyranidem,jn Oligarch
iam 6c Democratiam. Ecclefialtica bona,dividitur
proportionabiliter in Papatum, in Cardinalatum 6c Sy-
nodum : mala verb , re ipfä magis huic adverfo triplici
modo cognofcitur, quam nomine. T andern fub
Ecclefiattica politia continetur appropriate nomine
poteftas Ecclefiaftica qua: primo dividitur 3 quoniam
una eft Ordinis, altera Jurifdidbionis. Poteftas Ordinis
duplex. Una fuper Corpus Chrifti verum in
confecratione 3 altera fuper Corpus Chrifti myfticum
in Sacramentorum miniftratione. Poteftas Jurifdic-
tionis duplex. Una in Foro exteriori 3 altera in interiori.
Poteftas in exteriori duplex. Una coërcitionis
feu corredbionis, fecundum Legem propriè divinam,
quae eft Excommqnicatio 3 altera fecundüm Leges
pofitivas, canonicas feu civiles, qua: Jurifdidbionife-
culari fimilis eft. RuVfus poteftas Jurifdidbionis in
Foro interiori duplex eft. Una clavium feientix 6c
poteftatis in abfolutione, feu remiflione culparum,
altera in pcenx commutatione,per largitionem Indul-
gentiarum. Poftremb tripliciter habet confiderari
cum, 6c habere poflet multiplex caput ex xquo, quod
aperte eft haereticum. Nec tamen plenitudo poteftatis
Papalis fic intelligenda eft immediate fuper omnes
Chriftianos, quod pro libito poflit immediate Jurifdi-
dbionem in omnes per fe vel alios extraordinarios paflim
exercere: fic enim prxjudicaret Ordinariis qui jus ha-
bent immediatius, immo immediatiflimum fuper ple-
bes eis commiffas, adbus Hierarchicos exercendi. Ex-
tenditur igitur plenitudo poteftatis Papas fuper omnes
inferiores, folum dum fubeft neceflltas ex defedbu Or-
dinariorum inferiorum 3 vel dumapparet evidensuti-
litas Ecclefia:: quemadmodum dici poteft de Epifco-
pis , refpedbu Plebanorum, feu propriorum Sacerdo-
tum, quorum pofluntfuppleredefedbus.
Tertia Conclufio.
L e N1 t u d o poteftatis Ecclefiaftica: dum poni-
p :
_ tur in Ecclefia fynodaliter congregata cum plenitudine
executionis hujufmodi poteftatis , fit variatio
vel asquivocatio de hoc quod eft efle in , quia non eo-
q dem modo eft plenitudo poteftatis Ecclefiaftica: in
Papa 6c in Ecclefia. Fatendum eft tamen quod eft
utrobique 6c principalius in Ecclefia fiio modo , 6c
hoc quadruplici refpe&u , feilicet indeviabilitatis ac
indefe&ibilitatis extenfionis, regulationis 6c generalis
obligationis, cui fubjicitur etiam ipfePapa tanquam
Imperatrici fponfee Regis fummi, qux poteft cbndere
Canones, 6c diffinire , etiam fi fuerit Papa prxfens.
Faciunt autoritates fubfequentes pro utraque parte fe-
cundx conclufionis cum prima 6c tertia. Dicit enim
Bonaventura Parte vi.e. f. fui Breviloquii ex didtis
Auguftini.„Sic igiturBaptifmus poteft efle extraEccle-
,, fiamj munus autem beatas vitx, nonnifi intra Ec-
,, clefiam reperitur , qux fupra Petram fundata eft,
„ qux ligandi 6c folvendi claves accepit: hxc eft una
„qua: tenet 6c poflidet omnem fui fponfi 6c Domini po-
„ teftatem, per quam conjugalem poteftatem etiam de
poteftas Ecclefiaftica. ’ Uno modo in fe formaliter j-j ,, ancillis parère fîlios poteft.,,Idem Stephanus Papa fic
-i:------j— * ■ u— a*1 : u ~ r-— feribit Gualberto Patriarchæ. „ Nunc verb iterato
„ tibi feripfimus , nolentes alicujus Ecclefiæprivile-
„ gium infringere, licet Apoftolicâ prærogativâ pof-
„ fimus de qualibet Ecclefia Clericum ordinäre. „No-
tentur Décréta cum fuis gloffis. Quod etfi Papalis
poteftas extendatur ad omnes immédiate , fupple in
cafu neceflitatis, vel evidentis utilitatis 3 non tarnen
vult alicujus Ecclefia: privilegium infringere, fupple,
quianecita veile debet.
Et ft Eplogusproemijjbrum. A Rvel
abfolutè ; alio modo ut in hoc vel illo fuppofito
materialiter , feu fubjedtivè 3 tertio modo ufualiter
vel exercitativè. Uftis verb quadruplex eft , licitus
6c ratus, 6c non ratus, illicitus 6c ratus, illicitus 6c
irritus. Ratus verb dupliciter , vel de Jure vel de
Fa&o.
Finit Tradlatulus dc Poteftate Ecclejiaftica & origine
?uris dr Legum, magis ad inquifitionem veritatis, quàm
ad detaminationem editus 6c pronunciatus Conftan-
tiæ.tempore generalisConcilii,pr© parteCancellariiPa-
»57 158
A R B O R
D E
O R I G I N E JU RI S
E T L E G U M.
/ Collât, ad MS. Cod. Atavarricum mura & Baluzianum.
J U S T I T I A D I V I N A.
Jus cujuflibet creaturas. Jus creaturæ rationalis. Leges hoiöinum viatorum.
Leges infitas omnibus rebus. Lex propriè divina. Lex canonica.
Lex propriè naturalis. Lex civilis.
J U S T I T I A P A R T I C I P A T A ,
JUR A SUA E T LEGES.
H A B E T
Diftributiva. Huic contrariantur pro-
motiones indignæ 6c intrufiones.
Commutativa. Huic contrariantur
Contradbus illiciti.
In officiis Rei- In Beneficiis
publicæ. Ecclefiæ.
Uflira 6c fraus in
temporalibus.
Simonia 6c Giezia in
fpiritualibus.
ÏU S T I T I A LEG A LIS, EST OMNIS VIRTUS REGULATA ,
J p t o t t t o t t a d t t a c J S I CUT CHARI TAS TIMN TLtErGr : FE rCHHRRTIQSTTTIAA NM AA .
y U R I S D I C T l O .
No n coërciva feu diredtiva. Coërciva.
Dodtrinalis feu dire- Spontanea vel arbi-
driva, paternalis feu traria, præfuppofi-
hierarchica. to peccato , u t in
Divina, fecundum Jus Ecclefiaftica, fecundiim
6c Leges proprie Jus 6c Leges cano-
divinas. nicas.
Naturalis, fecundüm Jus
6c Leges propriè naturales,
præfuppofito
1 peccato.
Secularis, fecundüm
Leges civiles.
D O M I N I U M.
Gloriæ. Evangelicum.
Originalis Juftitiæ Canonicum.
Gratiæ gratificantis. Civile.
P O L I T I A .
Libera. Defpotica 6c fervilis.
Eccleßafiica. T empor alls. Eccleßafiica. Temporalis.
Papatüs. ' Regnutn. Similiter ad Tyrannidem. Tyrannis.
Cardinalatus. Ariftocraüa. Similiter ad Oligarchiam. Oligarchia.
Synodus generalis. Politia vel Democratia.
Similiter ad Democratiam.
Democratia.
Tm i II, 'Pars II. R A R