io if Ja c o b i A lm a in i. ioi6
tuuntur: fed modo non poflunt inftitui nifi prius fue-
rint baptizati. Igitur, 8cc.
Tertia differentia fumitur ex fine immediato 8c pro-
pinquo ordinationis Poteftatis Ecclefiaftica: , ut du-
cantur homines, mediante ipfa, ad felieitatem zeter-
namj fed finis alterius eft, ut ordinentur homines ad
pacificam cohabitationem : 8c fic multipliciter diffe-
runt .iliac duzePoteftates, fcilicet ex parte inftituentis,
Fundamenti, 8c finis.
C a p . m
De multiplici Poteftate Ecclefiaftica.
COnfequenter videndum quotuplices funt Pofe-
ftates Ecclefiaftica:. DeAlliaco, poftjoannem
de Parifiis, affignat fex fpecies Poteftatis Ecclefiaftica:
immediate a Chrifto traditas.
Prima, eft Ordinis, hoc eft, Sacerdotalis Poteftas,
& eft eflentialiter ipfe chara&cr Sacerdotalis, 8c talis
fuit inftituta a Chrifto ut poftea videbitur: unde regu-
lariter dicitur , quod fuit inftituta in Cena , quando
dixit Apoftolis : Hoc fncite, Luc.xxn. ip. hoc eft,
accipite Poteftatem hoc faciendi, hoc eft, confccrandi.
Armaehanus dicit, quando vocavit eos Apoftolos.
' Secunda, eft Poteftas adminiftrandi Sacramenta po-
pulo~, 8c pra:cipue Sacramentum Pcenitentia:; Sere-
gularius dicitur quod fuit inftituta in die, quandoin-
fufflavit dicens : Accipite Spiritum fanttum, 8cc.
Joann, xx. i t . Etad hanefpedtatPoteftasbaptizandi5
8c licet omnes pofiint baptizare, in cafu neceflitatis,
foli tamen Sacerdotes poflunt ex Officio. *
Tertia Poteftas, eft Jurifdi&ionis, quam definivi-
mus fupra, & eft in Foro exteriori, id eft, Poteftas
corrigendi 8t inferendi pcenam incontumaces, etiam
invitosj & fuittraditaApoftolis, Matth.xvm. i f . in
iftis verbis: Sipeccaverit in te f rater tmsy 8cc. 8c ha-
betur tandem ibi, 17. Sit tibi tanquam Ethnicus &
Public anus: fimiliter Quacumque folveritis & ligaveri-
tis, 8cc. $.18 . etiam ligamine excommunicationis.
Quarta, eft Poteftas inftituendi Miniftros , diftri-
bueridi Beneficia 8c Dignitates Ecclefiafticas: 8c quando
ifta fuerit collata, 8c quibus, eft difficultas. Dicit Occam,
quod fint data Petro, Joann. 1. 42. Tuvocaberis
Cephas, quia ad caput fpe&at diftribuere officia mem-
brisj fed hoc non eft verifimile, quia immediate fob-
dit-, quod Cephas interfretatur Petrus. Sed opinio com-
munior 8c probabilior eft, quod fuit collata per illud
verbum;, Pafce oves me as, Joann, xxl. 17. Nam ad
Officium pafeendi, non folum fpeftat quod audiat Con-
feffienes, & miniftret Sacramentum Pcenitentia: fed
etiam quod poffit alios inftitucre foper determinatas
Regiones 8c populos, ad eos pafeendos & erudiendos
ih neceflariis ad falutem. Ideo Petro fuit data Poteftas
etiam inftituendi Miniftros, ad pafeendum, 8c infti-
tuendum, & diftribuendum ceteras dignitates Ecclefiafticas,
fieutEpifcopatus, Curas,&c.
Quinta Poteftas, eft Apoftolatus, feuPrzedicatio-
nis, quod idem eft: hanc contulit Apoftolis Chriftus,
Matthasi, & Marci Cap. ultimo: Itepredicate Evange-
lium Omni credtura, Marc.xvi. I f .
