H enriet de Langenftein 820
8 i p
„ E t alibi: Solliciti firvare unitatem fpiritusinvinculo
„ pacis. Ephef.iv. 3. Qui enim fervare pacem non cu-
„ rat, ferre fruftum Spiritus reeufat -, Quiafruttus
3» fpicitus eji gaudium, pa:v,8tc. Galat. V. 2.2..
Item, cap. 13. magni Concilii Toletani IX . „ Scien-
„ tes , quod multiplicanda femper Deus oppofitione
,, Judiciorum, ærumnas relevâtopprellbrum. Et ficut,
, , malis exigentibushominum,pcrmittit exerceri pe-
Quale fit præfens fehifma collige inferiùs, in folu-
tione ad rationem primam , fimiliter in ratione nona
poft oppofitum.
Arguitur igitur primo : Quod non.
Quia multipliciter in Jure definitum cft 8c cautum,
quod di&is & literis Cardinalium, in hisquæadipfo-
rum pertinent officium, ut de faétis in Conclavi, 8c
aliis, quæ per alios nec Iciri poflunt, nec probari,
nurias ultionum, ita cùm voluerit, gravedines re- A credendum eft intrépide, propter eorum gravitatem,
„ levât prefliirarum. Hinc 8c Décréta Patrum præ
,, ccdentium ad contentionis jurgium radicitùs evel-
„ lendum, rite fÿnodalem fieri ccnfuere Conventum,
„ ut illic de diverfitateJudiciorum prætcritæ lites ha-
3, béant terminum 3 ubi Spiritus fânâus üniverfalcm
„ ordinaverit coetum, 6c ex omni animorum dclibe-
„ ratione concordi ilia maneat Sententia diéti, quæ 6c
3, fincm aufibus rite ponat illicitis, 6c paris remedium
33 reducat Chriftianis*
C a p . XI .
Séria exbortatio ad novam in no-vo Concilia
Ordinis facri emendationem, ac
concordiam.
dignitatem 6c autoritatem. Igitur non eft opus Concilio.
Cum ipfi concorditcr aflerant, unum duorum
ele&orum efle Papam, 6calium folum fimulate, causa
metüs ele&um.
Item arguitur fic t Expeditum eft in ju re , quod
eleriio Papse imprelfiva, eft nulla. Igitur , cum no-
torium fit, quod in eleriione Urbani V . fuit incuflio
metüs, per populärem tumultum, non oportet difpen-
diofum generale Concilium fieri.
Item ratiocinatum fic : quod in tali Synodo dum
taxat finguli Epifcopi & Prselati, fuper fingulos fub-
ditos haberent poteftatem 6c autoritatem , 6c nullus
eorum fuper omnes fidcles, nec omnes fimul. Quia
fola Romana Ecclclia habet poteftatem de cunriis fi-
delibus judicandi, fecundum Jura. Et hoc eflet in pr«-
judicium 6c l«fionem Juris Roman« E cclefi«, de cujus
Juribus nullus determinarepoteftnifi Papa, fecun-
ß düm Decretales.
Unde Pelagius Papa II. Epiftola 1. itadicit: Rela-
tum eft nuper ad, Apoftolicam Sedem , fohannem Con*-
ftantinopolitanum Epifiopum, ZJnivcrfalem fe feribere, nofi
que , ex hac prafumptione, ad Synodum convoCaffe genera-
lern: Cum generales Syriodos convocandi autoritas Apoftolica
beati Petri Sedi fingulari privilegio fit tradita: Et
non unquam Synodus rata legatur , qua Apoftolica auto-
rit ate non fuerit fulta.
E t lubdit, aliquibus interpofitis: Multis denuo Apo-
ftolicis & Eeclefiafticis inftruimur regulis , non debere
abfque Sententia Romani Pontiftcis Concilia celebrarii
Quam propter rationem , non Concilium , fid veftrum
conventiculum vel conciliabulum cajfatur , & quicquid
in eo atium eft , irritum habetur & vacuum. Hsecibi.
