quemadmodumfuntprincipia Juris mturalis.Proptercju fimoniaca pravitate notari, nifi fort£ vitium aliud in
cum Lexnatura|Is. dicat j, qtiod bdnum commune executtonisjmodo concqrrcfitj quodvitiumcoiirigide-
quam aiiqujfl divinijm prajftrcjpdum eft ^afticiflari ■ ' b et, non cibin.de ftatusjniriui, .doftrUi., culpari, vel
bono, cfeducitur ex hoc, quod ad bonum tonus E c- Juribusaliundedebitisdefraudari.Sicutabinfirmomor-
ciefiic quam Concilium generale reprsefentat, redu- bustollenduseft, non fubjedum, vel corpus deftruen-
cendum eft bonum perfonale Papa: 3 c-fic quad in pi:*- dum. Oppojitym verb pci^tinaciter imponens, notan-
judicium boni coffomunis paiticUfovd bonum , do generdlitor de fimo$ti>fia" pravitate totum ftatuna
feu commodum , v e f ftatus Vetentio, vel dilatatio iftum, temeraHus enet, riec terendus.
pricvalere non debet, cum fecundum exigentiam finis • Conjideratio Sexta. Status pnxdidus poteft, 6c de-
cetera debeant modcrarij finis autem Papatus eft uti- bet rationabiliter refiftere perviam appellations, aut
litas Ecclefia:.- ' —r ^ • alias, fiadversusprasdidavolueritaliquisdefadopro-
Conf deratio. Qhdnta,; Status Papalis quamyisjximat eedere , prsefertim dum perfonae de illo ftatu fubji-
Papam a Legibus pure pofikivis, q^nonicis,$k,vgLcivi- ciunt fe,,.. M ftatujn fuum debitas regulationi fanda2
libus, fic quod fecundum eas coerceri punitive non pet- Matris Ecclefia:, fi forfan aliqua fuerint in eis refor-
teft, ut precise tales funt, nihilominus Papa non debet, manda, 6c hoc agendo, nedum non fcandalizant adi-
aut poteft Leges pofitivas., ^...pr^I^timpeiQop- v e , yel.pecqant 3 fed.merentur tanquam defenfbres
cilium generale, ad quod fuflicienjer fpedat difeernefie, Juriunv, non foliim ftipiunpperfpnalium., vel Eccle-
vel didare, fiPapapalam coqyeftat-pOteftatemfuam,. i ix particuiaris R om a n a :fe d Univerfalis Ecclefia:,
in deftrtidionem Ecclefia:, non in icdificationcm. & ad utilitatem, honeftatemque totius Reipublica:
Conjideratio Sexta. Status Papalis obligat Papam tan- Chriftiame, qua: confiftit in fuo decore membrofum*
to amplius, quanto major eft in Ecclefia, fubjicerpfe maxime prineipalium.,
Legibus diyapis j naturalibus, ’ 6c -Canonicis, -a dJ util1i:-
tatemEcclefias.. Propterea cum ;tnagis videant oCuli,
qtiam octilus, videtur, quod nonfine grandi diferimr*
ne falutis Papa poflit deliberationes, vel inftituta ge-
neraliumConciliorumcontemnere, ut non fecundum
communem , fed propriam.deliberationem conten-g
dat in Ecclefiafticd regimine prsefidere. Propterea- bene
didum eft, quod Papa non poteft generalem ftatum
Ecclefia immutare, veltollere.
d e s T a t u
P R A L A T O R U M *
Conjideratio Prima.
^ t a t u fc'Prdtlationis Epifcdpalis in Ecclefia fic eft de
primaria 6c immediata, acfupernaturali inftitutione
Chrifti, quod naturali vel humana foliim autoritate non
potuit inftitui, ficut potuit ftatus dominationis temporalis,
Regia: Vel Imperialis humanitus, 6c naturaliter
ordinari.
Conjideratio Secunda. Status Prariationis Epifcopalis
in Ecclefia quoad fui collationem primariam fuit immediate
a Chrifto datus primis Apoftolis 3 ficut ftatus
Papalis Petro 3 licet poftmodiim talis collatio vel
acquifitio fieri potuerit, 6c fada fit in fucceflbribus
per homines, ficut Matthias fadus eft Apoftolus per
eledionem, vel fortem, 6c fucceflores etiam Petri fiunt
nunc per humanam eledtionem Dominorum Cardina-
lium,qui modus potuit 6c poteft variari,ut infra ponetur.