Ultima Poteftas Ecclefiaftica, qua: oritur ex fupra-
didtisj eft Poteftas accipiendi 8c etiam exigendiafob-
ditis temporalia, pro neceflitatibus vi&us 8c veftitus.
inftituta a Chrifto, quando dixit: Dignus eft operarius
rnercede fua. Luc. x. 7,
Notandum eft quod dicit Occam,in 3 .parte Dialogi,
Lib. z. Cap. 3, quod duo funt hominum genera, 8c
hoc habeturexBeatoHieronymo, Can. Duo funt, in
Decrctis: funt enim homines Spirituals, 8c La'ici.
Item, rerum, qusedam funt fpirituales, 8c quzedam tem-
porales, feufeculares. Res fpiritualiseft, ut Evangelism,
Doftrina fandfca, Sacramenta? 8cc. Res pure
feculares, ut funt bona temporalia. Item , peccatorum?
quoddamfeculare, 8c quoddam fpirituale j quiainhac
definitionequæritur, ad quæpeccata fe extendat Poteftas
ilia. Occam dicit quod Seeularepeccatum eft yquod
feclufa quacumque rçvçlatirme divina, & ftando in Lege
nature, effet peccatum, ut homicidium, quia fecluden-
do quamcumque Legem divinam, adhuc.eft peccatum.
Sed peccatum ffirituale ejl y quod eft de direÛo contra
Evangelium, quod nobis ex revelatione divina tràditum
eft , ut peccata contra Sacramenta commiflâ j ficut
ilia quæ committuntur contra Legem naturæ, vocan-
tur fecularia. Item negotiorum, quædam funt fpiri-
tualia, 8cqüædamtemporalia: exemplum primi, ut
celebratio Miflarum, exhibitio Sacramenti, conjun-
6H0 Matrimonialis, 8cc. Exemplum fecundi, utven-
ditio, emptio, locatio. Item, caufàrum, quædam fpirituales,
feu Ecclefiaftica: j 8c quædam temporales, feu
feculares: feculares, quæ funt denegotio feculari, ut
de emptione, de furto,8cc. fpirituales, feuEcclefia-
fticæ , quæ aguntur de re fpirituali, ut de fimonia,
Matrimonio, 8cc. Item, Jurifdidbio, quædam Ecclefiaftica,
8c quædam fecularis: Item,Judicum, quidam
Ecclefiafticus, 8c quidam fecularis, 8cc.
Patet ergo, quid fit Poteftas Laica 8c quid Ecclefiaftica
, 8c de differentiis earum, tàm ex parte inftituentis,
quàm ex parte fundamenti: quiaunaeft inftituta
immediatè à Chrifto, alia à populo j 8c una furiefatur
in prudentia 8c in bonis naturalibus j alia verb in bono
'fpirituali fupernaturali, fcilicet in charablere baptifma-
li: fimiliter ex parte finis differunt, 8c fic patet triplex
earum differentia.
C a p . I I I .
De fundamento Poteftatis Spritualis,
five Ecclefiaftica.
NUnc confêquenter movendæ funtquæftiones:
8c primo , circa Poteftatem Ecclefiafticam ,
utrum fundatur inCharitate, velin Fidej vel
folum in chara&ere baptifmali.