Item Marcellus Papa, in Epiftola II. quse incipit;
Marcellus Epifiopus San [la. Catholica & Apoftolica ZJr-
bis Roma^ Maxentio, 6cc. dicit, quod terreniPrinci-
pes damnare nec Epifiopos, nec regulariter Synodumpofi
(~)Uibus prælibatis, jam filentium verbis indiriurus,
^ in communi omnes convenio, 6c per divini nominis
atteftationem, terribilemque cun&is futurijudicis
diem adjurans, exhortor 8c vos Patriarchas , Cardinales
, Archiepifcopos , Dodtores ôc Prælatos , vof-
que illuftres Reges 6c Principes, atque quoflibet ftre-
nuos AulæRegiæviros, quos vel intereflefanrio Con-
cilio, profubortifeifmatis ablatione epngregando, aut
in illud juvamen præftare deleget divina benignitas :
ut fine perlbnarum acceptione, favore, vel quoquam
odio, aut malignæ contentionis fcrupulo, feuiniquo
fubvertendæ veritatis ftudio, quæ veftris fe fenfibus
audienda ingefferint, oculatiflimo negotiorum examine
difeutiatis.
Saniorique judicio, collatarum priùs habita delibe-
ratione caulârum, comprobate, agnofeenda perlegi-
te , perledta difeutite, difeufla, eliminatis atque difcretis
titulorum Sententiis, definite: utpura6cpla- _ _ ^ _ * -
cens Deo veftrarum devotionumvalitura diferetio, ex Q fmt congregare , abfque autoritate Sedis Apoftolica, ut
toto pacem reformet Ecclefiæ, 6c Ecclefiafticum O r- habetur cap. z.^ejufdem JEpiftolx.
dinem decoret claritudine juftitix , atque prefluras
plebium digna cohibeat poenarum fecuritatc- Scriptum
eft enim : Juftitia elevat gentem , miferos fecit
populos peccatum.
Proinde, Venerabiliffimi Patres, cum vos amorse-
quitatis in negotiorum accelerationem reddiderit fervi-
dos, efficientia quoque juftorum operum connedlat
Deo perenniter fociandos : ut bonorum veftrorum
adtibus lsetabundi, 6c prsefentis vitae capiamus lucrum,
8c seternarum perfruamur vobifeum gaudiis manfio-
num. Amen.
C a p . X I I .
Dubia X I I . contra Concilii -vim , in
componendo fchifmate Papali.
C Atis hucufque arbitror verbis exhortationis qualif-
^ cunque proceflum.
Jam ergo 3 hoc ftilo prartermiflb, veniamus adrem,
8c veritatem , quafi phalerati fermonis difpendio mo-
nitorie perfuafam, iterum nudi 6c aperti fermonis com-
pendio difputationis acumine ventilandam, fiepropor
namus in medium: ZItrum pro auferendo prafinti fchifi
mate expediat & fieri debeat Concilium generale ?
Item Julius Papa, in Epiftola grandi ad Orientales
Epifeopos, loquens de quodam Concilio Arianorum
Antiochiae habito, in quo contra Anaftafium confub-
ftantialitatem ponentem, quandam regulam conftitue-
runt, dixit : Odio Athanafii hanc regulam protuliftis 3
qua nullas habet vires, nec habere poterit. Quoniam nec
ab orthodoxis Epifiopis hoc Concilium attum eft, nec
Ecclefia Legatio interjuit: Canonibus pracipientibus, fine
ejus autoritate Concilium fieri non debere. Necullumra-
turn eft , aut erit unquam Concilium, quod ejus non fuerit
fultum autoritate.
Idem dicit Damalus Papa, in Epiftola ad Stephanum,
Archicpifeopum Concilii Mauritanise, 6cc. cap. 2,.
Quod definire Ecclefiarum fummas caufas, & querelas,
vel damnare Epifeopos, abfque Sedis Apoftolica autoritate
minime licet. JVec eft Catholicum, Synodum congre-
T) £ are 3 &C.
Igitur, fi omnes Praelati fine autoritäre Papas, vel
Sedis Apoftolica convenirent, non eft eorum convenors
Concilium authenticum, fed conventiculum
6c conciliabulum, cujus ordinatio non faceret Jus.
Item convocare Concilium , eile t, utriulque ele-
dtorum ordinationcs, 6c provifiones , imo utriulque
ftatum in dubium revocare. Et ita inciperent pluri-
mi promoti, qui ante fe certos reputabant, vacilla-
re , 8c tumultuare. Et fieret noviflimus error pejor
priore.