: • "Conjideratio lertta. Status Pndationis Epifcopalis
habuit in Apoftolis, 6c in fticcefibribus ufiim vel ex-
ercitum fu£e poteftatis fub Papa Petro , 6c fucceflbribus
ejus , tanquam lub habente, vel habentibus ple-
nitudincm fontalem Epifcopalis autoritatis. Unde 6c
G quoad talia minores Pnelati, fcilicet Curati, fubfunt
Epifcopis., a quibus ufus fuse poteftatis quandoque li-
mitatur vel arcctur3 6c fic a Papa pofle fieri circaPne-
SEX CONSIDERATIONES
D E S T A T U
SUMMI PONTIFICIS,
Et Dominorum,fanftae Roman® Ecclefi®
C A R D I N A L I U M.
Conßderatio Prima»
ST a t u s Summi Pontifices, ac fieri Collegii Dominorum
Cardinalium fibi collateralium fundatus
eft in Ecclefiaftica Hierarchic fub coelefti, immediate
à Chrifto 3 nec humana inftitutione, feu praefum-
ptionepoteft deftitui. Cui ftatuiquipertinaciter derogat,
cenfendus eftjuxtàfacrosCanoneshæreticus, at-
que facrilegus.
Conßderatio Secunda. Status prædiétus dotandiis eft,
vel fovendus, pro débita 6c honefta fuftentatione temquifitionem
poralium, fine quibus in hac vita mifera fpiritualia diii latos majoresex ccrtis 6c rationabilibus caufis, non eft
non fubfiftunt, quemadmodum alter ftatus quicunque ambigendum.
Ecclefiafticus inferior, feu fubditus dotatus eft, vel do- Conjideratio Quart a. Status Epilcopalis non ita fubeft
tandus, juxtafuiqualitatem. ftatuiPapali, quod ilium poflit Papa annullare, ficut
Conjideratio Tertia. Status prasdi&us non ideb perdit nec ftatus Papalis poflet humanitus deftitui. Nihilo-
Jura fibi convenientia quee pofuit propofitio duplex minus idem ftatus Epifcopalis quoad acquifitionem ifti
praecedens , fi forte fuerint abufus aliqui perfonalcs, perfonae, 6c quoad exercitium, fubeft rationabiliPa-
olim, vel nunc inventi: alioquin fic argueretur ad- p^ voluntati ad utilitatem Ecclefiae , ut didtum eft.
versus omnem ftatum, nedum Ecclefiafticum, fed tem- Haec autem rationabilitas videtur attendenda feu regu-
poralem, quoddiflipanduseft, deferendns, 6cperden- landa, maxime per determinationes Conciliorumge-
dus, quoniaminmultisojfendimusomnes.Jacob, in. z. neralium pr^lertim jam fiidtas de confenfu 6c auto-
Conjideratio Qmrta. Statuspraedi£tus potuit, 6c po- ritate Summorum Pontificum,
teft in fubventionibus temporalis, 6c honeftae fallen-D Conjideratio Quinta. Status Epifcopalis quoad fui-adtationis
praelcribere de certo modo, vel quota liibven- n“ :n"‘ metr- “
tionis, ficut Praelati, vel Curati inferiores refpedhi
fubventionis faftae per fubditos in Oblationibus , Deci-
mis, 6c fimilibus, etiam ubi ftatus praedi&us aliunde
dotatus diet ex patrimonialibus bonis, vel ajiis, quemadmodum
inPraelatis dicimus, 6c Curatis.
Conjideratio Quinta. Status praedidtus dum recipit,
6c quaerit fubventiones conluetas in Oblationibus ,
Decimis, vel Annatis, 6c fimilibus, non debet eoipfo de
ifti perfonae, 6c quoad exercitium , non
ita fubeft mer« voluntati Papae, quod pro libito poflit
fine injuria 6c peccato circa hujulmodi acquifitionem
6c deftitutionem , ampliätionem , 6c reftri&ionem
operari ,quoniam data eft ei poteftas, dicente Apoftolo,
non ad deßruEtionem, fed ed ific a t io n em. z. Cor. xin. 10.