Pro folutione fit prima Propofitio. Poteftas Ecclefiaftica
non fundatur in Charitate. Oppofitum hujus
n fuit error, pauperum de Lugduno Valdenfium, quem
' poftea rcvocavitJoannes Wiclef, 8c ultimate condem-.
natus contra Bohemos, in ConcilioBafileenfi. Appa-
rentia pro ipfis erat, quod antequam Chriftus daret
hanc Poteftatem Petro, præmifit lignum, fcilicet Di-
ligis me? Joann, xxi. i f . 8c lignum erat, quod antequam
poflet illam habere, requirebatur Charitas, alias
fruftra quæfiviflèt Diligis met Sed probatur oppofitum,
8c fit probatio primæPropofitionis; quia fequeretur,
quod totus Ordo Ecclefiafticus effet incertus & inftabi-
lis. Patet primum , quia fccundiim hunc modum di-
cendi, nullus auderet firmiter aflèrere le efl'e Epilco-
pum, aut Curatum, 8cc. Patet, quia nullus eft, de com-
muniLege, qui auderet firmiter aflèrere fè eflè in gratia
5 quia nefeit homo utrum odio an amore dignus Jit.
Eccle. ix. 1. Ergo fi requiritur de neçeffitate Charitas,
tanquam fundamentum, ut aliquisfiingatur ifta Pote-
^ ftate Ecclefiaftica, nullus effet certus, an haberet illamj
quia., decommuniLege, nullus eft ita certus , quin
poffit à gratia fæpius etiam in die cadere : ergo fi eo ipfo
quod cadit, perdatur Poteftas Ecclefiaftica, effet mul-
tùm incertus, 8cc. Quod nemo habet concedere.
Ultra dicebant Bohemi, quod Poteftas Ecclefiaftica
non folum fundatur in gratia graturnfacientej fed in
gratia prædeftinationis : fed hoc eft multo majus peri-
culum, quàm aflèrere quod in gratia gratum faciente :
nam, ut imppnit eis quidam Debtor, dicebant quod
gratia prædeftinationis fâcit homincm eflè membrum
Ecclefiæ, 8c non gratia gratum faciens. Sed ad hoc fequeretur
major incertitudoj quia eft magis incertum
aliquem eflè prædeftinatun), quàm eflè in gratia.
Seio
17 E xp o fit io , circa Decifiones M . G. Ockam.11 o 18
Sprnndfl Prnnnfitin. ninm pnr, Secunda Propofitio, quam ego probabiliorem repu- c j . r * /*.• n . s . . .
£05 quia ejus oppofita non eftdamnata. Poteftas Eç-
clefiaftica non fundatur in Fide, ex Jure divino, quam-
vis aliqui tenuerint oppofitum, ut Occam, 8c*de Turre-
cremata. Sed Gerfon eft ejus opinionis, quod non ne-
ceffarib requiritur Fides, ut aliquis habeat hanc Poteftatem.
Patet 5 quaravis non eflèt ita incertus Ordo Hie-
rarchicus [de Fide fua, quàm de Charitate] ; tamen
remaneret adhuc incertus, quia nullus poteft çertitu
Secunda Propofitio eft multum apparens, quod ita
Ecclefia ediditGanonem Sententize latze, quoadpri-
vationem Beneficiorum 8c Poteftatis Ecclefiaftica
contra hzereticos. Patet f ic : funt exprefli textus ad hoc,
24. q. 1. Can. Didicimus omnes omninb fchifmaticos &
hareticos nullam habere Poteftatem Eccleftafticam. Ergo
eft multum apparens 8c probabile quod Ecclefia ita in-
nrnems ftituerit * orn rnoisn Canonem rAo piefl.i tantniisn SententiI/u.mnts* « lata:, quo ad privatio-
r1-7. ’ .----- r m— «sp ^ ncm omnis Poteftatis Juris liccieiiæ,Ecclefia:, contra hære_harreti- tidinaIitcrfcireanhabeatFidemmfbfiim.