. Item
8 21 Gonfilium T a r is, de Umone Ecclefiæ, [fie. 8
Item cüm hoc tempore , five anno Domini 1381.
nulli eledlorum, utpotè nec ClementiV. nec Urba-
no V I . univerfaliter a Chriftianis tanquam Papas obe-
diatur , nec per tres prsecedentes annos obediebatur:
neuter poterit utiliter 6c valide Concilium generale
congregare : nec ambo fimul. Gum notorium fit,
quod non poflunt efle duo Pap«. Necvidetur, cu-
jusalterius, vel quorum autoritate, Goncilium con-
gregari poflit. I gitur non poteft.
Item fbrtafle, hoc fieri, eft contraproferium elc-
£torum , fecundum quorum exigentiam Deus mundi
curfum profperitate 6c adverfitate alternat. Dixit
enim Salvator : Nolite arbitrari , quod pacem veni
mitt ere in t erram , non veni pacem mitt ere , fed gla-
ftium. Matth.x. 34. Quafi dicat: Non veni in terrain
mittere ftatum profperum 6c tranquillum, 6c fipe
incommoditate optatum temporis curfum. Quoniam
eleriis hoc minimè expediret, quos per multas incom-
moditates , tribulationcs, 6c perfecutiones, probari
oportet, 6c intrare regnum coelorum ; fed gladium,
id eft, adverfitates, 6coppugnationes, adincremcn-
tum fcientias 6c virtutis , vexatione dante intellcrium.
Igitur 6cc.
Item fortaflis divina voluntas eft, quoduterqueele-
riorum regnet, 8c Papatus fit divifus pro tempore,
vel perpetuo,
22
rum, olim expediens, jam verb dudum, Spiritu lan-
£lo, a quo regitur Ecclefia, difponente, diflueta 8c
dereliria, provifione fuper emergentibus cafibus Papas
6c Collegio Cardinalium fpecialiter refervata.
Et prascipue expedire non videtur in cafu prsefentis
fehifmatis. Eo , quod jam Principcs 6c Pradati diu
fuerint contra fe divifi, 6c fint quafi in fuis opinionibus
immobilitati, nolentes quafi ampliorem informatio-
nem recipere. Et ideo pars major, quae adhseretuni
elebtorum affinitate , fine perfedta difcuflione ftatim
concluderct pro fuo.
Turn etiam, quia, ut experientia docet, negotia
melius expediuntur per deputationem paucorum, va-
lentium 6c expertorum , quam per deliberationem
confufie multitudinis, quae nihil habet honefti.
Item eflet manifeftas fatuitatis, partem juftam, vel
quae omnibus fariis, quod in fe fuit, pro feienda veri-
tate, credit firmiter fe juftitiam habere, juftitiam
luam ponere in Concilio, in quo in decuplo plurcs efe
lent de parte conrraria. Quare fi Clemens diet ita ve-
rusPapa, ficut fuitbeatus Petrus, illefatuefepericu-
lo exponendo, 6c fic temerarie de dire&ione Spiritus
fanbti pr«lumendo , 6c perderet 6c Dominum tenta-
itt. Quamvis enim Spiritus lanrius Concilium er-
rare non permitteret in Articulo Fidei principali: ta-
men, farium iftud non eft hujufeemodi, fedjudiciale,
Quia, ut apparet 111.Reg.x11. Deus propter pec- n &dejurepræfidendiinPapatu, inquibusbenecontincata
præfidentium immutat quandoque irrevocabiliter
ftatum populi, 6cregiminismodum. Quia, ut ait ibi,
feilfionem regni David, quod Temper ante fuit unum,
in duo régna, tempore Roboam fariam, Deus voluit
perfeverarc. Et ideo prohibuit per Prophetam , nc
Roboam laboraret pro regni David readunatione , di-
centem : ÿ . 2,4. Non afeendetis, nec bellabitis contra
fratres veftros filios I frail. Revertatur vir in domum
fuam. A me enim fa[lum eft verbum hoc , id eft, di-
vifio regni. Quod apparet exprefliiis ex capite præ-
cedenti, ubi dixit Propheta ad Jeroboam : ÿ . 31.' Hac
dicit Dominus Deus Jfraèl: Ec ce, ego f i in dam regnum
David de manu Salomonis & dabo tibi decem Tribus.
Confirmatur, de immutatione regiminis humani
generis, pro ftatu innocentiæ, in ftatum præfentis mife-
riæ, fervitutis 6c duræ fubjeriionis dominio humano,
propter peccatumprimorumParentum. Igitur, cùm
non conftat clarè de divina voluntate, 6c in calu iftius
Papalis divifionis, repugnare poflèntDeo, laboran-
tes ita cito pro reunione Ecclefiæ, quacunque via. ^
Igitur.