Conßderatio .Sexta. Status Epifcopalis habet exfe6c
Chrifti inftitutione primaria poteftatem conficiendi
Corpus Chrifti;, 6cminiftrandifacra Ecclefiaftica om-
, Jus inluper praedicandi, Jus ftipendia tempora- provenientes, five hoc fit ex importunitate Dominorum
lia fumendi, Jus excommunicandi, Jus Praelatos mi- temporalium, vel ex propria pufillanimitate, vel alia
nöres, ltilicet Curatos iriftituendi, JusEcclefiascon- quavis corrupta affeólione. Sed in hoc capere medium
lecrandi, Jus Beneficium Ecclefiafticum , vel ftipen- conveniens non aliter videtur pofle determinari, quam
dium temporale conferendi, vel facere conferri mini- juxta Ariftotelis fententiam, fcilicet V t fajtiens judica-
ftrantibusfubfelpiritualia, Jus Indulgentias dandi. Et j bit. Nihil autem videtur in hoc lapientius, quamge-
ita de reliquis multis, qua: Summo Pontifici compe- nerale Concilium rite, 6c liberè celebratum.
tUnt, ut in fonte. #
Conjideratio Sejtima. Status Epifcopalis quoad fui u- H P C T ' A T I I
lum, vel exercitium , non ita fubeft pura: voluntati ^ L / L b l A l U
C U R A T O R U M .
Conßderatio Prima.
O T a t u s Curatorum fuccedit ftatui feptuaginta
Papæ 3 ficut ftatus Privilegiatorum Mendicantium, vel
aliorum quibus cflcntiali ordine 6c Hicrarchico ftatu,
prædidtaJura Epifcopalia non competunt. Poteft ideir-
co Papa fub talibus Privilegiis 6c Privilegiatis abfque injuria
vel peccato immutationcs operari reftringendo,
vel tpllendo 3 non fic paflîm in Prælatis vel Curatis;
Conjideratio Ottava. Status Epifcopalis licet eflèpof- duorum Difcipulorum Chrifti quoad Legem"no-
fit in aliquo fine plebe 6c fine ufii, velexercitio, hoc vam , 6c figuratus eft in antiqua Lege per Lc -
fieri non convenit, quia vanum 6c monftruofum in vitas. Ac proindè ftatus Curatorum eft de inftitutio-
Ecclefia videretur 3 quoniam frufti'a eft poteftas, cui ne Chrifti 6c Apoftolorum fiiorum, à principio fun-
non fiibeft operatio. dationis Ecclefiæ, quæ inftitutio per declarationes Sum-
Conjideratio Nona. Status Epifcopalis, fi nimis ar£te- morum Pontificum 6c Synodorum, tàm generalium,
tur in fuis Juribus eflëntialibus quoad reftrictionem u- quàm fpecialium, magis ac magis innotuit.
fus, vel èxercitii paflim communiter per Papam, abf- Conjideratio Secunda. Status Curatorum eft de cflèn-
que militate majori Ecclefiæ 3 five hoc effet in exem- tiali, ac intrinfecâ Ecclefiæ Hierarchiâ, ficut ftatus
ptionibus fubditomm ab eo, five in refervatione ca- Prælatorum, quamvis inferior fit, 6c pro fua perfe-
fuum inForoPoenitentiæ , feu in reftriétione ftipen- dlione variabilior. Qua ratione Curati fimplices non
diorum temporalium, feu in refervatione Beneficiorum B æquè propriè dicuntur fponfi , ficut Epifcopi, libe-
Ecclefiafticorum fub eo, feu per indudtionem onero- riùfque permittuntur cedere , vel renuntiare Curis
fàm Privilegiatorum fe invito , aut in immoderata ex-
aébione ftipendiorum, aut modis fimilibus. Ille, in-
quam , ftatus Epifcopalis poflèt rationabiliter deferre
querelam , nedum ad Papam , 6c generale Concilium
, quod eft convenientiflïmum medium , fed ad
Principes orthodoxos, implorando juvamen opportu-
num.
Conjideratio Décima. Status Epifcopalis, ficut non
acquiritur in aliquo per folum titulumFidei vclCha-
ritatis , ita non deperditur per folam hærefim , vel
peccatum mortale, non interveniente humana deftitu-
tione, vel divina revelatione 3 alioquin ftatus Ecclefiæ
Hierarchiçus prorsùs eflèt incertus cum flio ufu, vel
cxcrcitio, quod non eft conveniens dicere de politiaà
fupremo Legiflatore conftituta.
fuis.
Conßderatio Tertia. Status Curatorum inftitutus eft
ad regimen animarum dirigendarum in finem ultimum
per Communionem Sacramentorum 6c pcccatorum re-
miflîonem, 6c promotionem ad virtutes.