Secundo, nul- A cos: F>&caufieft,quia funt in periculomaximoovium
liDi inEvangeho repentur paflus ad hoc probandum : fibi commiflàrum perdendarum. Igitur
ergo nihil aflèrendum circa hoc, nifi habeatur paflüs
expreflüs. Sedapparentiorponitur ratio, 8c fuppono
quod conferre Beneficia fpeblat ad Forum publicum
Ecclefiafticum, tunc accipio Epifcopum, vel Gura-
tum fimoniacum mentalem: 8c ut apparentior fit ratio,
capio Papam hxreticum mentalem, qui habet errorem
in intellebhi, cum pertinacia in voluntate, ita quod
nullum fit fignura exterius, per quod poffit convinci
ipfom eflè hareticum. Secundum hanc opinionem, non
eflèt amplius Papa. Patet j nullus poteft fieri de non
Papa, Summus Pontifex , nifi altero iftorum trium
modorum, fcilicet quod eligatur ab Ecclefia , vel ä
Concilio gerente vices Ecclefia:, vel abaliquibusge-
rentibus vices Ecclefia:, vel Concilii, puta a Cardina-
libus j vel ni fi fit fpecialiter a Chrifto talis Poteftas Pa-
Tertia Propofitio , Jurifdiftio Ecclefiaftica quzeli-
bet fundatur in chara&ere baptifmali Jure divino, ita
quod nullus eft capax illius , nifi habeat chara&erem
baptifmalem: ex hoc fequitur, quod non baptizatus ,
non poteft alia Sacramenta recipere Ecclefiaftica. Ifta
tertia Propofitio non poteft evidenter probari per fa-
cras Literas, neque per aliquid antecedens deduftum
ex illis ; fed exprefse eft determinata per Ecclefiam,
de Presbytero non baptizato, capir. Siquis, ubi dicitur
, quod fi non baptizatus videatur recepifle Ordi-
nes, baptizetur, 8c poftea reordinetur. Ergo fignum
eft quod chara&er baptifmalis deneceffitate przefuppo-
nitur, antequam aliquis recipiat hanc Poteftatem Ecclefiafticam.
Nam Baptifmus eft omnium Sacramen-
torum janua, 8c nullus efficitur membrum Ecclefia:,
palis collata immediate : fed nullo iftorum modorum ß nifi prius fiierk baptizatusT'Ergo in'ml'em^non baptizatalis.
efficeretur Papa, ergo illatum verum, 8c non po-
. teft fèipfum conftituere Papam , nec tenetur in illo
cafu, in Foro exteriori revelare fuum peccatum, neque
fo diffamare. Igitur jam Ecclefia exponefetur magno
periculo, fcilicet quod nullus effet Papa. Ideoproba-
bilius eft, quod Poteftas Ecclefiaftica, J ure divino, non
fundatur in Fide infufa.
» t ‘ “ vm uapi.it.aLua. u/igu iu u iu ii non Daptizatum,
nullam habet JurifdiéHonem Summus Pontifex:
ergo non poteft talem ordinäre quantumcumque attenter.
Ultra, fi non poteft talem ordinäre > ergo talis non
eft capax Poteftatis Ecclefiaftica:.
C A I V .
ipfo fa&o boerâtici priventur
Poteftate Ecclefiaftica.
J^Ubitatio, an hæreticl fint privati ifta Poteftate Ecclefiaftica,
ipfo &£to quo incidunt in hærefim, vel
q.uandoincipiunt manifeftare foam hærefim : & videtur
quod non perdant illam, nifi quando incipiunt manifeftare
foam hærefim. Per Cap.Audivimus. Dehareticis :
dicitur quod antequam incipiant prædicare foam hærefim,
adhuc fi confixerunt, eo ipfo quod incipiunt, neminem
damnare poflunt : fequitur ex hoc quod antequam
manifeftarent foam hærefim potcrantdamnare,
8c uti taliPoteftate Ecclefiaftica. Pro folutione hujus,
dico quod habentes hanc poteftatem corre&ionis, feu
Poteftatem à Chrifto collatam, non foliim habent Poteftatem
inftituendi pcenam pro peccatis præteritis}
fèd etiam infljtuere poflunt contra peccata futura ali-
quosCanonesSententiælatæ, in quam incidunt tranfi-
greflores, finealiqua alia Sententia.