Item pro ftatu Ecclefiæ primitiv«, in quo Ecclefia,
Judæorum perfidiâ vexabatur , Principum tyrannide
prcmebatür, hæreticorum infurreriione undique im-
pugnabatur. In quo ftatu adhuc Prælati zelo Dei 6c
iàlutis proximorum ardebant -, 6c luce làlutaris feientiæ,
8c Ipiritualis intelligentiæ deliiper irradiati erant, quan-
do Epifcoporum ôc Doriorum non erat, ut hodie,
innumera multitudo. Quando Ecclefia adhuc novella,
ab oportunis Eeclefiafticis Decretis 6c regulis erat nu-
da. Quando autoritasPapæ non erat, ut hodie, ma-
nifeftata, ôcexaltata.
Unde neceflitas erat diverforum Conciliorum, Pro-
vincialium, 6c Generalium, in quibus fuper prædi&is
fàlubriter & authenticè provideretur.
Nuncautem, quia Spiritu fanrio docente, inprio
git error. Quia quandoque mulier tenuit fummum
Pontificatum.
His igitur attends, formidandum eft non modicum,
nc error noviflimus viâ generalis Concilii fufeitaretur
pejor priore. Igitur non eft ratum, nec confultum pro
via Concilii multùm laborare, 8c inftare in hoc cafii.
Plura enim fehifmata 6c divifioncs circa Papatum
commémorant hiftoriæ, 6c non leguntur unquam per
generale Concilium terminât« -, fed aliis viis expedien-
tioribus. Ergo nec in propofito videtur opportune
Concilium fieri.
C A X I I I .
Argumenta, XIV- quibus Concilii Jus
adftruitur.
T N oppofitum arguitur : quod fepepro minoribus
A cafibus & caufis, fa6ta fuerint Concilia fidelium, lub
utroque Tcftamento. Igitur 6c in ifto cafu fieri debet.
Confcquentiam licet per locum a minori afferre.
Antecedens patet: De congregatione Synagogas,
Num. xxvii. 8tc.
In Novo veroTeftamento patet, difeurrendo per
quatuor Concilia per Apoftolos celebrata. A£t. 1.
A6t. vii. A6t. xv. 6c A6t. xxi. Et cum Apoftoli potuif-
fent fine convocationc Concilii per Epi ftolas, vel aliis
modis, faciliter caufas 6c negotia terminafle , videtur
quod hoc in exgmplum fuis fuccefloribus fecerint. Eft
enim Apofiolorum a£tio,noftra inftruriio,ficut 6c Chri-
fti j juxta illud: Imitatores efto mei, ficut & ego Chrifti.
1 .Cor. iv. 16. Igitur in cafibus magnis 6c arduis Concilium
congregandum eft.
Idem apparet etiam, difeurrendo per caulas Conciliorum
Ecclefi« modern« , videlicet, quod fiepc
ribus Conciliis , 6c papalibus Conftitutionibus fuffi- D propter minores cafus Concilia fiebant. Igitur.
cienter fecundum «quivalentiam, vel formam provifiim
eft de omnibus, non convenititerari Concilia. Scrip-
turn eft enim: [ob. xxxm. 14. Semel locutus eft Deus,
& idipfum non repetit j eo , quod voleiltibus intellige-
re, {atis dirium eft.
Conferatur, quod nunc quafi alter mtmdus eft,
quam tempore Ecclefi« primitiv«, alii fidelium mores,
alia pr«fidentium ftudia 6c affe&iones 6cc. Igitur
alia via providendi fuper emergentibus periculis
magis videtur convenire hodic , quam via Concilio-
Appendix ad Tom. II.
Item, fecundum Ifidorum, V II. Etymolog, cap. 17.
Quia ante temporaConftantini non erat facultas, vel li-
centia fidelibus convenicndi in unum : fuppone, con-
cilialiter , quia loquitur ibi de Conciliis: ideo Chri-
ftianitas in diverfas h«refes feifla eft.
Item, fi tempore devot« primitiv« Ecclefi«, quando
fanrii pr«fidebant Pap« 6cPr«lati, utSylvefter,
6c alii, fiebant Concilia generalia, fortaflis f«pe in cafibus
minoris periculi, vel pr«judicii, quam eft cafus
pr«fens: cur modo, jam multiplicatis hominibus,
F f f 1 &