Conßderatio Quarta. Status ( Curatorum annexam habet
obligationem docendi 6c publicandi verbum Dei
fuis parochianis , fàltem in quodam generali tenorc
Legis Evangelicæ quoad credenda 6c agenda, fècun-
dùm ftatum fuæ fimplicitatis : ficut majoribus Prælatis
convenit exobligatione feientiæ, reddererationem
particulariùs de ea, quæ in eis eft, Fide 6c;Spe, 1. Pet(
in. iy . apud omnes, tàm qui deforis funt, quàm qui
•intus, fidelesfcilicet 6c infidèles3 hæc enim obligatio
confèquitur ad obligationem priorem , quæ eftdefpi-
Conßderatio 'Undecima.Status Epifcopalis ficut poteft ritualiregimine fubditorum.
diverfis temporibus 6c inftitutionibus, modis variis, Conßderatio Quinta. Status Curatorum eft ftatus peracquiri
6c fimiliter auferri 3 fic 6c ftatus Papalis in cafuCfe&ionis, non folum acquirendse, fed etiam exercen-
perOrdinationesPapalcs, aut per Concilium generale, da:, cum fibi competat tarn obligatio, quam autorificut
6c factum eft , aliquando poteft immutari.
Conßderatio Duodecima. Status Epifcopalis poteft ab
aliquo propter fuam malitiam auferri, licet renitere-
tur occupans3 fic 6c ftatus Papalis, ut videtur in ca-
fu, pr^fertim per Concilium generale poflet auferri,
cum ftatus Papalis datus fit Ecclefiaftica: communita-
t i, qux in hoc habet quid divinum, tanquam commune
boqum, ad quod confervandum Papalis autoritas
fuit inftituta.
Conßderatio Decima tertia. Status Epifcopalis habet
rationabiliter Monarchamfupremum, fcilicetPapam,
ratione unitatis Fidei 6c Sacramentorum ■, fed hoc non
ita perfpicuum eft efle debere ex inftitutione Chrifti ,
& pro utilitate univerfalis Ecclefia: refpedfcu difpenfa-
tionis bonorum temporalium 6c Jurifdi&ionum conten-
tiofarum, feu coercivarum, qua: diverfis Legibus feu
tas reducendi animas ad Deum, fecundum Hierarchi-
cosaftus, quipurgare, illuminare, perficere, nomi-
nantur.
Conßderatio Sexta. Status Curatorum fuperior eft in
ordine Hierarchico Ecclefia: ad ftatum fimplicium Re-
ligioforum, ficut divinus Dionyfius 6c Hieronymus 6c
pra:cedentis confiderationis ratio determinant.
Conßderatio Seftima. Status Curatorum Ecclefias
Pai'ochiales fibi deputatas habet in tali libertate, quod
nulli alteri Sacerdoti fas eft, ipfis invitis, aut fine eo-
rum licentia pnedicare in eadem, praefertim dum
prxdicare voluerint ipfi, fednecConfeffiones illicau-
dire, nec Sacramenta miniftrai*e, faiva femper autoritate
, vel rationabili ordinatione fuperiorum Pra:la-
torum.
Conßderatio Qclflva.: Status Curatorum habet Jus-. 6c
Decretalibus, aut Statutis , pro diverfitate locorum,hfritulum recipiendi Décimas, 6cOblationes, 6cFuhera-
6c temporum regi debent 3 ficut 6c alia mere tempor
lia, Regalia, vel Imperialia. Hinc bene diifrum eft,
quod quafiibet Provincia in fenfu fuo abundat.
Conjideratio Decima cjuarta. Status Prariationis-, ,fi
fiat limitatio fui ufus in Beneficiis conferendis, vel in
exemptionibus, non debet.rationabiliter conqueri, dum
hoc manifefte fit propter ftudiumlitterarum, prxfer-
tim faerie Dodlrin«, quod per talia promovetur, 6c
dum fioc patientei- fit ad reprimendos abufus notoriè
Tomi II. Pars IK.
lia, aut alia emoluments loco illorum, pro fuftentatione
fiifficieriti ftatus fui. Et hoc fit tarn de Jure divino, quam
naturali, praefuppofitodominio. Determinatioautem
hujus vel illius quota:, vel commutatio in aliam fub-
ventionem habet fieri folo Jure pofitivo.
Conßderatio Nona. Status Curatorum ficut habet co-
gnofeere de fibi fubditis ovibus in miniftratione Sacramentorum
6c aliorum fpedtantium ad Religionem
Chriftianam, ut fände Sanda fufeipiant, fic decet
L 1 2, maxim^