Prima pars patet de fe. Secunda probatur : multi font
Canones Sententiæ latæ, ut patet de percutiente Cleri-
cum : ergo Ecclefia habet hanc Poteftatem. Item no-
tum eft quod non repetens rem foam,certo tempore, ta- \
lis res per authoritatem Ecclefiafticam, puta per præ-
feriptionem, vel ufocapionem efficitur alterius. Talia
font Jura canonica Sententiæ latæ, quantum ad præ-
foriptiones, velufocapiones, fècundùm Leges, quæ
aliquando font etiam Sententiæ latæ. Ergo habens Pro- D
teftatem Ecclefiafticam poteft edere Canonem pro pec-
catofuturo, ita quod tranfgrediens incidat in pcenam
illius Canpnis, eo ipfo fàéfo quod tranfgreditur, in cap.
Qufcumque. De concubinariisfin Pragmatica^o ipfo quod
notori font concubinarii, privantur frudu futuro Bene-
ficii per femeftre, id eft, per fex Menlès : ergo ficut Ecclefia
poteft aliquem probatum hæreticum deftituere à
foo Beneficio, per Sententiam latam ab homine j ita
poteft edere Canonem, quod quicumque incidet in hærefim
manifeftam, quo fado cadet in illam, erit fua Poteftate
Ecclefiaftica privatus
An Poteftas Ecclefiaftica fit aqualis in
omnibus Sacerdotibus, Qf utrum ab
alio quam a Deo fojftt inftitui.
QUasritur confequenter, utrum inquolibetSa-
cerdote fit a:quaiisPoteftas Ecclefiaftica, vel
major in uno quam in alio : 8c non qua:ritur
utrum fit major, fecundum inftitutionem humanamj
fed fecundum inftitutionem Chrifti primariam 8c divinam,
hoc eft, utrum ipfa Poteftas Ecclefiaftica, ex
q prima inftitutione divina , fit zequalis in omnibus Sacerdotibus.
Pro folutione fit prima Propofitio. Omnis Poteftas
pure Ecclefiaftica eft a folo Chrifto inftituta, & in ifta
parte tangitur fecunda differentia inter hasduasPote-
ftat'es. Pro cujusdeclarationefopponitur illud quod habet
Henricus, in foo Tradatu, De Poteftate, quod aliud
eft inftituere Poteftatem, 8c aliud inftituere aliquem in
aliqua tali Poteftate. Unde inftituere Poteftatem, eft
facere quod in aliqua Communitate fit ilia Poteftas, ad
regendum talem Communitatem : fed inftitucre aliquem
in tali Poteftate, eft alicui dare authoritatem, ut
in foppofito illius Communitatis ilia Poteftate utaturj
8c inter ifta duo, unum poteft efle fine alio, 8c unum eft
prius alio. Nam prius eft inftituta Poteftas, quam aliquis
inftituatur in ilia * quia poteft efle, dato quod nulli
foppofito detur, 8c fi non tempore, faltem prius natura.
Sed fic eft quod Chriftus potuit inftituere quod inCom-
muhitate Chriftiana eflet aliqua Poteftas, qua poflet aliquis
alicui fubdi,8c arceri a malis,8c qua peccantes poflet
punire, puta per excommunicationcm, 8cc. antequam
dederit alicui authoritatem utendi tali Poteftate. Nam
Matth.xvm. i f . inftituit authoritatem 8c Poteftatem
excommunicandi: Si peccaverit in te frater tuus, 8cc.
fed pro tunc-, nulli foppofito Ecclefia: dedit poteftatem
utendi tali Poteftate , fcilicet excommunicandi}
fed (olum joannis ultimo. 17. quando dicit Petro :
Pafce oves mea. Ergo inftitutio talis Poteftatis pra:-
fuit, antequam eflet aliquis qui haberet authoritatem
S s s 3 utendi